Quick win สำหรับรัฐบาลด้าน Big Data

เรียน พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี

รัฐบาลพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอเชา มีความพยายามที่จะผลักดันเรื่องข้อมูลใหญ่หรือ Big Data ในภาครัฐมาช้านาน ทางด้านสำนักงานรัฐบาลดิจิทัลหรือสำนักงานรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์เดิมก็พยายามอย่างยิ่ง ปัญหาใหญ่สุดที่เป็นอุปสรรคขัดขวางการทำงานเรื่อง Big Data ของรัฐบาลจริง ๆ คือข้าราชการไทย เราต้องการเป็นประเทศไทย 4.0 แต่เรามีข้าราชการไทย 0.0004 ทำให้เราทำเรื่อง Big Data ไม่สำเร็จ

ผมเองนั้นเมื่อมีคนในหน่วยงานในกำกับของรัฐ หรือจากราชการ มาสมัครเรียนปริญญาโททางด้าน Business Analytics and Data Science ที่นิด้า ก็พยายามอย่างยิ่งที่จะให้โอกาส แต่กลับเป็นว่าข้าราชการมาสมัครเรียนไม่มากนัก อีกทั้งการแข่งขันก็สูงมาก เช่น สาขาวิชา Business Analytics and Intelligence และสาขาวิชา Data Science นั้นมีผู้มาสมัครเรียนเทอมละประมาณ 130-140 คน หรือรวมแล้วผู้สมัคร 260 คนขึ้นไป แต่เรารับนักศึกษาเรียนได้เต็มที่ไม่เกินสาขาละ 25 คน หรือเทอมละไม่เกิน 50 คน เพื่อรักษาคุณภาพและคงมาตรฐานตามเกณฑ์ของ สกอ. อย่างเข้มงวด ผู้สมัครจบปริญญาตรีเกียรตินิยมแทบทั้งสิ้นจากมหาวิทยาลัยชั้นนำของรัฐหลากหลายสาขาวิชา แต่ส่วนมากจบทางวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ สถิติศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ และบริหารธุรกิจ ในขณะที่คนทำงานจากภาคเอกชนแย่งกันเรียน เกือบครึ่งหนึ่งของที่เข้ามาเรียนได้จบปริญญาโทมาแล้วจากในและต่างประเทศ และครึ่งหนึ่งสอบ TOEFL ได้มากกว่า 550 คะแนนไปเรียนต่อต่างประเทศได้สบาย ๆ แต่ผู้สมัครจากภาคราชการนั้นมีน้อยมาก และถึงจะมีมาบ้างก็คงไม่สามารถผ่านการคัดเลือกเข้ามาเรียนต่อได้มากนัก

มีอยู่ครั้งหนึ่ง ผมรับนักศึกษาคนหนึ่งให้เข้ามาเรียน เพราะโดยคุณสมบัติเขาพร้อมมาก และมาจากหน่วยงานของรัฐ ผมเลยให้เงื่อนไขไปว่า ผมจะรับเข้ามาเรียน แต่ขอให้ทำงานในหน่วยงานของรัฐไปนาน ๆ จะเป็นประโยชน์กับประเทศ เจ้าตัวรับปากตอนสัมภาษณ์ แต่เข้ามาเรียนได้ไม่ถึงเทอมก็ลาออกไปทำงานภาคเอกชนที่มีงานที่ท้าทายความสามารถมากกว่าซึ่งก็ยังเป็นประโยชน์ต่อประเทศเช่นกัน น่าใจหายที่ระบบราชการไม่สามารถรักษาคนมีความรู้ความสามารถสูงอันเป็นที่ต้องการของประเทศได้

เมื่อผมนำหลักสูตรที่ปรับปรุงไปผ่านการพิจารณาของสภาวิชาการ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ รองศาสตราจารย์ ดร.จุรี วิจิตรวาทการ กรรมการสภาวิชาการ ได้กรุณาถามว่า อาจารย์จะพอช่วยให้สาขาวิชาของอาจารย์และหลักสูตรที่อาจารย์ร่างมาเป็นประโยชน์กับประเทศชาติ ราชการ และสาธารณะประโยชน์ให้ได้มากกว่านี้หรือไม่ มีวิธีการอย่างไรที่จะช่วยให้ประเทศได้บุคลากรด้านนี้จำนวนมากกว่านี้ เร็วกว่านี้ เพื่อช่วยเหลือประเทศและรัฐบาลไปบ้าง ผมได้ตอบคำถามท่านอาจารย์จุรีไป แล้วก็นำหลักสูตรนี้เข้าไปผ่านการพิจารณาจากสภาสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์อีกรอบ และตกใจมากว่าท่านองคมนตรี รองศาสตราจารย์ ดร.จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา ท่านก็กรุณาถามคำถามแทบจะมีเนื้อความเดียวกันกับที่รองศาสตราจารย์ ดร.จุรี ได้กรุณาถามผมมาแล้วในสภาวิชาการ

ผมได้ตอบอาจารย์ไปว่าที่มหาวิทยาลัยชิคาโก มีการจัด Boot Camp ชื่อ Data Science for Social Good เป็น Boot camp ที่คัดเลือกนักเรียนที่เก่ง ๆ และมีแววทางด้าน Data Science มากินนอน เรียน ทำโครงการ ติวเข้ม มีระบบพี่เลี้ยง มีการแข่งขันประกวดผลงาน สร้างนวัตกรรม ซอฟท์แวร์ แผนยุทธศาสตร์ และนำเสนอต่อสาธารณะ เพื่อให้เกิดประโยชน์กับส่วนรวม มหาวิทยาลัยชิคาโก ประสบความสำเร็จเป็นอย่างยิ่งจากโครงการนี้ สร้าง Data Scientist ที่เก่งกาจด้าน Big Data ให้วงการ และโครงการจาก Boot Camp นี้ก็ประสบความสำเร็จ นำไปใช้จริงได้เป็นอย่างดี เป็นประโยชน์จริง และนักศึกษาพวกนี้ขณะนำเสนอผลงานก็มีบริษัทเอกชนต่าง ๆ มาจองตัวกันขณะนำเสนอผลงานกันทีเดียว การทำ Boot Camp ดังกล่าวระหว่างฤดูร้อน 3-4 เดือนนั้น เด็กนักศึกษากินนอนในค่าย เรียน ทำงาน ได้รับการชี้แนะ ได้สิ่งอำนวยความสะดวก เครื่องคอมพิวเตอร์ GPU Server และ Software ต่าง ๆ ในการทำงาน ดูไปดูมาจริง ๆ ก็ไม่ได้ต่างจาก Academy Fantasia หรือ Reality Show ที่นิยมกันในประเทศไทยสักเท่าไหร่ แต่จะทำเช่นนี้ได้ ต้องใช้เงินมากพอสมควรและต้องมีคนทุ่มเทมาดูแล Boot camp นี้อย่างใกล้ชิด

ผมมีความคิดว่าหากรัฐบาลต้องการ Quick Win ด้าน Big Data จำเป็นต้องทำ Boot camp เช่นที่ University of Chicago ได้ทำมา โดยน่าจะมีหลักการดังนี้

หนึ่ง ให้แต่ละกระทรวงคัดเลือกหน่วยงานระดับกรม หรือองค์กรอิสระ เพื่อจัดทีมเข้าร่วมใน Digital Government Big Data Boot Camp กระทรวงหนึ่งส่งได้เพียงหนึ่งหน่วยงานเท่านั้น และต้องมีทีมที่ประกอบด้วย โปรแกรมเมอร์ นักพัฒนาซอฟท์แวร์ นักวิเคราะห์ข้อมูล และผู้เชี่ยวชาญในเนื้อหาด้านนั้นๆ และต้องมีฐานข้อมูลใหญ่ที่ต้องการนำพาพัฒนาเพื่อสร้างผลิตภัณฑ์ ซอฟท์แวร์ หรือนวัตกรรม ทีมละประมาณ 6-10 คน

สอง ทีมที่เข้ามาใน Boot Camp ต้องได้รับค่าตอบแทน ค่าล่วงเวลาอย่างเต็มที่ เพราะต้องทำงานวันละ 16-18 ชั่วโมงทุกวันติดต่อกัน 4-5 เดือน และเรียนหนังสือด้าน Big Data และ Data Science ด้วยวันละประมาณ 6 ชั่วโมง พบอาจารย์เพื่อรับคำปรึกษา นำเสนอผลงานประมาณ 2 ชั่วโมง มีเวลาศึกษาด้วยตนเอง 2 ชั่วโมง และทำงานโครงการหรือประชุมร่วมกันหรือทำงานร่วมกันอีกวันละ 6-10 ชั่วโมงทุกวัน อาจจะมีวันหยุดให้ได้บ้าง ตั้งเป้าหมายว่าเมื่อจบโครงการต้องมีผลงานนวัตกรรมหรือซอฟท์แวร์หรือแผนด้าน Big Data ที่จะนำเสนอแข่งกัน เพื่อรับรางวัลจากนายกรัฐมนตรี

สาม ต้องมีการเยี่ยมและให้กำลังใจตลอดจนการสนับสนุนจากหัวหน้าหน่วยงาน เช่น อธิบดี ปลัดกระทรวง รัฐมนตรี เป็นระยะ ๆ เพื่อให้มั่นใจว่าโครงการที่ดำเนินการพัฒนาใน Boot Camp มีความเป็นไปได้ และน่าจะไปทำได้จริง จนเกิดผลประโยชน์กับประเทศชาติต่อไป และเมื่อทำได้สำเร็จจะนำไปขยายผล หน่วยงานต้นสังกัดก็ควรต้องมีงบประมาณ มีโครงสร้างพื้นฐานรองรับ และได้รับการสนับสนุน

สี่ การจัดประกวด อาจจะมีการจัดโหวต มีการถ่ายทำรายการแบบ reality show เป็นระยะ ก็ได้ ถึงแม้รายการนี้ไม่ใช่รายการบันเทิง แต่ก็น่าจะเป็นรายการประเทืองปัญญาได้ และควรมีรางวัลค่าตอบแทนที่ดีพอสมควรจากนายกรัฐมนตรีหรือจากรัฐบาล

ห้า คนที่เข้ามาร่วมโครงการนี้ผู้มีศักยภาพสูง เมื่อกลับไปยังหน่วยงานต้นสังกัด จะกลายเป็นที่ต้องการของภาคเอกชน ทางสำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือนตลอดจนหน่วยงานต้นสังกัด ต้องวางแผนและวางระบบให้บุคคลผู้มีความสามารถสูงเหล่านี้ ได้ทำงาน ได้แสดงศักยภาพ และได้เติบโตต่อไปในระบบราชการ เพื่อให้งานด้าน Big Data ของรัฐบาลดำเนินต่อไปได้ เพราะรัฐบาลนั้นเป็นผู้ที่มี Big Data มากที่สุด แม้ว่าคุณภาพของข้อมูลอาจจะไม่สะอาดและไม่ครบถ้วนไปบ้างก็ตาม แต่ก็ยังมีความสำคัญมากในการพัฒนาประเทศ

ผมหวังว่าท่านนายกรัฐมนตรี จะรับฟังข้อเสนอของผมและสนับสนุนสั่งการให้เกิดผลงานด้าน Big Data ของรัฐบาลโดยเร็วเพื่อประโยชน์ของประเทศไทย