การเมืองในพม่าวุ่นวายอีกรอบ เมื่อผู้นำกองทัพทำรัฐประหารยึดอำนาจจากรัฐบาลพลเรือนซึ่งมีอองซาน ซูจี เป็นแม่ทัพไทยพรรคเอ็นแอลดี หลังจากอ้างว่ามีการโกงการเลือกตั้งในเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา แต่ไม่มีหลักฐานมาแสดงตามคำอ้าง
เมื่อยึดอำนาจแล้ว ก็ไม่จำเป็นต้องแสดงหลักฐาน เพราะครั้งนี้ดูเหมือนจะเตรียมการมาก่อนตัดสินใจประกาศรัฐประหารช่วงเช้าตรู่วันจันทร์ที่ผ่านมา
เป็นการกระทำหลังจากคำเตือนหลายวันก่อนโดยนายพลอาวุโส มิน อ่อง หล่าย ที่ขอให้ระงับการเปิดประชุมรัฐสภาในวันจันทร์นี้ แต่ไม่มีเสียงตอบรับ
อองซาน ซูจี และกลุ่มผู้นำรัฐบาลพลเรือนถูกจับกุมตัว โดยคณะทหารประกาศภาวะฉุกเฉินเป็นเวลา 1 ปี โดยให้นายพลมิน ส่วย เป็นผู้รักษาการตำแหน่งประธานาธิบดี ประเทศตะวันตก นำโดยสหรัฐอเมริกาต่างรุมประณามการยึดอำนาจ
มีเสียงเรียกร้องให้ปล่อยตัวผู้ถูกจับกุมทันที และคืนอำนาจให้รัฐบาลพลเรือน แต่คงจะยาก เพราะถ้ากลัวการคว่ำบาตร หรือมาตรการตอบโต้จากโลกตะวันตก กองทัพพม่าคงไม่ทำรัฐประหาร เพราะก่อนหน้านี้ก็กุมอำนาจนานกว่า 50 ปี
เพิ่งมีประชาธิปไตย มีการเลือกตั้ง เมื่อ 10 ปีที่แล้วนี่เอง สุดท้ายก็ทนไม่ได้กับการกุมอำนาจโดยพลเรือน นักการเมือง เพราะกองทัพคุมเพียงหน่วยงานความมั่นคงเท่านั้น อำนาจการตัดสินใจต่างๆ ขึ้นอยู่กับรัฐบาลพลเรือน
ข้ออ้างว่ามีการโกงการเลือกตั้งไม่มีการตรวจสอบโดยองค์กรอิสระหรือศาล แต่ถูกมองว่าเป็นเพียงข้ออ้างเพื่อการยึดอำนาจเท่านั้น ทั้งไม่มีเหตุผลประกอบ การโกงการเลือกตั้งยังไม่เป็นเหตุเพียงพอที่ทำให้ถึงขั้นยึดอำนาจ นี่เป็นการแย่งอำนาจ
ผลกระทบด้านต่างประเทศ เป็นเรื่องที่รัฐบาลทหารพม่าต้องเผชิญต่อไป โดยมีจีนเป็นลูกพี่ใหญ่ ต้องเผชิญกับมาตรการคว่ำบาตรหรือมาตรการอื่นๆ โดยโลกตะวันตก ซึ่งไม่ใช่เรื่องใหม่เพราะพม่าเคยอยู่ในสภาพนาฬิกาตายกว่า 50 ปี
องค์การสหประชาชาติจะว่าอย่างไร มีประเทศไหนขอเรียกประชุมเพื่อประเมินท่าทีและการตอบรับสถานการณ์อย่างไรบ้าง เพราะดูเหมือนว่ายังไม่มีเหตุร้ายใดๆ
รัฐบาลไทยจะว่าอย่างไร จะแสดงออกแนวไหน เพราะพม่าก็เป็นเพื่อนบ้านใกล้ชิด เป็นสมาชิกอาเซียน มีความสัมพันธ์อย่างมากทุกภาค ทั้งการเมือง เศรษฐกิจ สังคม มีผลประโยชน์ร่วมกันอย่างใกล้ชิด แม้จะเป็นปริมาณไม่มากนัก
จะประกาศรับรองรัฐบาลใหม่ของพม่าหรือไม่ เพราะรัฐบาลที่มีทหารเป็นใหญ่ทั้งในไทยและพม่าย่อมพูดภาษาเดียวกัน อยู่บนพื้นฐานความสัมพันธ์ระดับกองทัพ แต่อาจประกาศว่าไม่ขอแทรกแซงกิจการในประเทศเพื่อนบ้านตามหลักการอาเซียน
ท่าทีและจุดยืนของรัฐบาลไทยในการรับรองรัฐบาลที่มาจากการรัฐประหารเป็นเรื่องละเอียดอ่อน ต้องเฝ้าดูปฏิกิริยาประชาคมโลกด้วยหรือไม่ว่ามีมาตรการอะไร ซึ่งคาดเดาได้แล้วว่าต้องมีเสียงประณามจากประเทศตะวันตก
ประเทศไทยต้องได้รับผลกระทบอย่างเลี่ยงไม่ได้ เพราะมีพรมแดนติดกัน และน่าจะเป็นแหล่งที่พึ่งหลักสำหรับชาวพม่าที่ประสบความเดือดร้อน ทั้งแรงงาน อาจมีพวกนักการเมือง พระสงฆ์ หรือกลุ่มอื่นๆ ที่อาจเคลื่อนไหวต่อต้านการรัฐประหาร
หลังจากการยึดอำนาจเพียงไม่กี่ชั่วโมง พรมแดนติดต่อกับไทยก็ถูกสั่งปิด ส่งผลกระทบทันทีต่อการค้าขายตามชายแดน สินค้าส่งผ่านแดนระหว่างสองประเทศต้องหยุดรอคำสั่งจากรัฐบาลใหม่ ซึ่งการเฝ้าระวังความมั่นคง ต้องกินเวลาหลายวัน
แรงงานพม่าหลายแสนคนที่ทำงาน อาศัยอยู่ในประเทศไทย จะมีความรู้สึกอย่างไรเพราะตัวอองซาน ซูจี ก็เป็นที่รักใคร่ของบรรดาแรงงานพม่า ถ้าไม่เกิดความวุ่นวายในพม่าอันเกิดจากการเคลื่อนไหวต่อต้าน ก็คงไม่มีอะไรต้องห่วงมากนัก
ต้องดูเช่นกันว่านักศึกษา ขบวนการประชาธิปไตย และกลุ่มอื่นๆ ในสังคม เช่นพระสงฆ์จะมีการเคลื่อนไหวอะไรหรือไม่ เพราะต้องระวังมาตรการปราบปรามอย่างเด็ดขาดที่เคยเกิดขึ้นในยุคก่อน มีนักศึกษา พระสงฆ์ถูกเข่นฆ่าจับกุมคุมขังไม่น้อย
ประเทศไทยต้องเฝ้าระวังตามชายแดน ว่าจะมีคนทะลักเข้ามาหรือไม่ ยังมีคนไทยตกค้างอยู่ในพม่า พวกที่ทำงานในบ่อนกาสิโน และสถานบันเทิง จำนวนเป็นพันคนในเมืองเมียวดีฝั่งตรงข้ามกับแม่สอด ท่าขี้เหล็กตรงข้ามกับแม่สาย และเมืองอื่นๆ
การรัฐประหารจะนำไปสู่การสั่งปิดกาสิโน สถานบันเทิงหรือไม่ เพราะยังมีการระบาดของเชื้อโคโรนาไวรัสอยู่ในประเทศพม่า มียอดคนติดเชื้อและเสียชีวิต แม้สภาพไม่รุนแรงเหมือนก่อนหน้านี้ ที่มีคนป่วยวันละหลายพันคน
ถ้าเปิดด่านตามปกติ คงไม่มีปัญหามากนักในการควบคุม เกรงว่าจะมีพวกพยายามลักลอบข้ามเข้ามา ทั้งพวกคนไทย คนพม่า และชนกลุ่มน้อย ซึ่งอาจเป็นพาหะในเชื้อโรคเข้ามา สร้างปัญหาเพิ่มจากปัจจุบันที่รัฐบาลพยายามควบคุมอยู่
อีกประเด็นคือปฏิกิริยาของผู้นำชนเผ่าต่างๆ ที่มีอำนาจปกครองเป็นเหมือนรัฐอิสระ เช่นรัฐฉาน คะฉิ่น ว้า กะเหรี่ยง มอญ และกลุ่มอื่นๆ รวมทั้งโกกั้งซึ่งเป็นพวกเชื้อชาติจีนอยู่ติดพรมแดนตอนใต้ของจีน ว่าจะมีความเคลื่อนไหวอย่างไรหรือไม่
จะเป็นอย่างไรก็ตาม ไทยย่อมต้องพร้อมรับผลกระทบ ไม่ว่าด้านดีหรือร้าย ถ้ามีการเปลี่ยนผ่านอำนาจโดยไร้แรงต้าน เป็นเพราะแกนนำถูกจับกุมคุมขังก็ดี หรือมีเหตุอื่นใดก็ดี ผลที่ตามมาต่อรัฐบาลใหม่ของพม่าคือการต่อต้านจากโลกตะวันตก
นั่นเป็นราคาที่ต้องจ่าย ต้องเผชิญ เชื่อว่าฝ่ายทหารของพม่าคงเตรียมพร้อมรับอยู่แล้ว ไม่อย่างนั้นคงไม่ทำรัฐประหารยึดอำนาจ จะอยู่ได้นานหรือไม่ ต้องรอดู