ยิ้มเพชฌฆาต

คำเดียวฆ่าคุณได้ “คนไทยยิ้ม เพราะคนไทยไม่มีจุดยืนเรื่องอะไรเลย” ทำเอาอาจารย์แดง (ศัลยา สุขะนิวัตติ์) ทนไม่ได้ ทั้ง ๆ ที่เห็นด้วยกับนโยบายหลายอย่างของพรรคการเมืองหนึ่ง แต่พอไปอ่านคำให้สัมภาษณ์ GM ของหัวหน้าพรรค เธอบอกว่า อย่างนี้จะเป็นนายกรัฐมนตรีได้ยังไง

อาจารย์แดง ชื่อเล่นของ “ศัลยา” นักเขียนบทละครชื่อดัง เรื่องสุดท้ายที่ทำให้คนไทยหายใจเข้าออกเป็น “ออเจ้า” คือ บุพเพสันนิวาส ไม่ธรรมดา มีพื้นฐานจากรัฐศาสตร์ จุฬาฯ อดีตอาจารย์สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ผลงานของเธอมีมากมาย เช่น คู่กรรม, นางทาส, คือหัตถาครองพิภพ, สายโลหิต, ฟ้าใหม่, ดอกส้มสีทอง, ฟ้าจรดทราย, ภาพอาถรรพ์

ก่อนเลือกตั้งเป็นโอกาสดีที่เราจะได้เจาะลึกลงไปในนโยบายและความคิดของพรรคและบุคคลที่อาสามาเป็นผู้แทนประชาชน จะได้ไม่ยิ้มอย่างโง่ ๆ แบบคนไม่มีจุดยืน หรือมี แต่ยืนผิดที่

จะได้ยิ้มด้วยความสะใจ เพราะการยิ้มมีมากมายหลายแบบ คนไทยยิ้มง่าย สยามจึงเป็นเมืองยิ้มที่คนทั่วโลกรู้จักและประทับใจใน Land of Smile แห่งนี้ ไม่มีใครสรุปเอาง่าย ๆ หรือเหมารวมแบบนายคนนี้ ที่อยากเป็นนายกรัฐมนตรีของประเทศไทย แต่ไม่เข้าใจคนไทย ไม่เข้าใจการยิ้มของคนไทย

ผมเข้าใจว่า ที่อาจารย์แดงทนไม่ได้ เพราะเธอคือคนที่เข้าใจคนไทยดีที่สุดคนหนึ่ง ไม่เช่นนั้นคงไม่สามารถเขียนบทละครที่ “ถูกใจ” คนไทยได้มากมายขนาดนี้ ละครที่เธอเขียนบทเรตติ้งทะลุจอทั้งนั้น

การยิ้มเป็นภาษากาย ที่แสดงออกถึงอารมณ์ ความรู้สึกนึกคิดของคน ซึ่งมีมากมาย อาจเป็นได้ที่ยิ้มหนึ่งอาจแสดงว่าไม่มีจุดยืน แต่เป็นหนึ่งในร้อย ที่ไม่ควรเหมาเอาแบบท่านหัวหน้าพรรค เหมาแบบดูถูก โดยไม่ต้องหาเหตุผลแบบศรีธนญชัยมาแก้ตัว

คงเป็นเพราะคนไทยยิ้มง่าย ยิ้มเก่ง ยิ้มได้แทบทุกกรณี จึงมีคำที่ต่อท้ายขยายความคำว่ายิ้มมากมายเป็นร้อย เพื่อบอกว่า ยิ้มนั้นคืออะไร อยากบอกอะไร หลายอย่างเป็นภาษากายของวัฒนธรรมไทยที่ไม่มีในวัฒนธรรมอื่น ทำให้เข้าใจผิดได้

คนไทยไปเมืองนอก ขึ้นรถไฟฟ้าใต้ดิน คนแน่น ไปเหยียบเท้าฝรั่งเข้าก็ยิ้ม ฝรั่งโกรธ ยั่วที่ไปเหยียบเท้าเขาแล้วยังยิ้มอีก บ้านเขายิ้มนั้นคงเป็นการยิ้มเยาะ แต่คนไทยอยากบอกว่า ขอโทษ แต่พอดีพูดภาษาบ้านเขาไม่เป็น เลยได้แต่ยิ้ม คนไทยคนนี้มีจุดยืน ยืนอยู่บนรถไฟฟ้าใต้ดิน ยืนอยู่บนคุณค่าความเป็นมนุษย์ที่สำนึกผิดและอยากขอโทษ จึงยิ้มแทนการขอโทษ

ภาษาไทยร่ำรวยด้วยคำว่ายิ้มร้อยแบบ ไม่ทราบว่ามีใครวิจัยเรื่องนี้ไว้บ้าง มีฝรั่งเยอรมันคนหนี่งวิจัยคำว่า “ใจ” ในภาษาไทยได้ 350 คำ คนไทยร่ำรวยด้วยคำว่า “ใจ” เพราะคนไทยมีน้ำใจ คำที่แปลเป็นภาษาอื่นไม่ได้นอกจาก water heart ที่คนแถวพัทยาบางคนพูดกัน

คนแอสกิโมมีคำว่า หิมะและน้ำแข็ง มากมาย เพราะอยู่ขั้วโลก คล้ายกับที่คนไทยมีคำว่า ฝน หลายสิบคำ จึงไม่แปลกที่สยามเมืองยิ้ม จะมีคำว่ายิ้มร้อยแบบ มีความหมายที่สะท้อนความเป็นคนไทยได้เป็นอย่างดี เสียดายที่คนที่อยากเป็นผู้นำประเทศไทยแค่นี้ก็ไม่เข้าใจ

น่าจะมาจากพื้นฐานความเข้าใจเดิมๆ ของคนชนชั้นนายทุนอย่างหัวหน้าพรรคคนนี้ และคนไทยอีกไม่น้อย ที่คิดว่าคนไทย โง่ จน เจ็บ โดยเฉพาะชาวบ้าน คนชนบท ชาวไร่ชาวนา ที่ถูกเรียกว่าบ้านนอกคอกนา คนป่าคนดอย

อุตส่าห์จบจากธรรมศาสตร์ ที่มีสโลแกนเขียนติดหน้าอกตั้งแต่สมัยไหนว่า “ฉันรักธรรมศาสตร์ เพราะธรรมศาสตร์สอนให้ฉันรักประชาชน” ไม่ใช่ดูถูกประชาชน