12 สิงหาคม 2559
84 พรรษา มหาราชินี
ทีฆายุกา โหตุ มหาราชินี
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม ขอเดชะ
ข้าพระพุทธเจ้า นิตยสารธรรมลีลา
สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ผู้ทรงเป็น “แม่ของแผ่นดิน” ทรงเจริญพระชนมายุครบ 84 พรรษา ในวันที่ 12 สิงหาคม 2559 นี้
ย้อนไปเมื่อปี 2518 ทรงมีพระบรมราโชวาทในพิธีเปิดงานฉลองปีสตรีระหว่างประเทศ ความว่า “...หน้าที่สำคัญที่สุดของสตรีคือ การเป็นแม่ อบรมลูกให้มีสุขภาพกายและสุขภาพจิต สมบูรณ์ เพราะเยาวชนคือขุมพลังอันมีค่า ถ้าประชาชนมีจิตใจสูง เข้มแข็ง เสียสละ รู้จักประโยชน์ส่วนรวมแล้ว ประเทศชาติจึงจะก้าวหน้าไปสู่ความเจริญรุ่งเรืองได้...”
พระธรรมโกศาจารย์ (พุทธทาสภิกขุ) ได้กล่าวไว้ในเรื่อง “แม่-ปรมัตถวิจารณ์เกี่ยวกับพระคุณแม่” ความบางตอนว่า
“...เราก็ต้องพิจารณากันถึงคำว่า "แม่" สิ่งแรกที่สุดคือจะต้องพิจารณาก็คือว่า ทำไมภาษาบาลีซึ่งใช้กันอยู่เป็นหลักนี่มีคำว่า "มาตาปิตา" คือแม่พ่อ ไม่เหมือนกับภาษาไทยที่พูดว่าพ่อแม่ ทั้งที่ประเทศอินเดียเป็นแม่แบบวัฒนธรรมของไทยเราทุกอย่างทุกประการ
ภาษาอินเดียใช้คำว่า “แม่พ่อ” แต่เราก็ยังมาใช้กลับกันว่า “พ่อแม่” ข้อนี้ก็เป็นสิ่งที่ควรจะพิจารณาว่า ทำไมภาษาบาลีโดยเฉพาะจึงใช้คำว่า “แม่พ่อ”
อาตมาเห็นว่า เพราะ “แม่” มาก่อนถึงก่อน หรือสอนแก่ลูกก่อนแก่ลูกเล็กๆ นั้น ทำให้นึกถึง “แม่” ก่อน “พ่อ”
หรือจะดูอีกทีว่าเด็กทารกเขาจะออกเสียงว่า “แม่” ได้ง่ายกว่า “พ่อ” คือออกเสียงคำว่า “ม่ะ” ได้ง่ายกว่า “ป้ะ” ออกเสียง ม.ง่ายกว่าออกเสียง ป. เด็กคงจะพูดคำว่า “แม่” ได้ดีกว่าคำว่า “พ่อ” ก็ได้
และเมื่อดูพฤติการณ์ทั่วไปแล้ว แม่มาก่อนพ่อ สรุปความแล้วก็อาจจะได้เป็นว่า พ่อสร้างชีวิต แม่สร้างวิญญาณ
ข้อนี้ขอให้สนใจกันสักหน่อยว่า “แม่” สร้างวิญญาณของลูกได้อย่างไร
เราได้มรดกจากแม่ในเรื่องมรรยาท หรือการเป็นอยู่มากกว่าพ่อ จะขอยกตัวอย่างที่แม่ได้ทำหน้าที่ของแม่
ในการสร้างนิสัยอันละเอียดให้แก่ลูก เช่น ในความเรียบร้อย แม่กวดขันให้ล้างจานข้าวให้สะอาดให้เรียบร้อย และเก็บให้เรียบร้อย เสื้อผ้าต้องเรียบร้อย ปูที่นอนต้องเรียบร้อย ล้างมือล้างเท้าสะอาด แม่สอนให้ประหยัด...
แม่สร้างนิสัยอ่อนน้อมถ่อมตน... แม่สอนให้เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่... ถ้าเรากินเองมันก็ถ่ายออกหมด ถ้าเราให้เพื่อนกินมันอยู่ในหัวใจของเขายาวนานนัก...
...แม่คืออะไร เป็นสิ่งที่ทุกคนควรรู้ และรู้โดยปรมัตถ์ขั้นลึกซึ้ง ด้วยความลึกซึ้ง โดยปรมัตถ์แล้วเราต้องกล่าวว่า
แม่เป็นผู้สร้างโลก โลกจะดีหรือเลว ก็เพราะคนในโลกมันดีหรือเลว คนในโลกมันจะดีหรือเลวก็เพราะว่า แม่ได้สร้างอุปนิสัยคนเหล่านั้นมาอย่างไร
ถ้าสร้างมาดี คนมันดี โลกนี้มันก็ดี ถ้าสร้างมาไม่ดี โลกนี้มันก็ไม่ดี จึงเห็นได้ว่า “แม่” อยู่ในฐานะเป็นผู้สร้างโลกราวกับว่าเป็นพระเจ้า...”
(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 188 สิงหาคม 2559)
84 พรรษา มหาราชินี
ทีฆายุกา โหตุ มหาราชินี
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม ขอเดชะ
ข้าพระพุทธเจ้า นิตยสารธรรมลีลา
สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ผู้ทรงเป็น “แม่ของแผ่นดิน” ทรงเจริญพระชนมายุครบ 84 พรรษา ในวันที่ 12 สิงหาคม 2559 นี้
ย้อนไปเมื่อปี 2518 ทรงมีพระบรมราโชวาทในพิธีเปิดงานฉลองปีสตรีระหว่างประเทศ ความว่า “...หน้าที่สำคัญที่สุดของสตรีคือ การเป็นแม่ อบรมลูกให้มีสุขภาพกายและสุขภาพจิต สมบูรณ์ เพราะเยาวชนคือขุมพลังอันมีค่า ถ้าประชาชนมีจิตใจสูง เข้มแข็ง เสียสละ รู้จักประโยชน์ส่วนรวมแล้ว ประเทศชาติจึงจะก้าวหน้าไปสู่ความเจริญรุ่งเรืองได้...”
พระธรรมโกศาจารย์ (พุทธทาสภิกขุ) ได้กล่าวไว้ในเรื่อง “แม่-ปรมัตถวิจารณ์เกี่ยวกับพระคุณแม่” ความบางตอนว่า
“...เราก็ต้องพิจารณากันถึงคำว่า "แม่" สิ่งแรกที่สุดคือจะต้องพิจารณาก็คือว่า ทำไมภาษาบาลีซึ่งใช้กันอยู่เป็นหลักนี่มีคำว่า "มาตาปิตา" คือแม่พ่อ ไม่เหมือนกับภาษาไทยที่พูดว่าพ่อแม่ ทั้งที่ประเทศอินเดียเป็นแม่แบบวัฒนธรรมของไทยเราทุกอย่างทุกประการ
ภาษาอินเดียใช้คำว่า “แม่พ่อ” แต่เราก็ยังมาใช้กลับกันว่า “พ่อแม่” ข้อนี้ก็เป็นสิ่งที่ควรจะพิจารณาว่า ทำไมภาษาบาลีโดยเฉพาะจึงใช้คำว่า “แม่พ่อ”
อาตมาเห็นว่า เพราะ “แม่” มาก่อนถึงก่อน หรือสอนแก่ลูกก่อนแก่ลูกเล็กๆ นั้น ทำให้นึกถึง “แม่” ก่อน “พ่อ”
หรือจะดูอีกทีว่าเด็กทารกเขาจะออกเสียงว่า “แม่” ได้ง่ายกว่า “พ่อ” คือออกเสียงคำว่า “ม่ะ” ได้ง่ายกว่า “ป้ะ” ออกเสียง ม.ง่ายกว่าออกเสียง ป. เด็กคงจะพูดคำว่า “แม่” ได้ดีกว่าคำว่า “พ่อ” ก็ได้
และเมื่อดูพฤติการณ์ทั่วไปแล้ว แม่มาก่อนพ่อ สรุปความแล้วก็อาจจะได้เป็นว่า พ่อสร้างชีวิต แม่สร้างวิญญาณ
ข้อนี้ขอให้สนใจกันสักหน่อยว่า “แม่” สร้างวิญญาณของลูกได้อย่างไร
เราได้มรดกจากแม่ในเรื่องมรรยาท หรือการเป็นอยู่มากกว่าพ่อ จะขอยกตัวอย่างที่แม่ได้ทำหน้าที่ของแม่
ในการสร้างนิสัยอันละเอียดให้แก่ลูก เช่น ในความเรียบร้อย แม่กวดขันให้ล้างจานข้าวให้สะอาดให้เรียบร้อย และเก็บให้เรียบร้อย เสื้อผ้าต้องเรียบร้อย ปูที่นอนต้องเรียบร้อย ล้างมือล้างเท้าสะอาด แม่สอนให้ประหยัด...
แม่สร้างนิสัยอ่อนน้อมถ่อมตน... แม่สอนให้เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่... ถ้าเรากินเองมันก็ถ่ายออกหมด ถ้าเราให้เพื่อนกินมันอยู่ในหัวใจของเขายาวนานนัก...
...แม่คืออะไร เป็นสิ่งที่ทุกคนควรรู้ และรู้โดยปรมัตถ์ขั้นลึกซึ้ง ด้วยความลึกซึ้ง โดยปรมัตถ์แล้วเราต้องกล่าวว่า
แม่เป็นผู้สร้างโลก โลกจะดีหรือเลว ก็เพราะคนในโลกมันดีหรือเลว คนในโลกมันจะดีหรือเลวก็เพราะว่า แม่ได้สร้างอุปนิสัยคนเหล่านั้นมาอย่างไร
ถ้าสร้างมาดี คนมันดี โลกนี้มันก็ดี ถ้าสร้างมาไม่ดี โลกนี้มันก็ไม่ดี จึงเห็นได้ว่า “แม่” อยู่ในฐานะเป็นผู้สร้างโลกราวกับว่าเป็นพระเจ้า...”
(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 188 สิงหาคม 2559)
