“ถูกหย่าสายฟ้าแลบ” เรื่องจริงที่ต้องเตือนคู่รักร้างชาวต่างชาติที่ญี่ปุ่น

“ที่ญี่ปุ่น คุณอาจจะถูกหย่าโดยไม่รู้ต้ว”  เหตุการณ์จริงที่เกิดขึ้นกับชาวต่างชาติที่มีปัญหากับคู่รักชาวญี่ปุ่น โดยถูกสามียื่นคำร้องขอหย่าโดยปลอมลายเซ็น ทำให้ผู้เป็นแม่ต้องเสียสิทธิ์ในการเลี้ยงดูบุตร และถูกเพิกถอนวีซ่า

หญิงสาวชาวต่างชาติรายหนึ่งแต่งงานกับชาวญี่ปุ่น และมีลูกด้วยกัน 2 คน หลายปีต่อมาความรักได้กลายเป็น “น้ำผึ้งขม” เมื่อสามีได้มีผู้หญิงคนใหม่และต้องการเลิกรากับเธอเพื่อแต่งงานใหม่ แต่เธอก็จำต้องทนอยู่เพราะความรักลูก และความเสียเปรียบที่ตัวเองไม่มีรายได้และภาษาญี่ปุ่นก็อยู่ในระดับที่ไม่ดีนัก

จนกระทั่งวันหนึ่ง เธอได้รับจดหมายจากสำนักงานเขตแจ้งว่า สามีของเธอได้ไปทำเรื่องจดทะเบียนหย่าเรียบร้อยแล้ว โดยสามีจะเป็นผู้เลี้ยงดูลูกเอง และเธอจะถูกเพิกถอนวีซ่า ไม่สามารถอยู่ในญี่ปุ่นได้อีกต่อไป

หญิงสาวได้ไปตรวจสอบที่สำนักงานเขต เจ้าหน้าที่ได้นำเอกสารจดทะเบียนหย่ามาให้ดู ซึ่งมีลายเซ็นของเธอและสามีลงนามยินยอมในการหย่า ถึงแม้เธอจะยืนยันว่านั่นเป็นลายเซ็นปลอม แต่เจ้าหน้าที่ยืนยันว่าเรื่องได้เสร็จสิ้นแล้ว และเธอไม่สามารถทำอะไรได้ นอกจากจะฟ้องร้องต่อศาล ซึ่งแน่นอนว่า ชาวต่างชาติที่ไม่รู้ทั้งภาษาและไม่เข้าใจกฎหมายของญี่ปุ่นจะเสียเปรียบทุกประตู

กรณีเช่นนี้เกิดขึ้นกับคู่รักชาวต่างชาติจำนวนไม่น้อย จนองค์กรพัฒนาเอกชนอย่าง Rikon Alert ต้องจัดทำแผ่นพับและเว็บไซต์ 11 ภาษาเพื่อเตือนคู่รักชาวต่างชาติว่า “ที่ญี่ปุ่น คุณอาจจะถูกหย่าโดยไม่รู้ต้ว”

กฎหมายญี่ปุ่นไม่เหมือนใครในโลก ชาวต่างชาติตกเป็นเหยื่อจำนวนมาก

ในต่างประเทศ การหย่าร้างจะต้องให้ฝ่ายสามีและภรรยาทั้งคู่ไปทำเรื่องที่สำนักงานเขต พร้อมทั้งมีพยานรับรองเอกสารด้วย หรือบางกรณีอาจต้องใช้อำนาจศาลในการสั่งให้หย่า

แต่ที่ญี่ปุ่นแม้อีกฝ่ายจะเป็นคนเดียวที่นำใบทะเบียนหย่าไปยื่นเรื่อง ณ ที่ทำการเขต ก็สามารถทำเรื่องหย่าได้ แม้ลายเซ็นในใบทะเบียนหย่าเป็นของปลอม แต่ที่ทำการเขตก็จะรับเรื่องคำร้องเพราะไม่สามารถพิสูจน์อะไรได้

ในใบทะเบียนหย่าสามารถกำหนดผู้มีสิทธิในการเลี้ยงดูบุตร ซึ่งจะเป็นบิดาหรือมารดาคนใดคนหนึ่งเท่านั้น หากอีกฝ่ายได้เป็นผู้มีสิทธิในการเลี้ยงดูบุตร และได้อาศัยอยู่กับบุตรแล้วจะเป็นเรื่องยากมาก ที่จะทำเรื่องขอเปลี่ยนผู้มีสิทธิในการเลี้ยงดูบุตร

นอกจากนี้ หากคู่สมรสเป็นชาวต่างชาติ หลังการหย่าก็จะถูกเพิกถอนวีซ่า และไม่สามารถอยู่ในญี่ปุ่นอีกต่อไป

กฎหมายญี่ปุ่นเรียกการหย่าเช่นนี้ว่า “การหย่าด้วยความยินยอม” และชาวญี่ปุ่นจำนวนมากใช้ช่องว่างทางกฎหมายนี้เอาเปรียบคู่สมรส

ชาวญี่ปุ่นหลายรายหลอกคู่สมรสให้เซ็นเอกสารที่อ้างว่าเป็นเรื่องของการประกันหรืออื่นๆ จากนั้นก็ทำเรื่องหย่าเพื่อตัดสัมพันธ์กับคู่รักต่างชาติ โดยฝ่ายภรรยาจะไม่เพียงแต่ถูกไล่ออกจากบ้าน แต่ยังถูกไล่ออกจากประเทศญี่ปุ่นด้วย

ชาวญี่ปุ่นที่กำลังมีปัญหากับคู่สมรสขั้นแตกหัก จะปิดช่องเพื่อไม่ให้ถูกหย่าโดยไม่รู้ตัว โดยยื่นคำร้อง “ขอให้ไม่รับการดำเนินเรื่องหย่า” ไว้ ณ ที่ทำการเขตเป็นการดักทางอีกฝ่ายหนึ่ง นอกจากนี้การลงนามในใบหย่ายังต้องใช้ “ตราประทับ” ซึ่งชาวญี่ปุ่นมีไว้ประจำตัวทุกคน ใช้คู่กับลายเซ็นในเอกสารทางราชการทุกฉบับ แต่คู่สมรสชาวต่างชาติจำนวนมากไม่รู้กฎหมาย ไม่รู้ภาษา และพึ่งพาสามีชาวญี่ปุ่นแทบทุกอย่างในการดำเนินชีวิต จึงตกเป็นเหยื่อของการ “หย่าฟ้าแลบ” ได้โดยง่าย

องค์กร Rikon Alert รู้ดีว่ากฎหมายญี่ปุ่นที่เปิดช่องให้ยื่นขอหย่าโดยฝ่ายเดียวได้ ทำให้ชาวต่างชาติตกเป็นเหยื่อได้ง่าย จึงทำการรณรงค์ทั้งผ่านเว็บไซต์ และพิมพ์แผ่นพับกว่า 30,000 ฉบับ 11 ภาษาเพื่อเตือนคู่รักชาวต่างชาติ และยังมีบริการให้คำปรึกษาทางกฎมายเรื่องครอบครัวด้วย โดยหวังว่าถึงแม้ความรักที่เคยหอมหวานจะเปลี่ยนเป็นขมขื่น แต่ทุ้งสองฝ่ายก็ควรมีวิธีที่จะจากกันด้วยดี.

สามารถติดตามข้อมูลได้ที่เว็บไซต์ https://atoms9.wixsite.com/rikon-alert