ขมิ้นกับปูน
บทประพันธ์ : จุลลดา ภักดีภูมินทร์
บทโทรทัศน์ : ลายน้ำ
กำกับการแสดง : ธงชัย ประสงค์สันติ
แนวละคร : พีเรียด - ดราม่า
ผลิต : บ. พอดีคำ เอ็นเตอร์เทนเม้นท์ จำกัด
ควบคุมการผลิต : ธงชัย ประสงค์สันติ
วันเวลาออกอากาศ : ทุกวันศุกร์ - อาทิตย์ เวลา 20.20 น. ทางสถานีโทรทัศน์สี กองทัพบกช่อง 7
ระยะเวลาออกอากาศ : เริ่มตอนแรก วันอาทิตย์ที่ 17 กรกฎาคม 2559
เรื่องย่อ
ปี พ.ศ. 2486 เมืองไทยมีความเปลี่ยนแปลงด้านการเมืองและสังคม โดยจอมพล ป. พิบูลสงคราม แต่ยังมีสิ่งหนึ่งที่ไม่เคยเปลี่ยนแปลงตามคือความเกลียดชังระหว่าง 2 ตระกูล คือ ตระกูลของพระยาอภิบาลบำรุง (สันติสุข พรหมศิริ) และ ตระกูลของ พระวิจิตรศิลปการ (ดิลก ทองวัฒนา) เนื่องมาจากคุณแม่ของพระยาอภิบาลบำรุง หนีตามคุณพ่อของพระวิจิตรไป นำความเสื่อมเสียมาสู่ตระกูลพระยาอภิบาลอย่างยิ่ง แต่ 2 ตระกูลนี้ก็หนีกันไม่พ้น บ้านติดกัน ยิ่งเกลียดชังกันเท่าใด ยิ่งใกล้ชิดกันมากขึ้นเท่านั้น
พระยาอภิบาลมีทิฐิแรงกล้า รักศักดิ์ศรี ไม่ยอมลงให้ใครง่ายๆ หัวสมัยเก่า อนุรักษ์นิยมต่อต้านการเปลี่ยนแปลง
พระยาอภิบาลมีบุตรชาย 1 คน คือ พระนิติรักษ์ธรรมสถิตย์ (เพ็ญเพ็ชร เพ็ญกุล) มีธิดา 3 คน คือ คุณปริก (พิมพ์พรรณ ชลายนคุปต์), คุณจำปา (ศิรประภา สุขดำรงค์) และ คุณปีบ (สุทธิดา เกษมสันต์ ณ อยุธยา)
ในรุ่นหลานของตระกูล ซึ่งเป็นลูกของพระนิติรักษ์ ได้แก่ ปัทมา (อัษฎาพร สิริวัฒน์ธนกุล), ปวีณา (ศรศิลป์ มณีวรรณ์) และ ปารมี (มุกดา นรินทร์รักษ์)
การเลี้ยงดูของพระยาอภิบาลส่งผลให้ลูกชายพระนิติรักษ์และบรรดาลูกสาว แม่ปริก แม่จำปา แม่ปีป น้อมนำความคิดพระยาอภิบาลตั้งแต่เด็กๆ ไม่ว่าพระยาอภิบาลจะมีความคิดไปทางใด พระนิติรักษ์จะเออออห่อหมกไปเสียทุกอย่าง แต่แม่ปริก แม่จำปา แม่ปีป บางทีไม่เห็นด้วยกับบิดา แต่ก็เกรงใจ มีความเกรงกลัวโดยไม่มีเหตุผล ทำให้แม่ปีบที่เคยแอบรักอยู่กับทำนอง (วัชรบูล ลี้สุวรรณ) พอรู้ว่าทำนองเป็นลูกพระวิจิตรจึงตีตัวออกห่าง วิสัยผู้ชายไม่มีใครรอ ทำนองจึงไปแต่งงานกับพิศมร (มัณฑนา หิมะทองคำ)
หลานสาวทั้งสามคน มี"วิธีการ"กับคุณปู่ที่แตกต่างกัน ปัทมาเลือกที่จะฝ่าฝืน ปวีณาเลือกที่จะยอมรับ ปารมีเลือกที่จะเรียนรู้
เมื่อทางราชการเปลี่ยนแปลงไม่ให้มีการใช้ยศถาบรรดาศักดิ์ พระนิติรักษ์จึงลาออกจากราชการ ส่วนฝ่ายพระยาอภิบาลก็เกษียณพอดี หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 พระนิติรักษ์ทำหารค้าและถูกโกง ทำให้ตระกูลอภิบาลบำรุงเริ่มเสื่อมถอย เงินทองร่อยหรอ ผิดกับตระกูลของพระวิจิตรที่เจริญมั่งคั่งขึ้น
ปริก จำปา ปีป เริ่มนำของเก่าออกมาขายประทังชีวิตให้อยู่รอด ดูเหมือนการเชื่อฟังพระยาอภิบาลด้วยความเกรงใจเกรงกลัวไปทุกเรื่องไม่สู้จะเป็นผลดี การไม่ทำตามรัฐบาลโดยไม่ไปร่วมโกงก็ถูกต้องอยู่หรอก แต่บางเรื่องก็สมควรต้องเปลี่ยนแปลง ผู้หญิงก็สามารถทำอาชีพหาเลิ้ยงครอบครัวได้ไม่แพ้ผู้ชาย จนต้องนำความรู้ในเรือนมาใช้เพื่อหาเลิ้ยงตัวเองด้วยการเปิดร้านขายกับข้าว
พระวิจิตรศิลปาการ เลิ้ยงดูลูกหลานให้เติบโตมาเป็นคนหัวสมัยใหม่ เป็นไผ่ลู่ลมต่อเหตุการณ์บ้านเมืองต่างๆ ทำให้ตระกูลพระวิจิตรมีความเจริญรุ่งเรืองมากขึ้นเรื่อยๆ ไม่ว่ารัฐบาลจะเปลี่ยนไปทางไหนก็ตามเขาไปทั้งหมด
ปัทมาขออนุญาตไปเรียนต่อที่ศรีราชา กับเพื่อนรัก ทานตะวัน (อธิชนัน ศรีเสวก) และได้พบรักกับ คุณธนา (กันตพงศ์ บำรุงรักษ์) น้าของทานตะวัน ปวีณาเป็นเด็กสาวช่างฟ้อง อิจฉาปัทมา จึงฟ้องพระยาอภิบาลว่าปัทมาแอบคบกับทานตะวันและธนา หลานและลูกของพระวิจิตร ปัทมาจึงถูกเฆี่ยนอย่างหนัก จนเริ่มเก็บกด แข็งกระด้างและเจ้าทิฐิโดยไม่รู้ตัว ปัทมาจึงถูกตีอย่างรุนแรงและถูกจับไปบวชชี ทานตะวันและธนาช่วยปัทมาหนีออกจากวัดได้ ปัทมาจึงแต่งงานกับธนา พระยาอภิบาลโกรธแค้นมาก ตัดปัทมาออกจากตระกูล
ธนาเป็นพวกหัวสมัยใหม่นึกจะทำอะไรก็ทำ ไม่สนใจในประเพณี ธนาพาปัทมาหนีจากการบวชชีไปแต่งงานเป็นการหักหน้าพระยาอภิบาลให้เกิดความแค้นมากขึ้นเหมือนไฟสุมไฟ ธนาเหมือนผู้ชายทั่วไปที่เมื่อแรกรักก็เอาใจใส่ทุกอย่างเต็มที่พอหมดช่วงนั้นมาแล้ว ธนาเอาใจใส่ปัทมาน้อยลง เป็นเพราะว่าปัทมาและธนาถูกเลิ้ยงดูมาแตกต่างกันการศึกษาไม่เท่าเทียมกัน ธนาชอบเข้าสังคมพบปะอยู่กับญาติๆ ปัทมาเข้ากับญาติๆของธนาไม่ได้ ชอบอยู่โดดเดี่ยว ถูกเลิ้ยงมาแบบกักขัง ปัทมาจะให้ธนาอยู่กับเธอตลอดเวลา ปัทมารักและทุ่มเทให้ธนาเสมอต้นเสมอปลายไม่เคยเปลี่ยนแปลง ธนาผู้ถูกปลูกฝังรักความก้าวหน้าจึงไปศึกษาต่อต่างประเทศ ความสัมพันธ์ระหว่างธนาและปัทมาเริ่มมีปัญหา ดูเหมือนว่าจะไม่ยั่งยืน ความรักไม่มั่นคง ไม่มีความเชื่อใจก็ถูกยุแยงได้เสียง่ายๆ
การยอมรับทุกอย่างของปวีณาคือประจบพระยาอภิบาล รู้ว่าพระยาอภิบาลชอบอะไรก็จะทำทุกอย่างทันทีไม่สนว่าเรื่องนั้นจะชั่วหรือดี พระยาอภิบาลผู้ยึดติดกับคำยกย่อง คำสรรเสริญ จึงเอ็นดูปวีณาเป็นพิเศษกว่าหลานคนอื่นๆ ปวีณามีทั้งความดีคือตั้งใจเรียนหมั่นหาความรู้ใส่ตนเองอยู่เสมอ ไม่พึ่งพิงผู้ชาย ความไม่ดีคือมีความอิจฉาริษยาเห็นใครดีกว่าไม่ได้ การได้กดหัวคนอื่นแล้วคิดว่าตัวเองอยู่สูงกว่านั้นคือความสุข แท้จริงแล้วความริษยาเป็นเหมือนไฟเผาไหม้จิตใจตลอดเวลา ความสุขที่แท้จริงคือการที่เรารู้สึกว่าไม่ต้องอยู่สูงกว่าใคร ไม่ต้องอยู่ต่ำกว่าใคร อยู่ตรงที่ที่เรามีความสุขและพอใจเท่านั้นก็พอ
การเรียนรู้ของปารมีดูเหมือนว่าจะดีที่สุด ปารมีเป็นหลานที่พระยาอภิบาลเกลียดมาก เรียกได้ว่าแค่เห็นหน้าก็ไม่ชอบ ไม่อยากให้อยู่ใกล้เพราะปารมีหน้าตาละม้ายคล้ายกับคุณย่าทวดที่หนีไป ปารมีเลือกที่จะอยู่นิ่งๆ แล้วคิดเรียนรู้สิ่งต่างๆ สิ่งไหนดีก็รับเอาไว้ สิ่งไหนไม่ดีก็ไม่รับ ไม่ใช่ฝ่าฝืนหรือยอมรับไปเสียทั้งหมด
แทนพงศ์ (รัชชานนท์ สุประกอบ) จบจากเมืองนอกและเป็นอาจารย์สอนพิเศษ แต่ไม่ได้รับวัฒนธรรมของฝรั่งเข้ามาจนหมด ลักษณะของแทนพงศ์เลือกที่จะเรียนรู้ในสิ่งที่ผิดและสิ่งที่ถูก ไม่ได้เห็นด้วยกับพ่อและปู่ของเขาทุกอย่าง
ทันพันธ์ (อาทิตย์ ตั้งวิบูลย์พาณิชย์) มีลักษณะที่แตกต่างจากพ่อและปู่ไปโดยสิ้นเชิงถึงแม้ว่าทันพันธ์จะจบจากนอกก็ยังเรียนรู้ที่จะรู้จักอ่อนน้อมถ่อมตน เห็นอกเห็นใจผู้อื่น ทำการต่างๆ อย่างค่อยๆ เข้าใจ ด้วยเหตุนี้ทันพันธ์จึงสามารถเอาชนะใจของพระยาอภิบาลได้ ทันพันธ์แอบชอบปารมีอยู่ จึงทำให้ความรักของทั้ง2คนนี้จบลงด้วยดี ไม่ทุกข์ทรมานเหมือนวิธีการของธนากับปัทมา ...
คาแร็กเตอร์ตัวละคร
1.พระยาอภิบาลบำรุง (สันติสุข พรหมศิริ)
ทำงานราชการรับใช้แผ่นดินด้วยความซื่อสัตย์สุจริต ภาคภูมิใจในบรรพบุรุษที่สืบทอดงานราชการ เป็นคนยึดมั่นถือมั่น ภูมิใจในเกียรติยศ ชื่อเสียงและคุณความดีที่สั่งสมมายาวนาน เฉลียวฉลาด มีความทิฐิในตัวสูง ยอมหักแต่ไม่ยอมงอ แม้ว่าชีวิตจะลำบากเพียงใด ก็ไม่ยอมก้มหัวให้คนโกงเป็นอันขาด เกลียดชัง ครอบครัวพระวิจิตรมาก เพราะมียศต่ำกว่า แต่ประจบสอพลอจนร่ำรวย อยู่สุขสบาย ประกอบกับในอดีต แม่ของพระยาอภิบาลหอบเสื้อผ้าหนีตามพ่อของพระวิจิตร ทำให้พระยาอภิบาลยิ่งเคียดแค้นตระกูลของพระวิจิตร สั่งสอนลูกหลานให้เกลียดชังห้ามคบหากับบ้านพระวิจิตรโดยเด็ดขาด
2.พระวิจิตรศิลปการ (ดิลก ทองวัฒนา)
เป็นต้นอ้อที่เอนลู่ไปตามลม เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ก็เอาตัวรอดได้เสมอ เพราะรู้จักประจบสอพลอ ฉลาดเอาตัวรอด วาทศิลป์ดี อารมณ์ขัน ไม่ยึดติดฝ่ายใด พร้อมปรับเปลี่ยนแปลงได้เสมอ เพื่อความสุขและอยู่รอดของครอบครัว ถูกพระยาอภิบาลตราหน้าเรื่องศักดิ์ศรีและเย้ยหยันว่ามีศักดินาสูงกว่า พระวิจิตรจึงเอาชนะด้วยเงินทอง เชื่อว่า เงินทองคือเกียรติที่คนในสังคมเคารพนับถือมากกว่าศักดิ์ศรี
3.ปัทมา (อัษฎาพร สิริวัฒน์ธนกุล)
หลานสาวคนโตของพระยาอภิบาล โตมากับความกดดันของพระยาอภิบาล ที่สั่งห้ามไม่ให้ลูกหลานไปข้องเกี่ยวกับบ้านพระวิจิตร ปัทมามีนิสัยใจคอเหมือนพระยาอภิบาล ยึดมั่นถือมั่น ทิฐิสูง ต้องการเอาชนะ ดื้อรั้น ไม่ฟังเสียงใครนอกจากความต้องการของตัวเอง เมื่อปัทมาพบรักกับธนา ลูกชายของพระวิจิตร ก็หลงรักธนาหัวปักหัวปำ
4.ธนา (กันตพงศ์ บำรุงรักษ์)
ลูกคนเล็กของพระวิจิตร หัวสมัยใหม่ มีนิสัยเหมือนพระวิจิตร พร้อมเปลี่ยนแปลงเพื่อความสุข ทำทุกอย่างตามอารมณ์ความรู้สึกของตัวเอง เป็นคนมีเสน่ห์ อ่อนไหว หัวอ่อน มักเปลี่ยนแปลงความคิดตามคนรอบข้าง พระวิจิตรมีอิทธิต่อธนามาก ทำให้สุดท้ายชีวิตครอบครัวของธนาก็ไม่ราบรื่น เพราะธนาอ่อนไหวตามใจตัวเอง
5.ทันพันธุ์ (อาทิตย์ ตั้งวิบูลย์พาณิชย์)
ลูกชายคนสุดท้องของทำนุและพิศมร เป็นเด็กหนุ่มรุ่นใหม่ จบสถาปัตยกรรมจากเมืองนอก มีความคิดก้าวหน้า พร้อมจะเปลี่ยนแปลงสู่สิ่งที่ดี ยึดมั่นในสิ่งดีงามถูกต้อง เกลียดชังการทุจริตเอาเปรียบผู้อื่น จึงแตกต่างจากพระวิจิตรและทำนุโดยสิ้นเชิง บ่อยครั้งไม่เห็นด้วยและขัดแย้งกับความคิดของคนในครอบครัว แต่ทันพันธุ์ชื่นชมศรัทธาพระยาอภิบาล ซึ่งยึดมั่นในคุณความดีและรักศักดิ์ศรี พระยาอภิบาลจึงชื่นชอบทันพันธุ์ ยอมให้แต่งงานกับปารมีได้ โดยมีเงื่อนไขต้องเปลี่ยนนามสกุลมาใช้ของพระยาอภิบาล
6.ปารมี (มุกดา นรินทร์รักษ์)
หลานสาวคนเล็กของพระยาอภิบาล สวยที่สุดในบ้านหลังนี้ เป็นคนอ่อนหวาน อ่อนโยน กิริยามารยาทงดงาม รู้จักเข้าหาผู้ใหญ่ ปารมีเรียนรู้จากจำปา ปีป และปริก คุณอาในบ้าน โตมากับความเกลียดชังที่พระยาอภิบาลบ่นด่า ปารมีมีใบหน้าละม้ายคล้ายย่าทวดที่หนีตามผู้ชาย ปารมีหวังจะใช้ความดีความอ่อนโยนของเธอบรรเทาความเกลียดชังในใจพระยาอภิบาล
7.ปวีณา (ศรศิลป์ มณีวรรณ์)
หลานสาวคนกลางของพระยาอภิบาล เฉลียดฉลาด รักการเรียน ใฝ่หาความรู้พัฒนาตัวเองให้เป็นที่ยอมรับและอยู่เหนือคนอื่น โดยเฉพาะกับครอบครัวพระวิจิตร เป็นหลานรักของพระยาอภิบาล ถือทิฐิและดื้อรั้น เอาแต่ใจ ริษยาความรักของปัทมา และความสวยของปารมี พยายามทำทุกอย่างให้เหนือพี่เหนือน้อง และทำให้พระยาอภิบาลรักเธอ มักทำให้เกิดเรื่องราวเลวร้ายในบ้านเสมอ.
8.แทนพงศ์ (รัชชานนท์ สุประกอบ)
ลูกชายคนโตของทำนุ เป็นคนสุภาพ มีเหตุผล ไม่เห็นด้วยที่พระวิจิตรคอยหาเรื่องเอาชนะพระยาอภิบาล แต่แทนพงศ์ก็ไม่มีอำนาจจะห้ามใครได้ ไปเรียนต่อที่เมืองนอก กลับมาเป็นอาจารย์ที่มหาวิทยาลัย และสอนปวีณา ทำให้ได้รับรู้เรื่องราวของบ้านพระยาอภิบาล เขาคอยหาทางช่วยปัทมา หวังประสานสัมพันธ์ระหว่างสองครอบครัว แต่ตกเป็นเครื่องมือของปวีณา ทำให้สถานการณ์เลวร้ายหนักกว่าเดิม แทนพงศ์รู้สึกผิดจึงคอยช่วยเหลือให้ทันพันธุ์ได้สมหวังในรักกับปารมี
9.ทานตะวัน (อธิชนัน ศรีเสวก)
หลานสาวของพิศมร ซึ่งพิศมรรับมาเป็นลูกบุญธรรม เป็นคนฉลาด สาวสมัยใหม่ มีความคิดอ่านที่ดี เป็นที่รักใคร่ของทุกคน ทานตะวันหลงรักธนามานานแล้ว แต่เมื่อรู้ว่าธนารักปัทมา ก็ยอมถอดใจ เสียสละช่วยเหลือธนาให้ได้แต่งงานกับปัทมา ไม่ว่าจะมีผู้ชายกี่คนมาจีบ ทานตะวันไม่เคยปลงใจรักใคร ยังคงมอบความรักความหวังดีให้ธนาเพียงคนเดียว หลังจากรู้ว่าธนามีปัญหากับปัทมา ก็คอยปลอบโยนธนา จนเผลอใจสารภาพรักธนา ธนาตัดสินใจที่จะใช้ชีวิตกับทานตะวัน จนปัทมาคลั่งเป็นบ้า ทานตะวัน รู้สึกผิดมาก ตัดสินใจเลิกกับธนาใช้ชีวิตเพียงลำพัง....
10.พระนิติรักษ์ธรรมสถิตย์ (เพ็ญเพ็ชร เพ็ญกุล)
ลูกชายคนโตของพระยาอภิบาล ข้าราชการที่ทำงานด้วยความสุจริต เป็นความหวังของพระยาอภิบาล ที่จะเห็นพระนิติรักษ์เป็นใหญ่เป็นโต เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พระนิติรักษ์ลาออกจากราชการ พยายามหางานอื่น แต่ล้มเหลว โดนเพื่อนโกง พระนิติรักษ์ยิ่งกดดันกับลูกสาว หวังให้ลูกสาวทำตัวให้ปู่ภูมิใจ พระยานิติรักษ์เชื่อมั่นในตัวเองสูงคิดว่าผู้ชายคือผู้นำ เฉลียวฉลาดกว่าผู้หญิง ไม่เคยฟังความคิดอ่านของน้องสาวอย่างคุณปริก คุณจำปา หรือคุณปีป แต่เมื่อถึงจุดตกต่ำสุดของชีวิต พระนิติรักษ์ก็เรียนรู้ว่า การยึดติดก็เหมือนบ่วงที่พันรัดตัวเอง
11.ทำนุ (อัมรินทร์ สิมะโรจน์)
ลูกชายคนโตของพระวิจิตร โตมากับความสุขสบาย พระวิจิตรเลี้ยงอย่างตามใจ ต้องการอวดและข่มครอบครัวพระยาอภิบาล ว่าตัวเองร่ำรวยและเลี้ยงลูกหลานได้อยู่สุขสบาย ทำนุติดนิสัยรักสบาย ทำงานไม่เป็น คอยแบมือขอเงินพระวิจิตรตลอดเวลา ทำนุรักครอบครัว ปรนเปรอความสุขของภรรยาและลูกๆด้วยเงินทอง ใช้ชีวิตฟุ้งเฟ้อ
12.ปีป (สุทธิดา เกษมสันต์ ณ อยุธยา)
ลูกสาวคนเล็กของพระยาอภิบาล เป็นสาวสวย หวาน ศรัทธาในความรัก ปีปหลงรักกับทำนอง ถูกชะตาในนิสัยใจคอ แต่พอรู้ว่าทำนองเป็นลูกพระวิจิตร ปีปก็ต้องตัดใจเลิกคบหา..และครองโสดจนถึงปัจจุบัน ปีปจึงพยายามสอนหลานๆ ให้เลิกข้องเกี่ยวกับชายบ้านพระวิจิตร เธอไม่อยากให้ใครต้องมาเสียใจเหมือนกับเธออีก....แม้ว่าภายในใจ ปีปยังมีใจให้ทำนองและยึดมั่นในความรักครั้งนั้น
13.ทำนอง (วัชรบูล ลี้สุวรรณ)
ลูกชายพระวิจิตร แต่มีนิสัยแตกต่างจากพระวิจิตร ทำนองเป็นคนอัธยาศัยดี มีเหตุผล มีความเป็นผู้ใหญ่สูง ทำนองหลงรักปีป แต่ปีปบอกเลิกและไม่ติดต่อกับเขาอีกเลย ทำนองยังมีใจให้ปีป พระวิจิตรบังคับให้แต่งงานกับธารี เพื่อผลประโยชน์ ทำนองจำต้องแต่งงานตามหน้าที่ แต่ใจเขายังมอบให้ปีปเสมอ ทำให้ครอบครัวของทำนองไม่ประสบความสำเร็จ
ร่วมด้วย
14. มัณฑนา หิมะทองคำรับบทพิศมร
15. พิมพ์พรรณ ชลายนคุปต์รับบทปริก
16. ศิรประภา สุขดำรงค์รับบทจำปา
17. ภูษณะ บัวงามรับบทอัฐ
18. ฐิตินันท์ สุวรรณถาวรรับบทธารี
