ถ่ายอุจจาระเป็นเลือด.. อาจไม่ใช่แค่ “ริดสีดวงทวาร”

เมื่อถ่ายอุจาระเป็นเลือด หลายคนอาจคิดว่าไม่ใช่เรื่องร้ายแรงเพราะอาจเป็นเพียงแค่อาการริดสีดวงทวารเท่านั้น แท้ที่จริงแล้วลักษณะและสีของอุจจาระ สามารถบ่งบอกปัญหาของสุขภาพและเป็นสัญญาณเตือนของโรคร้ายได้

นพ.ไพโรจน์ ชัยกิตติศิลป์ ศัลยแพทย์ ศูนย์ศัลยกรรม โรงพยาบาลหัวเฉียว กล่าวว่า การถ่ายอุจจาระเป็นเลือดเกิดจากความผิดปกติภายในระบบทางเดินอาหารตั้งแต่กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่ หรือบาดแผลที่เส้นเลือดดำส่วนปลายทวารหนัก ซึ่งการถ่ายอุจจาระเป็นเลือดเป็นจุดเริ่มต้นของโรคที่อาจมีความรุนแรงมากกว่าโรคริดสีดวงทวาร โดยความรุนแรงของโรคสามารถดูได้จากปริมาณและจำนวนครั้งที่ถ่ายเป็นเลือด

• โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ เกิดจากการรับประทานอาหารประเภทปิ้ง-ย่างที่ไหม้และดำเป็นประจำ โดยผู้ที่มีประวัติบุคคลในครอบครัวป่วยเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักจะมีโอกาสเสี่ยงต่อโรคนี้สูงกว่าคนทั่วไป ผู้ป่วยจะมีอาการขับถ่ายผิดปกติ เช่น ท้องผูก ท้องเสีย อุจจาระเป็นเลือดหรือมูกเลือด เป็นต้น รวมถึงน้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ และเบื่ออาหารร่วมด้วย ในบางรายอาจมีภาวะโลหิตจางเพราะเสียเลือดมาก การเลือกรับประทานอาหารที่มีกากใยสูง ไขมันน้อย และออกกำลังกายสม่ำเสมอ สามารถลดโอกาสเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ การรักษาโรคนี้แพทย์อาจต้องใช้วิธีการส่องกล้องเพื่อวินิจฉัย หรือตัดเนื้อร้ายออกในขณะที่ยังมีขนาดเล็กเพื่อป้องกันการลุกลามของโรค 

• โรคลำไส้ใหญ่อักเสบ เกิดจากการรับประทานอาหารหรือน้ำที่มีสารพิษหรือเชื้อโรคเข้าไป ส่งผลให้เกิดแผลที่ผนังทางเดินอาหารและเลือดออกที่ผนังลำไส้ รวมทั้งทำให้ลำไส้บีบตัวเร็วขึ้น ผู้ป่วยมักเกิดอาการปวดท้อง ท้องร่วง ถ่ายมีเลือดและมูกปนออกมาซึ่งเกิดจากการหลุดลอกของเยื่อบุผิวที่เกิดการอักเสบ รวมถึงมีไข้และเบื่ออาหาร ซึ่งโรคนี้สามารถป้องกันได้ด้วยการเลือกรับประทานอาหารที่ปรุงสดใหม่และสะอาด และหากพบความผิดปกติควรรีบปรึกษาแพทย์

• โรคติ่งเนื้องอกลำไส้ใหญ่ ติ่งเนื้องอกนี้สามารถเกิดได้ทุกส่วนของลำไส้ใหญ่ มีลักษณะกลม สีออกชมพู อาจมีก้อนเดียวหรือหลายก้อน และสามารถพัฒนาเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ เกิดจากการรับประทานอาหารปิ้ง-ย่างที่ไหม้และดำเป็นประจำจนเกิดเป็นเนื้องอกเล็กๆ ขึ้น โดยผู้ป่วยมักไม่มีอาการแสดงให้เห็นชัด แต่อาจถ่ายอุจจาระเป็นเลือดแบบเป็นๆ หายๆ โดยแพทย์จะแนะนำให้ตรวจลำไส้ใหญ่เพื่อตรวจหาติ่งเนื้องอกที่อาจเกิดขึ้น


• เลือดออกในกระเพาะอาหาร เกิดจากความผิดปกติบริเวณทางเดินอาหาร โดยอาการอาจเริ่มจากอาเจียนออกมาเป็นเลือดก่อน ตามด้วยอุจจาระเป็นเลือดสีเข้มจนเกือบดำ บางรายอาจรู้สึกอ่อนเพลีย หน้ามืด เหนื่อยง่าย และอาจเป็นสัญญาณเตือนของมะเร็งกระเพาะอาหารได้ ซึ่งหากถ่ายเป็นเลือดจำนวนมาก ควรรีบมาพบแพทย์โดยด่วน

• โรคลำไส้ขาดเลือด เกิดจากเลือดไม่สามารถเข้าไปไหลเวียนเลี้ยงผนังลำไส้ได้ ทำให้เซลล์ลำไส้ขาดเลือด ผู้ป่วยมักมีอาการปวดเกร็งท้อง อาจปวดมากจนหมดสติ และเกิดการติดเชื้อในกระแสเลือดจนเสียชีวิตได้ หากมีอาการถ่ายเป็นเลือดแสดงว่าอาการเริ่มหนักควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการตรวจโดยละเอียด

การถ่ายอุจาระเป็นเลือดอาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคร้ายต่างๆ ได้ ดังนั้นจึงควรหมั่นสังเกตความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้น และดูแลตนเองเพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดโรคโดยการรับประทานอาหารประเภทผักและผลไม้ ดื่มน้ำมากขึ้น และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

ปัจจุบัน ศูนย์ศัลยกรรม โรงพยาบาลหัวเฉียว มีทีมแพทย์ พยาบาล และเจ้าหน้าที่ผู้ชำนาญการ ให้บริการทั้งศัลยกรรมทั่วไปและศัลกรรมเฉพาะทาง พร้อมด้วยการผ่าตัดที่ทันสมัยและการผ่าตัดด้วยการส่องกล้องเทคโนโลยีทางการแพทย์สมัยใหม่ที่ช่วยให้แผลผ่าตัดมีขนาดเล็กลง ลดอาการเจ็บแผล และใช้ระยะเวลาในการพักฟื้นน้อย ซึ่งส่งผลให้ผู้ป่วยสามารถกลับไปใช้ชีวิตตามปกติได้เร็วขึ้น