นักสิทธิมนุษยชนเตือนสาวโรงงานเสี่ยงหนักหากยุโรปตัดสิทธิพิเศษการค้ากัมพูชา

รอยเตอร์ - นักเคลื่อนไหวด้านสิทธิแรงงานกล่าวเตือนว่า แรงงานเครื่องนุ่งห่มนับหมื่นนับแสนคนในกัมพูชาอาจเผชิญต่อการเอารัดเอาเปรียบ หากมาตรการคว่ำบาตรทางการค้าของสหภาพยุโรปที่ถูกเสนอขึ้นมานั้นทำให้แบรนด์แฟชั่นรายใหญ่ลดขนาดการดำเนินการในกัมพูชาลง

อุตสาหกรรมเครื่องนุ่งห่มเป็นแหล่งจ้างงานที่ใหญ่ที่สุดของกัมพูชา และทำรายได้ราว 7,000 ล้านดอลลาร์ต่อปี แต่อุตสาหกรรมนี้กำลังเผชิญต่อความไม่แน่นอน หลังสหภาพยุโรปเริ่มกระบวนการที่อาจทำให้อัตราภาษีถูกนำกลับมาใช้ใหม่ในเดือน ส.ค.2563

สภาหอการค้ายุโรป ประเมินว่า ตำแหน่งงานกว่า 90,000 ตำแหน่ง จะตกอยู่ในความเสี่ยง หากสหภาพยุโรประงับสิทธิพิเศษทางการค้าเนื่องจากประวัติด้านการละเมิดสิทธิมนุษยชนและประชาธิปไตยของกัมพูชา

ผู้จัดการแผนกจัดหาของบริษัท Primark ของอังกฤษ กล่าวเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมาว่า บริษัทของยุโรปจะถอนการผลิตในกัมพูชา หากสิทธิพิเศษทางการค้ายุติลง ขณะที่หัวหน้าฝ่ายการผลิตของบริษัท H&M ของสวีเดนได้กล่าวเตือนถึงการสะท้อนกลับอย่างรุนแรง

แรงงานที่ตกงานซึ่งส่วนใหญ่เป็นผู้หญิง น่าจะจบลงที่อุตสาหกรรมบันเทิงและการบริการ ตามบาร์ ร้านนวด และอาจเผชิญต่อการเอาเปรียบจากการหาประโยชน์ทางเพศ ขุม ถาโร จากศูนย์พันธมิตรแรงงานและสิทธิมนุษยชน ระบุ

“ไม่มีความปลอดภัยในภาคส่วนเหล่านี้” ผู้ประสานงานโครงการขององค์กรการกุศล กล่าว

ทางเลือกอีกทางหนึ่งคือการอพยพมาที่ไทย ที่คาดว่ามีชาวกัมพูชาราว 2 ล้านคนทำงานอยู่ ซึ่งหลายคนไม่มีเอกสารและเสี่ยงที่จะตกเป็นแรงงานทาสยุคใหม่

“ไม่ว่าทางใด ความเสี่ยงร้ายแรงก็จะเกิดขึ้น” ขุม ถาโร กล่าว

กัมพูชาได้ประโยชน์จากโครงการการค้า “Everything But Arms” (EBA) ของสหภาพยุโรป ที่อนุญาตให้ประเทศด้อยพัฒนาของโลกส่งออกสินค้าส่วนใหญ่ไปยังสหภาพยุโรปได้โดยไม่มีอัตราภาษี

สหภาพยุโรปเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของกัมพูชา มีสัดส่วน 45% ของการส่งออกของประเทศในปี 2561 โรงงานตัดเย็บเสื้อผ้าสำเร็จรูปในประเทศจ้างแรงงานราว 700,000 คน และเครื่องนุ่งห่มเหล่านั้นครองสัดส่วนขนาดใหญ่ของการส่งออกไปยังสหภาพยุโรป ในมูลค่าราว 5,500 ล้านดอลลาร์

แต่มูลค่าของการส่งออกไปยุโรปลดลงราว 600 ล้านดอลลาร์ในช่วงครึ่งแรกของปี 2561 เทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปีก่อน ตามการระบุของเลขาธิการสมาคมผู้ผลิตเครื่องนุ่งห่มกัมพูชา (GMAC)

“คุณสามารถมองเห็นผลกระทบได้แล้วเพียงแค่การขู่ว่าจะถอนสิทธิ” เคน ลู กล่าว และคาดการณ์ว่า ตั้งแต่ไตรมาสที่ 2 ของปี 2563 เป็นต้นไป จะมีคนตกงานจำนวนมากหากสิทธิพิเศษทางการค้าถูกเพิกถอน

เดวิด เซฟแมน หัวหน้าฝ่ายการผลิตของ H&M กล่าวว่า บริษัทจะทำธุรกิจในกัมพูชาน้อยลงหากสิทธิประโยชน์ทางการค้ายุติลง โดยจีนและอินโดนีเซียจะเป็นประเทศทางเลือก

ด้านผู้จัดการฝ่ายจัดหาสำหรับจีนและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ของบริษัท Primark ที่มีโรงงานราว 20 แห่งในกัมพูชา กล่าวว่า การอยู่ในประเทศโดยไร้ซึ่งข้อตกลงการค้าจะเป็นความท้าทายครั้งใหญ่

การเข้าร่วมการประชุมสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่มเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในกรุงพนมเปญ เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา บริษัทกล่าวว่า พวกเขากำลังทำงานกับซัปพลายเออร์ในกัมพูชาเพื่อเพิ่มความสามารถในการผลิตเพื่อให้การตกงานเกิดขึ้นน้อยที่สุด

แรงงานในโรงงานผลิตเครื่องนุ่งห่มของกัมพูชาส่วนใหญ่เป็นหญิงสาวที่ต้องดูแลครอบครัวขยาย

“หญิงสาวเหล่านี้..ที่อยู่ในอุตสาหกรรมเครื่องนุ่งห่ม พวกเขาไม่ได้ทำงานเพื่อตัวเองเพียงเท่านั้น มันส่งผลกระทบต่อผู้คนเกือบ 1 ล้านครัวเรือน” ผู้ประสานงานจากองค์การพัฒนาอุตสาหกรรมแห่งสหประชาชาติ กล่าว.