เป็นที่ทราบกันดีว่า พลังงานเป็นรากฐานสำคัญที่ทำให้ทุกชีวิตขับเคลื่อนเติบโต โดยปัจจุบันพลังงานได้ถูกนำมาใช้อย่างสิ้นเปลืองมาโดยตลอด จึงเริ่มสะท้อนให้เห็นถึงปัญหาของพลังงานทั้งในแง่ของการขาดแคลนพลังงาน หรือราคาพลังงานที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง เป็นต้นทุนของสรรพสิ่งที่นำมาสู่ปัญหาอื่นๆ อีกมากมาย
ด้วยเหตุนี้ ทั่วโลกจึงหันมาให้ความสำคัญกับเรื่องของพลังงานอย่างจริงจัง องค์การระหว่างประเทศมีการพัฒนามาตรฐานระบบการจัดการด้านพลังงาน ISO50001 ให้เป็นมาตรฐานสากล เพื่อเป็นกรอบในการบริหารจัดการพลังงาน สำหรับหลายภาคส่วน ทั้งโรงงานอุตสาหกรรม ธุรกิจการค้า และองค์กรต่างๆ โดยมุ่งเน้นการลดการใช้พลังงานโลก
บริษัท เจริญโภคภัณฑ์อาหาร จำกัด (มหาชน) หรือ ซีพีเอฟ จึงตระหนักถึงความสำคัญของ “พลังงาน” เช่นกัน และดำเนินโครงการด้านอนุรักษ์พลังงานมาอย่างหลากหลายและต่อเนื่อง ในทุกห่วงโซ่การผลิตที่ครบวงจรขององค์กร ทั้งธุรกิจอาหารสัตว์ (Feed) ธุรกิจฟาร์มเลี้ยงสัตว์ (Farm) และ ธุรกิจอาหาร ( Food )
ล่าสุด ฟาร์มเลี้ยงกุ้งในระบบโรงเรือนปิดครบวงจร โครงการร้อยเพชร จังหวัดตราด ของซีพีเอฟ สามารถนำพลังงานมาใช้ให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด ทำให้ฟาร์มแห่งนี้ผ่านการรับรองมาตรฐานระบบการจัดการด้านพลังงาน ISO50001 เป็นฟาร์มแห่งแรกของประเทศไทยในปี 2557 การผ่านมาตรฐานนี้นับเป็นเครื่องมือที่ช่วยยืนยันว่าการบริหารจัดการด้านพลังงานของซีพีเอฟ เป็นไปตามระบบการบริหารจัดการสากล ที่นอกจากจะช่วยลดต้นทุนด้านพลังงานแล้ว ยังเชื่อมโยงไปถึงการดูแลทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอีกด้วย
เรื่องนี้ คุณสุจิตร แก้วฉ่ำ รองกรรมการผู้จัดการ ผู้บริหารจัดการฟาร์ม ได้อธิบายเพิ่มเติมว่า โครงการร้อยเพชรแห่งนี้ถือเป็นฟาร์มเลี้ยงกุ้งต้นแบบด้านการประหยัดพลังงานของซีพีเอฟ ที่พัฒนานวัตกรรมการเลี้ยงกุ้งให้มีผลผลิตต่อพื้นที่เพิ่มสูงขึ้น ช่วยลดต้นทุนการผลิต และมีการจัดการผลผลิตกุ้งสดเข้าสู่ขั้นตอนการแปรรูปได้อย่างต่อเนื่อง สม่ำเสมอ เป็นการใช้ประโยชน์จากที่ดินอย่างคุ้มค่า
ฟาร์มยังใช้พลังงานสะอาดจากธรรมชาติอย่าง “แรงโน้มถ่วงของโลก” ในการย้ายกุ้งจากบ่อหนึ่งไปยังอีกบ่อหนึ่ง ด้วยหลักการที่ว่า “น้ำไหลจากที่สูงลงสู่ที่ต่ำด้วยแรงโน้มถ่วงของโลก” ทำให้ไม่จำเป็นต้องใช้พลังงานจากน้ำมันหรือพลังงานไฟฟ้าในการขับเคลื่อนมอเตอร์ของปั้มสำหรับการย้ายกุ้งเลย
การนำมาตรฐาน ISO 50001 มาใช้ในฟาร์มทำให้เกิดความตระหนักด้านพลังงานมากขึ้น เกิดเป็นแรงผลักดันให้มีการศึกษา ทดลอง และหาข้อบกพร่อง เพื่อที่จะหาแนวทางลดการใช้พลังงานลง หรือการเพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงานให้ดียิ่งขึ้น อาทิ เปลี่ยนมอเตอร์และเกียร์ของเครื่องตีน้ำเป็นแบบที่มีประสิทธิภาพสูงจำนวน 209 ตัว จากเดิม 1.879 kw เปลี่ยนเป็น 1.440 kw ส่งผลให้ฟาร์มสามารถลดการใช้พลังงานลง 23.36% ประหยัดพลังงานลงได้ 2,245,663 บาทต่อปี
ไม่เพียงเท่านั้น ฟาร์มเลี้ยงกุ้งร้อยเพชร ยังคงเดินหน้าศึกษาแนวโน้ม และเทคโนโลยีอย่างต่อเนื่อง เพื่อนำมาประยุกต์ใช้ในการจัดการพลังงาน ทั้งในด้านการปลูกฝังจิตสำนึกทางเทคโนโลยี ตลอดจนเทคนิค กระบวนการทำงาน อาทิ การติดตั้งบอร์ดมิเตอร์ในหน่วยบัญชีพลังงานต่างๆ เพื่อให้เกิดความตระหนัก และเห็นว่าพลังงานเป็นเรื่องใกล้ตัว รวมถึงจัดให้มีเวทีแสดงออกสำหรับหน่วยบัญชีพลังงานเพื่อรายงานข้อมูล นับเป็นการส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้ในกลุ่มพนักงาน ต่อยอดความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งจะก่อให้เกิดนวัตกรรมด้านพลังงานใหม่ๆขึ้นอีกในอนาคต
ซีพีเอฟ แบ่งพลังงานออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ 1.) กลุ่มพลังงานไฟฟ้า 2.)กลุ่มพลังงานที่ใช้แล้วหมดไป อาทิ ถ่านหิน น้ำมันเตา ดีเซล เบนซิน แก๊ส และ3.) กลุ่มพลังงานหมุนเวียน อาทิ ปาล์ม ซังข้าวโพด ชานอ้อย ไบโอแก๊ส โดยการบริหารจัดการพลังงานนั้นจะใช้วิธีเปรียบเทียบผลผลิตที่ใช้พลังงานน้อยลง แต่ได้ประสิทธิภาพสูงขึ้น ตลอดจนเน้นการใช้พลังงานสะอาดและพลังงานทดแทน อาทิ พลังงานแสงแดด พลังงานลม ในเปอร์เซนต์ที่สูงขึ้น
ทั้งนี้ ซีพีเอฟตั้งเป้าจำนวนโรงงานที่ต้องผ่านมาตรฐานระบบการจัดการด้านพลังงาน ISO50001 ทั้งสิ้น 14 แห่ง ในเดือนกุมภาพันธ์ 2558 ซึ่งในปัจจุบันมีโรงงานที่ได้รับการรับรองแล้วจำนวน 5 แห่ง ได้แก่ โรงงานแปรรูปสุกรแปดริ้ว จ.ฉะเชิงเทรา โรงงานผลิตอาหารสัตว์น้ำบ้านพรุ จ. สงขลา โรงงานแปรรูปเนื้อไก่และอาหารสำเร็จรูปมีนบุรี 1 จ.กรุงเทพมหานคร โรงงานอาหารสำเร็จรูปสระบุรี จ.สระบุรี และ โครงการเลี้ยงกุ้งครบวงจรร้อยเพชร จ.ตราด
ซีพีเอฟ จึงเป็นองค์กรแถวหน้าอีกแห่งหนึ่งของไทยที่ลงมือพัฒนาด้านพลังงานนี้ได้อย่างเป็นรูปธรรม และเชื่อว่า หากทุกภาคส่วนของไทยร่วมเดินบนเส้นทางรักษ์พลังงานเช่นนี้ไปด้วยกัน ก็จะช่วยทำให้ประเทศไทยและโลกใบนี้ขยายเวลาการเผชิญกับปัญหาการขาดแคลนพลังงานออกไปได้ไม่มากก็น้อย
“การนำมาตรฐาน ISO 50001 มาใช้ในฟาร์มทำให้เกิดความตระหนักด้านพลังงานมากขึ้น เกิดเป็นแรงผลักดันให้มีการศึกษา ทดลอง และหาข้อบกพร่อง เพื่อที่จะหาแนวทางลดการใช้พลังงานลง”
สุชาติ วิริยะอาภา
รองกรรมการผู้จัดการ บริษัท เจริญโภคภัณฑ์อาหาร จำกัด (มหาชน) หรือซีพีเอฟ
