ในการเล่นหมากรุก บางครั้งถ้าเดินผิดพลาดเพียงตาเดียวอาจแพ้ทั้งกระดาน ในการเมืองก็เช่นกันการดำเนินนโยบายผิดพลาดอาจทำให้เกิดวิกฤตสงครามถึงขั้นเสียบ้านเมืองได้ รวมทั้งความเสียหายจากการบาดเจ็บล้มตายของทหารและประชาชน
ในสงครามระหว่างรัสเซียกับยูเครนซึ่งกำลังอยู่ในสัปดาห์ที่ 2 ประชาคมโลกได้เห็นความย่อยยับของหลายเมืองในยูเครนจากการโจมตีอย่างหนักโดยกองทัพรัสเซียโดยที่ทหาร ประชาชนของยูเครนอยู่ในสภาพตั้งรับ เป็นรองด้านแสนยานุภาพ
การตัดสินใจของผู้นำยูเครน นายโวโลดิมีร์ เซเลนสกี ซึ่งอยากนำประเทศเข้าเป็นสมาชิกของประชาคมยุโรปและองค์การนาโต จึงได้นำไปสู่การบุกโดยรัสเซียหลังจากเตือนหลายครั้ง โดยมองว่าท่าทีของยูเครนเป็นภัยต่อความมั่นคงของรัสเซีย
การประเมินว่าฝ่ายใดเป็นผู้ผิดหรือถูก ในสงครามระหว่างสองประเทศขึ้นอยู่กับว่าใครอยู่ฝ่ายใด สงครามนั้นไม่ได้เกิดเพราะประเทศต่างๆ อยากจะรบกัน ต้องมีสาเหตุซึ่งทำให้การเจรจาทางการทูตเพื่อเลี่ยงการทำสงครามไม่สามารถบรรลุผล
ถ้าชาติต่างๆ ในยุโรปตะวันตกไม่ขยายเขตของสมาชิก ทั้งประชาคมยุโรปและองค์การนาโตไปด้านตะวันออกเพื่อรวมประเทศยุโรปตะวันออกที่เคยเป็นเครือข่ายกลุ่มสนธิสัญญาวอร์ซอนำโดยสหภาพโซเวียต ก็คงไม่ทำให้รัสเซียรู้สึกว่าถูกคุกคาม
การรุกไปด้านตะวันออกโดยประชาคมยุโรปซึ่งเป็นองค์กรเพื่อการเมืองและเศรษฐกิจ และนาโตซึ่งเป็นองค์กรด้านการทหาร โดยไม่รักษาสัญญาที่ให้ไว้กับรัสเซียในปี 1990 ทำให้รัสเซียรู้สึกว่าถูกคุกคาม ยูเครนจะเข้านาโตจึงเป็นฟางเส้นสุดท้าย
ดังนั้นสภาวะสงครามปัจจุบันจึงไม่จำกัดเฉพาะรัสเซียและยูเครนเท่านั้น แต่เป็นสงครามระหว่างรัสเซียกับ 27 ชาติ ซึ่งเป็นสมาชิกประชาคมยุโรป อังกฤษ สหรัฐฯ และแคนาดา ประเทศเหล่านี้อยู่ในสภาวะทับซ้อนกับสมาชิกขององค์การนาโตด้วย
ดังนั้นรัสเซียกำลังเผชิญกับสงครามเศรษฐกิจกับกลุ่มประชาคมยุโรป และการทหารกับกลุ่มนาโตโดยมียูเครนเป็นสมรภูมิรบด้านอาวุธซึ่งกลุ่มนาโตสนับสนุน
ฝ่ายประชาคมยุโรปทำสงครามเศรษฐกิจอย่างเต็มรูปแบบ โดยอ้างการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจต่อรัสเซียซึ่งส่งผลกระทบอย่างใหญ่หลวงต่อความมั่นคงของรัสเซีย จนเป็นที่น่าสงสัยว่าจะอยู่รอดได้อย่างแข็งแกร่งหรือไม่และนานเพียงใด
นอกจากนั้นกลุ่มพันธมิตรในนาโตและประชาคมยุโรป นำโดยสหรัฐฯ ใช้องค์การสหประชาชาติรุมประณามรัสเซียโดยมี 141 ประเทศเข้าร่วมด้วย โดยมีส่วนหนึ่งงดออกเสียงเพราะเห็นแก่ความสัมพันธ์กับรัสเซีย
ย่อมพูดได้ว่ารัสเซียกำลังถูกรุมกินโต๊ะโดยนาโตและประชาคมยุโรปซึ่งใช้สหประชาชาติบังหน้าโดยมีสื่อหลักตะวันตกเป็นกระบอกเสียงประโคมข่าวด้านลบให้กับรัสเซียตลอดเวลา ทำให้รัสเซียอยู่ในสภาพเสียเปรียบ เป็นตัวร้ายของโลก
รัสเซียจึงมองเห็นความจำเป็นที่จะต้องเอาชนะศึกยูเครนให้ได้แม้จะต้องใช้เวลานานกว่าที่ประเมินไว้ เพราะไม่ต้องการทำให้เกิดความเสียหายอย่างหนักต่อบ้านเมืองและชีวิตของประชาชนยูเครนรวมถึงทหารของทั้งสองฝ่าย
ประชาคมโลกที่อยู่ฝ่ายพันธมิตรนำโดยสหรัฐฯ ไม่คิดว่าเป็นความผิดพลาดในการตัดสินใจของผู้นำยูเครนที่เลือกข้าง โดยส่งผลให้เป็นการชักศึกเข้าบ้านทำให้ประเทศอยู่ในสภาวะหายนะ ประชาชนยูเครนมากกว่า 1.5 ล้านคนได้อพยพออกนอกประเทศ อาจจะมีชาวยูเครนมากกว่า 7 ล้านคนหนีภัยสงครามไปอยู่ประเทศอื่นๆ
มีข่าวเปิดเผยว่าประธานาธิบดีเซเลนสกี ได้ประกาศปลดปล่อยนักโทษออกจากคุกและแจกอาวุธปืนให้กับผู้ที่มีความสามารถด้านการสู้รบ เพื่อให้เป็นกำลังฝ่ายพลเรือนร่วมรบต่อต้านกองทัพรัสเซียที่ปิดล้อมหลายเมือง รวมทั้งกรุงเคียฟเมืองหลวง
ในช่วงแรกมีการแจกอาวุธปืนถึง 18,000 กระบอกให้ประชาชน ส่วนการแจกให้บรรดานักโทษไม่เป็นที่เปิดเผยตัวเลข แต่ประชาชนที่ได้รับผลกระทบเป็นผู้เปิดเผยว่าแทนที่นักโทษเหล่านั้นจะจับอาวุธสู้กับทหารรัสเซียกลับนำอาวุธไปปล้นสะดมจากประชาชน ทั้งฆ่าและข่มขืน เป็นการซ้ำเติมเคราะห์กรรมของประชาชน
นักโทษติดอาวุธได้ปล้นร้านค้า บ้านเรือนประชาชน ฆ่าล้างแค้นกลุ่มนอกกฎหมายฝ่ายตรงข้าม ทำให้ประชาชนไม่รู้สึกปลอดภัย แต่ในพื้นที่ทหารรัสเซียยึดครองอยู่กลับไม่มีกลุ่มนักโทษติดอาวุธเข้าไปปฏิบัติการแต่อย่างใด
นี่เป็นการผิดพลาดหรือความเขลาของผู้นำประเทศกันแน่ ที่ตัดสินใจผิดซ้ำแล้วซ้ำเล่า ดึงดันที่จะต่อสู้เอาชีวิตของทหารและประชาชนรวมถึงความเสียหายของบ้านเมืองไปแลกกับการเป็นผู้นำประเทศ ซึ่งเป็นอดีตดาวตลกและใช้ดรามาในการปลุกเร้าประชาชนให้ออกไปสู้ตายกับทหารรัสเซีย
เซเลนสกีอยู่ในสภาพของวีรบุรุษผู้หาญกล้านำประเทศต่อต้านการบุกของรัสเซียโดยแทบไม่เห็นหนทางชนะ ความเสียหายที่เกิดขึ้นจำกัดอยู่ในยูเครน ขณะที่สหรัฐฯ กอบโกยผลประโยชน์ในด้านของโอกาสเหมาะที่นำประเทศในกลุ่มนาโต และประชาคมยุโรปเล่นงานรัสเซียตัดกำลังอย่างหนักในสงครามเศรษฐกิจ
กลุ่มประเทศยุโรปต้องรับภาระดูแลผู้ลี้ภัยซึ่งจะมีจำนวนมากขึ้น รับความลำบากจากความขาดแคลนพลังงาน ปัญหาจากการคว่ำบาตร ขณะที่สหรัฐฯ แทบไม่มีอะไรเสียหายนอกจากใช้เงินดอลลาร์ที่พิมพ์ได้เองและส่งไปช่วยยูเครนพร้อมอาวุธ
มาเคียเวลลี ได้พูดไว้ 500 กว่าปีก่อนว่า “สงครามนั้นทำให้เกิดได้ตามใจต้องการ แต่จะให้หยุดสงครามตามใจนั้นเป็นสิ่งที่ยาก”
ต้องรอดูว่าผลสุดท้ายศึกระหว่างรัสเซียกับยูเครนใครจะเป็นผู้ชนะและต้องรับกับความเสียหายมากน้อยเพียงใด เพราะสงครามครั้งนี้ได้ส่งผลกระทบต่อทั่วโลกแล้ว