“พอโตเป็นผู้ใหญ่ก็ไม่ค่อยดื่มนมกันแล้ว” นี่คงเป็นคำพูดติดปากใครหลายๆคนที่ไม่ได้ดื่มนมเป็นประจำ เนื่องจากคิดว่าการดื่มนมจำเป็นเฉพาะวัยเด็กเท่านั้นหรือบางทีอาจเป็นภาพจำของเด็กเล็กที่ถือกล่องนม อย่างไรก็ดีเมื่ออายุมากขึ้นร่างกายก็เจริญเติบโตเต็มที่แล้ว หลายคนอาจสงสัยว่ายังต้องดื่มนมอยู่ไหม ดื่มแล้วได้ประโยชน์อะไรต่อสุขภาพบ้าง หากพูดถึงน้ำนมก็จะได้มาจากแหล่งของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เช่น วัว แพะ หรือแม้แต่มนุษย์ ที่ให้นมแม่เลี้ยงทารกนั่นเอง หรือถ้าสกัดจากพืชก็มักจะมาจากน้ำนมถั่วเหลือง น้ำนมอัลมอนด์ แต่ในบทความนี้จะกล่าวถึงนมวัวเป็นหลัก
ในน้ำนมวัวมีสารอาหารและคุณค่าทางโภชนาการสูง ตามความเชื่อกันมาแต่โบราณว่าดื่มนมเยอะๆ ดื่มนมทุกๆวันจะทำให้เด็ก โตเร็ว ตัวสูงๆ และร่างกายแข็งแรง นั่นเป็นเรื่องที่ปฎิเสธไม่ได้ เนื่องมาจากในน้ำนมมีสารอาหารที่ครบถ้วนทั้ง 5 ชนิด ได้แก่ โปรตีน ไขมัน คาร์โบไฮเดรต แร่ธาตุ และวิตามิน โดยเฉพาะไขมันและโปรตีนเป็นแหล่งพลังงานที่ดีซึ่งจะทำให้เด็กเจริญเติบโตสมวัย ส่วนแคลเซียมและวิตามินดีที่เป็นตัวช่วยสำคัญมีบทบาทต่อการสร้างความหนาแน่นของมวลกระดูกมากขึ้น และความสูงของเด็ก ในส่วนของวัยผู้ใหญ่หรือแม้แต่วัยผู้สูงอายุ หากร่างกายเรามีการสะสมแคลเซียมไว้เพียงพอก่อนอายุ 30 ปี ก็จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคกระดูกพรุนหรือกระดูกเปราะได้ แต่การดื่มนมในวัยนี้จะแนะนำลดพลังงานและปริมาณไขมันลง เพราะในวัยผู้ใหญ่ไม่ได้ต้องการพลังงานมากเท่ากับวัยเด็กหรือวัยรุ่นและจะมีระบบเผาผลาญไขมันที่แย่ลงตามอายุ หากได้รับพลังงานและไขมันมากเกินความต้องการก็จะเสี่ยงต่อโรคอ้วนและระดับไขมันในเลือดที่สูงได้ ซึ่งไม่เป็นผลดีต่อหัวใจและหลอดเลือดหัวใจแน่ๆ นอกจากนี้ ยังพบว่าการดื่มนมเป็นประจำยังช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคกระดูกพรุนและโรคมะเร็งบางชนิดได้อีกด้วย อย่างไรก็ตามยังต้องอาศัยการศึกษาวิจัยเชิงลึกต่อไป
ข้อแนะนำในการเลือกดื่มนมในวัยผู้ใหญ่/วัยสูงอายุ
ควรเลือก “นมพร่องมันเนย” หรือ “นมขาดมันเนย” เพราะมีปริมาณไขมันน้อยกว่า นมธรรมดา 1 ถ้วยแก้ว ( 200 มิลลิลิตร) มีไขมัน 6.5 กรัม ขณะที่นมพร่องมันเนยจะมีไขมัน 2.6 กรัม ส่วนนมขาดมันเนยจะมีไขมันเพียง 0.2 กรัมเท่านั้น
ควรเลือกดื่มนมจืด เพราะหากดื่มนมรสหวาน หรือรสชาติที่มีการปรุงแต่ง จะทำให้ได้รับน้ำตาลส่วนเกินเข้าไปมาก อาจทำให้มีความเสี่ยงต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ดี การเป็นโรคเบาหวาน ฟันผุง่าย และเสี่ยงต่อน้ำหนักเพิ่มหรืออ้วนขึ้นได้
หากดื่มนมแล้วมีอาการปวดท้องหรือท้องเสีย ให้หยุดดื่มก่อน เพื่อหาสาเหตุของการเกิดอาการก่อน ถ้าสาเหตุนั้นเกิดจากร่างกายไม่มีน้ำย่อย เพื่อมาย่อยน้ำตาลแลกโตสในน้ำนม เมื่อดื่มนมเข้าไปส่งผลให้เกิดการสร้างกรดและแก๊สโดยจุลินทรีย์ในลำไส้ ทำให้มีอาการแน่นท้อง ท้องเดิน ท้องเสียได้ วิธีการแก้คือให้แก้โดยการดื่มนมครั้งละน้อยๆหรือดื่มนมหลังอาหาร เลือกผลิตภัณฑ์นมที่ลดน้ำตาลแลคโตส หรือปราศจากน้ำตาลแลคโตส หรือหันมารับประทานโยเกิร์ตที่ผ่านการย่อยน้ำตาลมาแล้วบางส่วน ซึ่งสามารถเลือกซื้อได้ทั้งชนิดครีมตักและชนิดดื่ม
หากเป็นไปได้ พยายามเลือกดื่มนมพร่องมันเนยหรือขาดมันเนย รสจืด และอย่างน้อยดื่มวันละ 1 แก้วต่อวันนะคะ