xs
xsm
sm
md
lg

ลุงกับหลาน ผู้สานต่อการผลิตยา และวัคซีนในประเทศไทย

เผยแพร่:   ปรับปรุง:   โดย: ผศ.ดร.อานนท์ ศักดิ์วรวิชญ์

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อานนท์ ศักดิ์วรวิชญ์
สาขาวิชาวิทยาการประกันภัยและการบริหารความเสี่ยง
คณะสถิติประยุกต์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์


กินน้ำ อย่าลืมคนขุดบ่อ

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร ทรงเป็นอธิบดีกรมสาธารณสุขคนแรก และทรงเป็นอธิบดีกรมมหาวิทยาลัยด้วย ต่อมาทรงจัดตั้งแผนกแพทย์ผสมยา และต่อมา โรงเรียนปรุงยา และต่อมาเป็นคณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

นับได้ว่าทรงคุณูปการต่อวงการเภสัชกรรมไทย เป็นอย่างสูงยิ่ง

ที่ประเทศไทยเราผลิตวัคซีนโควิด-19 ได้เอง ก็นับว่าเป็นเรื่องที่น่าสนใจ เพราะลุง-หลาน คือ สมเด็จกรมพระยาชัยนาทนเรนทร และ พระบาทสมเด็จพระมหาชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงมีความสนใจเรื่องผลิตยาเหมือนๆ กัน

กรมพระยาชัยนาทนเรนทร หรือเสด็จในกรม ทรงถูกใส่ร้ายแม้ไม่ทรงพระชนม์แล้วก็ตามโดยเขียนในวิทยานิพนธ์ปริญญาเอกของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หนังสือขอฝันใฝ่ในฝันอันเหลือเชื่อ และขุนศึก ศักดินา พญาอินทรี โดย ณัฐพล ใจจริง

เสด็จในกรมทรงสนใจเรื่องยาตามสายเลือดแห่งราชสกุลสนิทวงศ์ (พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท ต้นราชสกุล เป็นแพทย์ปรุงยาแผนไทย) และทรงตั้งโรงเรียนแพทย์ผสมยาสองฝั่ง คือ ฝั่งไทย และฝั่งตะวันตก

ในหลวงรัชกาลที่เก้า ทรงเป็นหลานที่เคารพรักลุงหรือพระราชปิตุลา กรมพระยาชัยนาทนเรนทร เป็นอย่างยิ่ง ก็ทรงใส่พระทัย และเสียสละพระราชทรัพย์ เสี่ยงที่จะขาดทุนมาก แต่ทรงถือว่าขาดทุนคือกำไร จึงทรงตั้งบริษัทสยามไบโอไซนส์ จำกัด ซึ่งใช้เทคโนโลยีพันธุวิศวกรรม เลี้ยงเซลล์ เพื่อผลิตยาชีววัตถุ (Biosimilar) ที่เป็นเทคโนโลยีชั้นสูง และปรับปรุงให้ผลิตวัคซีนแบบไวรัลเวคเตอร์ (Viral vector vaccine) อันเป็นเทคโนโลยีขั้นสูง และในหลวงรัชกาลที่ 10 ก็ทรงสืบสานต่อยอดจากพระราชบิดาในเรื่องนี้เช่นกันทำให้ไทยเราผลิตวัคซีนโควิด-19 เองได้ ในภาวะวิกฤติมหาโรคระบาดโควิด-19

ที่น่าสลดใจคือ มีคนใส่ร้ายป้ายสี กรมพระยาชัยนาท ในหลวงรัชกาลที่ 9 และในหลวงรัชกาลที่ 10 อย่างมากมายในช่วงนี้ ที่เรากำลังจะผลิตวัคซีนโควิด-19 ได้สำเร็จ

ในภาพด้านล่างนี้ ถ่ายที่วังวิทยุ ในหลวงรัชกาลที่ 9 เสด็จไปเป็นการส่วนพระองค์ เพื่อฉลองงานพระราชพิธีราชาภิเษกสมรส กับหม่อมราชวงศ์ สิริกิติ์ กิติยากร พระคู่หมั้น

ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงถือถ้วยแก้วแชมเปญดื่มฉลองงานแต่งงาน ซึ่ง หม่อมเอลีซาเบท รังสิต ณ อยุธยา คู่ทุกข์คู่ยากในกรมพระยาชัยนาทนเรนทรทูลเกล้าถวาย ในห้องโถงรับแขกที่วังวิทยุ


ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงถือธรรมเนียมไทยที่คู่สมรสใหม่ต้องไปเยี่ยมคารวะญาติผู้ใหญ่ที่เคารพนับถือ จึงเสด็จไปทรงเยี่ยมลุงคือกรมพระยาชัยนาทนเรนทร

ทั้งนี้กรมพระยาชัยนาทนเรนทร ทรงเป็นพระญาติผู้ใหญ่ที่ทรงเคารพนับถือมาก เพราะสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า (ย่าของในหลวงรัชกาลที่ 9) ทรงเลี้ยงกรมพระยาชัยนาทที่เป็นลูกกำพร้าเพราะเจ้าจอมมารดา หม่อมราชวงศ์เนื่อง สนิทวงศ์ ณ อยุธยา ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อเสด็จในกรมทรงมีอายุเพียงสัปดาห์กว่าๆ พระพุทธเจ้าหลวงทรงอุ้มเสด็จในกรมในพระกรมาพระราชทานสมเด็จพระพันวัสสา ด้วยพระองค์เองว่า ให้มาเป็นลูกแม่กลาง จึงทรงเลี้ยงกรมพระยาชัยนาท เสมอเท่าเทียมพระราชโอรส คือ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศ อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก

กรมพระยาชัยนาทนเรนทร ยังทรงชักชวนเจ้าฟ้ามหิดล น้องชายที่สนิทรักใคร่ ให้เปลี่ยนอาชีพจากทหารเรือมาเป็นแพทย์ทำให้เกิดประโยชน์มหาศาลแก่การแพทย์ไทย จนปัจจุบัน

กินน้ำ อย่าลืม คนขุดบ่อ