ช่วงนี้คนไทยไปเที่ยวญี่ปุ่นกันเยอะ ถ้าเดินทางไปเองคงจะได้มีโอกาสใช้บริการรถไฟ รถบัส เพื่อเดินทางในประเทศญี่ปุ่นกันบ่อยๆ มารยาทพื้นฐานทั่วไปคล้ายที่อื่นๆ มารยาทอันดับต้นๆ ที่เห็นในสถานีคือ การงดสูบบุหรี่ แม้ว่าคนญี่ปุ่นชอบสูบบุหรี่กันมาก แต่ในสถานที่สาธารณะก็ถือว่าการงดสูบบุหรี่เป็นมารยาททางสังคมที่พึงกระทำ
ป้ายงดสูบบุหรี่จะเขียนว่า 「終日禁煙」 “ งดสูบบุหรี่ตลอดทั้งวัน”
禁煙( kin-en ) แปลว่าห้ามสูบบุหรี่
終日( shuujitsu ) เป็นภาษาเขียน มีความหมายว่า “ ทั้งวัน”
ส่วนถ้าพบป้ายที่เขียนว่า 「ご協力をお願いいたします」( go-kyouryoku-o onegai-itashimasu ) แปลว่า “ โปรดให้ความร่วมมือ” แต่ถ้ามีท่านใดใคร่สูบบุหรี่ ตามสถานีก็จะมีจุดที่จัดให้สูบบุหรี่โดยเฉพาะเรียกว่า 「喫煙場所」( kitsuen basho ) แปลตรงตัวว่า “ สถานที่สูบบุหรี่” อาจจะเป็นห้องกระจกค่ะข้างในก็จะมีหลายๆ คนที่เข้าไปสูบบุหรี่และรอรถด้วย
ต่อไปก่อนที่จะขึ้นรถไฟ ต้องระวังประตูหนีบ และอย่ารีบเข้าในขณะที่ประตูรถกำลังจะปิด คนขับรถไฟหรือนายสถานีมักจะประกาศเตือนเสมอว่า 「駆け込み乗車、お止めください。」( kakekomi jousha, o-yame kudasai ) หมายความว่า “ กรุณางดการวิ่งเข้ารถ( ในขณะที่เสียงสัญญาณปิดประตูดัง) ” สาเหตุที่ต้องเตือนไม่ให้วิ่งถลาเข้ารถก่อนประตูจะปิดก็เพราะนอกจากอันตรายแล้ว บ่อยครั้งที่การวิ่งเข้ารถทำให้ประตูต้องเปิดออกเพื่อรับผู้โดยสาร เมื่อประตูเปิดออกอีกก็เสียเวลาในการปิดประตู ทำให้รถไฟวิ่งช้ากว่ากำหนด ซึ่งที่ญี่ปุ่นถือว่าเรื่องการตรงต่อเวลาเป็นเรื่องซีเรียสมาก
เมื่อเราเข้าไปในตู้รถไฟแล้ว อาจจะเห็นป้ายรณรงค์เรื่องมารยาทอื่นๆ อีกมากมาย มารยาทเหล่านี้ถือว่าเป็นมารยาทที่พึงกระทำ เช่น การให้ที่นั่งแก่คนพิการ คนท้อง การแบ่งกันนั่งไม่กินที่นั่ง ไม่ถือของกินพื้นที่จนรบกวนผู้โดยสารท่านอื่น โดยปกติหากใครมีสัมภาระหนักๆ หรือเกะกะคนอื่นก็จะวางไว้บนตะแกรงเหนือที่นั่ง คนญี่ปุ่นไม่ชินกับการถือของให้กัน บางคนจึงถือของข้างกายตลอดแม้ว่าจะหนัก หรือไม่ก็วางไว้บนตะแกรงเพื่อไม่ให้เปลืองที่ยืนเช่นกัน
มีตัวอย่างป้ายเรื่องมารยาทการโดยสารรถไฟ ที่จัดทำโดยบริษัทรถไฟใต้ดิน Tokyo Metro ออกโปสเตอร์เตือนมารยาทการโดยสารรถไฟมาทุกปี หลายเวอร์ชั่นมาก น่ารักน่ามองยิ่งทำให้คนสนใจ แค่ดูรูปก็เข้าใจแล้ว ลองเข้าไปดูที่เว็บไซต์
http://www.metrocf.or.jp/manners/manner-poster.html
วันนี้ขอยกตัวอย่างภาษาญี่ปุ่นเตือนมารยาทที่ใช้บ่อยๆ เผื่อเพื่อนๆ เจอจะได้พอรู้ว่าเขียนว่าอะไร
1.車内では周りのお客様にご配慮ください。
กรุณาเกรงใจผู้โดยสารที่อยู่รอบข้าง
2.優先席は必要とされるお客様へお譲りください。
กรุณาเอื้อเฟื้อที่นั่งพิเศษ (แต่ละตู้จะมีที่นั่งที่ระบุไว้เพื่อผู้โดยสารพิเศษ หรือ priority seat )แก่ผู้โดยสาร (เช่น คนท้อง คนพิการ คนแก่)
3.ドア付近ではお客様の乗降にご配慮ください。
กรุณาเกรงใจผู้โดยสารที่จะขึ้นลงบริเวณประตูเข้าออกรถไฟ (ไม่ยืนกีดขวางประตู)
4.飲酒後は、まわりのお客様にご配慮ください。
กรณีที่มีการดื่มสุรามา กรุณาให้ความเกรงใจต่อผู้โดยสารรอบข้าง
5.車内でのお化粧はご遠慮ください。
กรุณาอย่าแต่งหน้าในรถไฟ
6.車内での飲食は周りのお客様にご配慮ください。
กรุณาไม่ทานอาหารในรถไฟ เพื่อให้ความเกรงใจผู้โดยสารท่านอื่นๆ
7.ごみは車内には置かず、お持ち帰りください。
กรุณาอย่าทิ้งขยะบนรถไฟ โปรดช่วยเอาขยะออกไปทิ้งด้วย
8. 車内での騒ぎすぎにご注意ください。
ห้ามส่งเสียงอึกทึกหรือส่งเสียงดังในรถไฟ
เป็นต้น
ที่จริงยังมีอีกมาก บางที่ห้ามเอาทุเรียนขึ้นรถด้วย(ญี่ปุ่นจะมีทุเรียนขายเยอะขนาดนั้นเลยเหรอเนี่ย) แต่อาจจะสื่อให้เข้าใจว่าห้ามนำของที่ส่งกลิ่นรบกวนผู้โดยสารท่านอื่น เเล้วเวลาอยู่บนรถไฟก็ควรเปิดโทรศัพท์ในหมวดสั่นปิดเสียงไว้ คนญี่ปุ่นไม่นิยมคุยโทรศัพท์ในรถไฟแต่ใช้วิธีส่งข้อความแทน
นั่งแป๊บเดียวก็ถึงสถานีปลายทางแล้ว ขอให้ทุกท่านเดินทางอย่างสนุกและปลอดภัย!