ชายหนุ่มคนหนึ่งมีที่ดินอยู่หลายสิบไร่ แต่เขาไม่มีแรงและไม่มีเงินมากพอที่จะจ้างใครมาพรวนดินปลูกพืชได้ เขานั่งคิดอยู่นานว่าจะทำอย่างไรดี ในที่สุดก็คิดอุบายได้อย่างหนึ่ง
เขาจึงนำแหวนทองวงเล็กมาหลอมให้เป็นเศษเล็กเศษน้อย แล้วนำไปกระจายฝังลงในที่ดินของเขา จากนั้นก็เที่ยวไปประกาศว่า เขาขุดพบทองคำในที่ดิน
ชาวบ้านที่รู้ข่าวต่างแตกตื่น คิดว่าที่นี่เป็นเหมืองทอง จึงอ้อนวอนขอเข้าไปขุดหาทองคำบ้าง ชายหนุ่มเห็นดังนั้น จึงแกล้งบอกไปว่า
“ที่จริงข้าไม่อยากให้ขุดหรอก แต่ข้าก็สงสารพวกท่าน เอาเป็นว่า..ถ้าพวกท่านจะมาขุด ห้ามขุดลงไปเป็นหลุมลึกเด็ดขาด มิฉะนั้นที่ดินของข้าจะเสียหาย และข้าจำเป็นต้องให้ท่านชดใช้”
ชาวบ้านต่างตกลงรับปาก พร้อมกับนำจอบเสียมมากมายมาขุดดิน แรกๆหลายคนที่ได้พบเศษทองต่างดีใจ และประกาศกันไปทั่ว จึงทำให้ผู้คนจากหมู่บ้านต่างๆ แห่มาร่วมขุดเป็นการใหญ่
ไม่ช้าที่ดินหลายสิบไร่ก็ถูกขุดจนหมด แต่ก็ไม่มีใครพบทองคำอีกเลย ทุกคนต่างเก็บจอม เสียมกลับไปด้วยความผิดหวัง เพราะคิดว่าตัวเองโชคไม่ดี
มีเพียงชายหนุ่มเจ้าเล่ห์คนเดียวเท่านั้นที่นั่งยิ้มด้วยความพอใจ เพราะเขาลงทุนเพียงน้อย นิด และไม่ได้ลงแรงเลย แต่ตอนนี้ที่ดินของเขาพร้อมที่จะเพาะปลูกแล้ว
ต่อมาชาวบ้านได้ทราบว่าถูกชายหนุ่มเจ้าเล่ห์หลอกให้ขุดดินหาทองคำ เพื่อผลประโยชน์ของตัวเอง จึงรวมตัวกันไม่คบหาสมาคมด้วย ปล่อยให้ชายหนุ่มอยู่อย่างโดดเดี่ยวเพียงลำพัง ผลผลิตจากพืชพันธุ์ที่ปลูกในที่ดินของเขาก็ไม่มีใครซื้อ ในที่สุดชายหนุ่มก็อยู่ในเมืองนั้นไม่ได้อีกต่อไป
.......
โบราณท่านกล่าวไว้ว่า “คนโง่ย่อมตกเป็นเหยื่อของคนฉลาดเสมอ” แต่คนฉลาดที่ใช้ปัญญาไปในทางที่มิชอบ เช่น ฉลาดในการโกง ฉลาดในการเอารัดเอาเปรียบ ฉลาดในการหลอกหลวง เป็นต้น ท้ายที่สุดแล้ว ชีวิตก็จะประสบกับความหายนะอย่างแน่นอน
(จากหนังสือธรรมลีลา ฉบับที่ 105 สิงหาคม 2552 โดยไม้หอม)
เขาจึงนำแหวนทองวงเล็กมาหลอมให้เป็นเศษเล็กเศษน้อย แล้วนำไปกระจายฝังลงในที่ดินของเขา จากนั้นก็เที่ยวไปประกาศว่า เขาขุดพบทองคำในที่ดิน
ชาวบ้านที่รู้ข่าวต่างแตกตื่น คิดว่าที่นี่เป็นเหมืองทอง จึงอ้อนวอนขอเข้าไปขุดหาทองคำบ้าง ชายหนุ่มเห็นดังนั้น จึงแกล้งบอกไปว่า
“ที่จริงข้าไม่อยากให้ขุดหรอก แต่ข้าก็สงสารพวกท่าน เอาเป็นว่า..ถ้าพวกท่านจะมาขุด ห้ามขุดลงไปเป็นหลุมลึกเด็ดขาด มิฉะนั้นที่ดินของข้าจะเสียหาย และข้าจำเป็นต้องให้ท่านชดใช้”
ชาวบ้านต่างตกลงรับปาก พร้อมกับนำจอบเสียมมากมายมาขุดดิน แรกๆหลายคนที่ได้พบเศษทองต่างดีใจ และประกาศกันไปทั่ว จึงทำให้ผู้คนจากหมู่บ้านต่างๆ แห่มาร่วมขุดเป็นการใหญ่
ไม่ช้าที่ดินหลายสิบไร่ก็ถูกขุดจนหมด แต่ก็ไม่มีใครพบทองคำอีกเลย ทุกคนต่างเก็บจอม เสียมกลับไปด้วยความผิดหวัง เพราะคิดว่าตัวเองโชคไม่ดี
มีเพียงชายหนุ่มเจ้าเล่ห์คนเดียวเท่านั้นที่นั่งยิ้มด้วยความพอใจ เพราะเขาลงทุนเพียงน้อย นิด และไม่ได้ลงแรงเลย แต่ตอนนี้ที่ดินของเขาพร้อมที่จะเพาะปลูกแล้ว
ต่อมาชาวบ้านได้ทราบว่าถูกชายหนุ่มเจ้าเล่ห์หลอกให้ขุดดินหาทองคำ เพื่อผลประโยชน์ของตัวเอง จึงรวมตัวกันไม่คบหาสมาคมด้วย ปล่อยให้ชายหนุ่มอยู่อย่างโดดเดี่ยวเพียงลำพัง ผลผลิตจากพืชพันธุ์ที่ปลูกในที่ดินของเขาก็ไม่มีใครซื้อ ในที่สุดชายหนุ่มก็อยู่ในเมืองนั้นไม่ได้อีกต่อไป
.......
โบราณท่านกล่าวไว้ว่า “คนโง่ย่อมตกเป็นเหยื่อของคนฉลาดเสมอ” แต่คนฉลาดที่ใช้ปัญญาไปในทางที่มิชอบ เช่น ฉลาดในการโกง ฉลาดในการเอารัดเอาเปรียบ ฉลาดในการหลอกหลวง เป็นต้น ท้ายที่สุดแล้ว ชีวิตก็จะประสบกับความหายนะอย่างแน่นอน
(จากหนังสือธรรมลีลา ฉบับที่ 105 สิงหาคม 2552 โดยไม้หอม)
