รัสเซียเทขายพันธบัตรสหรัฐฯ

ธนาคารกลางของรัสเซียได้โละขายพันธบัตรของกระทรวงการคลังสหรัฐฯ ไปมากกว่า 84 เปอร์เซ็นต์ของจำนวนที่ถือครองอยู่ นักวิเคราะห์มองว่าอาจเป็นการกระจายความเสี่ยงด้านการเงิน หรือเป็นการตอบโต้มาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจของสหรัฐฯ ก็ได้

แม้จะไม่โฉ่งฉ่างเป็นข่าวใหญ่โต การเทขายต่อเนื่องได้สร้างความสนใจในตลาดซื้อขายตราสารหนี้ออกโดยสหรัฐฯ และผู้ซื้อยังมีอยู่มากโดยเฉพาะบรรดากองทุนต่างๆ ซึ่งมองว่าดอกเบี้ยอัตรา 3 เปอร์เซ็นต์น่าสนใจสำหรับการถือครอง

การขายพันธบัตรของกระทรวงการคลังโดยรัสเซียยังไม่สร้างความตระหนกให้วงการเพราะปริมาณที่ขายออกไปไม่มากจนสร้างผลกระทบต่อตลาดพันธบัตรเงินกู้ของรัฐบาลสหรัฐฯ รัสเซียเคยอยู่เพียงอันดับ 15 ในจำนวนผู้ซื้อตราสารหนี้ของสหรัฐฯ

ถ้าจะมองว่าเป็นเชิงสัญลักษณ์ในการตอบโต้สหรัฐฯ ก็เป็นได้ มูลค่าที่เทขายออกไปเป็นจำนวน 81 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งเกิดขึ้นหลังจากดอกเบี้ยผลตอบแทนตราสารหนี้ดังกล่าวได้ขึ้นสูงกว่า 3 เปอร์เซ็นต์เพราะได้รับความนิยม

การเทขายตราสารหนี้ของสหรัฐฯ อยู่ในช่วงเดือนมีนาคมถึงพฤษภาคมปีนี้ ก่อนหน้านั้น ในเดือนพฤศจิกายน 2017 การถือครองพันธบัตรสหรัฐฯ ของรัสเซียมีมูลค่าประมาณ 105.7 พันล้านดอลลาร์ เมื่อขายออกไป ก็ไม่ได้ซื้อเข้าพอร์ตการลงทุนอีก

จำนวนพันธบัตรตราสารหนี้ที่รัสเซียขายออกไป ไม่ได้ส่งผลกระทบ อาจมองว่าขายเพื่อทำกำไรจากดอกเบี้ยที่แพงขึ้น ปรับสภาพของพอร์ตการลงทุน เจ้าหน้าที่ระดับสูงของธนาคารกลางรัสเซียอ้างว่าที่ผ่านมาได้เพิ่มการซื้อทองคำไว้มากกว่าเดิม

การที่รัสเซียเทขายออกถือว่าเป็นมาตรการป้องกันไม่ให้เกิดความเสียหาย ถ้าสหรัฐฯ ดำเนินมาตรการเข้มกว่าเดิม เช่นอายัดทรัพย์สินของรัฐบาล บุคคลหรือนิติบุคคลรัสเซียที่อยู่ในสหรัฐฯ เหมือนดังที่สหรัฐฯ ได้กระทำต่อประเทศอื่นๆ เช่นอิหร่าน

การอายัดหรือยึดทรัพย์สินของคนหรือนิติบุคคลจากประเทศอื่นๆ เป็นมาตรการที่สหรัฐฯ ทำมาโดยตลอด ช่วงสงครามกับอิรักสหรัฐฯ ก็ทำเช่นเดียวกัน

กรณีตราสารหนี้ของกระทรวงการคลังสหรัฐฯ ก็เช่นกัน สหรัฐฯ อาจระงับหรืออายัดการถือครองส่วนที่เป็นของรัสเซียไว้ได้ การเทขายออกจึงเป็นเหตุผลหนึ่ง

อีกวิธีคือการเปลี่ยนการถือครองทรัพย์สินจากพันธบัตรตราสารหนี้ของสหรัฐฯ ไปเป็นทองคำ นักวิเคราะห์มองว่าอาจเป็นการตอบโต้เมื่อสหรัฐฯ ได้สั่งคว่ำบาตรบริษัทรูซัล ผู้ผลิตอะลูมิเนียมรายใหญ่ของรัสเซีย เจ้าของเป็นพันธมิตรสำคัญของผู้นำรัสเซีย

บริษัทรูซัลผลิตอะลูมิเนียมได้มากถึง 7 เปอร์เซ็นต์ของการผลิตทั้งโลก เมื่อมีคำสั่งคว่ำบาตรทำให้สหรัฐฯ และประเทศอื่นๆ ไม่ซื้อสินค้าจากรูซัล ส่งผลให้ราคาอะลูมิเนียมในตลาดโลกสูงขึ้นเพราะต้องพึ่งพาจากผู้ผลิตบริษัทอื่นๆ

มีการคาดหมายว่าผู้นำทำเนียบขาว โดนัลด์ ทรัมป์ อาจยกเลิกการคว่ำบาตรบริษัทรูซัลในอีกไม่นาน มาตรการที่ผ่านมาได้ส่งผลกระทบต่อการส่งออกของรัสเซีย โดยเฉพาะการขายพลังงานให้ยุโรปตะวันตกซึ่งทำให้ต้องหาแหล่งอื่นๆ ต้นทุนสูง

เมื่อประเมินว่าจะมีผลกระทบในระยะยาวหรือไม่จากการที่รัสเซียเทขายตราสารหนี้ของกระทรวงการคลังสหรัฐฯ นักวิเคราะห์ยังมองว่ายังเป็นเรื่องไม่น่ากังวล เว้นแต่ว่าจะเป็นการจุดชนวนให้เจ้าหนี้รายอื่นทยอยเทขายออกไป และจะทำให้ราคาตก

จีนเป็นผู้ถือพันธบัตรของสหรัฐฯ มากที่สุดถึง 1.2 ล้านล้านดอลลาร์ หรือมากกว่า 10 เท่าของการถือครองโดยรัสเซีย และจีนคงไม่เทขายปริมาณมากขนาดนั้นโดยง่าย เพราะหาคนซื้อยาก จะทำให้ตลาดเสียหาย จีนจะขาดทุนอย่างมาก

แต่ถ้าจีนตัดสินใจทำเช่นนั้นเพื่อตอบโต้มาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจของสหรัฐฯ ย่อมมีผลกระทบ เพราะจะทำให้ประเทศอื่นๆ ไม่อยากซื้อ รัฐบาลสหรัฐฯกำหนดที่จะประกาศรายชื่อประเทศเจ้าหนี้ ผู้ถือตราสารหนี้ในวันที่ 15 สิงหาคม

สหรัฐฯ เป็นประเทศที่มีหนี้สินมากที่สุดในโลก ชาตินี้คงไม่มีหนทางใช้คืนได้หมด แม้จะพิมพ์ธนบัตรดอลลาร์ได้โดยไม่มีทรัพย์สินอื่นๆ เป็นฐานก็ตาม ถ้าทำเช่นนั้นจะทำให้เงินสกุลของสหรัฐฯ ไร้ค่า ชาติอื่นๆ จึงถือครองทรัพย์สินทางเลือกอื่นๆ

จีนเริ่มใช้เงินหยวนในการทำธุรกรรมและการค้าในการขยายอิทธิพลสู่ตลาดอื่นๆ ในทวีปแอฟริกา ละตินอเมริกา เพื่อลดอิทธิพลของเงินดอลลาร์สหรัฐในช่วงเวลาที่กำลังเปิดสงครามการค้ากับสหรัฐฯ โดยที่ยังไม่มีท่าทีว่าจะเลิกรากันได้

สหรัฐฯ ยังเผชิญปัญหาขาดดุลงบประมาณและดุลการค้าอย่างต่อเนื่อง ไร้วี่แววว่าสถานการณ์จะดีขึ้น แม้ทรัมป์จะภูมิใจป่าวร้องว่าเศรษฐกิจช่วงที่ผ่านมาขยายตัว 4 เปอร์เซ็นต์ก็ใช่ว่าจะยืนระยะได้ เพราะเป็นตัวเลขก่อนที่สหรัฐฯ ได้เริ่มสงครามการค้า

บริษัทผู้ผลิตสินค้า และเกษตรกรในสหรัฐฯ เริ่มรับรู้ถึงแรงบีบคั้นและผลกระทบจากสงครามการค้าที่มุ่งตั้งกำแพงภาษีระหว่างสหรัฐฯ กับประเทศอื่นๆ ต่างเจ็บตัวทั้ง 2 ฝ่ายแม้ทรัมป์อ้างว่าสหรัฐฯ จะเจ็บน้อยกว่า ไม่มีอะไรจะเสียมากกว่านี้อีกแล้ว

สิ่งที่จะมีผลมากในระยะยาวคือทั้งจีนและประเทศเจ้าหนี้อื่นๆ ไม่ยอมซื้อพันธบัตรตราสารหนี้ของสหรัฐฯ หรือลดการซื้อให้น้อยลง ขณะที่รอให้พันธบัตรที่ถือครองอยู่ถึงวันครบกำหนดการไถ่ถอน จะทำให้สหรัฐฯ มีภาระ ถ้าเจ้าหนี้ไม่ยอมซื้อต่อไปอีก

จากนี้ไปต้องรอดูผลว่าฝ่ายใดจะอึดกว่าท่ามกลางความร้อนแรงของสงครามการค้า สหรัฐฯ เริ่มส่อแววผ่อนปรนด้านยุโรป ขณะที่ทรัมป์ประกาศพร้อมจะเจรจากับอิหร่านหลังจากได้ทำสงครามการค้าและเปิดศึกน้ำลายรอบใหม่ไม่กี่วันก่อน