คำพูดยอดฮิตยุคนี้ประโยคหนึ่งคือ “สังคมปัจจุบันนี้คนดีอยู่ยากนะ...” ตามมาด้วยคำอธิบายถึงเหตุที่ทำให้เกิดข้อสรุปอย่างนั้น เหตุต่างๆ ไม่จำเป็นต้องเหมือนกัน ส่วนใหญ่มักพูดถึงความวิปริตพิสดารในพฤติกรรม ทัศนคติ ความคิดของคนและผลสุดท้ายของเหตุ
เสียงโอดครวญพรรค์นี้มักเกี่ยวโยงกับความไม่เป็นธรรมในเหตุการณ์ต่างๆ และเป็นเรื่องของ “คนหน้าด้าน ไร้ยางอาย ไม่มีจิตสำนึกของการอยู่ร่วมในสังคม” สร้างกระแสเชิงลบ เป็นอย่างคำพูดที่ว่า “ในโลกนี้เราสามารถเอาชนะใครก็ได้ ยกเว้นคนหน้าด้าน”
สังคมที่ว่าอยู่ยาก อย่างที่พูดถากถางกันในบ้านเรา เป็นสังคมที่คนหน้าด้านอยู่ดี กินดี มีสถานภาพในสังคม ถ้ามีปัญหาจะมีเครือข่ายพวกเดียวกันปกป้อง ช่วยเหลือ ส่วนคนทั่วไปมีจิตวิญญาณวิญญูชนได้แต่ทอดถอนใจ หวังว่าแนวโน้มจะเบี่ยงเบนเปลี่ยนไป
ที่ผ่านมา สังคมวิญญูชนยังได้ชนะบ้าง เมื่อการทำความผิดมีหลักฐานมัดแน่น!
ถ้าเป็นเหตุรุนแรงจะมีการรุมประณามโดยสังคม นำร่องโดยสังคมโซเชียล! เหตุการณ์ที่ทำให้คนรำพันเรื่อง “สังคมเดี๋ยวนี้อยู่ยาก...” ไม่นานมานี้ คือกรณี “ดีเจเก่ง” ซึ่งถอยรถกระบะมาชนรถเก๋งคันเล็ก แล้วอ้างว่าตัวเองโดนชน แต่กล้องติดรถฟ้อง
อีกกรณีก็ “ดีเจน็อต” กระชากคอเสื้อคนขับรถมอเตอร์ไซค์มาตบหน้า อ้างว่ารถของตัวเองโดนเฉี่ยวชนแล้วคนชนขับรถหนี หลังจากโชว์ความกร่างกลางถนนจนเกินบท ชะตากรรมก็พลิก ทั้ง 2 ดีเจตกเป็นฝ่ายโดนสังคมรุมประณาม ถูกให้ออกจากงาน ต้องหลบหน้า
ยังมีเรื่องความล่าช้าในการปฏิบัติหน้าที่ของผู้รักษากฎหมาย เช่นกรณีลูกเศรษฐีขับรถชนคนเสียชีวิต เรื่องชิตังเมขาดำ เรื่องครูจอมทรัพย์ และเรื่องการปรองดอง ซึ่งมีความพิสดารหลากมิติ ส่งผลให้เกิดปัญหาด้านความน่าเชื่อถือ เป็นสภาพชวนให้คนรู้สึกท้อแท้
แต่เรื่องอื่นๆ ที่ทำให้คนตะลึง คือคำอ้างของข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ที่ว่าการขโมยภาพโดยรองอธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญาในโรงแรมที่ญี่ปุ่นเป็น “ความผิดเพียงเล็กน้อย” โดยประเมินว่า 3 ชิ้นของถูกขโมยมีมูลค่าเล็กน้อย ไม่มองว่าการลักทรัพย์คืออาชญากรรม
“ทัศนคติ” และมุมมองแบบนี้เป็นอันตรายต่อสังคม พวกที่มีแนวคิดแบบนี้ไม่ควรให้อยู่ในสังคม เหมือนพวกที่เปรยว่า “โกงกินก็ได้ ขอให้ตัวเองได้รับประโยชน์บ้างก็แล้วกัน” คนมีความคิดอันตรายไม่กลัวโทษอาญาแบบนี้มีอยู่เยอะ แต่ไม่พูดเปิดเผยให้คนอื่นฟัง
ทำให้น่าสงสัยว่าสังคมปัจจุบันเป็นยุคที่ “คนดีคือคนที่ยังไม่มีโอกาสได้โกงหรือไม่” เป็นคนดีโดยสภาวะจำยอมเมื่อสถานภาพของตัวเองไร้โอกาส แน่นอน สังคมยังมีคนมีความคิดซื่อสัตย์สุจริต มีคุณธรรม ไม่อย่างนั้นประเทศไทยคงไม่อยู่รอดจนถึงทุกวันนี้
นี่ไม่ใช่เป็นสภาวะที่ควรภูมิใจ การทุจริตเกิดจากความโลภ ความหน้าด้าน ไม่ยอมทำมาหากินด้วยความซื่อสัตย์ คดโกงคนอื่น ล่าสุดมีข้อเสนอจากความคิดที่น่าจะทำให้สังคมเละ คนดีอยู่ยากกว่าเดิมคือ จะยอมให้ผู้เสนอให้สินบนโดยถูกบังคับเสียแต่ค่าปรับ
การไม่มีโทษอาญาจะทำให้คนยอมเปิดโปงเพื่อสาวไปถึงตัวสำคัญ แต่ย่อมถูกมองได้ว่าแนวคิดเช่นนี้เป็นเพราะมีปัญหา เมื่อปราบเรื่องการให้สินบนไม่ได้ ก็จะทำให้ไม่ผิดกฎหมาย ถ้ายอมเปิดปากว่าใครเป็นคนเรียกร้องเอาสินบน และพร้อมรับผลที่จะตามมา
ถ้าเป็นการทำธุรกิจ ก็หมดโอกาสได้ทำมาหากิน ถ้าเล่นกับผู้มีอิทธิพล ก็มีสิทธิอายุสั้น หรือเบาๆ ก็โดนกลั่นแกล้ง ไปประมูลงานในองค์กรของรัฐก็ไม่มีวันที่จะชนะได้อีก
เมื่อเป็นเช่นนี้ คนดีจะอยู่ในสังคมได้อย่างไร? ได้แน่! ถ้าเจ้าหน้าที่บ้านเมืองปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมาย “โดยไม่เห็นแก่หน้าใคร และพร้อมให้ความยุติธรรมแก่ฝ่ายถูก” คนกระทำความผิดต้องได้รับโทษตามกฎหมาย ไม่มีการวิ่งเต้น ทำคดีแบบลูบหน้าปะจมูก
รูปแบบของสังคมอยู่ยาก มีโอกาสจะล่มสลาย ดูตัวอย่างคือการสอบสวนการทุจริตในคดีซื้อเครื่องยนต์โรลส์-รอยซ์ ที่ถูกมองว่าเรื่องเยอะ ขั้นตอนหลากหลาย คนได้รับมอบหมายให้สะสางสอบสวนมีปัญหาด้านความน่าเชื่อถือ สังคมไม่เชื่อว่าจะทำได้สำเร็จ
อีกกรณีคือ การประมูลซื้อรถประจำทางใช้เอ็นจีวีของ ขสมก.ผู้ชนะการประมูลถูกเจ้าหน้าที่ศุลกากรเล่นงานเรื่องหนังสือรับรองแหล่งกำเนิดของรถบัส ซึ่งถูกสงสัยว่ารถมาจากประเทศจีน ผ่านมาเลเซีย แล้วอ้างข้อตกลงของอาเซียนว่าด้วยการปลอดภาษีศุลกากร
เถียงกันไปมา ฝ่ายผู้นำเข้าอ้างว่าความล่าช้าในการปล่อยรถออกมา ทำให้คนโดยสารขาดโอกาสได้ใช้ประโยชน์จากรถ และอาจส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์ในกลุ่มประเทศอาเซียนได้ ฝ่ายศุลกากรต้องการให้วางหนังสือค้ำประกันสำหรับค่าปรับ 2 เท่า
ไม่ยาก! ไปถามรัฐบาลมาเลเซียว่าโรงงานผลิตรถบัสที่ว่านี้อยู่ที่ไหน ผลิตมาแล้วกี่คัน กรมศุลกากรต้องส่งตัวแทนไปดูสภาพโรงงาน ขายให้ใครบ้าง ตรวจดูหลักฐานต่างๆ
สังคมอยู่ยากได้รู้เรื่องวิศวกรวัย 50 ปีพาครอบครัวไปเที่ยวชายทะเล ขากลับแวะซื้อของข้างถนน มีรถตู้พวกวัยรุ่นจอดปิดทาง กว่าจะยอมเปิดทางก็มีเหตุทะเลาะกัน จากนั้นคนในรถตู้ตามมาหาเรื่อง จอดรถดักหน้าหลัง รุมทำร้ายวิศวกร ต้องยิงป้องกันตัว วัยรุ่นตาย 1
สังคมนี้คนดีจะอยู่ได้ ถ้าบ้านเมืองมีผู้นำใจซื่อ มือสะอาด กล้าจัดการกับปัญหาด้วยเจตนามุ่งมั่น ไม่เล่นเกมซ่อนเล่ห์ เอาตัวรอด แหกตาชาวบ้านตีกินไปวันๆ ถ้าคนดียังไม่ยอมรวมตัวกันดิ้นรนต่อสู้เพื่อให้ได้ผู้นำที่ว่านี้ แสดงว่าคนดียังมีไม่มาก ไม่ดีพอ มือไม่ถึง
สังคมของเราต้องทำให้คนไม่ดีอยู่ไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็นผู้ใหญ่ ผู้โต มีอำนาจแค่ไหนก็ตาม ไม่อย่างนั้นบ้านเมืองก็ไปไม่รอด ต้องมีมาตรการให้คนเคารพกฎหมาย เจ้าหน้าที่ไม่ปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมายต้องได้รับโทษเช่นกัน ต้องกำจัดระบบอุปถัมภ์ เล่นพวกให้ได้
โหรดังมาทักว่าคุณท่านผู้นำดวงตกช่วงรัฐบาลใกล้ถังแตก! ดวงตก อย่ามือตกนะ!!
เสียงโอดครวญพรรค์นี้มักเกี่ยวโยงกับความไม่เป็นธรรมในเหตุการณ์ต่างๆ และเป็นเรื่องของ “คนหน้าด้าน ไร้ยางอาย ไม่มีจิตสำนึกของการอยู่ร่วมในสังคม” สร้างกระแสเชิงลบ เป็นอย่างคำพูดที่ว่า “ในโลกนี้เราสามารถเอาชนะใครก็ได้ ยกเว้นคนหน้าด้าน”
สังคมที่ว่าอยู่ยาก อย่างที่พูดถากถางกันในบ้านเรา เป็นสังคมที่คนหน้าด้านอยู่ดี กินดี มีสถานภาพในสังคม ถ้ามีปัญหาจะมีเครือข่ายพวกเดียวกันปกป้อง ช่วยเหลือ ส่วนคนทั่วไปมีจิตวิญญาณวิญญูชนได้แต่ทอดถอนใจ หวังว่าแนวโน้มจะเบี่ยงเบนเปลี่ยนไป
ที่ผ่านมา สังคมวิญญูชนยังได้ชนะบ้าง เมื่อการทำความผิดมีหลักฐานมัดแน่น!
ถ้าเป็นเหตุรุนแรงจะมีการรุมประณามโดยสังคม นำร่องโดยสังคมโซเชียล! เหตุการณ์ที่ทำให้คนรำพันเรื่อง “สังคมเดี๋ยวนี้อยู่ยาก...” ไม่นานมานี้ คือกรณี “ดีเจเก่ง” ซึ่งถอยรถกระบะมาชนรถเก๋งคันเล็ก แล้วอ้างว่าตัวเองโดนชน แต่กล้องติดรถฟ้อง
อีกกรณีก็ “ดีเจน็อต” กระชากคอเสื้อคนขับรถมอเตอร์ไซค์มาตบหน้า อ้างว่ารถของตัวเองโดนเฉี่ยวชนแล้วคนชนขับรถหนี หลังจากโชว์ความกร่างกลางถนนจนเกินบท ชะตากรรมก็พลิก ทั้ง 2 ดีเจตกเป็นฝ่ายโดนสังคมรุมประณาม ถูกให้ออกจากงาน ต้องหลบหน้า
ยังมีเรื่องความล่าช้าในการปฏิบัติหน้าที่ของผู้รักษากฎหมาย เช่นกรณีลูกเศรษฐีขับรถชนคนเสียชีวิต เรื่องชิตังเมขาดำ เรื่องครูจอมทรัพย์ และเรื่องการปรองดอง ซึ่งมีความพิสดารหลากมิติ ส่งผลให้เกิดปัญหาด้านความน่าเชื่อถือ เป็นสภาพชวนให้คนรู้สึกท้อแท้
แต่เรื่องอื่นๆ ที่ทำให้คนตะลึง คือคำอ้างของข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ที่ว่าการขโมยภาพโดยรองอธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญาในโรงแรมที่ญี่ปุ่นเป็น “ความผิดเพียงเล็กน้อย” โดยประเมินว่า 3 ชิ้นของถูกขโมยมีมูลค่าเล็กน้อย ไม่มองว่าการลักทรัพย์คืออาชญากรรม
“ทัศนคติ” และมุมมองแบบนี้เป็นอันตรายต่อสังคม พวกที่มีแนวคิดแบบนี้ไม่ควรให้อยู่ในสังคม เหมือนพวกที่เปรยว่า “โกงกินก็ได้ ขอให้ตัวเองได้รับประโยชน์บ้างก็แล้วกัน” คนมีความคิดอันตรายไม่กลัวโทษอาญาแบบนี้มีอยู่เยอะ แต่ไม่พูดเปิดเผยให้คนอื่นฟัง
ทำให้น่าสงสัยว่าสังคมปัจจุบันเป็นยุคที่ “คนดีคือคนที่ยังไม่มีโอกาสได้โกงหรือไม่” เป็นคนดีโดยสภาวะจำยอมเมื่อสถานภาพของตัวเองไร้โอกาส แน่นอน สังคมยังมีคนมีความคิดซื่อสัตย์สุจริต มีคุณธรรม ไม่อย่างนั้นประเทศไทยคงไม่อยู่รอดจนถึงทุกวันนี้
นี่ไม่ใช่เป็นสภาวะที่ควรภูมิใจ การทุจริตเกิดจากความโลภ ความหน้าด้าน ไม่ยอมทำมาหากินด้วยความซื่อสัตย์ คดโกงคนอื่น ล่าสุดมีข้อเสนอจากความคิดที่น่าจะทำให้สังคมเละ คนดีอยู่ยากกว่าเดิมคือ จะยอมให้ผู้เสนอให้สินบนโดยถูกบังคับเสียแต่ค่าปรับ
การไม่มีโทษอาญาจะทำให้คนยอมเปิดโปงเพื่อสาวไปถึงตัวสำคัญ แต่ย่อมถูกมองได้ว่าแนวคิดเช่นนี้เป็นเพราะมีปัญหา เมื่อปราบเรื่องการให้สินบนไม่ได้ ก็จะทำให้ไม่ผิดกฎหมาย ถ้ายอมเปิดปากว่าใครเป็นคนเรียกร้องเอาสินบน และพร้อมรับผลที่จะตามมา
ถ้าเป็นการทำธุรกิจ ก็หมดโอกาสได้ทำมาหากิน ถ้าเล่นกับผู้มีอิทธิพล ก็มีสิทธิอายุสั้น หรือเบาๆ ก็โดนกลั่นแกล้ง ไปประมูลงานในองค์กรของรัฐก็ไม่มีวันที่จะชนะได้อีก
เมื่อเป็นเช่นนี้ คนดีจะอยู่ในสังคมได้อย่างไร? ได้แน่! ถ้าเจ้าหน้าที่บ้านเมืองปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมาย “โดยไม่เห็นแก่หน้าใคร และพร้อมให้ความยุติธรรมแก่ฝ่ายถูก” คนกระทำความผิดต้องได้รับโทษตามกฎหมาย ไม่มีการวิ่งเต้น ทำคดีแบบลูบหน้าปะจมูก
รูปแบบของสังคมอยู่ยาก มีโอกาสจะล่มสลาย ดูตัวอย่างคือการสอบสวนการทุจริตในคดีซื้อเครื่องยนต์โรลส์-รอยซ์ ที่ถูกมองว่าเรื่องเยอะ ขั้นตอนหลากหลาย คนได้รับมอบหมายให้สะสางสอบสวนมีปัญหาด้านความน่าเชื่อถือ สังคมไม่เชื่อว่าจะทำได้สำเร็จ
อีกกรณีคือ การประมูลซื้อรถประจำทางใช้เอ็นจีวีของ ขสมก.ผู้ชนะการประมูลถูกเจ้าหน้าที่ศุลกากรเล่นงานเรื่องหนังสือรับรองแหล่งกำเนิดของรถบัส ซึ่งถูกสงสัยว่ารถมาจากประเทศจีน ผ่านมาเลเซีย แล้วอ้างข้อตกลงของอาเซียนว่าด้วยการปลอดภาษีศุลกากร
เถียงกันไปมา ฝ่ายผู้นำเข้าอ้างว่าความล่าช้าในการปล่อยรถออกมา ทำให้คนโดยสารขาดโอกาสได้ใช้ประโยชน์จากรถ และอาจส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์ในกลุ่มประเทศอาเซียนได้ ฝ่ายศุลกากรต้องการให้วางหนังสือค้ำประกันสำหรับค่าปรับ 2 เท่า
ไม่ยาก! ไปถามรัฐบาลมาเลเซียว่าโรงงานผลิตรถบัสที่ว่านี้อยู่ที่ไหน ผลิตมาแล้วกี่คัน กรมศุลกากรต้องส่งตัวแทนไปดูสภาพโรงงาน ขายให้ใครบ้าง ตรวจดูหลักฐานต่างๆ
สังคมอยู่ยากได้รู้เรื่องวิศวกรวัย 50 ปีพาครอบครัวไปเที่ยวชายทะเล ขากลับแวะซื้อของข้างถนน มีรถตู้พวกวัยรุ่นจอดปิดทาง กว่าจะยอมเปิดทางก็มีเหตุทะเลาะกัน จากนั้นคนในรถตู้ตามมาหาเรื่อง จอดรถดักหน้าหลัง รุมทำร้ายวิศวกร ต้องยิงป้องกันตัว วัยรุ่นตาย 1
สังคมนี้คนดีจะอยู่ได้ ถ้าบ้านเมืองมีผู้นำใจซื่อ มือสะอาด กล้าจัดการกับปัญหาด้วยเจตนามุ่งมั่น ไม่เล่นเกมซ่อนเล่ห์ เอาตัวรอด แหกตาชาวบ้านตีกินไปวันๆ ถ้าคนดียังไม่ยอมรวมตัวกันดิ้นรนต่อสู้เพื่อให้ได้ผู้นำที่ว่านี้ แสดงว่าคนดียังมีไม่มาก ไม่ดีพอ มือไม่ถึง
สังคมของเราต้องทำให้คนไม่ดีอยู่ไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็นผู้ใหญ่ ผู้โต มีอำนาจแค่ไหนก็ตาม ไม่อย่างนั้นบ้านเมืองก็ไปไม่รอด ต้องมีมาตรการให้คนเคารพกฎหมาย เจ้าหน้าที่ไม่ปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมายต้องได้รับโทษเช่นกัน ต้องกำจัดระบบอุปถัมภ์ เล่นพวกให้ได้
โหรดังมาทักว่าคุณท่านผู้นำดวงตกช่วงรัฐบาลใกล้ถังแตก! ดวงตก อย่ามือตกนะ!!