ภาพที่เห็นต่อไปนี้เป็นภาพที่มีการส่งแชร์กันต่อกันมากในไลน์กลุ่มต่างๆ และถือว่าเป็นกรณีศึกษาที่น่าสนใจอย่างยิ่ง คือภาพที่มีการเปรียบเทียบระหว่างผู้หญิง 2 คน คนหนึ่งคือ นางจิลเลียน แมคเคธ์ อีกคนหนึ่งคือ นางไนเจลลา ลอว์ซัน
ภาพการเปรียบเทียบนี้ระบุว่าเธอทั้งสองคนมีอายุ 51 ปีเท่ากัน แต่ภาพที่ปรากฏนั้นดูเหมือนว่านางจิลเลียน (ซึ่งอยู่ทางซ้ายมือ) ดูสูงวัยและโทรมกว่านางไนเจลลา (ซึ่งอยู่ทางขวามือ) เป็นอย่างมาก
คำอธิบายใต้ภาพของนางจิลเลียนซึ่งอยู่ทางด้านซ้ายมือและดูสูงวัยกว่าเป็นภาษาอังกฤษแต่แปลเป็นภาษาไทยความว่า :
“ผู้หญิงคนนี้อายุ 51 ปี ชื่อ จิลเลียน แมคเคธ์ เธอเป็นครูด้านสุขภาพในสถานีโทรทัศน์ เธอเป็นผู้ให้คำแนะนำแบบองค์รวมผ่านการนำเสนอด้านโภชนาการและสุขภาพ, เธอส่งเสริมการรับประทานอาหารมังสวิรัติ โดยรับประทานผักและผลไม้ที่ไร้สารพิษให้มาก นอกจากนั้นเธอยังให้คำแนะนำให้กินอาหารเพื่อล้างพิษ สวนล้างลำไส้ด้วยน้ำ และใช้อาหารเสริม”
ในขณะที่คำอธิบายใต้ภาพของนางไนเจลลลาซึ่งอยู่ทางด้านขวามือของภาพนอกจากจะดูสาวและสวยกว่ามากแล้ว ยังมีคำอธิบายใต้ภาพเป็นภาษาอังกฤษแต่แปลเป็นภาษาไทยความว่า :
“ผู้หญิงคนนี้อายุ 51 ปีเหมือนกัน ไนเจลลา ลอว์ซัน เธอเป็นเชฟในรายโทรทัศน์ เธอกินเนื้อ, เนย ช็อกโกแลต และของหวาน และดื่มไวน์มาก”
ในทุกวันนี้ สังคมออนไลน์และโซเชียลมีเดียนั้นไปเร็วมาก ถ้าตั้งสติไม่ทัน หรือไม่มีใครสักคนออกมาช่วยอธิบายวิเคราะห์ว่าสิ่งใดจริงและสิ่งใดเท็จ คนจำนวนหนึ่งก็คงจะคิดว่ากินเนื้อสัตว์คงจะดีกว่ากินมังสวิรัติเป็นแน่ เพราะทำไมนักมังสวิรัติถึงได้แก่และโทรมเพียงนี้ และทำให้เห็นว่าขนาดเป็นผู้รู้ด้านอาหารสุขภาพยังแก่และโทรมขนาดนี้แล้วจะให้คนอื่นเจริญรอยตามและเชื่อได้อย่างไร ซึ่งส่งผลทำให้การรับประทานอาหารมังสวิรัติและการล้างพิษกลายเป็นเรื่องตลกขบขันไปด้วย
ผู้เขียนเองก็เป็นนักมังสวิรัติเหมือนกันกับนางจิลเลียน แมคเคธ์ ก็ยังประหลาดใจอยู่เหมือนกันว่านางจิลเลียน แมคเคธ์ ในวัย 51 ปี ซึ่งมีอายุห่างจากผู้เขียนไม่มาก แต่เหตุใดจึงดูสูงวัยมากกว่าผู้เขียนอยู่มาก และในความเป็นจริงผู้เขียนก็ไม่ได้ดูสูงวัยเมื่อเทียบกับเพื่อนรุ่นเดียวกันที่ส่วนใหญ่รับประทานอาหารที่เป็นเนื้อสัตว์ พอตั้งสติจึงนึกได้ว่าเป็นธรรมชาติที่ฝรั่งจะดูแก่เร็วกว่าคนเอเชียอยู่แล้ว
แต่ในความจริงแล้วคนที่นำ 2 ภาพมาเปรียบเทียบนี้ ก็คงจะมีเจตนาเสียดสีลดความน่าเชื่อถือนางจิลเลียน แมคเคธ์ ให้กลายเป็นตัวตลกขบขันมากกว่า เพราะเป็นเจ้าของผลงานเขียนด้านสุขภาพชื่อดังระดับโลกชื่อ “You Are What You Eat” ซึ่งสามารถจำหน่ายขายได้มากกว่า 2 ล้านเล่ม นับเป็นผลงานเขียนด้านสุขภาพที่มีคนอ่านมากที่สุดเล่มหนึ่งของโลก
เพราะการเลือกภาพมาในครั้งนี้ “จงใจ” เลือกภาพของนางจิลเลียน แมคเคธ์ ในช่วงเวลาโทรมที่สุด เพราะเป็นภาพในขณะที่นางจิลเลียนเป็นหนึ่งผู้เล่นรายการเกมโชว์เกมหนึ่ง ซึ่งนอกจากจะไม่ได้แต่งหน้า ไม่ได้ทำผมแล้ว ยังต้องเล่นเกมโหด แข่งขันตะลุยป่าอย่างหนักในวัย 51 ปีอีกด้วย จนถึงขั้นต้องมีการให้ออกซิเจนช่วยเธอเพราะเป็นลมหลายครั้ง เรียกได้ว่าเจตนาเลือกภาพในเวลาที่โทรมที่สุด เสื้อผ้าเปรอะเปื้อน ผมกระเซอะกระเซิง
ตรงกันข้ามกับการเลือกภาพนางไนเจลลา ลอว์ซัน ซึ่ง “จงใจ” เลือกภาพที่มีการวางท่าทางในสตูดิโอให้สวยงดงามอย่างมืออาชีพ มีการแต่งหน้าและทำผม ใส่ต่างหู ใส่ชุดสวยงามในระดับที่ขึ้นหน้าปกนิตยสารแฟชั่นได้
จะว่าไปแล้ว นางไนเจลลา ลอว์ซัน ดูจะสวยและอ่อนกว่าวัยจริงไปอย่างมาก ไม่ว่าจะเทียบกับนักมังสวิรัติคือคนที่กินเนื้อสัตว์คนอื่นๆ ทั่วไป แม้ปัจจุบันเธอก็ยังดูดีอยู่มาก แต่การดูดีในยุคนี้ก็ไม่ได้แปลว่าเพราะเธอกินอาหารถูกต้องหรือใช้ชีวิตถูกต้องเสมอไป
ย้อนกลับไปเมื่อไม่กี่ปีมานี้ มีดาราฮ่องกงทั้งชายและหญิงคู่หนึ่งที่อายุเกิน 60 ปี แต่กลับดูมีอายุน้อยกว่าอายุจริงหลายสิบปี มาเป็นพรีเซนเตอร์ให้กับอาหารเสริมยี่ห้อหนึ่งในประเทศไทย ทั้งๆที่ความจริงแล้วดาราฮ่องกงเหล่านั้นมีการใช้สเต็มเซลล์ ฮอร์โมน และสารพัดเทคโนโลยีเพื่อให้ดูอ่อนวัยจากภายนอกทั้งสิ้น (ซึ่งอาจไม่ได้เกี่ยวกับอาหารเสริมที่มาโฆษณาเลยแม้แต่น้อย) ซึ่งแสดงให้เห็นว่าการชะลอวัยจากรูปลักษณ์ภายนอกของคนในวงการบันเทิงนั้นมีความสำคัญต่อการสร้างรายได้ทั้งสิ้น
ดาราซูเปอร์สตาร์ของไทยจำนวนไม่น้อยเช่นกันที่ได้อาศัยเทคโนโลยีสมัยใหม่ในประเทศเพื่อให้ชะลอวัยหรือย้อนวัยให้ได้มากที่สุดแล้ว บางคนยังต้องทุ่มงบประมาณเดินทางไปประเทศเกาหลี เพื่อศัลยกรรมเพื่อทำให้รูปลักษณ์ภายนอกย้อนวัยกลับมาให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ หรือบางคนถึงขั้นเปลี่ยนไปเป็นคนละคนก็มีให้เห็นมากแล้ว
โบราณกล่าวไว้ว่า “ไก่งามเพราะขน คนงามเพราะแต่ง” ดังนั้น การเลือกภาพเปรียบเทียบกรณีศึกษาข้างต้น แม้จะเป็นคนในวัยเดียวกัน คนหนึ่งแต่งหน้ากับอีกคนหนึ่งซึ่งไม่แต่งหน้าเลย ก็อาจจะทำให้ดูเป็นคนละวัยกันได้เลย
ยิ่งถ้าคนหนึ่งไม่ได้ใช้เทคโนโลยีหรือการแพทย์สมัยใหม่ในการยกกระชับผิวใบหน้า กับอีกคนหนึ่งที่ใช้ทุกเทคโนโลยีแล้ว การเปรียบเทียบก็จะทำให้รูปลักษณ์ภายนอกและใบหน้ายิ่งแตกต่างกันอย่างมากขึ้นไปอีก
โบท็อกซ์ ร้อยไหม ศัลยกรรม และการใช้เทคโนโลยีคลื่นต่างๆ เพื่อยกกระชับใบหน้า ตลอดจนถึงการใช้ฮอร์โมนและสเต็มเซลล์ สามารถทำให้คนอ่อนกว่าวัยที่ควรจะเป็นได้ไม่ยาก (ถ้ามีเงินและพร้อมจะรับความเสี่ยงในผลเสียที่อาจะเกิดขึ้น) โดยไม่สัมพันธ์กับอาหารการกินหรือวิถีชีวิตเลย
การตัดสินจากรูปลักษณ์ภายนอกจึงไม่แน่ว่าจะใช่ของจริงเสมอไป แต่สุขภาพที่อยู่ภายในร่างกายจะเป็นอย่างไรนั้น ก็อาจจะเป็นคนละเรื่องกันกับผิวหน้าที่เราเห็นได้ในยุคนี้
และอย่างน้อยก็ได้เห็นว่าด้วยวัย 51 ปี ในยามที่ไม่แต่งหน้านั้นนางจิลเลียน แมคเคธ์ อาจจะไม่ได้โบท็อกซ์ ร้อยไหม หรือศัลยกรรมอื่นใดเลย ซึ่งมีแนวโน้มจะเป็นเช่นนั้น เพราะเธอเน้นหนักไปทางธรรมชาติบำบัดมากกว่า
และเมื่อดูภาพในปีเดียวกันที่ นางจิลเลียน แมคเคธ์ อายุ 51 ปี เมื่อกลับมาออกอากาศอีกครั้งให้สัมภาษณ์ถึงความรู้สึกในการออกรายการตะลุยป่าที่ผ่านมา โดยการออกอากาศในครั้งนี้เมื่อเธอแต่งหน้าแล้วก็กลับดูอ่อนวัยกว่าราวกับเป็นคนละคนกันกับภาพที่ถูกนำมาเปรียบเทียบกับนางไนเจลลา ลอว์ซัน
อย่างไรก็ตาม การใช้ภาพที่ผู้หญิงทั้งสองคนมีอายุ 51 ปีนั้น เป็นภาพที่เก่าไปแล้ว เพราะความจริงปัจจุบันนี้ผู้หญิงทั้งสองคนอายุ 58 ปีแล้ว
ล่าสุดในปี 2561 นางจิลเลียน แมคเคธ์ ก็ยังแต่งหน้า แต่งตัวขึ้นเวทีเดินแบบในสัปดาห์แฟชั่นที่กรุงลอนดอน ในวัย 58 ปี ซึ่งแสดงให้เห็นว่านางจิลเลียน แมคเคธ์ ก็ยังดูอ่อนวัยกว่าภาพที่ถูกนำมาล้อเลียนเปรียบเทียบกับนางไนเจลลา ลอว์ซัน เมื่อ 7 ปีที่แล้วด้วยซ้ำ
ดังนั้น คนในยุคนี้ ดูรูปลักษณ์ภายนอกอย่างเดียวอาจไม่ใช่ตัวตัดสินด้านสุขภาพอย่างแท้จริงเสมอไป เพราะยังมีตัวแปรทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงผิวหน้าและรูปลักษณ์ภายนอกได้จากหลายปัจจัย แต่เวลาและโรคตามวัยจะเป็นตัวตัดสินสุดท้ายว่าสุขภาพทั้งสองคนนี้จะเป็นไปอย่างไรในที่สุด
ด้วยความปรารถนาดี
ปานเทพ พัวพงษ์พันธ์
คณบดีสถาบันแพทย์แผนบูรณาการและเวชศาสตร์ชะลอวัย มหาวิทยาลัยรังสิต
ภาพการเปรียบเทียบนี้ระบุว่าเธอทั้งสองคนมีอายุ 51 ปีเท่ากัน แต่ภาพที่ปรากฏนั้นดูเหมือนว่านางจิลเลียน (ซึ่งอยู่ทางซ้ายมือ) ดูสูงวัยและโทรมกว่านางไนเจลลา (ซึ่งอยู่ทางขวามือ) เป็นอย่างมาก
คำอธิบายใต้ภาพของนางจิลเลียนซึ่งอยู่ทางด้านซ้ายมือและดูสูงวัยกว่าเป็นภาษาอังกฤษแต่แปลเป็นภาษาไทยความว่า :
“ผู้หญิงคนนี้อายุ 51 ปี ชื่อ จิลเลียน แมคเคธ์ เธอเป็นครูด้านสุขภาพในสถานีโทรทัศน์ เธอเป็นผู้ให้คำแนะนำแบบองค์รวมผ่านการนำเสนอด้านโภชนาการและสุขภาพ, เธอส่งเสริมการรับประทานอาหารมังสวิรัติ โดยรับประทานผักและผลไม้ที่ไร้สารพิษให้มาก นอกจากนั้นเธอยังให้คำแนะนำให้กินอาหารเพื่อล้างพิษ สวนล้างลำไส้ด้วยน้ำ และใช้อาหารเสริม”
ในขณะที่คำอธิบายใต้ภาพของนางไนเจลลลาซึ่งอยู่ทางด้านขวามือของภาพนอกจากจะดูสาวและสวยกว่ามากแล้ว ยังมีคำอธิบายใต้ภาพเป็นภาษาอังกฤษแต่แปลเป็นภาษาไทยความว่า :
“ผู้หญิงคนนี้อายุ 51 ปีเหมือนกัน ไนเจลลา ลอว์ซัน เธอเป็นเชฟในรายโทรทัศน์ เธอกินเนื้อ, เนย ช็อกโกแลต และของหวาน และดื่มไวน์มาก”
ในทุกวันนี้ สังคมออนไลน์และโซเชียลมีเดียนั้นไปเร็วมาก ถ้าตั้งสติไม่ทัน หรือไม่มีใครสักคนออกมาช่วยอธิบายวิเคราะห์ว่าสิ่งใดจริงและสิ่งใดเท็จ คนจำนวนหนึ่งก็คงจะคิดว่ากินเนื้อสัตว์คงจะดีกว่ากินมังสวิรัติเป็นแน่ เพราะทำไมนักมังสวิรัติถึงได้แก่และโทรมเพียงนี้ และทำให้เห็นว่าขนาดเป็นผู้รู้ด้านอาหารสุขภาพยังแก่และโทรมขนาดนี้แล้วจะให้คนอื่นเจริญรอยตามและเชื่อได้อย่างไร ซึ่งส่งผลทำให้การรับประทานอาหารมังสวิรัติและการล้างพิษกลายเป็นเรื่องตลกขบขันไปด้วย
ผู้เขียนเองก็เป็นนักมังสวิรัติเหมือนกันกับนางจิลเลียน แมคเคธ์ ก็ยังประหลาดใจอยู่เหมือนกันว่านางจิลเลียน แมคเคธ์ ในวัย 51 ปี ซึ่งมีอายุห่างจากผู้เขียนไม่มาก แต่เหตุใดจึงดูสูงวัยมากกว่าผู้เขียนอยู่มาก และในความเป็นจริงผู้เขียนก็ไม่ได้ดูสูงวัยเมื่อเทียบกับเพื่อนรุ่นเดียวกันที่ส่วนใหญ่รับประทานอาหารที่เป็นเนื้อสัตว์ พอตั้งสติจึงนึกได้ว่าเป็นธรรมชาติที่ฝรั่งจะดูแก่เร็วกว่าคนเอเชียอยู่แล้ว
แต่ในความจริงแล้วคนที่นำ 2 ภาพมาเปรียบเทียบนี้ ก็คงจะมีเจตนาเสียดสีลดความน่าเชื่อถือนางจิลเลียน แมคเคธ์ ให้กลายเป็นตัวตลกขบขันมากกว่า เพราะเป็นเจ้าของผลงานเขียนด้านสุขภาพชื่อดังระดับโลกชื่อ “You Are What You Eat” ซึ่งสามารถจำหน่ายขายได้มากกว่า 2 ล้านเล่ม นับเป็นผลงานเขียนด้านสุขภาพที่มีคนอ่านมากที่สุดเล่มหนึ่งของโลก
เพราะการเลือกภาพมาในครั้งนี้ “จงใจ” เลือกภาพของนางจิลเลียน แมคเคธ์ ในช่วงเวลาโทรมที่สุด เพราะเป็นภาพในขณะที่นางจิลเลียนเป็นหนึ่งผู้เล่นรายการเกมโชว์เกมหนึ่ง ซึ่งนอกจากจะไม่ได้แต่งหน้า ไม่ได้ทำผมแล้ว ยังต้องเล่นเกมโหด แข่งขันตะลุยป่าอย่างหนักในวัย 51 ปีอีกด้วย จนถึงขั้นต้องมีการให้ออกซิเจนช่วยเธอเพราะเป็นลมหลายครั้ง เรียกได้ว่าเจตนาเลือกภาพในเวลาที่โทรมที่สุด เสื้อผ้าเปรอะเปื้อน ผมกระเซอะกระเซิง
ตรงกันข้ามกับการเลือกภาพนางไนเจลลา ลอว์ซัน ซึ่ง “จงใจ” เลือกภาพที่มีการวางท่าทางในสตูดิโอให้สวยงดงามอย่างมืออาชีพ มีการแต่งหน้าและทำผม ใส่ต่างหู ใส่ชุดสวยงามในระดับที่ขึ้นหน้าปกนิตยสารแฟชั่นได้
จะว่าไปแล้ว นางไนเจลลา ลอว์ซัน ดูจะสวยและอ่อนกว่าวัยจริงไปอย่างมาก ไม่ว่าจะเทียบกับนักมังสวิรัติคือคนที่กินเนื้อสัตว์คนอื่นๆ ทั่วไป แม้ปัจจุบันเธอก็ยังดูดีอยู่มาก แต่การดูดีในยุคนี้ก็ไม่ได้แปลว่าเพราะเธอกินอาหารถูกต้องหรือใช้ชีวิตถูกต้องเสมอไป
ย้อนกลับไปเมื่อไม่กี่ปีมานี้ มีดาราฮ่องกงทั้งชายและหญิงคู่หนึ่งที่อายุเกิน 60 ปี แต่กลับดูมีอายุน้อยกว่าอายุจริงหลายสิบปี มาเป็นพรีเซนเตอร์ให้กับอาหารเสริมยี่ห้อหนึ่งในประเทศไทย ทั้งๆที่ความจริงแล้วดาราฮ่องกงเหล่านั้นมีการใช้สเต็มเซลล์ ฮอร์โมน และสารพัดเทคโนโลยีเพื่อให้ดูอ่อนวัยจากภายนอกทั้งสิ้น (ซึ่งอาจไม่ได้เกี่ยวกับอาหารเสริมที่มาโฆษณาเลยแม้แต่น้อย) ซึ่งแสดงให้เห็นว่าการชะลอวัยจากรูปลักษณ์ภายนอกของคนในวงการบันเทิงนั้นมีความสำคัญต่อการสร้างรายได้ทั้งสิ้น
ดาราซูเปอร์สตาร์ของไทยจำนวนไม่น้อยเช่นกันที่ได้อาศัยเทคโนโลยีสมัยใหม่ในประเทศเพื่อให้ชะลอวัยหรือย้อนวัยให้ได้มากที่สุดแล้ว บางคนยังต้องทุ่มงบประมาณเดินทางไปประเทศเกาหลี เพื่อศัลยกรรมเพื่อทำให้รูปลักษณ์ภายนอกย้อนวัยกลับมาให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ หรือบางคนถึงขั้นเปลี่ยนไปเป็นคนละคนก็มีให้เห็นมากแล้ว
โบราณกล่าวไว้ว่า “ไก่งามเพราะขน คนงามเพราะแต่ง” ดังนั้น การเลือกภาพเปรียบเทียบกรณีศึกษาข้างต้น แม้จะเป็นคนในวัยเดียวกัน คนหนึ่งแต่งหน้ากับอีกคนหนึ่งซึ่งไม่แต่งหน้าเลย ก็อาจจะทำให้ดูเป็นคนละวัยกันได้เลย
ยิ่งถ้าคนหนึ่งไม่ได้ใช้เทคโนโลยีหรือการแพทย์สมัยใหม่ในการยกกระชับผิวใบหน้า กับอีกคนหนึ่งที่ใช้ทุกเทคโนโลยีแล้ว การเปรียบเทียบก็จะทำให้รูปลักษณ์ภายนอกและใบหน้ายิ่งแตกต่างกันอย่างมากขึ้นไปอีก
โบท็อกซ์ ร้อยไหม ศัลยกรรม และการใช้เทคโนโลยีคลื่นต่างๆ เพื่อยกกระชับใบหน้า ตลอดจนถึงการใช้ฮอร์โมนและสเต็มเซลล์ สามารถทำให้คนอ่อนกว่าวัยที่ควรจะเป็นได้ไม่ยาก (ถ้ามีเงินและพร้อมจะรับความเสี่ยงในผลเสียที่อาจะเกิดขึ้น) โดยไม่สัมพันธ์กับอาหารการกินหรือวิถีชีวิตเลย
การตัดสินจากรูปลักษณ์ภายนอกจึงไม่แน่ว่าจะใช่ของจริงเสมอไป แต่สุขภาพที่อยู่ภายในร่างกายจะเป็นอย่างไรนั้น ก็อาจจะเป็นคนละเรื่องกันกับผิวหน้าที่เราเห็นได้ในยุคนี้
และอย่างน้อยก็ได้เห็นว่าด้วยวัย 51 ปี ในยามที่ไม่แต่งหน้านั้นนางจิลเลียน แมคเคธ์ อาจจะไม่ได้โบท็อกซ์ ร้อยไหม หรือศัลยกรรมอื่นใดเลย ซึ่งมีแนวโน้มจะเป็นเช่นนั้น เพราะเธอเน้นหนักไปทางธรรมชาติบำบัดมากกว่า
และเมื่อดูภาพในปีเดียวกันที่ นางจิลเลียน แมคเคธ์ อายุ 51 ปี เมื่อกลับมาออกอากาศอีกครั้งให้สัมภาษณ์ถึงความรู้สึกในการออกรายการตะลุยป่าที่ผ่านมา โดยการออกอากาศในครั้งนี้เมื่อเธอแต่งหน้าแล้วก็กลับดูอ่อนวัยกว่าราวกับเป็นคนละคนกันกับภาพที่ถูกนำมาเปรียบเทียบกับนางไนเจลลา ลอว์ซัน
อย่างไรก็ตาม การใช้ภาพที่ผู้หญิงทั้งสองคนมีอายุ 51 ปีนั้น เป็นภาพที่เก่าไปแล้ว เพราะความจริงปัจจุบันนี้ผู้หญิงทั้งสองคนอายุ 58 ปีแล้ว
ล่าสุดในปี 2561 นางจิลเลียน แมคเคธ์ ก็ยังแต่งหน้า แต่งตัวขึ้นเวทีเดินแบบในสัปดาห์แฟชั่นที่กรุงลอนดอน ในวัย 58 ปี ซึ่งแสดงให้เห็นว่านางจิลเลียน แมคเคธ์ ก็ยังดูอ่อนวัยกว่าภาพที่ถูกนำมาล้อเลียนเปรียบเทียบกับนางไนเจลลา ลอว์ซัน เมื่อ 7 ปีที่แล้วด้วยซ้ำ
ดังนั้น คนในยุคนี้ ดูรูปลักษณ์ภายนอกอย่างเดียวอาจไม่ใช่ตัวตัดสินด้านสุขภาพอย่างแท้จริงเสมอไป เพราะยังมีตัวแปรทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงผิวหน้าและรูปลักษณ์ภายนอกได้จากหลายปัจจัย แต่เวลาและโรคตามวัยจะเป็นตัวตัดสินสุดท้ายว่าสุขภาพทั้งสองคนนี้จะเป็นไปอย่างไรในที่สุด
ด้วยความปรารถนาดี
ปานเทพ พัวพงษ์พันธ์
คณบดีสถาบันแพทย์แผนบูรณาการและเวชศาสตร์ชะลอวัย มหาวิทยาลัยรังสิต
