อังคาร กัลยาณพงศ์ทรงคุณค่า
ยิ่งกว่ามหาชนจะเข้าถึง
อัจฉริยภาพหลากหลายและลึกซึ้ง
เปรียบประหนึ่งอัญมณีอันเพริศแพร้ว
นฤมิตกรรมสำคัญอันปรากฏ
เป็นขบถออกนอกทางไม่เป็นแถว
ต่อผู้ใดนัยนาเขามีแวว
จึงจะซึ้งถึงความแพรวพราว พร้อมพลังอลังการ
อาจารย์สุลักษณ์ ศิวรักษ์ โพสต์ข้อความนี่บนเฟซบุ๊ก ถึงท่านอังคาร กัลยาณพงศ์ กัลยาณมิตรผู้ล่วงลับ
ผมเรียก “ท่านอังคาร” ในฐานะที่ยกย่องผู้ล่วงลับก็ใช่อยู่ แต่จริงๆ แล้วคำนี้เป็นคำเรียกขานที่ติดปากคนทั่วไป มีที่มาก็คือ ท่านอังคารเป็นกวีร่วมสมัยกับหม่อมเจ้าจันทร์จิรายุวัฒน์ผู้มีความสามารถในด้านกวี ใช้นามปากกาว่า “พ. ณ. ประมวญมารค” กระทั่งมีคนนำทั้งสองท่านมายกย่องเปรียบเทียบกันในฐานะกวีร่วมสมัย
เมื่อมีคนเรียกหม่อมเจ้าจันทร์จิรายุวัฒน์ว่า “ท่านจันทร์” ตามพระนามย่อ ก็เลยมีคนเรียกกวีสามัญชนจากนครศรีธรรมราชอย่างอังคาร กัลยาณพงศ์ ล้อว่า “ท่านอังคาร” เพื่อให้คล้องจองกันจนเป็นคำติดปากแต่นั้นมา
แต่บทกวีของอาจารย์สุลักษณ์ก็ถูกตอบโต้อย่างรุนแรงจากสมศักดิ์ เจียมธีรสกุล ในท่วงทำนองว่า
สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล “โดยส่วนตัว แต่ไหนแต่ไร ผมไม่ถึงกับชอบงานกวีของคุณอังคาร แม้ว่า จะรู้สึกว่า มีความน่าสนใจ แต่โดยส่วนตัว ผมอ่านแล้ว ไม่ได้ชอบมาก นี่พูดในแง่วรรณศิลป์ และเป็นรสนิยมส่วนตัว แต่คุณอังคารในไม่กี่ปีสุดท้ายของชีวิต ที่ไปอ่านบทกวีในงานพันธมิตรฯ หลายครั้ง สาปแช่งนักการเมือง เชียร์เจ้า เป็นงานที่แย่มาก ในแง่การเมือง (ในแง่วรรณศิลป์ โดยส่วนตัว ผมก็ว่า ไม่ได้ดี อาจจะเรียกว่า แย่กว่างานสมัยก่อนด้วยซ้ำ)”
รสนิยมของสมศักดิ์เจียมไม่ต้องกับบทกวีของท่านอังคารก็เป็นเรื่องของสมศักดิ์เจียมไม่มีใครว่าอะไรหรอกครับ สมศักดิ์เจียมมีสิทธิ์ครับที่จะไม่ชอบท่านอังคาร
แต่ประเด็นที่หลายคนเข้ามาท้วงติงสมศักดิ์ก็เป็นเรื่อง “กาลเทศะ” ที่ว่า เวลานี้ไม่ใช่เวลาที่เหมาะสมที่ควรจะแสดงความเห็นด้วยถ้อยคำแบบนี้ ก็ถูกสมศักดิ์ เจียมตอบโต้กลับมาอย่างเผ็ดร้อน ประเด็นหลักๆ ของสมศักดิ์ก็คือ รับไม่ได้ที่ช่วง 5-6 ปีที่ผ่านมานั้น ท่านอังคารขึ้นเวทีพันธมิตรฯ พูดง่ายๆ ก็คือ มีจุดยืนสนับสนุนพันธมิตรฯ ที่เป็นขั้วทางอุดมการณ์ที่ตรงข้ามกับสมศักดิ์ โดยเฉพาะเรื่องที่ท่านอังคารแสดงความรักต่อองค์พระมหากษัตริย์ และเรียกร้องการปกป้องดินแดนรอบเขาพระวิหาร
ที่สมศักดิ์เจียม เรียกว่า เชียร์เจ้า คลั่งชาติ พร้อมกับพูดทำนองว่า ถ้าอาจารย์สุลักษณ์เขียนถึงคนตายในเชิงบวกได้ ทำไมจะเขียนถึงในเชิงลบไม่ได้
สมศักดิ์ เจียม อ้างว่า เมื่ออาจารย์สุลักษณ์ เขียนประเมินท่านอังคารต่อสาธารณะเขาในฐานะบุคคลของสาธารณะคนหนึ่งก็มีสิทธิ์โต้แย้งประเด็นนี้
สมศักดิ์ บอกว่า “สมมติมีใครสักคนทำอะไรแย่มากๆ แล้วคนนั้น บังเอิญตายขึ้นมาหรือครับ? ผมสงสัยว่า ถ้าเราพูดถึงนักการเมืองสักคน คุณจะยังเขียนยังงี้ไหม? ผมพนันได้เลยว่า ถ้าพรุ่งนี้ นักการเมืองสักคนตาย (เอ้า ทักษิณ ก็ได้) คงมีคนมาเขียนด่า มากกว่าที่ผมวิจารณ์งานอังคาร อย่างเทียบไม่ได้ และผมออกจะเชื่อว่า คุณก็คงไม่รู้สึกว่า เป็นเรื่องอะไรมากมาย”
“สมมติผมตายวันนี้ ผมพนันได้เลยว่า คงมีคนรักเจ้าจำนวนมาก เขียนประมาณ” “ตายๆ ไปได้ก็ดี แผ่นดินสูงขึ้น” สมศักดิ์ว่า
พูดง่ายๆ คือสมศักดิ์พยายามบอกว่าเรื่องแบบนี้ใครเขาก็ทำกัน
ผมยอมรับว่า ถ้าสมศักดิ์ตายหรือทักษิณตายก็อาจจะมีคนเขียนทำนองที่สมศักดิ์ว่า จำนวนมากจริงๆ ขณะเดียวกันก็คงมีคนอาลัยอาวรณ์จำนวนไม่น้อย แต่ประเด็นมันอยู่ที่ว่าใครจะรักจะหลง ใครจะเกลียดใครถ้าต่างคนแสดงออกในพื้นที่ของตัวเองก็คงไม่แปลกอะไร ไม่ใช่พออาจารย์สุลักษณ์พูดสดุดีท่านอังคารสมศักดิ์ก็ตะโกนด่าท่านอังคารสวนออกมา
ซึ่งอย่างนี้แหละครับผมคิดว่าไม่มีใครเขาทำกัน โดยเฉพาะคนที่เรียกตัวเองว่าปัญญาชน
ที่สำคัญท่านอังคารไม่ใช่นักการเมืองและไม่เคยไปกล่าวหาด่าทอคนที่มีอุดมการณ์ทางการเมืองต่างกับตัวเอง แม้จริงอยู่ว่า ทุกวันนี้คนไทยแบ่งออกเป็น 2 ฝ่าย และต่างเชื่อมั่นว่า ฝ่ายของตัวเองเป็นฝ่ายถูก ด่ากันว่าฝ่ายหนึ่งเป็นควายแดง ควายเหลือง เป็นแมลงสาบซึ่งเป็นวิสัยโดยทั่วไปของคนธรรมดาสามัญ แต่คนอย่างสมศักดิ์เจียมที่เป็นถึงครูบาอาจารย์แยกแยะไม่ได้เลยหรือว่า คนที่มีอุดมการณ์ทางการเมืองต่างกับตัวเองนั้นเป็นคนผิดที่ต้องประณามด้วยความชิงชังแม้ว่าจะตายไปแล้วเช่นนั้นหรือ
ที่ผ่านมาบทกวีของท่านอังคารก็เพียงแต่แสดงจุดยืนและอุดมการณ์ของตัวเองออกมาหรืออย่างมากก็ด่าทอนักการเมืองเท่านั้น ไม่เคยเห็นบทกวีบทไหนของท่านอังคารที่ก้าวล่วงไปสู่คนที่มีจุดยืนต่างกับตัวเองเลย
ต่างกับที่สมศักดิ์แสดงออกมาประณามหยามเหยียดคนที่มีความคิด มีอุดมการณ์ต่างกับตัวเองกระทั่งในวันที่ผู้นั้นลาลับไปในระหว่างความโศกเศร้าอาลัยของญาติมิตร
ผมคิดว่า สมศักดิ์มีสิทธิ์จะไม่ชอบท่านอังคาร ไม่ชอบบทกวีของท่านอังคาร แต่ผมคิดว่า อุดมการณ์ทางการเมืองนั้นเป็นเรื่องที่ไม่ควรจะหมิ่นหยามกัน ผิดตรงไหนหรือครับที่ท่านอังคารไม่เห็นด้วยกับอุดมการณ์ของคนเสื้อแดง และไม่เกลียดเจ้าอย่างที่สมศักดิ์เป็น
อะไรที่บอกล่ะครับว่า อุดมการณ์ของคนเสื้อแดงเป็นความถูกต้องฝ่ายเดียว แล้วต้องไม่เชียร์เจ้าเท่านั้นจึงจะมีคุณค่าของความเป็นมนุษย์ ผมถามว่าสมศักดิ์ไม่รู้เลยหรือว่า วันนี้ทักษิณเพียงแต่หลอกใช้คนเสื้อแดง คนเสื้อแดงจำนวนมากยังติดคุก เพราะถูกแกนนำเสื้อแดงปลุกปั่นให้ใช้ความรุนแรงเอาอาวุธต่อสู้กับอำนาจรัฐและเผาบ้านเผาเมือง
ไม่เห็นหรือว่า นักการเมืองและแกนนำเสื้อแดงที่เป็นลูกน้องของทักษิณคิดเพียงแต่ช่วยให้ทักษิณพ้นผิดโดยไม่สนใจไยดีกับคนตัวเล็กๆ ที่ถูกหลอกให้มาติดคุกเพราะตัวเองเลย แล้วถามหน่อยว่าวาระไพร่อำมาตย์ที่ปลุกปั่นกันบนเวทีเสื้อแดงในวันที่พวกทักษิณมีอำนาจนั้นอยู่ตรงไหน
คำประณามหยามเหยียดต่อท่านอังคารของสมศักดิ์เจียมมีมากมายกว่าที่ผมยกมาอีกครับ
การโต้แย้งถกเถียงความคิดกับคนที่เห็นต่างอุดมการณ์และเชิดชูอุดมการณ์ของตัวเองเป็นเรื่องที่ควรทำครับ ถ้าเรามั่นใจว่านั่นเป็นสิ่งที่ถูกต้อง แต่ต้องอยู่บนพื้นฐานการเคารพความแตกต่างของกันและกัน บนพื้นที่และโอกาสที่ควรแสดงออก
ถ้าแค่ท่านอังคารเขียนบทกวีเชียร์เจ้าและขึ้นเวทีพันธมิตรฯ ก็เป็นคนชั่วร้ายในสายตาของคนที่เป็นครูบาอาจารย์อย่างสมศักดิ์เจียมจนต้องออกมาประณามต่อสาธารณะแม้ตายจากโลกนี้ไปแล้ว ผมคิดว่าประเทศนี้ก็คงต้องรบแตกหักกันไปข้างหนึ่งล่ะครับ
ขออภัยนะครับที่เอาท่านอังคารมาเขียนคู่กับสมศักดิ์เจียม ทั้งที่ว่าไปแล้วถ้าเปรียบกับท่านอังคาร สมศักดิ์เจียมก็แค่หมาที่เยี่ยวรดภูเขาทองเท่านั้นเอง
ยิ่งกว่ามหาชนจะเข้าถึง
อัจฉริยภาพหลากหลายและลึกซึ้ง
เปรียบประหนึ่งอัญมณีอันเพริศแพร้ว
นฤมิตกรรมสำคัญอันปรากฏ
เป็นขบถออกนอกทางไม่เป็นแถว
ต่อผู้ใดนัยนาเขามีแวว
จึงจะซึ้งถึงความแพรวพราว พร้อมพลังอลังการ
อาจารย์สุลักษณ์ ศิวรักษ์ โพสต์ข้อความนี่บนเฟซบุ๊ก ถึงท่านอังคาร กัลยาณพงศ์ กัลยาณมิตรผู้ล่วงลับ
ผมเรียก “ท่านอังคาร” ในฐานะที่ยกย่องผู้ล่วงลับก็ใช่อยู่ แต่จริงๆ แล้วคำนี้เป็นคำเรียกขานที่ติดปากคนทั่วไป มีที่มาก็คือ ท่านอังคารเป็นกวีร่วมสมัยกับหม่อมเจ้าจันทร์จิรายุวัฒน์ผู้มีความสามารถในด้านกวี ใช้นามปากกาว่า “พ. ณ. ประมวญมารค” กระทั่งมีคนนำทั้งสองท่านมายกย่องเปรียบเทียบกันในฐานะกวีร่วมสมัย
เมื่อมีคนเรียกหม่อมเจ้าจันทร์จิรายุวัฒน์ว่า “ท่านจันทร์” ตามพระนามย่อ ก็เลยมีคนเรียกกวีสามัญชนจากนครศรีธรรมราชอย่างอังคาร กัลยาณพงศ์ ล้อว่า “ท่านอังคาร” เพื่อให้คล้องจองกันจนเป็นคำติดปากแต่นั้นมา
แต่บทกวีของอาจารย์สุลักษณ์ก็ถูกตอบโต้อย่างรุนแรงจากสมศักดิ์ เจียมธีรสกุล ในท่วงทำนองว่า
สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล “โดยส่วนตัว แต่ไหนแต่ไร ผมไม่ถึงกับชอบงานกวีของคุณอังคาร แม้ว่า จะรู้สึกว่า มีความน่าสนใจ แต่โดยส่วนตัว ผมอ่านแล้ว ไม่ได้ชอบมาก นี่พูดในแง่วรรณศิลป์ และเป็นรสนิยมส่วนตัว แต่คุณอังคารในไม่กี่ปีสุดท้ายของชีวิต ที่ไปอ่านบทกวีในงานพันธมิตรฯ หลายครั้ง สาปแช่งนักการเมือง เชียร์เจ้า เป็นงานที่แย่มาก ในแง่การเมือง (ในแง่วรรณศิลป์ โดยส่วนตัว ผมก็ว่า ไม่ได้ดี อาจจะเรียกว่า แย่กว่างานสมัยก่อนด้วยซ้ำ)”
รสนิยมของสมศักดิ์เจียมไม่ต้องกับบทกวีของท่านอังคารก็เป็นเรื่องของสมศักดิ์เจียมไม่มีใครว่าอะไรหรอกครับ สมศักดิ์เจียมมีสิทธิ์ครับที่จะไม่ชอบท่านอังคาร
แต่ประเด็นที่หลายคนเข้ามาท้วงติงสมศักดิ์ก็เป็นเรื่อง “กาลเทศะ” ที่ว่า เวลานี้ไม่ใช่เวลาที่เหมาะสมที่ควรจะแสดงความเห็นด้วยถ้อยคำแบบนี้ ก็ถูกสมศักดิ์ เจียมตอบโต้กลับมาอย่างเผ็ดร้อน ประเด็นหลักๆ ของสมศักดิ์ก็คือ รับไม่ได้ที่ช่วง 5-6 ปีที่ผ่านมานั้น ท่านอังคารขึ้นเวทีพันธมิตรฯ พูดง่ายๆ ก็คือ มีจุดยืนสนับสนุนพันธมิตรฯ ที่เป็นขั้วทางอุดมการณ์ที่ตรงข้ามกับสมศักดิ์ โดยเฉพาะเรื่องที่ท่านอังคารแสดงความรักต่อองค์พระมหากษัตริย์ และเรียกร้องการปกป้องดินแดนรอบเขาพระวิหาร
ที่สมศักดิ์เจียม เรียกว่า เชียร์เจ้า คลั่งชาติ พร้อมกับพูดทำนองว่า ถ้าอาจารย์สุลักษณ์เขียนถึงคนตายในเชิงบวกได้ ทำไมจะเขียนถึงในเชิงลบไม่ได้
สมศักดิ์ เจียม อ้างว่า เมื่ออาจารย์สุลักษณ์ เขียนประเมินท่านอังคารต่อสาธารณะเขาในฐานะบุคคลของสาธารณะคนหนึ่งก็มีสิทธิ์โต้แย้งประเด็นนี้
สมศักดิ์ บอกว่า “สมมติมีใครสักคนทำอะไรแย่มากๆ แล้วคนนั้น บังเอิญตายขึ้นมาหรือครับ? ผมสงสัยว่า ถ้าเราพูดถึงนักการเมืองสักคน คุณจะยังเขียนยังงี้ไหม? ผมพนันได้เลยว่า ถ้าพรุ่งนี้ นักการเมืองสักคนตาย (เอ้า ทักษิณ ก็ได้) คงมีคนมาเขียนด่า มากกว่าที่ผมวิจารณ์งานอังคาร อย่างเทียบไม่ได้ และผมออกจะเชื่อว่า คุณก็คงไม่รู้สึกว่า เป็นเรื่องอะไรมากมาย”
“สมมติผมตายวันนี้ ผมพนันได้เลยว่า คงมีคนรักเจ้าจำนวนมาก เขียนประมาณ” “ตายๆ ไปได้ก็ดี แผ่นดินสูงขึ้น” สมศักดิ์ว่า
พูดง่ายๆ คือสมศักดิ์พยายามบอกว่าเรื่องแบบนี้ใครเขาก็ทำกัน
ผมยอมรับว่า ถ้าสมศักดิ์ตายหรือทักษิณตายก็อาจจะมีคนเขียนทำนองที่สมศักดิ์ว่า จำนวนมากจริงๆ ขณะเดียวกันก็คงมีคนอาลัยอาวรณ์จำนวนไม่น้อย แต่ประเด็นมันอยู่ที่ว่าใครจะรักจะหลง ใครจะเกลียดใครถ้าต่างคนแสดงออกในพื้นที่ของตัวเองก็คงไม่แปลกอะไร ไม่ใช่พออาจารย์สุลักษณ์พูดสดุดีท่านอังคารสมศักดิ์ก็ตะโกนด่าท่านอังคารสวนออกมา
ซึ่งอย่างนี้แหละครับผมคิดว่าไม่มีใครเขาทำกัน โดยเฉพาะคนที่เรียกตัวเองว่าปัญญาชน
ที่สำคัญท่านอังคารไม่ใช่นักการเมืองและไม่เคยไปกล่าวหาด่าทอคนที่มีอุดมการณ์ทางการเมืองต่างกับตัวเอง แม้จริงอยู่ว่า ทุกวันนี้คนไทยแบ่งออกเป็น 2 ฝ่าย และต่างเชื่อมั่นว่า ฝ่ายของตัวเองเป็นฝ่ายถูก ด่ากันว่าฝ่ายหนึ่งเป็นควายแดง ควายเหลือง เป็นแมลงสาบซึ่งเป็นวิสัยโดยทั่วไปของคนธรรมดาสามัญ แต่คนอย่างสมศักดิ์เจียมที่เป็นถึงครูบาอาจารย์แยกแยะไม่ได้เลยหรือว่า คนที่มีอุดมการณ์ทางการเมืองต่างกับตัวเองนั้นเป็นคนผิดที่ต้องประณามด้วยความชิงชังแม้ว่าจะตายไปแล้วเช่นนั้นหรือ
ที่ผ่านมาบทกวีของท่านอังคารก็เพียงแต่แสดงจุดยืนและอุดมการณ์ของตัวเองออกมาหรืออย่างมากก็ด่าทอนักการเมืองเท่านั้น ไม่เคยเห็นบทกวีบทไหนของท่านอังคารที่ก้าวล่วงไปสู่คนที่มีจุดยืนต่างกับตัวเองเลย
ต่างกับที่สมศักดิ์แสดงออกมาประณามหยามเหยียดคนที่มีความคิด มีอุดมการณ์ต่างกับตัวเองกระทั่งในวันที่ผู้นั้นลาลับไปในระหว่างความโศกเศร้าอาลัยของญาติมิตร
ผมคิดว่า สมศักดิ์มีสิทธิ์จะไม่ชอบท่านอังคาร ไม่ชอบบทกวีของท่านอังคาร แต่ผมคิดว่า อุดมการณ์ทางการเมืองนั้นเป็นเรื่องที่ไม่ควรจะหมิ่นหยามกัน ผิดตรงไหนหรือครับที่ท่านอังคารไม่เห็นด้วยกับอุดมการณ์ของคนเสื้อแดง และไม่เกลียดเจ้าอย่างที่สมศักดิ์เป็น
อะไรที่บอกล่ะครับว่า อุดมการณ์ของคนเสื้อแดงเป็นความถูกต้องฝ่ายเดียว แล้วต้องไม่เชียร์เจ้าเท่านั้นจึงจะมีคุณค่าของความเป็นมนุษย์ ผมถามว่าสมศักดิ์ไม่รู้เลยหรือว่า วันนี้ทักษิณเพียงแต่หลอกใช้คนเสื้อแดง คนเสื้อแดงจำนวนมากยังติดคุก เพราะถูกแกนนำเสื้อแดงปลุกปั่นให้ใช้ความรุนแรงเอาอาวุธต่อสู้กับอำนาจรัฐและเผาบ้านเผาเมือง
ไม่เห็นหรือว่า นักการเมืองและแกนนำเสื้อแดงที่เป็นลูกน้องของทักษิณคิดเพียงแต่ช่วยให้ทักษิณพ้นผิดโดยไม่สนใจไยดีกับคนตัวเล็กๆ ที่ถูกหลอกให้มาติดคุกเพราะตัวเองเลย แล้วถามหน่อยว่าวาระไพร่อำมาตย์ที่ปลุกปั่นกันบนเวทีเสื้อแดงในวันที่พวกทักษิณมีอำนาจนั้นอยู่ตรงไหน
คำประณามหยามเหยียดต่อท่านอังคารของสมศักดิ์เจียมมีมากมายกว่าที่ผมยกมาอีกครับ
การโต้แย้งถกเถียงความคิดกับคนที่เห็นต่างอุดมการณ์และเชิดชูอุดมการณ์ของตัวเองเป็นเรื่องที่ควรทำครับ ถ้าเรามั่นใจว่านั่นเป็นสิ่งที่ถูกต้อง แต่ต้องอยู่บนพื้นฐานการเคารพความแตกต่างของกันและกัน บนพื้นที่และโอกาสที่ควรแสดงออก
ถ้าแค่ท่านอังคารเขียนบทกวีเชียร์เจ้าและขึ้นเวทีพันธมิตรฯ ก็เป็นคนชั่วร้ายในสายตาของคนที่เป็นครูบาอาจารย์อย่างสมศักดิ์เจียมจนต้องออกมาประณามต่อสาธารณะแม้ตายจากโลกนี้ไปแล้ว ผมคิดว่าประเทศนี้ก็คงต้องรบแตกหักกันไปข้างหนึ่งล่ะครับ
ขออภัยนะครับที่เอาท่านอังคารมาเขียนคู่กับสมศักดิ์เจียม ทั้งที่ว่าไปแล้วถ้าเปรียบกับท่านอังคาร สมศักดิ์เจียมก็แค่หมาที่เยี่ยวรดภูเขาทองเท่านั้นเอง
