หลักของสัตบุรุษ การุณย์ต่อเพื่อนผู้ร่วมเกิด แก่ เจ็บ ตาย
เช่น การอนุเคราะห์คนทำผิดให้ทำถูก
ด้วยวิธีที่เหมาะสม นิ่มนวล โดยให้รู้จักเหตุ
รู้จักผล รู้จักตน รู้จักประมาณ รู้จักกาลเวลา
รู้จักสถานที่ รู้จักบุคคล
ปุจฉา
วิธีเอาชนะข้อบกพร่อง
ดิฉันได้ไปฟังเทศน์และฟังเทปของหลวงปู่ มีความรู้สึกเลื่อมใสศรัทธาท่านมาก จนถูกเพื่อนๆ เหน็บแนม จึงสงสัยว่า การที่เราจะศรัทธาพระรูปไหนมากๆ ผิดด้วยหรือเจ้าคะ ดิฉันจึงรู้สึกหมดศรัทธาในตัวเขา ทั้งๆ ที่เขาปฏิบัติธรรมมานานน่าจะพูดดีคิดดีใช่ไหมเจ้าคะ
ขอถามปัญหาส่วนตัวสักเล็กน้อยว่า ทำยังไงจะชนะความ ขี้เกียจง่วงเหงาหาวนอนได้ตลอด ไป และทำยังไงจะชนะความโกรธได้ตลอดกาล เพราะทั้งสอง สิ่งนี้เป็นอุปสรรคในการภาวนาของดิฉันมากเจ้าค่ะ
วิสัชนา
คุณผู้เป็นทุกข์เพราะเพื่อน
คุณก็พูดเองว่า คนที่ทำให้คุณเป็นทุกข์ เขาเป็นแค่เพื่อน มิได้เป็นสิ่งที่มีอยู่ภายในใจคุณ
เรื่องของเรื่อง คุณเพียงแค่ไม่รับเอาสิ่งเหล่านั้นมาไว้ในใจคุณ มันก็จบ ฉันคิดว่าเพื่อนของคุณคงจะไม่บังคับว่า คุณต้องฟัง ฟังแล้วต้องเชื่อ
ส่วนคำถามที่ว่า ทำยังไงจะชนะความโกรธ ความเกียจคร้าน และความง่วงเหงาหาวนอนได้
ก็ขอตอบว่า... เจริญสติ ฝึกสติ ทำให้เกิดสติทุกลมหายใจ รายละเอียดในการฝึกสติขอให้ หาอ่านดูในหนังสือ "วิถีแห่งพุทธะ" เพราะถ้าจะตอบตรงนี้คง จะใช้เวลามากพอสมควร สำหรับคำถามที่ว่า... ภาวนาทีไร ง่วงนอน ทุกที แสดงว่าที่เป็นเช่นนี้เพราะ คุณไม่ได้ภาวนา ถ้าภาวนาอยู่จักไม่ง่วง ที่ง่วงเพราะไม่ได้ภาวนา เหตุที่ไม่รู้ว่า...ภาวนาหรือไม่ เพราะคุณขาดสติ
อยากจะแนะนำคุณว่า ถ้านั่งอยู่แล้วมันง่วงก็ลุกขึ้นยืน ในขณะที่ยืนก็มีสติรับรู้ รูปยืน กิริยาที่ยืน สำรวจตรวจดูว่าคุณยืนตรงหรือไม่ ยืนเอียงไปข้างใดข้างหนึ่งหรือเปล่า ถ้ารับรู้ได้ว่าคุณยืนด้วยอาการลักษณะ เช่นไร นั่นแหละคือตัวสติ แล้วล่ะ แล้วคุณจักหายง่วงเอง
ปุจฉา
ช่่วยแก้ไขคนผิด
ลูกอยากทราบว่า การที่คน เราอยู่ในสังคม ถ้าเราเห็นคนที่ทำไม่ดี ทำผิด ซึ่งเป็นคนใกล้ตัวเรา แล้วเราควรจะบอกให้เขา แก้ไขหรือไม่
ถ้าไม่บอกไป บางทีอาจทำให้เขายิ่งเสียนิสัย แต่ในทางตรงกันข้าม เราบอกไปด้วยเหตุ ด้วยผล บางทีเขาอาจไม่ยอมรับ และทำให้คนอื่นๆ มีผลกระทบด้วย อย่างนี้ควรทำอย่างไรดีครับเขาจึงจะเข้าใจ
วิสัชนา
ต้องถามคุณกลับไปว่า คนที่ทำผิดแล้วอยู่ใกล้ตัวคุณ มีอิทธิพลต่อคุณและคนในสังคมหรือไม่
ถ้ามี คุณยิ่งต้องกระตือรือร้น หาวิธีแก้ไข แม้ว่าการแก้ไขนั้นๆ อาจจะต้องสูญเสีย เจ็บปวดไปบ้าง แต่เพื่อรักษาประโยชน์สุขของส่วนรวม คุณก็ต้องทำ
แต่ถ้าคนผู้นั้น มิได้มีอิทธิพล ต่อคุณและสังคมสักเท่าไหร่ คุณก็ต้องช่วยหาวิธีแก้ไข ด้วยจิตที่คิดว่า อนุเคราะห์ช่วยเหลือ ให้คนทำผิด กลายเป็นคนทำถูก ด้วยวิธีที่เหมาะสม นิ่มนวล
โดยมีหลักของสัตบุรุษอยู่ว่า ให้รู้จักเหตุ รู้จักผล รู้จักตน รู้จักประมาณ รู้จักกาลเวลา รู้จักสถานที่ รู้จักบุคคล เช่นนี้ก็ต้อง ถือว่า คุณการุณย์ต่อเพื่อนผู้ร่วม เกิด แก่ เจ็บ ตายแล้วล่ะ"
เช่น การอนุเคราะห์คนทำผิดให้ทำถูก
ด้วยวิธีที่เหมาะสม นิ่มนวล โดยให้รู้จักเหตุ
รู้จักผล รู้จักตน รู้จักประมาณ รู้จักกาลเวลา
รู้จักสถานที่ รู้จักบุคคล
ปุจฉา
วิธีเอาชนะข้อบกพร่อง
ดิฉันได้ไปฟังเทศน์และฟังเทปของหลวงปู่ มีความรู้สึกเลื่อมใสศรัทธาท่านมาก จนถูกเพื่อนๆ เหน็บแนม จึงสงสัยว่า การที่เราจะศรัทธาพระรูปไหนมากๆ ผิดด้วยหรือเจ้าคะ ดิฉันจึงรู้สึกหมดศรัทธาในตัวเขา ทั้งๆ ที่เขาปฏิบัติธรรมมานานน่าจะพูดดีคิดดีใช่ไหมเจ้าคะ
ขอถามปัญหาส่วนตัวสักเล็กน้อยว่า ทำยังไงจะชนะความ ขี้เกียจง่วงเหงาหาวนอนได้ตลอด ไป และทำยังไงจะชนะความโกรธได้ตลอดกาล เพราะทั้งสอง สิ่งนี้เป็นอุปสรรคในการภาวนาของดิฉันมากเจ้าค่ะ
วิสัชนา
คุณผู้เป็นทุกข์เพราะเพื่อน
คุณก็พูดเองว่า คนที่ทำให้คุณเป็นทุกข์ เขาเป็นแค่เพื่อน มิได้เป็นสิ่งที่มีอยู่ภายในใจคุณ
เรื่องของเรื่อง คุณเพียงแค่ไม่รับเอาสิ่งเหล่านั้นมาไว้ในใจคุณ มันก็จบ ฉันคิดว่าเพื่อนของคุณคงจะไม่บังคับว่า คุณต้องฟัง ฟังแล้วต้องเชื่อ
ส่วนคำถามที่ว่า ทำยังไงจะชนะความโกรธ ความเกียจคร้าน และความง่วงเหงาหาวนอนได้
ก็ขอตอบว่า... เจริญสติ ฝึกสติ ทำให้เกิดสติทุกลมหายใจ รายละเอียดในการฝึกสติขอให้ หาอ่านดูในหนังสือ "วิถีแห่งพุทธะ" เพราะถ้าจะตอบตรงนี้คง จะใช้เวลามากพอสมควร สำหรับคำถามที่ว่า... ภาวนาทีไร ง่วงนอน ทุกที แสดงว่าที่เป็นเช่นนี้เพราะ คุณไม่ได้ภาวนา ถ้าภาวนาอยู่จักไม่ง่วง ที่ง่วงเพราะไม่ได้ภาวนา เหตุที่ไม่รู้ว่า...ภาวนาหรือไม่ เพราะคุณขาดสติ
อยากจะแนะนำคุณว่า ถ้านั่งอยู่แล้วมันง่วงก็ลุกขึ้นยืน ในขณะที่ยืนก็มีสติรับรู้ รูปยืน กิริยาที่ยืน สำรวจตรวจดูว่าคุณยืนตรงหรือไม่ ยืนเอียงไปข้างใดข้างหนึ่งหรือเปล่า ถ้ารับรู้ได้ว่าคุณยืนด้วยอาการลักษณะ เช่นไร นั่นแหละคือตัวสติ แล้วล่ะ แล้วคุณจักหายง่วงเอง
ปุจฉา
ช่่วยแก้ไขคนผิด
ลูกอยากทราบว่า การที่คน เราอยู่ในสังคม ถ้าเราเห็นคนที่ทำไม่ดี ทำผิด ซึ่งเป็นคนใกล้ตัวเรา แล้วเราควรจะบอกให้เขา แก้ไขหรือไม่
ถ้าไม่บอกไป บางทีอาจทำให้เขายิ่งเสียนิสัย แต่ในทางตรงกันข้าม เราบอกไปด้วยเหตุ ด้วยผล บางทีเขาอาจไม่ยอมรับ และทำให้คนอื่นๆ มีผลกระทบด้วย อย่างนี้ควรทำอย่างไรดีครับเขาจึงจะเข้าใจ
วิสัชนา
ต้องถามคุณกลับไปว่า คนที่ทำผิดแล้วอยู่ใกล้ตัวคุณ มีอิทธิพลต่อคุณและคนในสังคมหรือไม่
ถ้ามี คุณยิ่งต้องกระตือรือร้น หาวิธีแก้ไข แม้ว่าการแก้ไขนั้นๆ อาจจะต้องสูญเสีย เจ็บปวดไปบ้าง แต่เพื่อรักษาประโยชน์สุขของส่วนรวม คุณก็ต้องทำ
แต่ถ้าคนผู้นั้น มิได้มีอิทธิพล ต่อคุณและสังคมสักเท่าไหร่ คุณก็ต้องช่วยหาวิธีแก้ไข ด้วยจิตที่คิดว่า อนุเคราะห์ช่วยเหลือ ให้คนทำผิด กลายเป็นคนทำถูก ด้วยวิธีที่เหมาะสม นิ่มนวล
โดยมีหลักของสัตบุรุษอยู่ว่า ให้รู้จักเหตุ รู้จักผล รู้จักตน รู้จักประมาณ รู้จักกาลเวลา รู้จักสถานที่ รู้จักบุคคล เช่นนี้ก็ต้อง ถือว่า คุณการุณย์ต่อเพื่อนผู้ร่วม เกิด แก่ เจ็บ ตายแล้วล่ะ"
