อดอาหารแล้วดื่มแต่น้ำผักผลไม้ ช่วยดีท็อกซ์ ช่วยลดน้ำหนักได้จริงหรือไม่?

มีความเชื่อว่าการอดอาหาร แล้วดื่มแต่น้ำผักผลไม้เป็นวิธีล้างสารพิษในร่างกายและช่วยลดน้ำหนักได้อย่างมีประสิทธิภาพ เหตุนี้เองจึงทำให้กระแสของการดื่มน้ำผักผลไม้เพื่อลดน้ำหนักและดีท็อกซ์ได้รับความนิยมอย่างยิ่ง

แล้วการอดอาหารด้วยการดื่มแต่น้ำผักผลไม้ ช่วยดีท็อกซ์ ช่วยลดน้ำหนัก ได้จริงหรือไม่?

การดีท็อกซ์ด้วยน้ำผักผลไม้ หรือ Juice cleansing คือการดื่มเพียงน้ำผักผลไม้และน้ำเปล่าแทนมื้ออาหารปกติ ติดต่อกันเป็นระยะเวลาหนึ่ง เช่น 1 วัน 3 วัน 5 วัน หรือ 7 วัน เป็นต้น

มีข้อมูลจากสภาโภชนาการและอาหาร (The Academy of Nutrition and Dietetics) แนะนำไว้ว่า ไม่ควรดีท็อกซ์ด้วยน้ำผักผลไม้ เพราะการทำเช่นนี้ อาจทำให้น้ำหนักตัวลดลงอย่างรวดเร็ว ซึ่งสิ่งที่สูญเสียไปคือกล้ามเนื้อและกระดูก หนำซ้ำมีโอกาสที่น้ำหนักจะกลับคืนมาได้ในเวลาไม่นาน

โดยการอดอาหารแล้วดื่มแต่น้ำผักผลไม้ มาจากความเข้าใจผิด 2 ประการ ดังนี้

1.เข้าใจผิดว่า ระบบย่อยอาหารของคนเรานั้นควรได้พักผ่อน ต้องหยุดย่อยอาหารแข็งเสียบ้าง
2.เข้าใจผิดว่า สารอาหารที่อยู่ในของเหลว สามารถดูดซึมได้ง่ายกว่าในอาหารแข็ง

โดยทั้ง 2 ความเชื่อผิด ๆ นี้หาหลักฐานข้อมูลทางวิทยาศาสตร์มาสนับสนุนไม่ได้เลย ซึ่งถ้าร่างกายไม่ได้มีปัญหาระบบย่อยอาหารชำรุด จนย่อยอาหารปกติไม่ได้แล้วล่ะก็ ก็ไม่จำเป็นต้องกินอาหารเหลวแต่อย่างใด

ส่วนเรื่องพิษ (toxins) ร่างกายมนุษย์มีกลไกในการจัดการอยู่แล้ว คือ ไตและตับจะขับพิษออกมาเพื่อกำจัดทิ้งไปกับการขับถ่ายของเสียจากร่างกาย พิษบางอย่างอาจตกค้างอยู่ที่กระดูกหรือเนื้อเยื่อ และต้องใช้เวลาในการค่อย ๆ ขจัดออกไป

อย่างไรก็ตาม ไม่มีอะไรสนับสนุนเลยว่าการดื่มน้ำผักผลไม้ หรือของเหลว จะเพิ่มอัตราเร็วให้กับการขับพิษได้ และการอดอาหารดื่มแต่น้ำผลไม้ ก็ไม่สามารถรับรองผลว่าจะลดน้ำหนักได้เสมอไป หากน้ำผักผลไม้นั้นมีแคลอรีต่ำ น้ำหนักก็น่าจะลดได้ แต่ถ้าเป็นน้ำผลไม้ที่แต่งรสด้วยน้ำตาล น้ำหนักตัวก็อาจจะเพิ่มขึ้นด้วยซ้ำไป ซึ่งน้ำหนักตัวจะเพิ่มหรือลดก็ขึ้นอยู่กับปริมาณแคลอรีที่รับเข้าไป ประเด็นไม่ได้อยู่ที่เป็นของแข็งหรือของเหลว การกินเฉพาะน้ำผักและผลไม้ จะไม่ได้รับสารอาหารที่อยู่ที่ผิวและที่เนื้อผลไม้ แถมยังจะหิวบ่อยขึ้นด้วย เพราะไม่ได้กินเส้นใยอาหารเข้าไป


นอกจากนี้แล้วยังมีข้อเท็จจริงจาก พญ.ธิดากานต์ รุจิพัฒนกุล หรือ หมอผิง รองผู้อำนวยการ โรงพยาบาลสมิติเวช สุขุมวิท เจ้าของเพจเฟซบุ๊ก Pleasehealth Books และแอกเคาต์ทวิตเตอร์ @thidakarn เกี่ยวกับเรื่องนี้ 4 ประการว่า


ข้อเท็จจริง 1 ร่างกายเราไม่ได้ต้องการการขับสารพิษ หรือ ดีท็อกซ์ เพราะร่างกายมีอวัยวะในการขับสารพิษอยู่แล้วคือ ตับ และไม่มีงานวิจัยใดที่พบว่าการดื่มแต่น้ำผักผลไม้ จะช่วยขับสารพิษใด ๆ ที่ตกค้างอยู่ในร่างกายได้

ข้อเท็จจริง 2 การดื่มแต่น้ำผักผลไม้แทนข้าว ไม่ใช่วิธีการลดน้ำหนักที่ดี จริงอยู่ หลังจบโปรแกรม ตัวเลขน้ำหนักบนตาชั่งอาจลดลง เพราะการดื่มแต่น้ำผักผลไม้ต่อเนื่อง เป็นการจำกัดแคลอรี่จากอาหารที่เข้าไป น้ำหนักจึงลดลงได้ แต่สิ่งที่หายไปคือ มวลกล้ามเนื้อ และแน่นอนว่า เมื่อกลับมารับประทานแบบเดิม น้ำหนักจะโยโย่ขึ้นมาใหม่ และหลายครั้งที่จะอ้วนมากขึ้น และง่ายขึ้นกว่าเดิม เพราะมวลกล้ามเนื้อลดลง

ข้อเท็จจริง 3 การดีท็อกซ์ด้วยน้ำผักผลไม้ ไม่ได้ช่วยให้สุขภาพดีขึ้น สารอาหารที่ดีต่อสุขภาพในผักผลไม้คือ วิตามิน สารต้านอนุมูลอิสระต่าง ๆ และเส้นใยอาหาร ซึ่งวิตามินและสารต้านอนุมูลอิสระนั้น จะได้รับเต็ม ๆ หากรับประทานผักผลไม้สด ๆ แต่หากเป็นผักผลไม้ที่คั้น แล้วตั้งทิ้งไว้เป็นเวลาหลายชั่วโมง(หรือหลายวัน) สารอาหารที่มีประโยชน์ต่าง ๆจะลดลงมาก และที่สำคัญคือ น้ำผลไม้จะไม่มีเส้นใยอาหาร ซึ่งเป็นอาหารของแบคทีเรียที่ดีในลำไส้ใหญ่ และมีประโยชน์มากในการช่วยขับถ่าย

ข้อเท็จจริง 4 การดีท็อกซ์ด้วยน้ำผักผลไม้ไม่ได้เป็นที่ยอมรับในวงการแพทย์ทั่วโลก เพราะแพทย์ นักโภชนาการ และผู้เชี่ยวชาญด้านอาหารต่าง ๆ ล้วนไม่สนับสนุนการดีท็อกซ์ด้วยน้ำผักผลไม้ (เว้นแต่คนที่ได้ผลประโยชน์จากการขายผลิตภัณฑ์เหล่านี้)

จากข้อเท็จจริง 4 ข้อนี้ น่าจะสรุปได้ว่า การดีท็อกซ์ด้วยน้ำผักผลไม้ไม่ใช่สิ่งที่ควรทำแต่อย่างใด แต่หากอยากดื่มน้ำผักผลไม้เล่น ๆ ระหว่างมื้ออาหาร สามารถทำได้ แนะนำให้ดื่มเป็นน้ำผักผลไม้แบบปั่นสด ซึ่งจะมีเส้นใยอาหาร (ถ้าแบบแยกกาก จะสูญเสียเส้นใยอาหารที่ดีไป) และเลือกซื้อเป็นผลไม้ออร์แกนิกมาปั่นเอง จะมั่นใจได้ในความสะอาดปราศจากยาฆ่าแมลงมากกว่า

ท้ายนี้แล้วนั้น การลดน้ำหนักโดยคำแนะนำที่ดีที่สุดทางการแพทย์ คือ รับประทานอาหารที่เน้นผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี และเนื้อสัตว์ไม่ติดมัน และหมั่นดื่มน้ำสะอาด เติมความชุ่มชื่นให้ร่างกาย


ขอบคุณข้อมูลอ้างอิงประกอบจาก :

https://www.honestdocs.co/is-juice-fast-good-for-your-diet

https://www.facebook.com/PleasehealthBooks/photos/a.893521444023505/1026883990687249/?type=3&theater