ปฏิสันถาร

5 พฤษภาคม วันฉัตรมงคลรำลึก

หลังจากลมร้อนเข้ามาประจำทำหน้าที่อย่างสมบูรณ์จนร้อนกาย(แต่ไม่ร้อนใจ)เรียบร้อยแล้ว ก็ต้องหลีกทางให้ลมฝนเมื่อเดือนพฤษภาคมย่างกรายมาถึง และนั่นคือกาลแห่ง “ฤดูฝน” ซึ่งจะเริ่มต้นประมาณกลางเดือนพฤษภาคมเป็นต้นไป

ในเดือนพฤษภาคมนี้มีวันสำคัญทั้งทางโลกและทางธรรม ได้แก่ วันที่ 5 พฤษภาคม วันฉัตรมงคลรำลึก ซึ่งเป็นวันที่ระลึกพระราชพิธีบรมราชาภิเษกพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2493 ในวันพระราชพิธีบรมราชาภิเษกครั้งนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระปฐมบรมราชโองการ ว่า

"เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม"

โดยกว่า 60 ปีของการครองสิริราชสมบัติ พระองค์ได้ทรงพิสูจน์ให้เป็นที่ประจักษ์ชัดแล้วว่า ทรงดำรงมั่นอยู่ในทศพิธราชธรรม หรือราชธรรม 10 ประการ คือ จริยวัตร 10 ประการที่พระเจ้าแผ่นดินทรงประพฤติเป็นหลักธรรมประจำพระองค์ เพื่อยังประโยชน์สุขแก่ประชาชน อันได้แก่ 1 .ทาน การให้ทรัพย์สินสิ่งของ 2. ศีล ประพฤติดีงาม 3. ปริจจาคะ ความเสียสละ 4. อาชชวะ ความซื่อตรง 5. มัททวะ ความอ่อนโยน 6. ตบะ ความทรงเผากิเลสตัณหา ไม่หมกมุ่นในความสุขสำราญ 7. อักโกธะ ความไม่กริ้วโกรธ 8. อวิหิงสา ความไม่ข่มเหงเบียดเบียน 9. ขันติ ความอดทนเข้มแข็งไม่ท้อถอย 10. อวิโรธนะ ความไม่คลาดธรรม

ต่อมาคือวันที่ 9 พฤษภาคม วันพืชมงคล ซึ่งมีทั้งพระราชพิธีพืชมงคล เป็นพิธีทางพุทธศาสนาและพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นพิธีทางศาสนาพราหมณ์ โดยมีจุดมุ่งหมายเป็นสัญญาณว่า บัดนี้ฤดูกาลแห่งการทำนาและเพาะปลูกได้เริ่มขึ้นแล้ว

และในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ได้มีเหตุการณ์สำคัญเกิดขึ้นในวันนี้ กล่าวคือ เมื่อครั้งเจ้าชายสิทธัตถะมีพระชนมายุ 7 พรรษา ได้ตามเสด็จพระราชบิดา ไปในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ที่ทุ่งนานอกเมืองกบิลพัสดุ์ โดยขณะที่ประทับใต้ร่มต้นหว้า พระองค์ได้ประทับนั่งสมาธิ และทรงบรรลุปฐมฌาน ณ ที่นั้นเอง

จากนั้น วันที่ 13 พฤษภาคม วันวิสาขบูชา เป็นวันสำคัญทางพุทธศาสนา เป็นวันประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ของพระพุทธเจ้า ซึ่งพุทธศาสนิกชนทั่วโลกได้ร่วมกันจัดงานเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่เป็นประจำทุกปี และในวันวิสาขบูชานี่เองที่มติของคณะรัฐมนตรี เมื่อปี 2532 กำหนดให้เป็น “วันต้นไม้ประจำปีของชาติ”

สุดท้ายวันที่ 31 พฤษภาคม วันงดบุหรี่โลก ใครเลิกบุหรี่ได้ รับรองสุขภาพดีขึ้นแน่นอน

(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 161 พฤษภาคม 2557)