จะเกิดอะไรขึ้น หากมนุษย์คนหนึ่ง มีขนาดเล็กเท่ามด และต้องไปใช้ ชีวิตอยู่กับมด เพื่อเรียนรู้การเอาใจเขา มาใส่ใจเรา
ภาพยนตร์แอนิเมชั่น สนุกสนาน เรื่อง The Ant Bully หรือในชื่อไทยว่า “เด็กแสบตะลุยอาณาจักรมด” ได้พาผู้ชมไปสู่จินตนาการแห่งการเรียนรู้นั้น
เรื่องราวของเด็กชายวัย 10 ขวบคนหนึ่ง ชื่อลูคัส นิคเคิล ซึ่งมีปมลึกๆในใจเกี่ยวกับความเป็นคนตัวเล็ก ที่แม่มักจะเรียกเขา ว่า เจ้าถั่วน้อย และเขามักจะถูกสตีฟ เด็กชายตัวโตที่ตั้งตัวเป็นเจ้าถิ่น รังแกอยู่เป็นประจำ ดังนั้น ลูคัส จึงระบายความคับแค้น ใจด้วยการฉีดน้ำใส่รังมดในสนามหญ้า เพราะเขารู้สึกว่าเขากลายเป็นคนตัวโตที่มีอำนาจมากกว่ามดตัวเล็กๆที่ไม่มีทางจะทำอะไรเขาได้ และเขารู้สึกมีความสุขที่ได้เห็นบรรดามดวิ่งพล่านออกจากรัง
เมื่อรังมดถูกรุกรานบ่อยครั้ง มดตัวจิ๋ว ก็รวมใจเป็นหนึ่งพร้อมที่จะต่อสู้ !!
ซ็อค ผู้วิเศษแห่งมด ได้ปรุงยาวิเศษที่สามารถย่อส่วนมนุษย์ได้เป็นผลสำเร็จ พวกมดช่วยกันนำตัวยาไปหยอดลงในหูของลูคัส เด็กชายตัวน้อยจึงกลายเป็นเด็กชายตัวจิ๋วเท่ามด ลูคัสถูกพวกมดนำไปพิจารณาคดี นางพญามดบอกกับเหล่ามดว่า
“เรามีหนทางให้เลือก โดยเราอาจทำลายมนุษย์คนนี้ เพื่อความปลอดภัย หรือเราอาจจะเปลี่ยนนิสัยของเขา และเราอาจสร้างอนาคตสดใสให้มวลมด”
แล้วที่สุดนางพญามดก็ตัดสินให้ลูคัส อยู่ในอาณาจักรของมด เพื่อเรียนรู้วิถีชีวิตของมดในฐานะมดตัวหนึ่ง เด็กชายต้องพยายามเดินและป่ายปีนให้ได้อย่างมดที่มี 6 ขา โดยมีพวกมดคอยให้กำลังใจ เขาได้เรียนรู้ความเป็นอยู่และศัตรูชนิดอื่นๆของมดที่นอกเหนือไปจากมนุษย์ เช่น กบ และตัวต่อโดยมีมดสาวพยาบาล โฮวา เป็นผู้คอยดูแล ขณะเดียวกันมดก็ ได้เรียนรู้วิถีในความเป็นมนุษย์ของลูคัส ด้วย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องกิน ร้องไห้ หรือหาวนอน
มิตรภาพระหว่างมนุษย์กับมดเริ่มเกิด ขึ้นและงอกงามยิ่งขึ้นเมื่อลูคัสได้ช่วยให้พวกมดพ้นจากตัวต่อ เขากลายเป็นฮีโร่ ของเหล่ามด ไม่มีใครคิดว่าเขาเป็นศัตรูอีกต่อไป ยกเว้นซ็อค ที่ยังไม่ค่อยวางใจลูคัสนัก ด้วยคิดว่าเขาเคยเป็นจอมทำลาย แต่โฮวาก็เตือนสติซ็อคว่า “คุณมีอคติ คิดว่ามนุษย์เลวร้าย คุณมองแต่สิ่งที่คิดเองเท่านั้น”
แต่เมื่อลูคัสอยู่ในอันตรายโดนกบกลืนลงไปในท้อง ซ็อคก็เป็นผู้มาช่วย และบอกลูคัสว่า “มดจะช่วยเพื่อนเสมอ” ความสัมพันธ์ของซ็อคกับลูคัสจึงเริ่มงดงาม
บทสนทนาเพื่อเรียนรู้ซึ่งกันและกันของซ็อค ผู้วิเศษแห่งมด กับ ลูคัส เด็กชายตัวจิ๋ว ในค่ำคืนหนึ่ง ได้สะท้อนมุมมองบางเรื่องราวที่น่าขบคิดไม่น้อย
ซ็อคถามลูคัสว่า “มนุษย์ซึ่งล้วนเป็นพี่น้อง ร่วมกันทำงานและสร้างอาณาจักรใหม่ไหม?”
ลูคัสบอกว่า “ก็ไม่เชิง เพราะแต่ละคน ก็ทำงานเพื่อตัวเองมากกว่า”
“แล้วมนุษย์ทำอะไรบ้าง”
“บางคนก็ทำงานร่วมกัน”
“ทำไมจึงเป็นบางคน ไม่ใช่ทุกคน”ซ็อคอดสงสัยไม่ได้ เพราะวิถีของมดนั้นจะร่วมกันทำงานทุกอย่าง เพื่อร่วมสร้างอาณาจักรของตนให้แข็งแกร่ง
“ฉันคิดว่าคงเพราะพวกเขาต่างกัน”
ซ็อคจึงแย้งว่า “แต่ความต่างกัน ทำให้อาณาจักรแข็งแกร่ง พวกทหาร พยาบาล ทำงานร่วมกันเป็นหนึ่ง เพื่อความเป็นปึกแผ่น นี่ล่ะทำให้พวกเราแข็งแกร่งจนถึงทุกวันนี้”
“แล้วนายชอบอยู่กับพวกมดมั้ย”
“ฉันเพียงนึกว่า ฉันต้องทำในสิ่งที่ต้อง ทำถ้าจำเป็นกับส่วนมาก”
“ฉันก็คิดเหมือนกันว่า ฉันจะทำในสิ่งที่ถูกต้อง” ซ็อคพูดพร้อมกับบอกว่า “บางทีคงต้องหาวบ้างล่ะนะ”
แล้วฝันร้ายก็มาเยือนอาณาจักรมดอีกครั้ง เมื่อ สแตน บีลส์ เจ้าหน้าที่บริษัทกำจัดแมลงเข้ามากำจัดแมลงในบ้านของลูคัส มดทุกตัวรวมทั้งลูคัสต่างเตรียมพร้อมที่จะป้องกันอาณาจักร โดยจะใช้ น้ำยาย่อส่วนของซ็อคมาใช้กับแสตน งานนี้เป็นงานใหญ่สำหรับพวกมดตัวจิ๋ว ลูคัสจึงจำต้องหาพันธมิตรมาช่วย นั่นก็คือบรรดาตัวต่อ ศัตรูของมดนั่นเอง ครั้งแรก พวกตัวต่อปฏิเสธ แต่เมื่อมันเองก็โดนยาฉีดพ่นกำจัดด้วยเช่นกัน ในที่สุดมันจึงยอมร่วมมือโจมตีสแตน จนกระทั่งลูคัสสามารถนำยาไปหยอดหูย่อส่วนสแตนจาก ชายร่างใหญ่กำยำ ให้กลายเป็นคนตัวจิ๋วได้สำเร็จ
บรรดามดทั้งหลายต่างพากันมาร่วมเฉลิมฉลองชัยชนะอันยิ่งใหญ่ และยกให้ลูคัสเป็นฮีโร่ นางพญามดพูดขึ้นว่า
“วันนี้ข้าได้พบว่า ไม่มีมนุษย์ใดจะมา ทำลายอาณาจักรของมดได้อีก ไม่มีลูคัสจอมทำลายอีกต่อไปแล้ว จะมีแต่โรไค ยอดมนุษย์ โรไคกอบกู้อาณาจักรของเรา เรามีเพื่อนต่างเผ่าพันธุ์ ชื่อโรไค” (ซ็อค บอกว่าโรไค เป็นตำแหน่งของมด เหมือนกับนักปราชญ์)
แล้วมิตรภาพระหว่างมนุษย์กับมวลหมู่มดก็เบ่งบานในหัวใจเอื้ออารีที่มีให้แก่กัน
สุดท้าย ซ็อคก็ให้ลูคัสกินยาที่ทำให้ กลับสู่สภาพเดิม ตั้งแต่นั้นมาลูคัสไม่เคยคิดทำร้ายทำลายมดอีกเลย ตรงกันข้ามเขา จะนำหินหวาน(ลูกกวาด) ของชอบของมด มาให้ที่อาณาจักรของมดอยู่เสมอ และลูคัสก็ไม่กลัวสตีฟ เด็กเจ้าถิ่นอีกต่อไป เมื่อสตีฟพาสมัครพรรคพวกรุ่นเล็กมาข่มขู่และกลั่นแกล้งเขา ลูคัสเพียงแต่กวาดสายตาไปยังเพื่อนรุ่นเล็กคราวเดียวกับเขา และบอกสั้นๆว่า
“ใช่...เราตัวเล็กทั้งหมด แต่ถ้ารวมกัน เราก็แกร่งกว่า”
ภาพยนตร์เรื่องนี้ชวนให้ได้คิดว่า สรรพชีวิตที่เกิดมาในโลกนี้ ต่างดำรงอยู่ด้วยการพึ่งพาอาศัยกัน แม้จะต่างกันในวิถี ดังที่ลูคัสบอกกับซ็อคตอนหนึ่งว่า
“ฟ้าก็ยังคงเป็นฟ้า แม้ว่าทุกอย่างจะต่างออกไป”
การอยู่ร่วมกันด้วยความรัก ความเมตตา ความเป็นกัลยาณมิตร ย่อมประเสริฐกว่าการอยู่ร่วมกันอย่างเบียด เบียน ทำร้ายทำลายกันไม่จบสิ้น
เสียงก้องของนางพญามดดังแว่วมาว่า ไม่มีลูคัส จอมทำลายอีกต่อไปแล้ว... มีแต่โรไค ยอดมนุษย์
(จากหนังสือธรรมลีลา ฉบับที่ 95 ต.ค. 51 โดยเมฆขาว)