ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน ของรัสเซีย กำลังเผชิญกับความท้าทายครั้งใหญ่ อำนาจที่เคยมั่นคงอาจสั่นคลอน เมื่อประชาชนผู้สนับสนุนแกนนำฝ่ายค้าน อเล็กเซ นาวาลนี ผู้ที่เป็นหอกข้างแคร่เขย่าบัลลังก์ผู้นำหมีขาวมาหลายปี อย่างไม่ย่อท้อ
การเดินขบวนครั้งนี้จะเป็นการทดสอบปูตินว่ายังมีอำนาจแข็งแกร่งหรือไม่ แม้จะผ่านการเลือกตั้ง ได้รับความนิยมจากประชาชนมาหลายครั้งก็ตาม แต่เริ่มถูกมองว่าปูตินเริ่มใช้อำนาจเข้มข้น เป็นการกระชับฐานอำนาจเพื่อให้ได้อยู่ต่อไปอีกนาน
ตั้งแต่นาวาลนีเดินทางกลับจากเยอรมนีวันที่ 17 เดือนก่อนและถูกคุมขังทันทีรอการขึ้นศาลตัดสินในคดีละเมิดเงื่อนไขการควบคุมตัว ประชาชนรัสเซียถือจังหวะดีจึงรวมตัวเดินขบวนประท้วงปูติน ที่ผ่านมาคนเข้าร่วมในหลายเมืองก็มีหลายหมื่นคน
นาวาลนีมีกำหนดต้องขึ้นศาลเผชิญคดีฉ้อฉลวันที่ 2 เดือนนี้ ซึ่งต้องมีการไต่สวน แต่ครั้งนี้ศาลจะพิจารณาว่าคำสั่งศาลให้รอลงอาญาในครั้งก่อนนั้น จะถูกเปลี่ยนเป็นการลงโทษจำคุกหรือไม่ เพราะนาวาลนีถูกกล่าวหาว่าละเมิดเงื่อนไข
ดังนั้นจึงมีความเสี่ยงสูง ถ้าศาลจะสั่งให้จำคุก นั่นทำให้มีคนออกมาเดินขบวนกดดันรัฐบาลอย่างหนัก รวมถึงรัฐบาลและองค์กรระหว่างประเทศด้วย
วันพฤหัสบดีที่ผ่านมา นาวาลนีพูดผ่านวิดีโอเรียกร้องให้คนออกมาให้มากที่สุดหลังจากคำขอร้องให้ศาลปล่อยตัวชั่วคราวก่อนวันขึ้นศาลพิจารณาคดี ได้รับการปฏิเสธ ขณะนี้ถูกคุมขังอยู่ที่สถานกักกันมาทรอสกายา ทิชินา ชานกรุงมอสโก
ในคำปราศรัยบันทึกผ่านวิดีโอ นาวาลนีประกาศต่อผู้คนว่าประชาชนเป็นปราการด่านสุดท้ายที่ป้องกันไม่ให้พวกโจรเข้าไปขโมยทุกสิ่งทุกอย่าง ผู้ประท้วงล้วนเป็นคนรักชาติแท้จริง ต่อสู้เพื่อความถูกต้อง ประชาชนเป็นคนส่วนใหญ่ของประเทศ
ครั้งนี้ คนต่อต้านปูตินคาดว่าจะเข้าร่วมมาก ฝ่ายค้านวางแผนจะชุมนุมพร้อมกันเที่ยงวันของวันอาทิตย์ ใน 120 เมืองทั่วประเทศซึ่งมี 11 โซนเวลา เพราะมีพื้นที่กว้างยาวจากเมืองวลาดิวอสตอกในตะวันออกไกลจนถึงทวีปยุโรป
การเขย่าบัลลังก์ปูตินครั้งนี้น่าจะเป็นการท้าทายอำนาจครั้งใหญ่ที่สุด เมื่อฝูงชนออกมาสู่ถนน มีเสียงตะโกนพร้อมกันว่า “ปูตินเป็นโจร” ซึ่งน่าจะเป็นการไม่สบอารมณ์ของผู้นำหมีขาวเป็นอย่างมาก เพราะไม่เคยโดนอย่างนี้มาก่อน
ถือว่าเป็นการยกระดับความกล้าเผชิญหน้ากับผู้นำรัสเซียอย่างมีนัยสำคัญ
การประท้วงครั้งก่อนมีการปะทะกันกับเจ้าหน้าที่รัฐ ผู้ประท้วงถูกจับกุมไปหลายร้อยคน มีเสียงประณามจากผู้นำโลกตะวันตกให้ปูตินปล่อยตัวนาวาลนีโดยไม่มีเงื่อนไข กลุ่มประเทศประชาคมยุโรปเรียกร้องให้มีมาตรการคว่ำบาตรรัสเซีย
การเดินขบวนประท้วงท่ามกลางอากาศหนาวจัด ถือว่าเป็นความอดทนอย่างมากในการต่อสู้กับระบบของปูติน ซึ่งครองอำนาจมายาวนาน และไม่มีท่าทีว่าจะอยากลงจากอำนาจง่ายๆ แม้จะถูกมองว่าเป็นการเตรียมการไว้ก่อน
ปูตินได้เดินแผนให้แก้ไขรัฐธรรมนูญเพื่อให้ตัวเองมีอำนาจต่อไปเกินกว่าระยะเวลาที่กำหนดไว้เดิม จนได้ฉายาควบว่าเป็นทั้ง “รัสปูติน” ทางการเมือง และเป็นผู้นำเหนือหัวระดับพระเจ้าซาร์ ซึ่งปูตินจะรู้สึกปลื้มหรือไม่ ไม่มีใครเดาใจได้
นาวาลนีจึงเป็นหนามตำใจปูตินอย่างที่ไม่เคยมีใครทำได้มาก่อน และได้รับความนิยมจากประชาชนในฐานะที่เป็นนักสู้ไม่ถอย ถูกจับกุมคุมขังด้วยคดีต่างๆ แต่ก็ยังไม่ยอมเลิกรา ล่าสุดโดนวางยาพิษ “โนวิโชก” เดือนสิงหาคมปีที่ผ่านมาปางตาย
ยังดีที่ภรรยาของนาวาลนีประกาศขอให้ปูตินอนุมัติให้นาวาลนีออกไปรักษาตัวต่างประเทศ จึงได้เดินทางไปเยอรมนี รักษาตัวจนรอดมาได้ และมีผลพิสูจน์ว่าถูกวางยาด้วยสารพิษมีผลต่อประสาท ซึ่งเคยทำให้คนอื่นๆ ป่วยหนักหรือเสียชีวิต
ถือว่าเป็นโชคของนาวาลนีที่แพทย์เยอรมนีรักษาได้ทันท่วงที ทำให้อยู่รอดมาได้ ช่วงนั้นปูตินถูกโจมตีอย่างหนัก โดนกล่าวหาว่าเป็นผู้อยู่เบื้องหลังการวางยาคู่แค้นทางการเมือง แต่ผู้นำหมีขาวตอบง่ายๆ ว่า “ถ้าจะเอาให้ถึงตายจริง คงไม่รอดได้”
ก่อนหน้านั้นก็มี 2 รายที่รอด คือ 2 พ่อลูก เซอร์เกย์ และยูเลีย สกริพัล ถูกวางยาด้วยสาร “โนวิโชก” เช่นเดียวกัน ในเมืองซอลส์บรี อังกฤษ แต่รอดตายมาได้อย่างหวุดหวิด เพราะตัวพ่อทำตัวเป็นจารชน 2 หน้า จึงเป็นเป้าหมายของการฆ่า
ดูแล้วว่าจะมีการเดินขบวนครั้งใหญ่ ลามไปทั่วประเทศ กระทรวงมหาดไทยรัสเซียประกาศปรามประชาชนให้งดเว้นการเข้าร่วมชุมนุม เพราะเป็นการเดินขบวนที่ไม่ได้รับอนุญาตจากทางการ ซึ่งคำขออนุญาตต้องยื่นขอไป 10 วันล่วงหน้า
เจ้าหน้าที่ประกาศเตือนว่าถนนหลายสายในเมืองหลวงถูกปิด รวมทั้งรถไฟใต้ดินบางสาย และมีคำสั่งห้ามร้านค้าจำหน่ายเครื่องดื่มของมึนเมาทุกชนิด
นายกเทศมนตรีกรุงมอสโกก็ประกาศว่าร้านอาหารทุกประเภท รวมทั้งคาเฟ่ในกลางใจเมืองถูกสั่งปิดเช่นกันในวันอาทิตย์ที่ผ่านมา เป็นการสกัดกั้นทุกทางที่จะทำได้ แต่ที่ผ่านมาประชาชนไม่ย่อท้อ ทั้งอากาศหนาวและอุปสรรคต่างๆ
ที่ผ่านมา ประมาณ 2,100 คนถูกจับกุม รวมทั้งยูเลีย ภริยาของนาวาลนีด้วย หลังจากได้เป็นตัวแทนของสามีในการรณรงค์ต่อต้านรัฐบาลของปูติน
ทางการได้เตรียมเจ้าหน้าที่เพื่อรับการชุมนุมประท้วง มีหน่วยปราบจลาจลเข้าประจำสถานที่ต่างๆ เพื่อรับมือกับความรุนแรง เพราะเชื่อแน่ว่าต้องมีการปะทะกันในหลายพื้นที่ มีกองกำลังประจำที่จัตุรัสลูเบียงก้า ซึ่งเป็นสำนักงานของหน่วยข่าวกรอง
ศึกครั้งนี้ถือว่าเป็นเดิมพันสูงสำหรับคนรัสเซียและผู้นำปูติน