ตอนที่ 79
จุดอ่่อนนักปฏิบัติธรรมรุ่นใหม่
ถาม ในทัศนะของหลวงพ่อเห็นว่านักปฏิบัติธรรมในรุ่นปัจจุบันมีจุดอ่อนตรงไหนบ้างครับ
ตอบ นี่เป็นคำถามที่ไม่อยากจะตอบเลย ดังนั้นอย่าถือว่าเป็นคำตอบ เอาแค่ว่าเป็นข้อสังเกตของอาตมาซึ่งอาจจะผิดก็แล้วกัน คืออาตมาเห็นว่าเราควรให้ความสนใจกับคำว่า "สติ สมาธิ และวิปัสสนา" เพิ่มขึ้นอีกสักหน่อยจึงจะไม่เกิดจุดอ่อนขึ้น
คือคำว่า สติ นี้ ในสมัยที่อาตมายังเป็นเด็ก ได้ทราบคำแปลว่า "การระลึกได้/การระลึกรู้" แต่สมัยนี้กลายเป็น "การกำหนดรู้" กันไปแล้ว การระลึกรู้เป็นแค่การรู้สึกถึงอาการทางกายและอาการทางใจ แต่คำว่า กำหนดมีความหมายไปในทางที่ต้องมีการกระทำบางอย่าง และสิ่งที่กระทำกันมากก็คือการเพ่งจ้องเอาเป็นเอาตายกับการรู้ จนเกิดความทุกข์หรือความเครียดกันมากทีเดียว
อีกคำหนึ่งคือคำว่าสมาธิ ในสมัยที่อาตมายังเป็นเด็ก ได้ทราบคำแปลว่า "ความตั้งมั่น" แต่สมัยนี้กลายเป็น "ความสงบ" กันไปแล้ว คำว่าความตั้งมั่นน่าจะตรงกับสภาวะของสัมมาสมาธิ เพราะในขณะที่จิตฟุ้งซ่านหรือไม่สงบนั้น จิตยังสามารถตั้งมั่นรู้ความฟุ้งซ่านได้อย่างเป็นกลาง เมื่อเราไปเน้นสมาธิในความหมายของความสงบ เราก็มุ่งทำความสงบกันยกใหญ่ โดยหวังว่าถ้าสงบแล้วจะเกิดปัญญา นักปฏิบัติจึงพากันติดความสงบ ติดปีติ และติดนิมิตแทบจะทั่วหน้ากัน
อีกคำหนึ่งคือคำว่าวิปัสสนา คำนี้มีปัญหามานานแล้ว คือพวกเราบางท่านชอบแปลคำว่าวิปัสสนาว่า "คิด" ที่จริงความคิดให้เราได้แค่จินตามยปัญญา ส่วนวิปัสสนาให้ภาวนามยปัญญา หรือปัญญาอันเกิดจากการเจริญสติตามรู้รูปนามได้ตรงตามความเป็นจริง ซึ่งเป็นเรื่องของการ "รู้" ไม่ใช่คิด
ขอฝากให้พวกเราพิจารณาความหมายของคำทั้งสามนี้ ว่าพวกเราเข้าใจกันอย่างไรบ้าง
(อ่านต่อวันจันทร์หน้า /การปฏิบัติธรรมแนวพุทโธ)
จุดอ่่อนนักปฏิบัติธรรมรุ่นใหม่
ถาม ในทัศนะของหลวงพ่อเห็นว่านักปฏิบัติธรรมในรุ่นปัจจุบันมีจุดอ่อนตรงไหนบ้างครับ
ตอบ นี่เป็นคำถามที่ไม่อยากจะตอบเลย ดังนั้นอย่าถือว่าเป็นคำตอบ เอาแค่ว่าเป็นข้อสังเกตของอาตมาซึ่งอาจจะผิดก็แล้วกัน คืออาตมาเห็นว่าเราควรให้ความสนใจกับคำว่า "สติ สมาธิ และวิปัสสนา" เพิ่มขึ้นอีกสักหน่อยจึงจะไม่เกิดจุดอ่อนขึ้น
คือคำว่า สติ นี้ ในสมัยที่อาตมายังเป็นเด็ก ได้ทราบคำแปลว่า "การระลึกได้/การระลึกรู้" แต่สมัยนี้กลายเป็น "การกำหนดรู้" กันไปแล้ว การระลึกรู้เป็นแค่การรู้สึกถึงอาการทางกายและอาการทางใจ แต่คำว่า กำหนดมีความหมายไปในทางที่ต้องมีการกระทำบางอย่าง และสิ่งที่กระทำกันมากก็คือการเพ่งจ้องเอาเป็นเอาตายกับการรู้ จนเกิดความทุกข์หรือความเครียดกันมากทีเดียว
อีกคำหนึ่งคือคำว่าสมาธิ ในสมัยที่อาตมายังเป็นเด็ก ได้ทราบคำแปลว่า "ความตั้งมั่น" แต่สมัยนี้กลายเป็น "ความสงบ" กันไปแล้ว คำว่าความตั้งมั่นน่าจะตรงกับสภาวะของสัมมาสมาธิ เพราะในขณะที่จิตฟุ้งซ่านหรือไม่สงบนั้น จิตยังสามารถตั้งมั่นรู้ความฟุ้งซ่านได้อย่างเป็นกลาง เมื่อเราไปเน้นสมาธิในความหมายของความสงบ เราก็มุ่งทำความสงบกันยกใหญ่ โดยหวังว่าถ้าสงบแล้วจะเกิดปัญญา นักปฏิบัติจึงพากันติดความสงบ ติดปีติ และติดนิมิตแทบจะทั่วหน้ากัน
อีกคำหนึ่งคือคำว่าวิปัสสนา คำนี้มีปัญหามานานแล้ว คือพวกเราบางท่านชอบแปลคำว่าวิปัสสนาว่า "คิด" ที่จริงความคิดให้เราได้แค่จินตามยปัญญา ส่วนวิปัสสนาให้ภาวนามยปัญญา หรือปัญญาอันเกิดจากการเจริญสติตามรู้รูปนามได้ตรงตามความเป็นจริง ซึ่งเป็นเรื่องของการ "รู้" ไม่ใช่คิด
ขอฝากให้พวกเราพิจารณาความหมายของคำทั้งสามนี้ ว่าพวกเราเข้าใจกันอย่างไรบ้าง
(อ่านต่อวันจันทร์หน้า /การปฏิบัติธรรมแนวพุทโธ)