เจาะใจ “มุนแจอิน” ประธานาธิบดีใหม่เกาหลีใต้ รักหรือชังญี่ปุ่น?

ความสัมพันธ์กับญี่ปุ่นเป็นหนึ่งในประเด็นสำคัญในการเลือกตั้งทุกครั้งของเกาหลีใต้ นายมุนแจอิน ประธานาธิบดีคนใหม่ของเกาหลีใต้ ประกาศว่าพร้อมจะเดินทางเยือนญี่ปุ่น จีน และแม้กระทั่งเกาหลีเหนือ เพื่อคลี่คลายความตึงเครียดในภูมิภาค

นายมุนแจอิน สาบานตนในวันพุธที่ 10พฤษภาคม รับตำแหน่งประธานาธิบดีคนใหม่ของเกาหลีใต้ พร้อมประกาศว่าเขาจะทำทุกอย่างเพื่อช่วยให้มีสันติภาพในคาบสมุทรเกาหลี โดยพร้อมจะเดินทางไปเยือนกรุงวอชิงตันของสหรัฐ, กรุงปักกิ่งของจีน, กรุงโตเกียวของญี่ปุ่น รวมทั้งจะเยือนเกาหลีเหนือหากสภาพการณ์เอื้ออำนวย

สำหรับญี่ปุ่นแล้ว เกาหลีถือเป็นเพื่อนบ้านที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง หากแต่ความสัมพันธ์ระหว่าง 2 ประเทศอยู่ในภาวะ “หวานอมขมกลืน” มาตลอด เนื่องจากเรื่องประวัติศาสตร์ที่ญี่ปุ่นเคยกดขี่เกาหลีในฐานะเมืองขึ้น และย่ำยีชาวเกาหลีอย่างที่สุดจะยอมรับได้ ทำให้ในการเลือกตั้งเกาหลีทุกครั้ง เรื่องความสัมพันธ์กับญี่ปุ่นจะถูกหยิบยกเป็นประเด็นเพื่อห้ำหั่นคู่ต่อสู้

รัฐบาลญี่ปุ่นมักอ้างว่าเกาหลีมีค่านิยม “ประชาธิปไตย” แบบเดียวกับตน เพื่อเปรียบเทียบให้แตกต่างจากจีนที่ปกครองด้วยระบบคอมมิวนิสต์ หากแต่ในสังคมเกาหลีและญี่ปุ่นก็มีทั้งกลุ่มคนที่รักและชังในระดับที่ใกล้เคียงกันมาก

สัญญา 1,000 ล้านเยน ยุติข้อพิพาท “ทาสกาม” สมัยสงคราม

ประเด็นสำคัญเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างเกาหลีกับญี่ปุ่น คือ ข้อตกลงที่ทำในสมัยอดีตประธานาธิบดีปาร์กกึมเฮ ที่ญี่ปุ่นจะจ่ายค่าชดเชย 1,000ล้านเยนให้กับเกาหลี เพื่อแลกกับการยุติเรื่องการบังคับหญิงเกาหลีให้เป็นนางบำเรอแก่ทหารญี่ปุ่นในช่วงสงครามโลก

นายมุนแจอิน เคยประกาศหลายครั้งว่า เขาต้องการยกเลิกข้อตกลงนี้และเจรจากับญี่ปุ่นใหม่ โดยอ้างอิงผลสำรวจว่า ประชาชนชาวเกาหลีส่วนใหญ่คัดค้านข้อตกลงที่รัฐบาลชุดก่อนตกลงกับญี่ปุ่น

อย่างไรก็ตาม รัฐบาลญี่ปุ่นยืนยันว่า ข้อตกลงกับเกาหลีถือเป็นที่ยุติ ทั้งสองฝ่ายจะไม่รื้อฟื้นเรื่องนี้ขึ้นมาอีก และที่สำคัญรัฐบาลญี่ปุ่นได้โอนค่าชดเชยให้กับมูลนิธิของฝ่ายเกาหลีแล้ว

นายมุนแจอินยังคัดค้านข้อเสนอของญี่ปุ่นที่ให้รื้อถอนรูปปั้นของเด็กหญิง ที่เป็นสัญลักษณ์ของนางบำเรอสมัยสงคราม ที่ถูกตั้งไว้ที่สถานกงสุลญี่ปุ่นในเมืองปูซานออก โดยฝ่ายญี่ปุ่นได้เรียกตัวทูตประจำเกาหลีกลับประจำเพื่อประท้วงการตั้งรูปปั้นดังกล่าว

นายมุนแจอินมั่นใจว่าสาธารณชนชาวเกาหลีหนุนหลัง ทำให้เขาสามารถตั้งแง่เจรจากับญี่ปุ่นอย่างแข็งกร้าวได้

ตั้ง “มือหนึ่งเรื่องญี่ปุ่น” เป็นนายกรัฐมนตรี

แต่นายมุนแจอินก็ได้แสดงถึงความสำคัญของยุทธศาสตร์ต่อญี่ปุ่นด้วยการเสนอชื่อ นาย “ลี นักยอน” เป็นนายกรัฐมนตรี ลีนักยอน ปัจจุบันเป็นผู้ว่าการจังหวัดจุลลา ถือเป็นนักการเมืองที่รู้จักญี่ปุ่นอย่างลึกซึ้งที่สุดคนหนึ่ง เนื่องจากเขาเคยเป็นผู้สื่อข่าวประจำกรุงโตเกียว และยังเป็นรองประธานสมาคมมิตรภาพเกาหลี-ญี่ปุ่น มีบทบาทในการติดต่อระหว่าง 2 ประเทศอย่างต่อเนื่องนับสิบปี

ผู้เชี่ยวชาญชาวญี่ปุ่น ประเมินว่า ถึงแม้นายมุนแจอินจะมีจุดยืนเสรีนิยม ที่แตกต่างจากรัฐบาลชุดปัจจุบันของญี่ปุ่นและสหรัฐ แต่เขาก็รู้ว่าดีว่า พรรคประชาธิปไตยของเขาไม่มีเสียงข้างมากในรัฐสภา เขาไม่สามารถตั้งคณะรัฐมนตรีได้เลยหากฝ่ายค้านในรัฐสภาคัดค้าน ดังนั้นแล้วแทนที่นายมุนแจอินจะพยายามฝืนให้เรื่องต่างๆ เป็นไปตามมุมมองของเขา เขาไม่มีทางเลือกอื่น นอกจากการประนีประนอมไปก่อน เพื่อแสวงหาแนวร่วมจากสมาชิกรัฐสภาที่สนับสนุนตัวเขา.