ถ้าย้อนเวลาไปได้ ชาวยูเครนจะเลือกตัวตลกรายการทีวี โวโลดิมีร์ เซเลนสกี้ มาเป็นผู้นำประเทศหรือไม่ เมื่อเห็นสภาพของความหายนะปัจจุบันหลังจาก 7 เดือนของการสู้รบกับรัสเซีย ชาวยูเครนกว่า 7 ล้านคนต้องอพยพลี้ภัยไปเสี่ยงชีวิตนอกประเทศ
ชาวยูเครนกว่า 7 ล้านคนอยู่ในสภาวะไร้ที่อยู่ เผชิญกับความไม่แน่นอนของอนาคต ความยากลำบากในการดำรงชีพขณะที่ฤดูหนาวกำลังย่างเข้ามาทุกวัน
บ้านเมืองพินาศ ระบบสาธารณูปโภคเสียหาย ต้องใช้เงินมหาศาลฟื้นฟูหลายปี ขณะที่ประเทศต้องเป็นหนี้สินเพราะความช่วยเหลือทางการเงินจากกลุ่มประเทศยุโรป สหรัฐฯ ธนาคารโลก และไอเอ็มเอฟ โดยไม่มีวี่แววว่าสงครามจะจบเมื่อไหร่
ทหาร ชาวบ้านยูเครนต้องเสียชีวิตรวมหลายหมื่นคน ความหายนะยังคงมีต่อไปตราบใดที่ยังไม่สิ้นการสู้รบ และผู้นำยังคงเป็นอดีตตัวตลกในชุดเสื้อยืด
ยิ่งรัสเซียประกาศให้มีประชามติใน 4 พื้นที่ ดอนบาสก์ โดเนตสก์ ซาโปริซเซีย และเคอร์ซัน รวม 15 เปอร์เซ็นต์ของพื้นที่ยูเครน เพื่อรวมให้เข้ากับประเทศรัสเซีย โอกาสที่จะได้คืนก็ยิ่งยาก เพราะรัสเซียได้เรียกกองกำลังสำรอง 3 แสนคนอารักขาพื้นที่ใหม่
ถ้าสภาดูมาของรัสเซียรับรองผลของประชามติ การควบรวม ภายใต้กฎหมายผ่านสภา รัสเซียย่อมมีสิทธิในพื้นที่เพราะการตัดสินใจของประชาชน ถูกต้องตามกฎหมายสากลและกฎบัตรของสหประชาชาติ แม้ฝ่ายตะวันตกไม่ยอมรับ
เหตุทั้งหมดเกิดเพราะเซเลนสกี้อยากนำยูเครนเข้าร่วมกับนาโต ซึ่งจะเปิดช่องให้สหรัฐฯ นำอาวุธ ทหารนาโตเข้าประชิดพรมแดนรัสเซีย แม้รัสเซียเตือนก็ไม่ฟัง นั่นหลังจากนาโตได้ขยายพื้นที่และสมาชิกใหม่รวม 14 ประเทศหลังโซเวียตล่มสลาย
สุดท้ายก็เกิดปฏิบัติการทางทหาร ยืดเยื้อ 7 เดือน จากนี้ไป ถ้าทหารยูเครนบุกเข้าไปใน 4 พื้นที่ถูกควบรวมกับรัสเซีย จะเป็นการรุกราน เท่ากับการเปลี่ยนสถานะของ “สมรภูมิ” ที่ผ่านมาเป็น “สงคราม” ซึ่งรัสเซียอ้างว่าเป็นการป้องกันประเทศ
อะไรก็เกิดขึ้นได้ แม้กระทั่งการใช้อาวุธนิวเคลียร์โดยรัสเซีย ซึ่งผู้นำ วลาดิมีร์ ปูติน และผู้นำรัฐบาลระดับอื่นๆ ย้ำว่า ไม่ได้เป็นแค่คำขู่ หรือการบลัฟ
ถ้ามีการใช้นิวเคลียร์จริง นาโตจะกล้ากระโจนเข้าสู่สงครามกับรัสเซียหรือไม่ นั่นขึ้นอยู่กับความพร้อมของยุโรปด้านอาหาร พลังงาน อาวุธ กำลังพลรบ
เป็นคำถามที่ยังไม่มีคำตอบ เพราะยังไม่เกิดการใช้อาวุธนิวเคลียร์
ถ้าถามชาวยุโรปและอังกฤษเวลานี้ และย้อนเวลาไปได้ จะให้ผู้นำประเทศประกาศคว่ำบาตรรัสเซีย เดินตามนโยบายของสหรัฐฯ ซึ่งเป็นผู้นำนาโตหรือไม่
นั่นเป็นเพราะคนยุโรปกำลังลำบาก ขาดแคลนอาหาร พลังงาน ของใช้จำเป็น และที่สำคัญ ยังไม่รู้ว่าอนาคตจะเป็นอย่างไร เมื่อเผชิญกับค่าครองชีพสูงขึ้น เงินเฟ้อ และความขาดแคลน และยังไม่รู้ว่าจะหาพลังงานมาจากไหนเพื่อชดเชยของรัสเซีย
นอกจากประชาชนทั่วไปในยุโรปลำบากอย่างมากเพราะนโยบายประหยัดพลังงานอย่างแรงโดยรัฐบาลเพื่อให้รอดพ้นฤดูหนาว อุตสาหกรรมต่างๆ ธุรกิจสารพัดทุกขนาดกำลังเผชิญกับหายนะ ปิดโรงงานเพราะต้นทุนพลังงานสูงจนเกินที่จะทนได้
รัฐบาลเยอรมนีต้องยึดโรงกลั่นน้ำมัน บริษัทก๊าซ มาเป็นของรัฐเมื่อขาดสภาพคล่องและขาดทุนอย่างแรง นายกรัฐมนตรี โอลาฟ โชลซ์ ต้องตากหน้าไปตะวันออกกลางเพื่อแสวงหาแหล่งซื้อน้ำมันดิบและก๊าซธรรมชาติ จะได้มากแค่ไหนยังไม่รู้
ราคาพลังงานยังขึ้นไม่หยุด แม้จะลดเป็นบางช่วง ไม่มีอะไรรับประกันได้ว่าจะอยู่ในระดับนี้อีก การคว่ำบาตรทำร้ายยุโรปขณะที่รัสเซียที่โกยเงินจากการขายน้ำมัน
ผู้นำเยอรมนีต้องหาพลังงานให้ได้จากหลายแหล่ง โอกาสที่จะทดแทนก๊าซและน้ำมันดิบจากรัสเซียนั้น เป็นไปได้ยาก ราคาต้องแพงกว่าเดิม กว่าจะถึงวันนั้นธุรกิจต่างๆ คงหายนะ เศรษฐกิจถดถอยอย่างแรง ฟื้นตัวได้ยาก ต้องใช้เงินมหาศาล
ถ้าเลือกได้ ผู้นำชาติยุโรปคงอยากเลิกคว่ำบาตรรัสเซีย เพื่อให้ได้ก๊าซและน้ำมันอย่างเดิม การใช้ชีวิตของประชาชนจะยังคงอยู่ในสภาพกินดีอยู่ดี
วันนี้คนยุโรปรับรู้ว่า “วันชื่นคืนสุข อยู่ดีกินดี” คงไม่มีอีกแล้ว!
คนอังกฤษ กรีก และชาติอื่นๆ ต้องเลือกว่าต้องประหยัดเงินค่ากินอยู่เพื่อเก็บเงินไว้จ่ายค่าไฟฟ้า ค่าก๊าซ ราคาไม้ฟืนในฝรั่งเศส เยอรมนี เพิ่มหลายเท่าตัว
ในเยอรมนีแต่ละวันมีแต่ข่าวร้าย ธุรกิจอาหารแช่แข็ง ห้องเย็น การปลูกพืช ผลไม้ ในห้องกระจกควบคุมอุณหภูมิ เสี่ยงต่อการล้มละลายเพราะต้องใช้พลังงานราคาแพง ยุโรปเสี่ยงต่อการขาดแคลนอาหาร ไม่ต่างจากประเทศอื่นๆ ทั่วโลก
ฤดูหนาวที่ยาวนาน ไม่สามารถเพาะปลูกได้ จะอยู่รอดมีพลังงานเพียงพอหรือไม่ต้องรอให้ถึงเดือนธันวาคมเมื่ออากาศหนาวจัด จากปีนี้ การเงินการคลังของแต่ละประเทศจะเป็นอย่างไร การผลิตอาหารที่ขาดปุ๋ย การแปรรูป ก็เป็นปัญหา
ยุโรปต้องกัดฟันทนต่อไป ไม่กล้าขัดใจสหรัฐฯ ซึ่งเป็นผู้นำนาโต ความอ่อนแอของยุโรปทำให้ไม่มีทางเลือก นอกจากต้องพึ่งพาสหรัฐฯ ที่ยังต้องการเป็นผู้นำโลก
ยุโรปผลิตอาหารได้มากก็จริง แต่จำเป็นต้องใช้ปุ๋ยเคมีจากรัสเซีย สภาพที่อ่อนล้าทางเศรษฐกิจถดถอย ประชาชนที่ลำบากอาจลุกฮือเพื่อขับไล่ผู้นำรัฐบาล
การเดินขบวนประท้วงรัฐบาล เรียกร้องให้ยกเลิกคว่ำบาตรรัสเซีย ให้เลิกเป็นสมาชิกนาโต ได้เกิดขึ้นในยุโรป เช่นสาธารณรัฐเช็ก เยอรมนี และกรีซ ความยากลำบากอย่างนี้ไม่มีรายงานในสื่อหลัก ซึ่งเน้นแต่ข่าวความยุ่งยากในรัสเซีย
วิกฤตในยุโรป อังกฤษ จะทดสอบสหรัฐฯ ว่าเป็นมิตรแท้หรือไม่ แค่ไหน