ผศ.ดร.อานนท์ ศักดิ์วรวิชญ์
สาขาวิชาวิทยาการประกันภัยและการบริหารความเสี่ยง
สาขาวิชาปัญญาและการวิเคราะห์ธุรกิจ
คณะสถิติประยุกต์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
บริษัทโทรคมนาคมแห่งชาติ หรือ NT เกิดจากการรวม CAT และ TOT เข้าไว้ด้วยกัน แต่พอสัมปทานดาวเทียมหมดลง ต้องรับมอบดาวเทียม ไอพีสตาร์ 4 และไทยคม 6 มาจัดการบริหารเอง กลับทำไม่ได้เลย
NT แจ้งไปที่กระทรวงดีอีเอสว่าไม่มีความสามารถในการดำเนินการเองได้ ทางกระทรวงดีอีเอสทำจดหมายไปขอร้องให้ไทยคมช่วยดำเนินการให้แทนต่อไปอีกสามเดือน
คำถามคือ
หนึ่ง ในสัญญาสัมปทาน ให้อบรมกันก่อนหมดสัญญา ให้ส่งมอบทุกอย่าง ได้ส่งมอบกันแล้วหรือยัง การส่งมอบต้องรวมการฝึกอบรมตามสัญญาสัมปทานด้วย การฝึกอบรมที่ว่า แล้วถ้าอบรมแล้ว ทำไมบุคลากรของ NT หรือกระทรวงดีอีเอสเอง ถึงได้พิการซ้ำซ้อน ง่อยเปลี้ยเสียขา มีสำนักงานกิจการอวกาศเอาไว้ทำไม ไม่สามารถจัดการ ไม่มีความรู้ทางเทคนิคอะไรเพียงพอที่จะ operate ดาวเทียมได้เลยหรือ ถ้าสอนแล้วไม่ได้อะไรเลย ข้าราชการหรือพนักงานรัฐวิสาหกิจเหล่านี้ก็เปล่าเปลืองภาษีของประเทศมากเหลือเกิน
สอง ถ้าทำไม่ได้ คือบริหารดาวเทียมไม่ได้ คำถามคือ ข้าราชการไทยหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐที่รับมา มีความสามารถ เชาวน์ปัญญา ต่ำเกินกว่าการเรียนรู้กลศาสตร์ท้องฟ้า วิศวกรรมอวกาศ เลยใช่หรือไม่ ถ้าเช่นนั้น จะรับคนเหล่านี้มาเป็นข้าราชการ เจ้าหน้าที่ของรัฐ ไปเพื่ออะไร ควรไล่ออกให้หมด เพราะเปลืองเงินเดือนค่าจ้างทำงานให้ประเทศชาติไม่ได้ รัฐมนตรีกระทรวงดีอีเอส มีลูกน้องห่วย โง่ ไร้ความสามารถ จะด่าลูกน้องก็คงได้ แต่คงปฏิเสธความรับผิดชอบของตัวเองไม่ได้ ว่าไม่มีสติปัญญาจะจัดการ
สาม ผู้บริหาร NT ไม่รู้สึกละอายใจบ้างเลยหรือ ทำไมสมัยเป็น CAT กล่าวว่าสามารถดูแลเรื่องดาวเทียมได้ พอเป็น NT เกิดโง่ ง่อย กระทันหัน และอีกอย่างถ้ามีลูกน้องโง่ ง่อย ขนาดนี้ ทำไมไม่ไล่ออกไป ไปจ้างวิศวกรจากไทยคมมาเป็นลูกน้องแทนก็ได้ จะคุ้มค่ากว่าเป็นประโยชน์แก่ประเทศมากกว่า
สี่ การที่เอาดาวเทียมที่หมดสัญญาสัมปทานแล้ว แล้วไทยคมต้องส่งมอบ ไทยคมทำให้ฟรีเป็นจิตอาสา ไม่ได้รับผลตอบแทนที่เรียกแบบฝรั่งว่า pro bono
รายได้ที่เกิดขึ้นจากดาวเทียม ตกเป็นของไทยคม หรือตกเป็นของ NT?
แล้วกระทรวง DES เอาอำนาจอะไรหรืออาศัยกฎหมายใด ไปเปิดให้ไทยคมเข้ามาบริหาร ถือเป็นการกระทำที่ผิด พ.ร.บ.ฮั้วประมูล 2542 หรือไม่ และที่ทำอยู่นั้นเป็นการกระทำอันบกพร่องในหน้าที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่รัฐหรือไม่ เข้าข่าย ป.อาญา มาตรา 157 หรือไม่?
ผลประโยชน์ทุกอย่างต้องตกแก่ชาติคือ NT แล้วจะจ่ายเงินจ้างไทยคม ได้ไปทำสัญญากันตามพ.ร.บ.จัดซื้อจัดจ้างกันแล้วหรือไม่?
ทำไมปล่อยให้ NT ทำโง่ง่อย จนเกิดความเสี่ยงขนาดนี้ ที่ DES และ NT จะกระทำผิดกฎหมายมากมาย?
ห้า ถ้า NT และกระทรวง DES ง่อยเปลี้ยเสียขา พิการซ้ำซ้อนจริงๆ ก็ลองดูตัวอย่างสมัยกรมการบินพลเรือน ติดธงแดง ICAO ก็ไปอาศัยกองทัพอากาศ การบินไทย เข้าไปช่วยแก้ไข จนปลดธงแดง ICAO ได้
ทำไม NT ไม่ไปขอกระทรวงกลาโหมเข้ามาช่วย? กองทัพอากาศมีบุคลากรด้านดาวเทียม จบปริญญาโท-เอก เป็นร้อย ๆ คน มีกรมสื่อสารทหารอากาศ กองทัพบกก็มีกรมสื่อสารทหารบก กรมสื่อสารทหารเรือ กระทรวงกลาโหม ก็มี ศูนย์กิจการอวกาศ กรมเทคโนโลยีสารสนเทศและอวกาศกลาโหม ก็ขอเขามาช่วยสิครับ นักวิชาการในมหาวิทยาลัยที่สามารถ operate ดาวเทียมได้ก็มี ก็ขอเขามาช่วยเป็น Team Thailand จนกว่า NT จะหายพิการ
หก ผมสงสัยว่า NT ทำไม่ได้จริงๆ หรือแกล้งง่อยเปลี้ยเสียขาพิการ?
ถ้าเป็นอย่างหลังผมก็สงสารประเทศไทยเหลือเกินนะครับ แล้วที่ว่าจะลาออก ตกลงเป็นการพูดแค่เอาตัวรอด แต่หลับตาข้างเดียวแกล้งง่อยแกล้งพิการ หรืออยากลาออกจริงๆ ถ้าทำงานไม่ได้ก็ควรลาออกไปหรือไม่ ประเทศชาติจะได้ผู้บริหารคนใหม่ที่ทำงานได้จริง เป็นประโยชน์กับประเทศมากกว่า
เจ็ด ในแง่การบริหารความเสี่ยง ถือว่าทั้ง NT และ DES บริหารความเสี่ยงได้เลวร้ายที่สุด ถึงขั้นที่ไม่มีแผนสำรอง และแผนสำรองก็กลับมีแนวโน้มจะเอื้อประโยชน์ให้กับเอกชนมากกว่ารักษาผลประโยชน์ของชาติ ในแง่ risk management ถือว่าห่วยมากที่สุด
แปด ถ้าคณะรัฐมนตรีเห็นชอบด้วยกับการที่ NT ขอกระทรวง DES ให้ช่วยขอร้องให้ไทยคมมาบริหารดาวเทียม ไอพีสตาร์ 4 และไทยคม 6 ไปอีกสามเดือน ถือว่าเป็นการเปิดสัมปทานให้ใหม่ โดยผิดกฎหมายหรือไม่? แล้วนายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรีจะรับผิดชอบด้วยหรือไม่?
เก้า ปัญหาที่ข้าราชการ พนักงานของรัฐ พนักงานรัฐวิสาหกิจ ที่บริหารงานด้าน information technology หรือด้าน telecommunication เป็นง่อยนี้เป็นเรื่องจริง ผมได้เห็นมาหลายที่หลายกรมแล้ว คือเขียนโปรแกรมเองไม่ได้เลยสักบรรทัดแล้วเป็นส่วนใหญ่ มีแต่ประชุมกับสั่ง แล้วเปิดประมูล แม้กระทั่ง TOR ก็เขียนเองไม่ได้แล้วต้องให้ Vendor เป็นคนเขียนให้ แล้วพอหมดสัญญาหากต้อง maintenance เองก็ทำเองไม่ได้เลย ง่อยสนิท ต้องให้ vendor ทำให้ทั้งหมด เรื่องที่พูดนี้เป็นเรื่องจริง แต่หวังว่า NT หรือกระทรวง DES จะไม่เป็นเช่นนี้ ผมยอมรับว่าบุคลากรสายงานนี้ตกยุคได้เร็ว obsolete ได้เร็วมาก แต่ถ้ามีพื้นฐานดีพอ และขยันเรียนรู้เพิ่มเติมก็พอจะพัฒนาตัวเองต่อไปได้ ไม่เป็นง่อยเปลี้ยเสียขา จนต้องยืมจมูก vendor หายใจเองไม่ได้ทั้งหมด
หรือว่า NT ในเวลานี้ ง่อยเปลี้ยเสียขา พิการซ้ำซ้อน หายใจเองไม่ได้ ต้องให้ไทยคมใส่เครื่องช่วยหายใจให้ หากไทยคมถอดเครื่องช่วยหายใจออกแล้ว NT ก็จะตายเรียบยกหน่วยงาน
ขอถามให้ไปคิดกัน ว่าจะทำอย่างไร ให้เลิกพิการ เพื่อประเทศชาติจะได้ไหม?