ปฏิสันถาร

28 กรกฎาคม 2558
ทรงพระเจริญ

4 กรกฎาคม 2558
ทรงพระเจริญ

ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม
ข้าพระพุทธเจ้า นิตยสารธรรมลีลา

เดือนกรกฎาคมนี้มีวันสำคัญทางพุทธศาสนา 2 วัน คือ วันอาสาฬหบูชา วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 ซึ่งปี 2558 นี้ตรงกับวันที่ 30 กรกฎาคม และวันเข้าพรรษา วันแรม 1 ค่ำเดือน 8 ตรงกับวันที่ 31 กรกฎาคม

ความสำคัญหลักๆของวันอาสาฬหบูชา คือ เป็นวันที่พระพุทธเจ้าแสดงปฐมเทศนา ทรงเริ่มประกาศพระศาสนา และมีพระสงฆ์สาวกรูปแรกเกิดขึ้นในโลก

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ได้ทรงนิพนธ์เรื่องวันอาสาฬบูชา ความตอนหนึ่งว่า

“...ปฐมเทศนานี้ เป็นเทศน์ครั้งแรกที่มีความสำคัญ พระพุทธเจ้าได้แสดงทางที่พระองค์ทรงปฏิบัติ ได้ทรงแสดงธรรมที่ได้ตรัสรู้ ได้ทรงแสดงญาณ คือ ความรู้ของพระองค์ที่เกิดขึ้นในธรรมนั้น...

พระพุทธเจ้าได้ทรงตั้งพุทธจักรขึ้นในโลก เริ่มตั้งแต่ทรงแสดงปฐมเทศนา พุทธจักรของพระองค์นี้ได้ทรงตั้งขึ้นในหัวใจของคน ไม่ได้ทรงตั้งขึ้นในโลกภายนอก จิตใจที่ประกอบด้วยศรัทธาและปัญญาในธรรม เป็นจิตใจที่มีพุทธจักรตั้งขึ้นแล้ว เป็นจิตใจที่สว่างด้วยเหตุผล รู้จักเว้นการที่ควรเว้น ประพฤติการที่ควรประพฤติ อะไรๆแม้จะชอบใจ แต่มีโทษ ไม่เป็นประโยชน์ ก็ละเว้นได้ ส่วนอะไรๆที่ถึงไม่ชอบใจ แต่สมควรจะทำเพราะมีคุณประโยชน์ ก็ทำได้...

พระพุทธเจ้าได้ทรงแผ่พุทธจักรลงในดวงใจ เพื่อให้สว่างด้วยเหตุผล ให้สามารถหลีกเหตุพิบัติ ดำเนินไปสู่เหตุแห่งสมบัติทุกๆอย่าง จิตใจที่มีพุทธจักรย่อมสว่าง สะอาด และมีอำนาจเข้มแข็ง ที่จะต่อต้านความชั่วผิด และที่จะพลีประกอบคุณงามความดีทุกๆประการ…”

สำหรับวันเข้าพรรษานั้น พระนิพนธ์ของสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก กล่าวไว้ ความตอนหนึ่งว่า

“เมื่อถึงเทศกาลเข้าพรรษาทุกปี พระภิกษุทั้งหลายจึงหยุดอยู่จำพรรษาในอาวาสหรือในสถานที่อันสมควรนั้นๆ ทั้งได้มีกุลบุตรพากันออกบวชศึกษาปฏิบัติพระธรรมวินัยตลอดไตรมาส...

วัดโดยมากในเทศกาลเข้าพรรษาจึงเต็มไปด้วยพระภิกษุสามเณร ผู้ทรงผ้ากาสาวพัสตร์อร่ามไปทั่ว และชักจูงให้ญาติมิตรพากันเข้าวัดรักษาศีล ฟังธรรม บำเพ็ญกุศลต่างๆ คนที่ชอบทำอะไรผิดพระพุทธบัญญัติไม่น้อย ก็พากันตั้งใจงดเว้นตลอดไตรมาส และสามารถงดเว้นได้ ด้วยความตั้งใจจริง

เทศกาลเข้าพรรษาจึงเป็นเทศกาลพิเศษแห่งความประพฤติธรรมของพุทธศาสนิกชนทั่วไป และเป็นเทศกาลแห่งความร่มเย็นเป็นสุขอยู่ในธรรม จิตใจของคนเป็นอันมากก็เอิบอาบชุ่มชื่นงอกงามอยู่ในธรรม ดูก็เช่นเดียวกับแผ่นดินและต้นไม้ใบหญ้า ที่ชุ่มชื่นเขียวสดงอกงามในเทศกาลนี้...”

ขอให้ผู้อ่านทุกท่านจงมีแต่ความร่มเย็นเป็นสุขและเจริญรุ่งเรืองในธรรมเป็นนิตย์เทอญ

(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 175 กรกฎาคม 2558)