บทความพิเศษ : อะไรแว้บๆในตา

ภายในลูกตาของคนเรามีสารซึ่งลักษณะคล้ายวุ้นใสๆ เรียกว่า “วุ้นตา” เพื่อช่วยทำให้ลูกตาคงรูปร่างอยู่ได้ วุ้นตานี้ติดอยู่กับจอตาอย่างหลวมๆ ในคนสูงอายุวุ้นตาจะเหลวและหดตัวทำให้มีปริมาตรลดลง

• อาการเห็นเงาดำในตา

ในคนสูงอายุ วุ้นตาจะมีการเสื่อมไปตามวัย ทำให้วุ้นตาซึ่งเคยใสเปลี่ยนเป็นเส้นและจุดเล็กๆ ลอยกระจายอยู่ทั่วไปในวุ้นตา เคลื่อนไหวแกว่งไปมาได้เมื่อกลอกตา มักเห็นได้ชัดเมื่อมองผ่านไปยังพื้นหลังที่เรียบและกว้าง เช่น เวลามองไปที่ท้องฟ้า ผนัง หรือในขณะอ่านหนังสือ

รูปร่างของเส้นและจุดเหล่านี้มีได้มากมายหลายแบบ เช่น คล้ายใยแมงมุม เส้นผม เส้นด้าย ตัวแมลง เป็นต้น การที่คนเรามองเห็นได้ เนื่องจากมีแสงส่องผ่านเส้นและจุดเหล่านี้ ทำให้เกิดเป็นเงาไปตกที่จอตา เห็นเป็นสีดำหรือสีเทาๆ

อาการเห็นเงาดำในตา พบได้บ่อยในคนทั่วไป และพบได้บ่อยมากขึ้นในผู้ที่มีสายตาสั้น ในผู้ที่มีวุ้นตาหลุดลอก ในผู้ป่วยหลังผ่าตัดต้อกระจก ในบางรายเกิดจากการได้รับบาดเจ็บ หรือเกิดจากการอักเสบของวุ้นตา

ถ้าอาการเหล่านี้เป็นไม่มาก และเป็นคงที่อยู่นานโดยไม่เป็นมากขึ้น มักไม่เป็นอันตรายร้ายแรง แต่ถ้าเป็นมากขึ้นอย่างรวดเร็ว หรือมีอาการตามัวร่วมด้วย อาจมีโรคที่เป็นอันตรายได้ ควรรีบมาพบจักษุแพทย์ เพื่อทำการตรวจตา ซึ่งแพทย์จะทำการตรวจตาโดยให้หยอดยาขยายม่านตาก่อน แล้วใช้เครื่องมือส่องตรวจภายในลูกตา เพื่อดูวุ้นตาและจอตาโดยละเอียด หาสาเหตุของโรค เช่น จอตาฉีกขาดเป็นรู จอตาหลุดลอก ถ้าพบว่ามีโรคดังกล่าว ควรทำการรักษาโดยเร็ว

• การรักษา

การเห็นเงาดำในตาที่เกิดจากการเสื่อมไปตามวัย ถ้าจักษุแพทย์ตรวจแล้วไม่พบว่า มีความผิดปกติของจอตาร่วมด้วย ไม่จำเป็นต้องรักษา ในระยะแรกผู้ป่วยจะรู้สึกรำคาญ เนื่องจากมีอะไรลอยมาบัง แต่ต่อไปอาการมักจะลดลงและไม่ค่อยรู้สึกรำคาญเหมือนในระยะแรก

ถ้าตรวจพบว่าเงาดำในตานี้ เกิดเนื่องจากจอตาฉีกขาด แพทย์จะให้การรักษาโดยทำการยิงแสงเลเซอร์เพื่อปิดรอบๆรอยที่ฉีกขาดไม่ให้ลุกลามมากขึ้น หรือมีจอตาหลุดลอกตามมา

• อาการเห็นแสงในตา

เมื่อมีการดึงรั้งของวุ้นตา จอตาก็จะถูกดึงด้วย ทำให้ผู้ป่วยมีอาการเห็นแสงแว้บๆ เหมือนแสงฟ้าแลบ หรือแสงไฟ โดยเห็นเป็นระยะเวลาสั้นๆ แต่จะเป็นซ้ำบ่อยๆ มักเห็นในที่มืด หรือในเวลาที่กลอกตาแรงๆ อาการเห็นแสงเหล่านี้มักร่วมกับการเห็นเงาดำในตา ส่วนใหญ่ไม่เป็นอันตราย เกิดจากการเสื่อมไปตามวัย แต่ถ้าเป็นมากขึ้นทันทีหรือมีอาการตามัวร่วมด้วย อาจมีโรคที่ร้ายแรง เช่น จอตาฉีกขาด จอตาหลุดลอกได้

• การรักษา

ปฏิบัติเช่นเดียวกับในผู้ที่มีอาการเห็นเงาดำในตา

แม้ว่าการเห็นเงาดำและการเห็นแสงในตา มักจะไม่ทำให้เกิดปัญหาร้ายแรงต่อการมองเห็น แต่เมื่อมีอาการขึ้นมา ในระยะแรกท่านควรได้รับการตรวจตาโดยละเอียดจากจักษุแพทย์ ในผู้ป่วยส่วนใหญ่ไม่จำเป็นต้องรักษา อาการมักดีขึ้นเองอย่างช้าๆ มีผู้ป่วยส่วนน้อยที่พบว่า เกิดจากจอตาฉีกขาด ซึ่งต้องทำการรักษาโดยแสงเลเซอร์ เพื่อป้องกันไม่ให้โรคลุกลามจนทำให้เกิดการสูญเสียสายตา

(ข้อมูลจากฝ่ายจักษุวิทยา โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย)

(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 163 กรกฎาคม 2557 โดย กองบรรณาธิการ)