หากคุณมีอาการดังต่อไปนี้ ไม่ว่าจะเป็น นอนไม่หลับ กระสับกระส่ายเสมอ แถมยังมีความอ้วนเข้ามาเกาะกินร่างกายด้วยแล้ว ต่อไปนี้คงอาจจะคลายความกังวลไปได้บ้าง เพราะสมุนไพรไทยที่มีนามว่า 'ชุมเห็ดไทย' น่าจะเป็นการตอบโจทย์ให้กับอาการดังกล่าวที่ว่ามานี้
และในขณะเดียวกัน ‘ชุมเห็ดไทย’ ยังสามารถช่วยคลายอาการต่างๆ เช่น บรรเทาอาการท้องผูก และ โรคอื่นๆ มากมาย ซึ่งอาจจะเรียกได้ว่า เป็นสมุนไพรที่เป็นประโยชน์หลากสรรพคุณที่จนแทบจะควรติดไว้ในตู้ยาสามัญประจำบ้านเลยก็ว่าได้
“ชุมเห็ดไทย” คืออะไร
ชุมเห็ดไทย คือพืชที่นอนกลางคืนตื่นกลางวัน โดยเวลากลางวันลักษณะของใบจะกางออกและหุบเข้าหากันในเวลากลางคืน โดยทางยาพื้นบ้านทางล้านนาและชุมชนไทยลาว จะเรียกชุมเห็ดไทยว่า “หลับมึน” ซึ่งผู้ใช้สมุนไพรชนิดนี้หากต้องการให้ตื่นก็ต้องไปเก็บตอนกลางวัน และหากต้องการให้หลับก็ต้องไปเก็บตอนกลางคืน
ซึ่งผู้สูงอายุต่างมี่ความเชื่อว่า การรับประทานชุมเห็ดไทยนั้น จะทำให้อายุยืน หลับง่าย ถ่ายคล่อง ปัสสะวะดี แก้ปวดเมื่อย และแก้น้ำเหลืองเสีย ขณะเดียวกัน ในทางวิทยาศาสตร์ ชุมเห็ดไทยมีสารที่ฤทธิ์เป็นยาถ่ายและยาระบาย เช่น Anthraquinone Glycoside, Aloe-emodin และ 1, 8-Dihydroxy-3 (Hydroxymethyl)-Anthraquinone อีกด้วย
สรรพคุณของ “ชุมเห็ดไทย”
ชุมเห็ดไทย มีสรรพคุณใช้ในการแก้อาการสะลืมสะลือหลังตื่นนอน ใช้แก้ปวดหัว วิงเวียน แก้เมาเห็ด เป็นยาช่วยให้นอนหลับ โดยการนิยมใช้เมล็ดไปคั่วให้เกรียมจนมีกลิ่นหอม บดเป็นผงชงน้ำร้อนกินแทนชา จะทำให้นอนหลับสบายและช่วยขับปัสสาวะ ซึ่งมีการวิจัยพบว่า น้ำจากสารสกัดจะช่วยให้นอนหลับง่ายขึ้น และน่าจะเป็นประโยชน์กับผู้ที่มีอาการนอนไม่หลับทั้งผู้สูงอายุและผู้ใหญ่ทุกวัย
นอกจากนี้ “ชุมเห็ดไทย” ยังสามารถที่จะช่วยในเรื่องการลดน้ำหนัก กล่าวคือ ในตัวเมล็ดนั้น มีฤทธิ์ต้านการสะสมของไขมันจริง เพราะจากค่าของการเกิดปฎิกิริยาของเอนไซม์ของพืชดังกล่าว สามารถเพิ่มการแสดงออกของโปรตีนที่เกี่ยวข้องกับการสลายไขมันและลดการแสดงออกของโปรตีนที่เกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์ไขมัน จึงมีแนวโน้มว่า ชุมเห็ดไทยอาจจะสามารถพัฒนาเป็นยาลดน้ำหนักและลดไขมันในเลือดได้
วิธีการใช้ประโยชน์ของ “ชุมเห็ดไทย”
สำหรับวิธีการใช้ประโยชน์ของชุมเห็ดไทยนั้น มักนิยมนำยอดอ่อน และ ดอกมารับประทานเป็นผักเผา หรือแกงเหมือนขี้เหล็ก โดยการต้มน้ำทิ้งก่อน เพราะว่าใบจะขม สำหรับคนที่รับประทานขมได้จะนึ่งแล้วรับประทานเลยก็ได้ โดยฝักอ่อนยังสามารถนำมาต้มรับประทานเหมือนถั่ว และฝักแก่มีเมล็ดเหมือนเมล็ดกระถินใช้เผาไฟรับประทาน รสชาติเหมือนถั่วคั่ว
ตำรับยาจาก “ชุมเห็ดไทย”
ยาทำให้ตื่น - นำรากชุมเห็ดไทยและรากตาก้อง แช่น้ำล้างหน้า
ยาทำให้หลับ - นำรากแช่น้ำกินทำให้หลับ หรือผสมกับรากหญ้าสาบเสือ รากหญ้าขัดมอนตัวผู้ ต้มอาบ ต้มรับประทาน หรือ ใช้ส่วนใบหรือทุกส่วน 1 กำมือ ต้มกับน้ำ 1 ลิตร เมล็ดคั่ว 1 หยิบมือ (1 ช้อนชา) ต้มกับน้ำ 1 ถ้วยแก้ว กระวาน 2 ผล เพื่อกลบรสเหม็นเขียว และเกลือเล็กน้อย
ยาระบาย - เมล็ดแห้งคั่ว 10-15 กรัม (2-2.5 ช้อนโต๊ะ) ต่อวัน ต้มเอาน้ำดื่ม
ข้อควรระวังของ “ชุมเห็ดไทย”
-การทำยาในแต่ละครั้ง ควรนำเมล็ดมาคั่วให้เกรียมก่อนเท่านั้น
-การใช้เมล็ดที่มีปริมาณที่สูงเกินไป อาจมีผลข้างเคียงต่อไตที่จะทำให้อักเสบได้
-เด็ก, สตรีมีครรภ์ และ ผู้ป่วยโรคลำไส้อักเสบ ควรใช้อย่างระมัดระวัง
และในขณะเดียวกัน ‘ชุมเห็ดไทย’ ยังสามารถช่วยคลายอาการต่างๆ เช่น บรรเทาอาการท้องผูก และ โรคอื่นๆ มากมาย ซึ่งอาจจะเรียกได้ว่า เป็นสมุนไพรที่เป็นประโยชน์หลากสรรพคุณที่จนแทบจะควรติดไว้ในตู้ยาสามัญประจำบ้านเลยก็ว่าได้
“ชุมเห็ดไทย” คืออะไร
ชุมเห็ดไทย คือพืชที่นอนกลางคืนตื่นกลางวัน โดยเวลากลางวันลักษณะของใบจะกางออกและหุบเข้าหากันในเวลากลางคืน โดยทางยาพื้นบ้านทางล้านนาและชุมชนไทยลาว จะเรียกชุมเห็ดไทยว่า “หลับมึน” ซึ่งผู้ใช้สมุนไพรชนิดนี้หากต้องการให้ตื่นก็ต้องไปเก็บตอนกลางวัน และหากต้องการให้หลับก็ต้องไปเก็บตอนกลางคืน
ซึ่งผู้สูงอายุต่างมี่ความเชื่อว่า การรับประทานชุมเห็ดไทยนั้น จะทำให้อายุยืน หลับง่าย ถ่ายคล่อง ปัสสะวะดี แก้ปวดเมื่อย และแก้น้ำเหลืองเสีย ขณะเดียวกัน ในทางวิทยาศาสตร์ ชุมเห็ดไทยมีสารที่ฤทธิ์เป็นยาถ่ายและยาระบาย เช่น Anthraquinone Glycoside, Aloe-emodin และ 1, 8-Dihydroxy-3 (Hydroxymethyl)-Anthraquinone อีกด้วย
สรรพคุณของ “ชุมเห็ดไทย”
ชุมเห็ดไทย มีสรรพคุณใช้ในการแก้อาการสะลืมสะลือหลังตื่นนอน ใช้แก้ปวดหัว วิงเวียน แก้เมาเห็ด เป็นยาช่วยให้นอนหลับ โดยการนิยมใช้เมล็ดไปคั่วให้เกรียมจนมีกลิ่นหอม บดเป็นผงชงน้ำร้อนกินแทนชา จะทำให้นอนหลับสบายและช่วยขับปัสสาวะ ซึ่งมีการวิจัยพบว่า น้ำจากสารสกัดจะช่วยให้นอนหลับง่ายขึ้น และน่าจะเป็นประโยชน์กับผู้ที่มีอาการนอนไม่หลับทั้งผู้สูงอายุและผู้ใหญ่ทุกวัย
นอกจากนี้ “ชุมเห็ดไทย” ยังสามารถที่จะช่วยในเรื่องการลดน้ำหนัก กล่าวคือ ในตัวเมล็ดนั้น มีฤทธิ์ต้านการสะสมของไขมันจริง เพราะจากค่าของการเกิดปฎิกิริยาของเอนไซม์ของพืชดังกล่าว สามารถเพิ่มการแสดงออกของโปรตีนที่เกี่ยวข้องกับการสลายไขมันและลดการแสดงออกของโปรตีนที่เกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์ไขมัน จึงมีแนวโน้มว่า ชุมเห็ดไทยอาจจะสามารถพัฒนาเป็นยาลดน้ำหนักและลดไขมันในเลือดได้
วิธีการใช้ประโยชน์ของ “ชุมเห็ดไทย”
สำหรับวิธีการใช้ประโยชน์ของชุมเห็ดไทยนั้น มักนิยมนำยอดอ่อน และ ดอกมารับประทานเป็นผักเผา หรือแกงเหมือนขี้เหล็ก โดยการต้มน้ำทิ้งก่อน เพราะว่าใบจะขม สำหรับคนที่รับประทานขมได้จะนึ่งแล้วรับประทานเลยก็ได้ โดยฝักอ่อนยังสามารถนำมาต้มรับประทานเหมือนถั่ว และฝักแก่มีเมล็ดเหมือนเมล็ดกระถินใช้เผาไฟรับประทาน รสชาติเหมือนถั่วคั่ว
ตำรับยาจาก “ชุมเห็ดไทย”
ยาทำให้ตื่น - นำรากชุมเห็ดไทยและรากตาก้อง แช่น้ำล้างหน้า
ยาทำให้หลับ - นำรากแช่น้ำกินทำให้หลับ หรือผสมกับรากหญ้าสาบเสือ รากหญ้าขัดมอนตัวผู้ ต้มอาบ ต้มรับประทาน หรือ ใช้ส่วนใบหรือทุกส่วน 1 กำมือ ต้มกับน้ำ 1 ลิตร เมล็ดคั่ว 1 หยิบมือ (1 ช้อนชา) ต้มกับน้ำ 1 ถ้วยแก้ว กระวาน 2 ผล เพื่อกลบรสเหม็นเขียว และเกลือเล็กน้อย
ยาระบาย - เมล็ดแห้งคั่ว 10-15 กรัม (2-2.5 ช้อนโต๊ะ) ต่อวัน ต้มเอาน้ำดื่ม
ข้อควรระวังของ “ชุมเห็ดไทย”
-การทำยาในแต่ละครั้ง ควรนำเมล็ดมาคั่วให้เกรียมก่อนเท่านั้น
-การใช้เมล็ดที่มีปริมาณที่สูงเกินไป อาจมีผลข้างเคียงต่อไตที่จะทำให้อักเสบได้
-เด็ก, สตรีมีครรภ์ และ ผู้ป่วยโรคลำไส้อักเสบ ควรใช้อย่างระมัดระวัง
