xs
xsm
sm
md
lg

กฎ 4 ข้อใช้เปลี่ยนพฤติกรรม สร้างนิสัยดี-ทิ้งนิสัยเสีย / ดร.สุวัฒน์ ทองธนากุล

เผยแพร่:   ปรับปรุง:   โดย: ผู้จัดการออนไลน์

ผมชอบวรรคทองชิ้นนี้ของ JIM Rohn นักธุรกิจ นักเขียนสร้างแรงบันดาลใจชาวอเมริกัน ที่เป็นสัจธรรมว่า...

“ความมีวินัย คือสะพานเชื่อมระหว่าง เป้าหมาย ไปสู่ความสำเร็จ

ถ้าเราเข้าใจตรงกันว่า วินัย มีความหมายมากกว่า การปฏิบัติตามกฎระเบียบหรือข้อบังคับ เมื่อรวมถึงพฤติกรรมที่เป็นระเบียบแบบแผน มีความเชื่อที่สอดคล้องกับค่านิยมองค์กร และได้ฝึกฝนพัฒนาทักษะ มุ่งมั่นในเป้าหมายและความรับผิดชอบต่อผลงานและต่อหน่วยงาน จึงเป็นคุณสมบัติที่สนับสนุนการดำเนินชีวิตและการงาน ให้บรรลุความสำเร็จได้

คำสำคัญที่เป็นเหตุปัจจัยก็คือ “พฤติกรรม” ที่ทำซ้ำ ๆ สั่งสมกลายเป็น “นิสัย” ซึ่งทุกคนมีในตัวเอง ไม่ว่าเป็นในทางที่ดีหรือทางที่ไม่ดีก็ตาม และแต่ละคนย่อมจะได้รับผลการกระทำนั้นตามกฎแห่งกรรม

Ralph Marston นักสร้างแรงบันดาลใจคุณสำคัญ จึงแนะนำว่า...

ขอบคุณคนให้ติดเป็นนิสัย
กล่าวขอบคุณผู้อื่นอย่างจริงใจ
โดยไม่หวังสิ่งตอบแทน
ถ้าคุณ สำนึกรู้บุญคุณคนรอบข้างอย่างจริงใจ
คุณจะพบว่ามีคนพร้อมเคียงข้างคุณเพิ่มมากขึ้น”

ผมจึงขอถ่ายทอดความคิดเห็นที่ได้จากการอ่านหนังสือที่มีคุณค่ามากเล่นนี้คือ ATOMIC HABITS ผลงานของ James Clear ซึ่งได้สะสมความรอบรู้ และศึกษาวิจัยอย่างจริงจังต่อเนื่องยาวนาน จนกลายเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการสร้างนิสัย และตั้งสถาบัน The Habits Academy ได้ให้ความรู้ ผู้นำ ผู้บริหารงาน โค้ช และอาจารย์มาแล้วกว่า 10,000 คน

หนังสือเล่มนี้ให้ความรู้และความเข้าใจเรื่องนิสัยอย่างถึงแก่น นับว่าเป็นคู่มือการสร้างนิสัยที่ดี และกำจัดนิสัยที่ไม่ดี ที่เป็นประโยชน์ต่อบุคคลและสังคมเป็นอย่างมาก

ทำไม “นิสัย” จึงเป็นเรื่องสำคัญ

คนที่มีจุดมุ่งหมายที่อยากให้ชีวิตมีคุณค่า มีความหมาย ย่อมอยากเปลี่ยน แปลงและพัฒนาตนให้เป็นแบบที่ตัวเองต้องการ อาจจะนึกถึงตัวบุคคลที่มีคุณลักษณะที่ชื่นชม อ้างอิงเป็นแบบอย่างที่ดี ก็ยิ่งเป็นแรงบันดาลใจ

การมีจุดมุ่งหมายเช่นนั้น จึงเป็นดั่ง “ดาวเหนือ” ที่นำทางการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมและสร้างนิสัยไฝ่ดี ซึ่งสามารถอ่านรายละเอียดวิธีการสร้างนิสัยที่ดี สำหรับตัวคุณ ครอบครัว และทีมงานในองค์กร จากหนังสือเล่มนี้ได้

แม้ว่า “นิสัย” คือพฤติกรรมที่ทำซ้ำ ๆ จนกลายเป็นอัตโนมัติ ซึ่งผ่านการลองผิดลองถูกหรือถูกชักจูงด้วยปัจจัยต่าง ๆ แต่การรู้วิธีสร้างนิสัยที่ดีขึ้น ก็ไม่ใช่วิธีลัดในการเปลี่ยนตัวเอง ไม่ใช่การบรรลุความสำเร็จที่วัดจากภายนอก เช่น การหาเงินได้มากขึ้น การลดน้ำหนัก หรือ ลดความเครียดได้

มันไม่ควรเป็นแค่ Change ให้ “มีนิสัยดี” แต่ควรหมายถึง Transform “กลายเป็นคนใหม่”

ที่สำคัญมาก “นิสัย” ควรช่วยให้คุณกลายเป็นคนในแบบที่คุณปรารถนา การเปลี่ยนพฤติกรรมหรือเปลี่ยนนิสัย ควรจะพัฒนาความเชื่อในส่วนลึกเกี่ยวกับตัวคุณ ในมิติใหม่

เพราะหลักการก็คือ “คุณเป็นไปตามนิสัยที่คุณสร้างขึ้นนั่นเอง”


4 ขั้นตอนสร้างนิสัยที่ดี

เนื้อหาของหนังสือเล่มนี้ อธิบายวิธีการสร้างนิสัยให้ดีขึ้นอย่างเป็นขั้นตอน และไม่ใช่ดีขึ้นแค่เป็นวัน หรือเป็นสัปดาห์ แต่หวังทำให้นิสัยดีขึ้นตลอดชีวิตทีเดียว ซึ่งเชื่อว่าทุกคนคงอยากเป็นเช่นนั้น

สาระสำคัญจึงอยู่ที่ 4 ขั้นตอนในการสร้างนิสัยที่ดีก็คือ

1 ปัจจัยกระตุ้น 2 ความปรารถนา 3 การตอบสนอง 4 รางวัลที่ได้รับ

ขั้นตอนทั้ง 4 เป็นหลักสำคัญของการเกิดนิสัย ที่เคลื่อนตัวต่อเนื่องเป็นวงจรการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมมนุษย์ ตามสถานการณ์และช่วงเวลาที่เปลี่ยนไป

แต่สิ่งที่ไม่เปลี่ยนแปลงก็คือ พื้นฐานพฤติกรรมที่เป็นหลักคิดฝังลึกมานานของคน เช่น ในการสร้างธุรกิจ สร้างครอบครัวและสร้างวิถีชีวิต

แนวคิดขั้นตอนดังกล่าว คือกฎ 4 ข้อในการปรับเปลี่ยนนิสัย ที่ช่วยเสริมสร้างนิสัยที่ดีและกำจัดนิสัยที่ไม่ดี จากกฎแต่ละข้อ และการจับคู่วิธีสร้างนิสัยที่ดีดังนี้

1 ปัจจัยกระตุ้น ที่มีต่อสมองเพื่อสร้างพฤติกรรม ต้องทำให้เห็นชัดเจน ถึงผลดีที่จะได้รับ

2 ความปรารถนา ความอยากได้หรืออยากเปลี่ยนแปลง เป็นแรงจูงใจที่ก่อให้เกิดพฤติกรรมหรือนิสัยทุกอย่าง จึงต้องทำให้น่าดึงดูดใจ เช่น คนไม่ได้อยากแปรงฟัน แต่อยากรู้สึกปากสะอาด ไม่ได้อยากเปิดโทรทัศน์ แต่อยากได้รับความบันเทิงจากการดูทีวี

3 การตอบสนอง คือนิสัยที่แสดงออกจากความคิดหรือการกระทำ ขึ้นกับแรงจูงใจ จึงต้องทำให้รู้สึกง่าย ในการเปลี่ยนแปลง

4 รางวัล คือเป้าหมายสุดท้ายของทุกการกระทำ ที่ทุกคนอยากได้รับผลดีเป็นรางวัล จึงต้องทำให้น่าพึงพอใจ ในการรับรู้การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมนั้น ทุกขั้นตอนก่อนหน้า

พฤติกรรมใดใน 4 ขั้นตอนที่หมุนเวียนเป็นวงจรการสร้างนิสัย หากขาดช่วงใดไป นิสัยนั้น ๆ จะไม่เกิดขึ้น

ส่วนวิธีการกำจัดนิสัยที่ไม่ดีออกไป การจับคู่กฎทั้ง 4 ก็ให้ทำวิธีการตรงกันข้ามกับการสร้างนิสัยดี ทั้ง 4 ขั้นตอน

ประเด็นที่น่าสนใจ

หนังสือเล่มนี้ยังให้ความสำคัญ ที่ยืนยันด้วยตัวอย่างของความพยายามที่ได้รับผลดี จนเป็นข้อความและความหมายของชื่อปกหนังสือเล่นนี้ ก็คือ

“การเปลี่ยนแปลงเพียงเล็กน้อย แต่ให้ผลลัพธ์ที่ยิ่งใหญ่”

เพราะผลของการลงมือทำอย่างสม่ำเสมอ และจดจ่อ (Focus) ที่กระบวนการ (Process) อย่างทุ่มเทจนบรรลุผลสำเร็จ มากกว่าการเพ่งที่เป้าหมาย

ทำให้นิสัยดีมั่นคงยั่งยืน

ประเด็นการสร้างให้นิสัยดีเกิดขึ้นแล้ว ทำอย่างไรให้คงอยู่ทุกวันไม่หวั่นไหว จึงเป็นสิ่งท้าทาย

การติดตามผลของนิสัย นับเป็นสิ่งจำเป็น หากต้องการเกิดผลลัพธ์ที่สม่ำเสมอ การบันทึกผล ด้วยวิธีง่าย ๆ ตามความสะดวกของแต่ละคนก็เป็นไปได้

โดยทำเครื่องหมายกากบาทบนปฏิทินในแต่ละวันที่คุณทำกิจวัตรที่ดี เช่น นั่งสมาธิทุกวัน หรือทุกวันจันทร์พุธและศุกร์ ปฏิทินก็จะกลายเป็นเครื่องมือบันทึกพฤติกรรมที่ดี ทำให้เกิดวินัยที่ดี

การติดตามผลของนิสัยก็น่าจะมีประโยชน์ดังนี้

1 เห็นผลลัพธ์ชัดเจน เช่นการดีขึ้นของ สุขภาพ การงาน การเงิน ความสัมพันธ์ในครอบครัว

2 กระตุ้นให้อยากทำต่อ กลายเป็นนิสัยและวินัยที่ดี

3 ทำให้รู้สึกพึงพอใจในผลดี และภูมิใจในตัวเอง

.........................................................
ข้อมูลอ้างอิงจากหนังสือ
ATOMIC HABITS เพราะชีวิตดีได้กว่าที่เป็น
ผู้เขียน : เจมส์ เคลียร์
ผู้แปล : ประพาฬรัคน์ ยงมานิตชัย
สำนักพิมพ์ เชนจ์พลัส



แนะนำหนังสือ



เคล็ดลับทำให้ลูกกล้าเผยใจ
ผู้เขียน : วะตะนะเบะ มะกิโกะ
ผู้แปล : ภัทรสร คูร์พิพัฒน์
สำนักพิมพ์ : นานมีบุ๊คส์
ราคา 275 บาท
เผยทุกเคล็ดลับโดยครูห้องพยาบาลโรงเรียนประถมศึกษา ผู้รับปรึกษาปัญหาของเด็ก ๆ มา 30 ปี มาเรียนรู้วิธี "ดู" และ "ฟัง" จิตใจของเด็ก เพื่อสร้างความเข้าใจและสร้างรอยยิ้มให้ทุกครอบครัวกันเถอะ


พันธุ์นักขาย : SalesDogs
ผู้เขียน : แบลร์ ซิงเกอร์
ผู้แปล : อนุพงษ์ ธรณินทร์
สำนักพิมพ์ : ซีเอ็ดยูเคชั่น
ราคา 195 บาท
หนังสือเกี่ยวกับการเป็นนักขายที่นำเสนอเนื้อหาในเชิงเปรียบเทียบของบรรดานักขาย ให้เป็นสุนัขพันธุ์ต่าง ๆ ซึ่งจะเน้น 5 พันธุ์คือ พิตบูล, โกลเด้นรีทรีฟเวอร์, ชิวาว่า, พูดเดิล และบาสเซ็ตต์ฮาวนด์ ซึ่งในแต่ละพันธุ์นั้นจะมีจุดเด่นที่แตกต่างกัน


จิตวิทยาว่าด้วยเงิน
ผู้เขียน : Morgan Housel
ผู้แปล : ธนิน รัศมีธรรมชาติ
สำนักพิมพ์ : ลีฟ ริช ฟอร์เอฟเวอร์
ราคา 290 บาท
หนังสือเล่มนี้ จะพาคุณไปกะเทาะเปลือกความเป็นมนุษย์ เพื่อให้คุณได้เห็นว่า... เมื่อเป็นเรื่องเงิน รู้อะไรไม่สำคัญเท่าทำอย่างไร และการตัดสินใจลงมือทำเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีนั้นเป็นสิ่งที่สอนกันได้ยากยิ่ง


ภาระที่อมไว้ คายออกมาเถอะนะ
ผู้เขียน : ไนโต โยชิฮิโตะ
ผู้แปล : อทิตยา ทรงศิริ
สำนักพิมพ์ : บลูม พับลิชชิ่ง
ราคา 225 บาท
เรื่องรอบตัวที่ดูเล็กน้อยในชีวิตประจำวันอาจสะสมจนเป็นภาระทางจิตใจก้อนใหญ่ อย่าปล่อยให้จิตใจกักเก็บภาระต่าง ๆ ไว้จนบวมตุ่ย มาเคลียร์พื้นที่ให้ว่างเพื่อกักเก็บความสุขแทนกันดีกว่า


กำลังโหลดความคิดเห็น