ผู้จัดการรายวัน360-วงเสวนา "สายน้ำไม่ไหลกลับ" วิพากษ์โครงการทางเลียบแม่น้ำเจ้าพระยา แสดงจุดยืนขอให้รัฐบาลชะลอโครงการ ชี้ทำลายประวัติศาสตร์ ทำลายแลนด์มาร์ค ขาดความคุ้มค่า ส่อจะกลายเป็นโฮปเวลล์ 2 หากรัฐบาลหน้าถูกคัดค้านจนสร้างไม่ได้ "ฮิวโก้ จุลจักร" ย้ำไม่ได้ค้านหัวชนฝา แต่ขอให้ชะลอเพื่อฟังเสียงชุมชน
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า วานนี้ (22 พ.ค.) สมัชชาแม่น้ำ ร่วมกับสถานีโทรทัศน์นิวส์วัน เปิดพื้นที่ลานหน้าบ้านเจ้าพระยา ถนนพระอาทิตย์ จัดเสวนา "สายน้ำไม่ไหลกลับ เราจะหยุดยั้งทางเลียบแม่น้ำเจ้าพระยาได้อย่างไร" เพื่อเป็นพื้นที่สำหรับภาคประชาชนในการแสดงความคิดเห็น และจุดยืนถึงโครงการทางเลียบแม่น้ำเจ้าพระยาของรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา และคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.)
ศ.พิเศษ ศรีศักร วัลลิโภดม นักวิชาการด้านโบราณคดีและมานุษยวิทยา กล่าวว่า อยากจะเตือนว่า ความชิบหายของบ้านเมืองเกิดจากสาเหตุ 2 อย่าง คือ ประชาชนอดอยาก และไร้ที่อยู่ที่อาศัย เป็นอันตรายทั้งโลก ความขัดแย้งในประเทศอื่นเป็นเรื่องความอดอยาก แต่บ้านเรา คือ การไม่มีที่อยู่อาศัย ปัญหาของสองฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นการไล่รื้อชุมชน ถ้าเกิดขึ้นมาจะมีการต่อต้าน เพราะทำลายพวกเขา คนที่มาไล่ไม่มีความเข้าใจ คิดว่าอยู่กันเป็นปัจเจก จะอยู่บ้าน อยู่คอนโดมิเนียม ย้ายไปอยู่ที่ไหนก็ได้ ซึ่งมันไม่ใช่ มันเป็นถิ่นฐานบ้านเมือง แม่น้ำเจ้าพระยาเป็นแม่น้ำใหญ่ มีประชาชนอยู่สองฝั่งแม่น้ำกว่า 500-600 ปี การอยู่อย่างนี้ได้เห็นรกราก มีวัด มีชุมชน เป็นแลนด์สเคปของความศักดิ์สิทธิ์ ชาวต่างชาติรู้จักกรุงเทพฯ จากวัดอรุณราชวราราม เรื่องราวต่างๆ เป็นที่รับรู้ว่านี่คือเมืองไทย สังคมไทย
"คิดว่าถ้าทำเมื่อไรจะถูกคัดค้านแน่ ไม่มีชุมชนไหนจะยอมไล่รื้อ ผมเป็นห่วงรัฐบาลและ คสช. ที่อนาคตทางการเมืองไม่แน่นอนก็ได้ การไล่รื้อที่ชุมชนจะเป็นอันตราย จากโบว์แดงเป็นโบว์ดำ ทั้งนี้ ลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นมรดกโลกอยู่แล้ว แต่จะจัดการอย่างไร เพราะมีน้ำเน่าเสียตลอดสาย เป็นไปไม่ได้ แต่ที่อันตรายก็คือ ตั้งแต่พระประแดงถึงนนทบุรีเป็นชุมชนชาวประมง ชาวสวน โดยเฉพาะเกาะเกร็ด เกาะบางกรวย และเกาะรัตนโกสินทร์ มีประวัติความเป็นมา ถิ่นฐาน ตำนานมากมาย ก็ไปทำลายเขา ความคิดโง่ๆ ถึงให้เกิดปัญหาขึ้นมา ไม่อยากจะโทษใครแต่หยุดเสียก่อนดีกว่าจะชิบหาย"ศ.พิเศษศรีศักรกล่าว
อ.ไกรศักดิ์ ชุณหะวัน มูลนิธิศิลปะวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร กล่าวว่า โครงการนี้รัฐอยากจะสร้างใจจะขาด ทั้งที่ยังไม่รู้ว่าผลกระทบทางประวัติศาสตร์ของแม่น้ำเป็นอย่างไร การคมนาคมในแม่น้ำเจ้าพระยามีปัญหาตลอดว่าจะปรับปรุงให้ดีขึ้นอย่างไร เพราะคนใช้แม่น้ำเจ้าพระยาเป็นล้านคนต่อวัน เป็นการเดินทางที่สะดวกที่สุด กำนดเวลาการเดินทางได้ดีที่สุดเมื่อเทียบกับรถเมล์ ถ้าเราทำแล้วท่าเรือจะอยู่ตรงไหน และยังไม่เห็นการออกแบบท่าเรือ เขาอยากจะให้สำเร็จโดยไม่ฟังผู้เชี่ยวชาญ และผู้เชี่ยวชาญไม่สามารถอธิบายกับชุมชนได้ ตนไม่คัดค้านร้อยเปอร์เซ็นต์ สิ่งที่น่าเป็นห่วงคือมองประชาชนเหมือนเป็นเด็กๆ ไม่ให้เกียรติ ทั้งที่ประชาชนต่อสู้เพื่อสิทธิเสรีภาพมานานกว่า 50 ปี มีกฎหมายและวัฒนธรรมทางการเมือง การมีส่วนร่วมของประชาชน ทำไปแล้วไม่ใช่ว่าจะรอด หากรัฐบาลหน้าเข้ามาแล้วถูกคัดค้านจากประชาชนจนสร้างต่อไม่ได้ แล้วจะกลายเป็นโครงการโฮปเวลล์ 2 หรืออย่างไร
นายจุลจักร จักรพงษ์ ศิลปินนักร้อง กล่าวว่า ควรใช้เวลาในการศึกษา ไม่ควรเร่งรีบก่อสร้าง และในเมื่อเป็นเงินจากภาษีประชาชน ทำไมถึงเป็นความลับและคลุมเครือ อีกอย่างตนเห็นว่าทิวทัศน์บางจุด ถ้ามองจากฝั่งพระนครไปสู่ฝั่งธนบุรี แทบจะไม่เคยเปลี่ยนไปเลย และมีศาสนสถานทุกศาสนาอยู่ตรงนั้น เป็นสายเชื่อมโยงกลับสู่อดีต เป็นวัฒนธรรมของพวกเรา คนที่อยู่ตรงนั้นเป็นหลักฐานของประวัติศาสตร์ ถ้าเราไม่มีอดีต ถ้าเราตัดตรงนั้นไปเหมือนการปฏิวัติในประเทศอื่นๆ ที่ลบล้างประวัติศาสตร์ออกไป ปฏิวัติทางวัฒนธรรม เราจะเป็นประเทศที่ไม่มีอนาคต เพราะอนาคตต้องถูกสร้างอยู่บนอดีต บนประวัติศาสตร์ และไม่ได้อาศัยแค่ในตึกหรือสร้างขึ้นมาบนคอนกรีต
"ผมมาร่วมกับกลุ่มเพื่อนแม่น้ำด้วยความหวังดี ต่อคนที่อยู่ริมแม่น้ำที่ไม่เคยเปลี่ยนทิวทัศน์ และหวังดีต่อรัฐบาลด้วย ผมเชื่อว่ายังมีเวลาที่จะถอยได้ จริงๆ โลกมีปัญหาเยอะ แต่บ้านเรามีปัญหาเฉพาะตัวของเรา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องน้ำท่วม เรื่องการเมือง ความปลอดภัย ธุรกิจ เศรษฐกิจ ผมว่าเรื่องนี้รอได้ ผมไม่ได้ออกมาต่อต้านโดยสิ้นเชิงว่าไม่ควรจะมีการสร้างอะไรทั้งสิ้น ผมอยากให้ชะลอ พยายามรักษาสิ่งดีๆ ที่เรามี นี่อาจจะเป็นโอกาสที่ดีที่จะเปลี่ยนความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับประชาชนโดยไม่ต้องเอาการเมืองมาเกี่ยวข้อง เราว่ากันเป็นเป็นเรื่องๆ เป็นเรื่องความเป็นอยู่ ไม่ได้เกี่ยวกับพรรค ไม่ได้เกี่ยวกับอุดมการณ์ ไม่ได้เกี่ยวกับเจตนา แต่ผลกระทบของการกระทำมันคืออะไร แล้วเราไม่ควรที่จะศึกษามากที่สุดเหรอ เพราะฉะนั้น การขอให้ชะลอ หรือการขอให้โปร่งใส ผมว่ามันไม่มากเกิน และผมมีความหวังว่าผู้มีอำนาจจะชะลอ และหันมาฟังพวกเราบ้างก็คงจะเป็นเรื่องที่ดี" นายจุลจักรกล่าว
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ในวงเสวนา ยังมีผู้แสดงความเห็นคัดค้านอีกหลานคน อาทิ น.ส.มาริสา สุโกศล หนุนภักดี นักธุรกิจผู้บริหารโรงแรม ที่เห็นว่าจะกระทบต่อการเดินเรือและการท่องเที่ยว , อ.ขวัญสรวง อติโพธิ สถาปนิกนักวิชาการ เห็นว่า การใช้วาทกรรม "เจ้าพระยาเพื่อทุกคน" ไม่ถูกต้อง , ดร.สิตางศุ์ พิสัยหล้า นักวิชาการชลศาสตร์ เห็นว่า โครงการนี้ไม่ตอบโจทย์อะไรเลย ทั้งทางจักรยาน วิถีชีวิตคนกรุงเทพฯ และนายสาธิต ดำรงผล ตัวแทนจากชุมชนบางอ้อ ที่ยืนยันว่าไม่เห็นด้วยกับโครงการนี้
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า วานนี้ (22 พ.ค.) สมัชชาแม่น้ำ ร่วมกับสถานีโทรทัศน์นิวส์วัน เปิดพื้นที่ลานหน้าบ้านเจ้าพระยา ถนนพระอาทิตย์ จัดเสวนา "สายน้ำไม่ไหลกลับ เราจะหยุดยั้งทางเลียบแม่น้ำเจ้าพระยาได้อย่างไร" เพื่อเป็นพื้นที่สำหรับภาคประชาชนในการแสดงความคิดเห็น และจุดยืนถึงโครงการทางเลียบแม่น้ำเจ้าพระยาของรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา และคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.)
ศ.พิเศษ ศรีศักร วัลลิโภดม นักวิชาการด้านโบราณคดีและมานุษยวิทยา กล่าวว่า อยากจะเตือนว่า ความชิบหายของบ้านเมืองเกิดจากสาเหตุ 2 อย่าง คือ ประชาชนอดอยาก และไร้ที่อยู่ที่อาศัย เป็นอันตรายทั้งโลก ความขัดแย้งในประเทศอื่นเป็นเรื่องความอดอยาก แต่บ้านเรา คือ การไม่มีที่อยู่อาศัย ปัญหาของสองฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นการไล่รื้อชุมชน ถ้าเกิดขึ้นมาจะมีการต่อต้าน เพราะทำลายพวกเขา คนที่มาไล่ไม่มีความเข้าใจ คิดว่าอยู่กันเป็นปัจเจก จะอยู่บ้าน อยู่คอนโดมิเนียม ย้ายไปอยู่ที่ไหนก็ได้ ซึ่งมันไม่ใช่ มันเป็นถิ่นฐานบ้านเมือง แม่น้ำเจ้าพระยาเป็นแม่น้ำใหญ่ มีประชาชนอยู่สองฝั่งแม่น้ำกว่า 500-600 ปี การอยู่อย่างนี้ได้เห็นรกราก มีวัด มีชุมชน เป็นแลนด์สเคปของความศักดิ์สิทธิ์ ชาวต่างชาติรู้จักกรุงเทพฯ จากวัดอรุณราชวราราม เรื่องราวต่างๆ เป็นที่รับรู้ว่านี่คือเมืองไทย สังคมไทย
"คิดว่าถ้าทำเมื่อไรจะถูกคัดค้านแน่ ไม่มีชุมชนไหนจะยอมไล่รื้อ ผมเป็นห่วงรัฐบาลและ คสช. ที่อนาคตทางการเมืองไม่แน่นอนก็ได้ การไล่รื้อที่ชุมชนจะเป็นอันตราย จากโบว์แดงเป็นโบว์ดำ ทั้งนี้ ลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นมรดกโลกอยู่แล้ว แต่จะจัดการอย่างไร เพราะมีน้ำเน่าเสียตลอดสาย เป็นไปไม่ได้ แต่ที่อันตรายก็คือ ตั้งแต่พระประแดงถึงนนทบุรีเป็นชุมชนชาวประมง ชาวสวน โดยเฉพาะเกาะเกร็ด เกาะบางกรวย และเกาะรัตนโกสินทร์ มีประวัติความเป็นมา ถิ่นฐาน ตำนานมากมาย ก็ไปทำลายเขา ความคิดโง่ๆ ถึงให้เกิดปัญหาขึ้นมา ไม่อยากจะโทษใครแต่หยุดเสียก่อนดีกว่าจะชิบหาย"ศ.พิเศษศรีศักรกล่าว
อ.ไกรศักดิ์ ชุณหะวัน มูลนิธิศิลปะวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร กล่าวว่า โครงการนี้รัฐอยากจะสร้างใจจะขาด ทั้งที่ยังไม่รู้ว่าผลกระทบทางประวัติศาสตร์ของแม่น้ำเป็นอย่างไร การคมนาคมในแม่น้ำเจ้าพระยามีปัญหาตลอดว่าจะปรับปรุงให้ดีขึ้นอย่างไร เพราะคนใช้แม่น้ำเจ้าพระยาเป็นล้านคนต่อวัน เป็นการเดินทางที่สะดวกที่สุด กำนดเวลาการเดินทางได้ดีที่สุดเมื่อเทียบกับรถเมล์ ถ้าเราทำแล้วท่าเรือจะอยู่ตรงไหน และยังไม่เห็นการออกแบบท่าเรือ เขาอยากจะให้สำเร็จโดยไม่ฟังผู้เชี่ยวชาญ และผู้เชี่ยวชาญไม่สามารถอธิบายกับชุมชนได้ ตนไม่คัดค้านร้อยเปอร์เซ็นต์ สิ่งที่น่าเป็นห่วงคือมองประชาชนเหมือนเป็นเด็กๆ ไม่ให้เกียรติ ทั้งที่ประชาชนต่อสู้เพื่อสิทธิเสรีภาพมานานกว่า 50 ปี มีกฎหมายและวัฒนธรรมทางการเมือง การมีส่วนร่วมของประชาชน ทำไปแล้วไม่ใช่ว่าจะรอด หากรัฐบาลหน้าเข้ามาแล้วถูกคัดค้านจากประชาชนจนสร้างต่อไม่ได้ แล้วจะกลายเป็นโครงการโฮปเวลล์ 2 หรืออย่างไร
นายจุลจักร จักรพงษ์ ศิลปินนักร้อง กล่าวว่า ควรใช้เวลาในการศึกษา ไม่ควรเร่งรีบก่อสร้าง และในเมื่อเป็นเงินจากภาษีประชาชน ทำไมถึงเป็นความลับและคลุมเครือ อีกอย่างตนเห็นว่าทิวทัศน์บางจุด ถ้ามองจากฝั่งพระนครไปสู่ฝั่งธนบุรี แทบจะไม่เคยเปลี่ยนไปเลย และมีศาสนสถานทุกศาสนาอยู่ตรงนั้น เป็นสายเชื่อมโยงกลับสู่อดีต เป็นวัฒนธรรมของพวกเรา คนที่อยู่ตรงนั้นเป็นหลักฐานของประวัติศาสตร์ ถ้าเราไม่มีอดีต ถ้าเราตัดตรงนั้นไปเหมือนการปฏิวัติในประเทศอื่นๆ ที่ลบล้างประวัติศาสตร์ออกไป ปฏิวัติทางวัฒนธรรม เราจะเป็นประเทศที่ไม่มีอนาคต เพราะอนาคตต้องถูกสร้างอยู่บนอดีต บนประวัติศาสตร์ และไม่ได้อาศัยแค่ในตึกหรือสร้างขึ้นมาบนคอนกรีต
"ผมมาร่วมกับกลุ่มเพื่อนแม่น้ำด้วยความหวังดี ต่อคนที่อยู่ริมแม่น้ำที่ไม่เคยเปลี่ยนทิวทัศน์ และหวังดีต่อรัฐบาลด้วย ผมเชื่อว่ายังมีเวลาที่จะถอยได้ จริงๆ โลกมีปัญหาเยอะ แต่บ้านเรามีปัญหาเฉพาะตัวของเรา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องน้ำท่วม เรื่องการเมือง ความปลอดภัย ธุรกิจ เศรษฐกิจ ผมว่าเรื่องนี้รอได้ ผมไม่ได้ออกมาต่อต้านโดยสิ้นเชิงว่าไม่ควรจะมีการสร้างอะไรทั้งสิ้น ผมอยากให้ชะลอ พยายามรักษาสิ่งดีๆ ที่เรามี นี่อาจจะเป็นโอกาสที่ดีที่จะเปลี่ยนความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับประชาชนโดยไม่ต้องเอาการเมืองมาเกี่ยวข้อง เราว่ากันเป็นเป็นเรื่องๆ เป็นเรื่องความเป็นอยู่ ไม่ได้เกี่ยวกับพรรค ไม่ได้เกี่ยวกับอุดมการณ์ ไม่ได้เกี่ยวกับเจตนา แต่ผลกระทบของการกระทำมันคืออะไร แล้วเราไม่ควรที่จะศึกษามากที่สุดเหรอ เพราะฉะนั้น การขอให้ชะลอ หรือการขอให้โปร่งใส ผมว่ามันไม่มากเกิน และผมมีความหวังว่าผู้มีอำนาจจะชะลอ และหันมาฟังพวกเราบ้างก็คงจะเป็นเรื่องที่ดี" นายจุลจักรกล่าว
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ในวงเสวนา ยังมีผู้แสดงความเห็นคัดค้านอีกหลานคน อาทิ น.ส.มาริสา สุโกศล หนุนภักดี นักธุรกิจผู้บริหารโรงแรม ที่เห็นว่าจะกระทบต่อการเดินเรือและการท่องเที่ยว , อ.ขวัญสรวง อติโพธิ สถาปนิกนักวิชาการ เห็นว่า การใช้วาทกรรม "เจ้าพระยาเพื่อทุกคน" ไม่ถูกต้อง , ดร.สิตางศุ์ พิสัยหล้า นักวิชาการชลศาสตร์ เห็นว่า โครงการนี้ไม่ตอบโจทย์อะไรเลย ทั้งทางจักรยาน วิถีชีวิตคนกรุงเทพฯ และนายสาธิต ดำรงผล ตัวแทนจากชุมชนบางอ้อ ที่ยืนยันว่าไม่เห็นด้วยกับโครงการนี้