หนึ่งความคิด
สุรวิชช์ วีรวรรณ
พรรคก้าวไกลที่เต็มไปด้วยคนรุ่นใหม่ที่มีความรู้ความสามารถและเสียงเรียกร้องของคนรุ่นใหม่พยายามสะท้อนให้สังคมไทยถึงเวลาที่คนรุ่นเก่านักการเมืองเก่าที่บริหารประเทศมานานต้องวางมือเพื่อให้คนรุ่นใหม่เข้าไปบริหารประเทศ สัญญาณแห่งการเปลี่ยนผ่านนี้สะท้อนด้วยผลการเลือกตั้งที่พรรคก้าวไกลชนะมาเป็นอันดับ 1 แต่ก็ไม่มากพอที่จะเข้ามาบริหารประเทศได้ และไม่มีพรรคไหนที่จะร่วมกับพรรคก้าวไกลเพื่อจัดตั้งรัฐบาลผสม เพราะมองว่าพรรคก้าวไกลอันตรายต่อระบอบและรูปแบบของรัฐ
น่าเสียดายที่คนหนุ่มที่มีความรู้ความสามารถในพรรคก้าวไกลถูกครอบงำและชี้นำด้วยความคิดปฏิกษัตริย์นิยมต่อผู้ก่อตั้งพรรคอย่าง ธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ และปิยบุตร แสงกนกกุล ทั้งสองคนมีแนวคิดที่สนับสนุนการเรียกร้องให้ปฎิรูปสถาบันกษัตริย์ เพื่อลดทอนบทบาทและสถานะของพระมหากษัตริย์ และถูกมองว่านั่นเป็นเพียงบันไดขั้นแรกที่พวกเขามุ่งหมาย แต่มีเป้าหมายซ่อนเร้นที่ไปไกลกว่านั้น ทว่าไม่อาจจะสื่อออกมาได้ด้วยข้อจำกัดทางกฎหมาย
ถ้าคนรุ่นใหม่ในพรรคก้าวไกลที่มีความคิดที่จะเข้ามาเปลี่ยนแปลงบ้านเมือง สามารถหลุดพ้นจากการถูกครอบงำของผู้ก่อตั้งพรรคอย่างธนาธรและปิยบุตรได้ มีโอกาสมากทีเดียวที่พรรคก้าวไกลจะได้เข้ามาบริหารอำนาจรัฐ แต่เพราะทัศนคติที่ถูกครอบงำจากธนาธรและปิยบุตรเป็นอันตรายเกินไป จึงเชื่อว่ายากมากที่พรรคนี้จะสามารถเข้ามาบริหารประเทศได้ แม้จะชนะเลือกตั้งก็ตาม
ธนาธรเป็นนายทุนสำนักพิมพ์ฟ้าเดียวกันที่ผลิตสื่อออกมาเพื่อบั่นทอนการดำรงอยู่ของสถาบันกษัตริย์อย่างเปิดเผย ในขณะที่ปิยบุตรพยายามอาศัยคราบของนักวิชาการในการไต่เส้นด้ายวิจารณ์สถาบันกษัตริย์เสมอมา งานหลายชิ้นที่วิจารณ์สถาบันกษัตริย์ของพวกเขาสามารถสร้างความเชื่อและควบคุมทัศนคติของคนรุ่นใหม่ให้มีความคิดไปในทิศทางเดียวกันได้จำนวนมาก และประสานสอดรับกับนักวิชการในมหาวิทยาลัยจำนวนมากที่มีแนวคิดปฏิกษัตริย์นิยม พวกเขาจึงมีอิทธิพลต่อความคิดของคนรุ่นใหม่มาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงเปลี่ยนผ่านแผ่นดิน
ตอนนี้ดูเหมือนการตั้งรับของฝ่ายอนุรักษนิยมซึ่งมีความคิดตรงข้ามกับแนวคิดของพรรคก้าวไกลจะอยู่ในภาวะที่ถดถอย คลื่นของกาลเวลาทำให้ฝ่ายอนุรักษนิยมล้มหายตายจากไปตามกาลเวลา ไม่สอดคล้องกับระบอบประชาธิปไตยที่ตัดสินกันด้วยเสียงส่วนใหญ่ จนต้องหันมาจับมือกับระบอบทักษิณที่ยังพอจะมีพลังที่จะต้านทานพลังของคนรุ่นใหม่ที่ศรัทธาพรรคก้าวไกลไปได้สักระยะหนึ่ง เราจึงเห็นพรรคเพื่อไทยของทักษิณพยายามจะปรับเปลี่ยนให้คนรุ่นใหม่เข้าไปมีบทบาทในพรรค โดยมีคนรุ่นเก่าถอยห่างออกมาเป็นพี่เลี้ยงที่จะช่วยประคับประคอง แต่ดูเหมือนไม่ได้ช่วยให้พรรคเพื่อไทยมีภาพของคนรุ่นใหม่ออกมาได้เลย เพราะเงาของทักษิณในฐานะเจ้าของพรรคนั้นยังสะท้อนชัดว่าทักษิณยังคงมีบทบาทและอิทธิพลเหนือพรรคเพื่อไทยอย่างชัดเจน
ในฐานะคนถือ “ดีล” ทางการเมืองที่จะรับมือกับพรรคก้าวไกล สิ่งที่ทักษิณทำก็คือ การผลักดันลูกสาวของตัวเอง อุ๊งอิ๊ง แพทองธารให้ขึ้นมาเป็นผู้นำพรรคและตั้งเป้าหมายจะให้เป็นนายกรัฐมนตรีของประเทศนี้ ทักษิณบอกว่า “ผมมั่นใจว่าอิ๊งสามารถที่จะนำทีมพลิกเกมได้ไม่ยาก อิ๊งเป็นดีเอ็นเอระหว่างผมกับคุณหญิงที่ผสมกัน เขาจึงเอาส่วนที่เข้มแข็ง อดทน เด็ดขาด มาจากคุณหญิง และเอาส่วนที่ต้องเดินหน้าพบปะผู้คนการเมืองและเข้าใจการเมืองมาจากผม เขาก็เรียนรู้จากแม่จากพ่อมา เพราะเขาเป็นลูกคนเล็ก ผมจึงเชื่อว่าเขาเป็นผู้นำที่ดีได้ ไม่ได้เชียร์ลูก ผมทำได้ ดีเอ็นเอผมก็ต้องทำได้ และมีดีเอ็นเอแม่เขาด้วย ดังนั้นเขาก็จะทำได้ดีกว่าผม”
ในขณะที่คนส่วนหนึ่งบอกว่า เขายอมรับทักษิณได้ แม้ทักษิณจะโกงแต่เขาได้ประโยชน์ด้วย ตอนที่ทักษิณมีอำนาจนั้นเขาบริหารประเทศแบบอำนาจนิยม เขาใช้นโยบายประชานิยมในการซื้อใจประชาชน ใช้เงินซื้อพรรคการเมือง ซื้อสส. ซื้อสว. แทรกแซงองค์กรอิสระและฝ่ายตุลาการ กำจัดสื่อที่วิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลของเขา โยกย้ายข้าราชการเอาคนของตัวขึ้นสู่อำนาจอย่างไม่คำนึงถึงความถูกต้องเหมาะสม ใช้การทุจริตเชิงนโยบายเพื่อเอาความมั่งคั่งกลับไปสู่ธุรกิจของครอบครัว ตอนนี้กลิ่นอายและบรรยากาศแบบนั้นกำลังกลับมาอีกครั้ง สุดท้ายเขาถูกศาลทักษิณว่าทุจริตฉ้อแลในระหว่างอยู่ในอำนาจหลายคดีและแสวงหาประโยชน์กว่า 4 หมื่นล้านบาท แล้วดีเอ็นเอที่อุ๊งอิ๊งลูกสาวของเขาจะสืบทอดมาคืออะไร
ในบริบทของทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์และการวิจัยเกี่ยวกับผลกระทบของพฤติกรรมของผู้ปกครองต่อลูกหลาน การมีพ่อที่มีความคิดเอารัดเอาเปรียบและพฤติกรรมฉ้อโกงอาจส่งผลกระทบหลายอย่างต่อทายาท แม้ว่าพฤติกรรมจะได้รับอิทธิพลจากปัจจัยทางพันธุกรรม สิ่งแวดล้อม และสังคมร่วมกัน แต่ก็มีทฤษฎีที่ชี้ให้เห็นว่าการเลี้ยงดูดังกล่าวส่งผลต่อเด็กอย่างไร อัลเบิร์ต บันดูรา บอกว่า เด็ก ๆ เรียนรู้จากการสังเกตพฤติกรรมของผู้อื่น โดยเฉพาะพ่อแม่ของพวกเขา หากเด็กเติบโตขึ้นมาและได้เห็นพฤติกรรมการแสวงหาผลประโยชน์และการฉ้อโกงในตัวผู้ปกครอง พวกเขาอาจมีแนวโน้มที่จะเลียนแบบหรือซึมซับพฤติกรรมดังกล่าวให้เป็นที่ยอมรับหรือพึงปรารถนาได้
ส่วนทฤษฎีความผูกพันระหว่างพ่อแม่และลูก จอห์น โบว์ลบี้ และแมรี่ เอนส์เวิร์ธอธิบายไว้ว่า สามารถส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อพัฒนาการทางสังคมและอารมณ์ของเด็ก ผู้ปกครองที่มีแนวโน้มแสวงหาผลประโยชน์และฉ้อโกงอาจไม่สามารถจัดเตรียมสภาพแวดล้อมความผูกพันที่ปลอดภัยให้กับเด็กได้ ซึ่งส่งผลกระทบต่อความเป็นอยู่ทางอารมณ์และความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล
ในด้านการพัฒนาด้านจริยธรรม ทฤษฎีการพัฒนาคุณธรรม เช่น ขั้นตอนการพัฒนาคุณธรรมของ ลอว์เรนซ์ โคห์ลเบิร์กเสนอแนะว่าเด็กๆ เรียนรู้เกี่ยวกับพฤติกรรมที่มีจริยธรรมผ่านการสังเกตและการขัดเกลาทางสังคม การเติบโตมากับพ่อที่มีพฤติกรรมฉ้อโกงอาจก่อให้เกิดความท้าทายต่อความเข้าใจหลักศีลธรรมของเด็ก ซึ่งอาจนำไปสู่การละเลยทางจริยธรรมหรือการให้เหตุผลในการปฏิบัติที่ไม่ซื่อสัตย์
แต่เพื่อความเป็นธรรมกับอุ๊งอิ๊ง เธออาจจะมีลักษณะที่ผ่าเหล่าต่างจากดีเอ็นเอของบิดาที่ถ่ายทอดมาให้และอาจมีความตั้งใจที่จะเข้ามาบริหารประเทศชาติ ในทางทฤษฎีบอกว่า เธอมีสิทธิ์และความสามารถในการกำหนดคุณค่าและทางเลือกของตนเอง แม้ว่าจะเผชิญกับความท้าทายจากอิทธิพลของพ่อก็ตาม การให้คำปรึกษาอย่างมืออาชีพ แบบอย่างเชิงบวก และการศึกษาด้านจริยธรรมสามารถช่วยบรรเทาผลกระทบด้านลบของการเลี้ยงดูต่อการพัฒนาของทายาทได้
แต่สิ่งที่เรายังไม่เห็นก็คือ อุ๊งอิ๊งมีความสามารถอย่างไรเคยประสบความสำเร็จอะไรมาบ้างนอกจากคุณสมบัติเดียวคือ เธอเป็นลูกสาวของทักษิณ จนสามารถขึ้นมาเป็นหัวหน้าพรรคเพื่อไทยได้ เมื่อเทียบกับความสามารถของคนรุ่นใหม่ในพรรคก้าวไกลหลายคน เพียงแต่น่าเสียดายอย่างที่กล่าวมาแล้วข้างต้นว่าคนรุ่นใหม่ในพรรคก้าวไกลถูกปลูกฝังความคิดเชิงลบต่อสถาบันพระมหากษัตริย์และถูกครอบงำจากผู้ก่อตั้งพรรคอย่างธนาธรและปิยบุตรมากเกินไป
แต่เมื่อฝ่ายอนุรักษนิยมฝ่ายความหวังในการรับมือกับพรรคก้าวไกลไว้กับทักษิณ ก็เหมือนกับประเทศนี้จะถูกฝากความหวังไว้ในมือของอุ๊งอิ๊งนั่นเอง และมีความเป็นไปได้มาก แม้เราจะเคยเผชิญกับสติปัญญาของยิ่งลักษณ์ น้องสาวของทักษิณที่พี่ชายผลักดันให้ขึ้นมาเป็นนายกรัฐมนตรีมาแล้ว เราก็คงยากที่จะหลีกเลี่ยงการขึ้นมาเป็นนายกรัฐมนตรีของอุ๊งอิ๊งได้
วันที่อุ๊งอิ๊งอ่านโพยที่มีคนเขียนให้เพื่อวิพากษ์วิจารณ์ธนาคารแห่งประเทศไทยที่มีนโยบายขัดแย้งกับรัฐบาลนั้น ก็มีแต่คนถามถึงสติปัญญาและความรู้ความสามารถที่แท้จริงของเธอ และความเข้าใจของเธอต่อบทบาทของธนาคารกลางของประเทศ
ไม่รู้เหมือนกันว่า ทักษิณจะประสบความสำเร็จในการผลักดันให้อุ๊งอิ๊งเป็นนายกรัฐมนตรีหรือไม่ แต่ถ้ามองสถานการณ์และทิศทางทางการเมืองก็เป็นไปได้สูงที่แม้พรรคก้าวไกลจะชนะในการเลือกตั้งครั้งหน้า แต่อาจจะไม่มากพอที่จะจัดตั้งรัฐบาลพรรคเดียวได้ เพราะไม่มีพรรคไหนเข้าร่วมรัฐบาลกับพรรคก้าวไกลแน่ จึงเป็นไปได้สูงที่เดียวที่สังคมไทยจะต้องจำนนกับปฏิบัติการเข็นอุ๊งอิ๊งขึ้นภูเขาเพื่อเป็นนายกรัฐมนตรีในครั้งหน้า
ติดตามผู้เขียนได้ที่ https://www.facebook.com/surawich.verawan