ในโลกนี้มีคนอยู่มากมายหลากหลายชาติพันธุ์ แต่ถ้ายึดคุณธรรมเป็นเกณฑ์ในการแบ่งก็จะมีอยู่เพียง 2 ประเภทคือ
1. คนดี ได้แก่คนที่ทำความดีมาก และทำความชั่วน้อย
2. คนชั่วหรือคนเลว ได้แก่คนที่ทำความชั่วมาก และทำความดีน้อย
ที่แบ่งเช่นนี้ก็ด้วยเหตุที่ว่าในหมู่ปุถุชนหรือคนที่อยู่ในโลกของผู้บริโภคกามหรือโลกียะ ไม่มีคนที่ทำดี 100 เปอร์เซ็นต์ ยกเว้นพระอรหันต์ ในทางกลับกัน ไม่มีใครทำความชั่ว 100 เปอร์เซ็นต์ ยกเว้นสัตว์นรก
ดังนั้น ถ้าท่านจะต้องเลือกคน ไม่ว่าจะเพื่อคบเป็นเพื่อน เป็นคู่ครอง เป็นเพื่อนร่วมงาน เป็นลูกจ้าง หรือแม้กระทั่งเป็นผู้แทนราษฎร ท่านก็จะต้องเลือกคนดีมีความรู้ ความสามารถ และที่ขาดไม่ได้คือ จะต้องมีคุณธรรมควบคู่ไปกับการมีความรู้ ความสามารถ
เราจะรู้ได้อย่างไรว่าคนนั้นเป็นคนดี?
เกี่ยวกับเรื่องนี้ พระพุทธเจ้าผู้เป็นศาสดาแห่งพุทธศาสนา ได้กำหนดคุณสมบัติของคนดีไว้ 7 ประการคือ สัปปุริสธรรม 7 ได้แก่
1. ธัมมัญญุตา ได้แก่ความเป็นผู้รู้จักธรรมคือ รู้จักหลักแห่งความจริงว่าอะไรดี อะไรไม่ดี อะไรผิด และอะไรถูก เป็นต้น
2. อัตถัญญุตา ได้แก่ความเป็นผู้รู้จักผล รู้จักสิ่งที่เป็นประโยชน์ และสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์ เป็นต้น
3. อัตตัญญุตา ได้แก่ความเป็นผู้รู้จักตนเอง ได้แก่การรู้ว่าตนเองโดยสถานะเพศภาวะ ความรู้ ความสามารถ และคุณธรรม เป็นต้น เพื่อจะได้ประพฤติตนให้สอดคล้องกับสิ่งที่ตนเองดี และสิ่งที่ตนเองเป็น
4. มัตตัญญุตา ได้แก่ความเป็นผู้รู้จักประมาณคือ รู้จักความพอเหมาะ พอดีในการดำเนินชีวิต ทั้งในด้านส่วนตัว และด้านสังคม
5. กาลัญญุตา ได้แก่ความเป็นผู้รู้จักกาลคือ รู้ว่าเวลาไหนควรทำอะไร และไม่ควรทำอะไร ทั้งในส่วนของตนเอง และส่วนรวม
6. ปริสัญญุตา ได้แก่ความเป็นผู้รู้จักคนรอบข้าง อันได้แก่คนที่เป็นบริษัท บริวารของตนเอง ว่าเป็นคนอย่างไร เป็นคนดีหรือเป็นคนไม่ดีแล้วบริหารจัดการให้ดีเพื่อให้เกิดประโยชน์ และไม่เกิดโทษทั้งแก่ตนเอง และสังคมโดยรวม
7. ปุคคลัญญุตาหรือปุคคลปโรปรัญญุตา ได้แก่ความเป็นผู้รู้จักบุคคล ว่ามีความแตกต่างกันอย่างไร ทั้งโดยอุปนิสัยใจคอ ความรู้ ความสามารถ และคุณธรรม เป็นต้น เพื่อจะได้ปฏิบัติให้สอดคล้องกับความดี และความเป็นของแต่ละบุคคล
ในการเลือกบุคคลเข้าทำงานให้กับตนเองหรือส่วนรวม จำเป็นอย่างยิ่งจะต้องได้คนดี มีความสามารถ และมีคุณธรรมกำกับการใช้ความรู้ ความสามารถ ดังนั้น ธรรม 7 ประการข้างต้น ใช้เป็นเงื่อนไขในการคัดเลือกคนได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในการเลือกคนเข้าไปทำงานเพื่อส่วนรวมในระดับประเทศเช่น ส.ส. และ ส.ว. เป็นต้น
ทำไมต้องเลือกคนมีคุณธรรมควบคู่ไปกับการใช้ความรู้ ความสามารถ จะเลือกเพียงมีความรู้ ความสามารถอย่างเดียวได้หรือไม่?
เกี่ยวกับประเด็นนี้ ตอบได้ไม่ยากเพียงท่านผู้อ่านลองย้อนไปดูอดีต โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อดีตของการเมืองไทย ก็จะได้คำตอบว่าคนที่มีความรู้ ความสามารถ แต่ขาดคุณธรรมจำนวนไม่น้อยที่ก่อความทุกข์ ความเดือดร้อนให้แก่ประเทศ และประชาชนหลังที่คนเหล่านี้มีโอกาสได้เข้าไปรับตำแหน่ง ซึ่งเอื้อต่อการแสวงหาประโยชน์ให้แก่ตนเอง และพวกพ้อง
ดังนั้น ถ้าท่านมีสิทธิเลือกตั้งในคราวต่อไป จะต้องนึกเสมอว่า ถ้าท่านเลือกคนไม่มีคุณธรรมเข้าไปบริหารประเทศ และคนนั้นโกงกิน ท่านก็จะได้ชื่อว่า เป็นผู้หนึ่งที่ช่วยให้คนนั้นโกงประเทศ