ปฏิสันถาร

๕ พฤษภาคม ๒๕๕๖
วันฉัตรมงคลรำลึก

เมื่อเดือนพฤษภาคมมาถึง ก็เป็นกาลแห่งการเริ่มต้นเข้าสู่ฤดูฝน

เดือนนี้ในบ้านเรามีวันสำคัญหลายวัน เริ่มจากวันที่ 5 พฤษภาคม เป็นวันฉัตรมงคลรำลึก ซึ่งเป็นวันที่ระลึกพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ต่อมาวันที่ 13 พฤษภาคม เป็นวันพืชมงคล

วันพืชมงคลนี้จะมี 2 พระราชพิธี คือ พระราชพิธีพืชมงคล เป็นพิธีทางพุทธศาสนา มีพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ ทำขวัญเมล็ดพืชพันธุ์ต่างๆ มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้เมล็ดพันธุ์เหล่านั้น ปราศจากโรคภัยและให้อุดมสมบูรณ์เจริญงอกงามดี และพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นพิธีทางศาสนาพราหมณ์ ที่มีมาแต่โบราณ มีจุดมุ่งหมายที่จะให้เป็นอาณัติสัญญาณว่า บัดนี้ฤดูกาลแห่งการทำนาและเพาะปลูกได้เริ่มขึ้นแล้ว

เหตุการณ์สำคัญในอดีตที่ได้เกิดขึ้นในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ก็คือ เจ้าชายสิทธัตถะ เมื่อครั้งมีพระชนมายุ 7 พรรษา ได้ตามเสด็จพระเจ้าสุทโธทนะ พระราชบิดา ไปในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ที่ทุ่งนานอกเมืองกบิลพัสดุ์ และขณะที่ประทับใต้ร่มต้นหว้า เจ้าชายได้ประทับนั่งสมาธิ และทรงบรรลุปฐมฌาน ณ ที่แห่งนั้น

วันที่ 24 พฤษภาคม ซึ่งตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 เป็นวันวิสาขบูชา วันสำคัญทางพุทธศาสนา อันเป็นวันประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ของพระพุทธเจ้า ซึ่งพุทธศาสนิกชนทั่วโลกได้ร่วมกันจัดงานเฉลิมฉลองในวันสำคัญนี้ทุกปี

การประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ในวันเดียวกัน ดูเหมือนเป็นเรื่องปาฏิหาริย์สำหรับคนรุ่นใหม่ในยุคไฮเทคแต่ “พระธรรมโกศาจารย์ (เงื่อม อินทปญฺโญ) หรือท่านพุทธทาสภิกขุ อธิบายเรื่องนี้ในภาษาธรรมได้อย่างชัดเจนและหมดข้อสงสัยว่า

การประสูติก็หมายถึงการเกิดขึ้นของพระพุทธเจ้า เกิดในขณะตรัสรู้ ส่วนปรินิพพาน ซึ่งหมายถึงการตายของกิเลสก็ดับไปเมื่อตรัสรู้นั่นเอง เพราะฉะนั้น ที่ตรงโคนต้นโพธิ์ มีทั้งการประสูติ การตรัสรู้ และการปรินิพพาน ในวันเดียวกันและในวินาทีเดียวกัน

และวันวิสาขบูชาก็เป็น "วันต้นไม้ประจำปีของชาติ" ตามมติของคณะรัฐมนตรี เมื่อปี 2532

ส่วนวันที่ 27 พฤษภาคม 2556 นี้ก็ครบ 107 ปีชาตกาลของท่านพุทธทาสภิกขุ ปราชญ์ทางธรรมผู้ยิ่งใหญ่

ธรรมลีลาก็มีเรื่องราวอีกแง่มุมหนึ่งของท่านพุทธทาสมาบอกเล่า ซึ่งเชื่อว่าหลายคนยังไม่รู้เช่นกัน รวมทั้งเรื่องของต้นไม้ที่ดูดซับสารพิษ ช่วยลดโรค ลดป่วย ที่น่าจะช่วยกันปลูกไว้ในวันต้นไม้ประจำปีของชาติ

ขออำนาจแห่งพระวิสุทธิคุณ พระปัญญาคุณ และพระมหากรุณาธิคุณ แห่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โปรดช่วยคุ้มครองรักษาผู้อ่านและผู้สนับสนุนธรรมลีลาทุกท่านด้วยเทอญ

(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 149 พฤษภาคม 2556)