ม็อบราษฎรหรือม็อบ 3 นิ้ว นัดชุมนุมครั้งล่าสุดวันที่ 20 กุมภาพันธ์ ที่หน้ารัฐสภา นัดหมายกันตอนบ่ายๆ หลังการประชุมสภาผู้แทนราษฎร เพื่อลงมติไม่ไว้วางใจนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรี จบแล้ว ตอนเช้า
ทำไมไปชุมนุมกันตอนที่เขาเลิกประชุมกันแล้ว สุดที่จะคาดเดาได้ แต่สะท้อนให้เห็นถึงการถอยร่น ระส่ำระสาย ไร้ทิศทางของการชุมนุมที่แผ่วโผย อ่อนแรงมาตั้งแต่ปลายปีที่แล้ว
การชุมนุมซึ่งมีผู้ร่วมเพียง 200 กว่าคน จบลงตอน 3 ทุ่ม โดยไม่มีเหตุรุนแรงเหมือนครั้งก่อนๆ ผู้ชุมนุมแยกย้ายกันไปอย่างเงียบๆ หลังแกนนำแนวร่วมธรรมศาสตร์อ่านแถลงการณ์ ยืนยันข้อเรียกร้อง 3 ข้อเดิม
การชุมนุมเมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์น่าจะเป็นครั้งสุดท้ายแล้ว เพราะม็อบสองสามครั้งก่อนหน้านี้ ก็มีผู้ร่วมชุมนุมบางตา ประกอบกับแกนนำคนสำคัญคือ “เพนกวิน” พริษฐ์ ชิวารักษ์ และอานนท์ นำภา ไม่ได้รับการประกันตัว ถูกคุมขังไม่มีกำหนด และอีกหลายๆ คนมีคิวรออัยการส่งตัวสั่งฟ้องต่อศาลต้นเดือนหน้า ซึ่งคาดว่า จะประสบชะตากรรมไม่ต่างกัน จะโดนกันกี่คนเท่านั้นเอง แต่โดนแน่ โดยเฉพาะ “รุ้ง” ปนัสยา สิทธิจิรวัฒนกุล และ “ไมค์” ภาณุพงศ์ จาดนอก ที่แสดงออกชัดเจนว่า เป็นปฏิปักษ์ต่อสถาบันพระมหากษัตริย์
ม็อบ 3 นิ้ว จึงอยู่ในสภาพ “หัวขาด” ไร้แกนนำ ตัวสำรองที่มารับไม้ต่อ ยังห่างชั้นกับแกนนำรุ่นแรกมาก
ที่สำคัญคือ มวลชนคนรุ่นใหม่ที่เคยร่วมชุมนุมแบบ “บึ้มๆ” เมื่อกลางปีที่แล้ว หายไปหมด การชุมนุมครั้งหลังๆ มีแต่คนเสื้อแดงรุ่นตกค้าง เข้าร่วมแบบหรอมแหรม
ฝ่ายเสนาธิการผู้วางแผนม็อบ ต้องวิเคราะห์อย่างจริงจังเสียทีว่า เหตุใด คนรุ่นใหม่จึงไม่เข้าร่วมการชุมนุมแล้ว ม็อบ 3 นิ้วที่เคยอหังการได้รับการสนับสนุนจากสื่อมวลชนอย่างกว้างขวาง ผู้ที่มีชื่อเสียงหลายๆ คนชื่นชมอย่างออกหน้าออกตา ทำไมจึงล่มสลายไปอย่างรวดเร็ว
ก่อนหน้านี้ราว 1 สัปดาห์ สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล ต้นร่างคำประกาศ 10 ข้อของม็อบ 3 นิ้ว โพสต์ในเฟซบุ๊กของเขาว่า “ตอนนี้ไม่ว่าจะประเมินอย่างไร ต้องบอกว่า เรายังไม่พร้อม ยังมีคนจำนวนมหาศาลที่ยังไม่เอาด้วยกับเรา”
คนมหาศาลที่ไม่เอาด้วยกับเรา ไม่เอาด้วยในเรื่องเป้าหมายของการชุมนุมที่ แสดงออกชัดเจนว่า ต้องการล้มสถาบันพระมหากษัตริย์ ภายใต้ข้ออ้างว่า ปฏิรูป
คนมหาศาล คือ คนไทยส่วนใหญ่ในสังคมไทย ที่ยังยึดมั่นศรัทธาในสถาบันพระมหากษัตริย์ แกนนำม็อบ และเจ้าของม็อบประเมินสังคมไทยผิด คิดว่า การเผยแพร่ ข้อมูล สร้างข่าวเท็จ ปั่นกระแสเรื่องราวของสถาบันพระมหากษัตริย์ในโลกโซเชียล จะทำให้ประชาชน “สุกงอม” เข้าร่วมการเคลื่อนไหว เพื่อล้มล้างสถาบันพระมหากษัตริย์ พวกเขาจึงเบนเป้าการโจมตีพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี พุ่งไปที่สถาบันแทน
ถึงวันนี้ คงสรุปได้แล้วว่า เจ้าของม็อบประเมินสังคมไทยผิดพลาดไปจากความเป็นจริงมาก โลกออนไลน์ภายใต้กะลาใบเล็กที่ครอบหัวคนคิดแบบเดียวกัน ไม่ใช่โลกแห่งความเป็นจริง ที่มีความหลากหลายของความคิด ทำให้ขบวนการพลิกฟ้าคว่ำแผ่นดิน ก้าวเดินไปผิดทิศ ผิดทาง ถ้ายังพุ่งเป้าไปที่นายกรัฐมนตรี การแก้ไขรัฐธรรมนูญ การปิดสวิตช์ ส.ว.เหมือนการชุมนุมตอนแรกๆ จะได้รับการสนับสนุนจาก “คนมหาศาล” หรือมวลชน มากกว่านี้ และมีโอกาสสร้างความเปลี่ยนแปลงได้ ดังเช่น ท่าทีของรัฐบาล ยอมให้มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญ 2560 ตามข้อเรียกร้องของการชุมนุม แม้จะไม่ได้ตามข้อเรียกร้องทั้งหมด แต่ก็สามารถกดดันให้รัฐบาลยอมทำตามเงื่อนไขบางข้อ
แต่เมื่อเปลี่ยนเป้าหมายชูเรื่องสถาบันพระมหากษัตริย์ เป็นป้าหมายหลัก ม็อบก็เริ่มสู่ขาลง
ความผิดพลาดอย่างมหันต์ของม็อบ 3 นิ้ว คือ ประเมินความศรัทธาของคนไทยที่มีต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ต่ำเกินไป การใช้ถ้อยคำที่รุนแรง หยาบคาย จาบจ้วงในที่ชุมนุม การยื่นหนังสือต่อสถานทูตเยอรมนี ประจำประเทศไทย เป็นการเหยียบย่ำศรัทธาของคนไทยทั้งประเทศ
ปลายเดือนตุลาคมปีที่แล้วเป็นต้นมา พลังของผู้จงรักภักดีถูกจุดขึ้นทั่วประเทศ พร้อมๆ กับแนวรบในโลกโซเชียล เป็นการประกาศให้รู้ว่า คนไทยส่วนใหญ่พร้อมจะออกมาปกป้องสถาบันอันเป็นที่รักและเคารพ
ม็อบ 3 นิ้ว เริ่มนับถอยหลังตั้งแต่นั้นมา
ท่าทีของรัฐบาล เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ม็อบ 3 นิ้วแผ่วลงเรื่อยๆ ความอดกลั้น ไม่ใช้กำลังแม้จะถูกยั่วยุ โดยการใช้คำพูด ข้อความที่รุนแรงหยาบคายต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ ทำให้ม็อบ 3 นิ้วไม่สามารถปลุกระดมให้คนออกมาชุมนุมมากกว่านี้ได้ การใช้วิธีตามไปจับแกนนำทีหลัง จับแล้วปล่อย ดูเหมือนจะเป็นการอ่อนข้อ แต่ในความเป็นจริง เป็นการดำเนินการตามกระบวนการทางกฎหมาย ซึ่งคดีต่างๆ ของบรรดาแกนนำ รวมทั้งคดีตามมาตรา 112 ได้เริ่มต้นนับหนึ่งแล้ว และจะส่งผลต่อชีวิตของแกนนำที่ถูกดำเนินคดีไปอีกยาวนาน
ในอดีตเมื่อ 40 กว่าปีก่อน ขบวนการนักศึกษาประเมินสถานการณ์ผิดพลาด วิเคราะห์สังคมไทยบนพื้นฐานความเชื่ออันคับแคบของตัวเอง ประกอบกับการถูกครอบงำโดยเบ็ดเสร็จจากพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย นำไปสู่การล่มสลาย ภายในเวลาอันแสนสั้น
ม็อบ 3 นิ้วในวันนี้ก็เหมือนกัน ต่างกันตรงที่จุดจบมาถึงเร็วกว่า