คงต้องยอมรับว่ากฎหมายลิขสิทธิ์ ให้อำนาจแก่เจ้าของลิขสิทธิ์ในการดำเนินการกับผู้ที่กระทำการละเมิดไว้อย่างมาก แต่ก็ต้องยอมรับว่าปัจจุบันนี้ มีการร้องเรียนว่าเจ้าของลิขสิทธิ์บางรายใช้อำนาจทางกฎหมายนี้หาประโยชน์เข้าใส่ตัวเอง โดยใช้อำนาจทางกฎหมายออกไปจับกุมดำเนินคดีกับผู้ประกอบธุรกิจประเภทร้านอาหาร ภัตตาคาร สถานบันเทิง ที่ให้บริการฟังเพลงหรือร้องเพลงคาราโอเกะที่รู้เท่าไม่ถึงการณ์ก็มีมากเช่นกัน
จากปัญหาที่เกิดขึ้น คงต้องยอมรับว่า ขณะนี้ยังมีผู้ประกอบธุรกิจบางรายยังไม่ปรับตัวเองให้เข้าสู่ระบบอย่างถูกต้องตามที่กฎหมายกำหนด โดยเฉพาะการขอใบอนุญาตประกอบธุรกิจตามกฎหมาย ทั้งการจดทะเบียนพาณิชย์ กับกรมพัฒนาธุรกิจการค้า กระทรวงพาณิชย์ หรือสำนักงานพัฒนาธุรกิจการค้าจังหวัด การขอใบอนุญาตฉายหรือให้บริการเทปและวัสดุโทรทัศน์ กับกระทรวงวัฒนธรรม หรือสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัด การขออนุญาตจัดให้มีการแสดงดนตรีหรือการแสดงอื่นใดเพื่อการบันเทิงกับสถานีตำรวจในท้องที่นั้นๆ
ขณะเดียวกัน ยังไม่มีการขออนุญาตการใช้สิทธิในการเผยแพร่เพลงต่อสาธารณชนจากเจ้าของลิขสิทธิ์อย่างถูกต้อง ทำให้มีช่องว่างที่จะให้ผู้มีอำนาจตามกฎหมายมาจับกุมและดำเนินคดีได้
เนื่องจากการกฎหมายลิขสิทธิ์ให้ความคุ้มครองสิทธิของเจ้าของลิขสิทธิ์อย่างเต็มที่ โดยเจ้าของลิขสิทธิ์จึงมีสิทธิแต่เพียงผู้เดียวในการที่จะกระทำการใดๆ แก่งานของตน เช่น ทำสำเนา ดัดแปลง หรือนำออกเผยแพร่ต่อสาธารณชน เป็นต้น ซึ่งเป็นไปตามหลักสากลในเรื่องการคุ้มครองลิขสิทธิ์ และความตกลงระหว่างประเทศด้านลิขสิทธิ์ที่ประเทศไทยเป็นภาคีอยู่ด้วย
ดังนั้น หากผู้ประกอบธุรกิจท่านใดนำงานเพลงไปเปิดให้บริการแก่ลูกค้าโดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าของลิขสิทธิ์ ก็จะถือเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ ซึ่งเจ้าของลิขสิทธิ์หรือตัวแทนรับมอบอำนาจจากเจ้าของลิขสิทธิ์สามารถจับกุมดำเนินคดีเพื่อเรียกร้องค่าเสียหายอันเกิดจากการกระทำละเมิดได้
อย่างไรก็ตาม การจะจับกุมดำเนินคดีในข้อหาละเมิดลิขสิทธิ์ได้นั้น เจ้าของลิขสิทธิ์หรือตัวแทนรับมอบอำนาจจะต้องไปร้องทุกข์ต่อเจ้าหน้าที่ตำรวจก่อน โดยการเข้าจับกุมทุกครั้งจะต้องกระทำโดยเจ้าหน้าที่ตำรวจ เนื่องจากเจ้าของลิขสิทธิ์หรือตัวแทนไม่อาจดำเนินคดีได้โดยลำพัง
เพราะฉะนั้น หากใครที่ไม่ต้องการที่จะตกเป็นผู้ต้องหาในคดีละเมิดลิขสิทธิ์ ก็ควรจะปฏิบัติให้ถูกต้องตามกฎหมาย คือ ขอใบอนุญาตประกอบกิจการตามแต่ธุรกิจที่ตนดำเนินการอยู่ให้ถูกต้อง และไม่ควรที่จะลืมการขออนุญาตใช้ลิขสิทธิ์จากเจ้าของลิขสิทธิ์ด้วย
ทว่า หากมีการดำเนินการถูกต้องตามขั้นตอนทุกอย่างแล้ว ก็ไม่แน่ว่าจะไม่ถูกเจ้าของลิขสิทธิ์ดำเนินการตรวจสอบ ดังนั้น เมื่อมีการถูกตรวจสอบหรือถูกจับกุมโดยเจ้าของลิขสิทธิ์ สิ่งที่ผู้ประกอบการจะต้องทำเป็นอันดับแรก ก็คือ ตรวจสอบเอกสาร ได้แก่ หนังสือมอบอำนาจจากเจ้าของลิขสิทธิ์ที่แต่งตั้งให้เป็นตัวแทนดำเนินคดีดังกล่าว
โดยหนังสือมอบอำนาจจะต้องมีการมอบอำนาจจากเจ้าของลิขสิทธิ์จนถึงผู้รับมอบอำนาจช่วงคนสุดท้ายโดยไม่ขาดสาย และตรวจสอบหนังสือยืนยันความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ รวมทั้งตรวจสอบบัตรตัวแทนรับมอบอำนาจหรือหนังสือรับรองการเป็นตัวแทนรับมอบอำนาจที่ออกโดยกรมทรัพย์สินทางปัญญา ตลอดจนบัตรประจำตัวประชาชนว่าบุคคลนั้นเป็นบุคคลคนเดียวกับผู้ที่ได้รับแต่งตั้งให้เป็นตัวแทนหรือไม่
ถ้าตรวจสอบแล้ว พบว่าไม่ถูกต้อง ก็ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าอาจจะเป็นการแอบอ้างจับกุมดำเนินคดีละเมิดลิขสิทธิ์เพลง โดยที่ผู้จับกุมไม่มีอำนาจ แต่หากตรวจสอบแล้วถูกต้อง ก็ต้องยอมรับในการที่จะถูกจับกุม หากผู้ประกอบธุรกิจมีการกระทำการละเมิดลิขสิทธิ์จริง
ทั้งนี้ เนื่องจากความผิดตามกฎหมายลิขสิทธิ์เป็นความผิดอันยอมความกันได้ หากผู้ถูกกล่าวหาตกลงยินยอมชดใช้ค่าเสียหาย คดีก็เป็นอันยุติ แต่การยอมความนั้นจะต้องกระทำ ณ สถานีตำรวจ โดยจะต้องมีการลงบันทึกประจำวันไว้เป็นหลักฐานด้วย ไม่ใช่กระทำกันในสถานที่อื่น เพราะหากพบว่าผู้ที่มาจับกุมเรียกร้องให้มีการชดใช้ค่าเสียหาย นอกเหนือจากการไปตกลงกันที่สถานีตำรวจ ก็ให้สันนิษฐานว่าเป็นการเรียกตบทรัพย์ไว้ก่อน
สำหรับกรณีของกลางที่ใช้ในการกระทำความผิด ได้แก่ แผ่นซีดี วีซีดีเพลง เครื่องเล่นซีดี เครื่องคอมพิวเตอร์ ตู้เพลง หรือสิ่งอื่นใดที่ใช้ในการเปิดเพลงนั้น เจ้าหน้าที่ตำรวจมีอำนาจยึดหรืออายัดของกลางได้
เนื่องจากเป็นสิ่งของที่ใช้ในการกระทำความผิด ตรงจุดนี้ ผู้ประกอบธุรกิจก็ควรจะรู้ไว้ด้วย
นายคณิสสร นาวานุเคราะห์ อธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญา กล่าวว่า อยากจะขอเตือนผู้ประกอบธุรกิจทุกท่านที่ใช้งานลิขสิทธิ์เพลงบริการลูกค้า ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจที่ให้บริการเพลงเป็นหลัก เช่น คาราโอเกะ
หรือธุรกิจบริการอื่นที่ใช้งานเพลงเป็นส่วนประกอบ ได้แก่ ร้านอาหาร สถานออกกำลังกาย สปา ห้างสรรพสินค้า โรงแรม จะต้องใช้แต่แผ่นซีดี วีซีดีที่ถูกกฎหมายเท่านั้น รวมทั้งจะต้องจ่ายค่าลิขสิทธิ์ให้ถูกต้องด้วย
“หากถูกจับกุมดำเนินคดี ควรจะตรวจสอบหลักฐานความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ การมอบอำนาจ บัตรประจำตัวประชาชน และเอกสารอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องให้ชัดเจนก่อนทุกครั้ง เพื่อป้องกันการแอบอ้างจับกุมดำเนินคดีละเมิดลิขสิทธิ์เพลง และหากมีข้อสงสัยประการใดให้สอบถามได้ที่สำนักลิขสิทธิ์ โทร 0-2547-4633 หรือ
0-2547-4704”นายคณิสสรกล่าวในที่สุด
จากปัญหาที่เกิดขึ้น คงต้องยอมรับว่า ขณะนี้ยังมีผู้ประกอบธุรกิจบางรายยังไม่ปรับตัวเองให้เข้าสู่ระบบอย่างถูกต้องตามที่กฎหมายกำหนด โดยเฉพาะการขอใบอนุญาตประกอบธุรกิจตามกฎหมาย ทั้งการจดทะเบียนพาณิชย์ กับกรมพัฒนาธุรกิจการค้า กระทรวงพาณิชย์ หรือสำนักงานพัฒนาธุรกิจการค้าจังหวัด การขอใบอนุญาตฉายหรือให้บริการเทปและวัสดุโทรทัศน์ กับกระทรวงวัฒนธรรม หรือสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัด การขออนุญาตจัดให้มีการแสดงดนตรีหรือการแสดงอื่นใดเพื่อการบันเทิงกับสถานีตำรวจในท้องที่นั้นๆ
ขณะเดียวกัน ยังไม่มีการขออนุญาตการใช้สิทธิในการเผยแพร่เพลงต่อสาธารณชนจากเจ้าของลิขสิทธิ์อย่างถูกต้อง ทำให้มีช่องว่างที่จะให้ผู้มีอำนาจตามกฎหมายมาจับกุมและดำเนินคดีได้
เนื่องจากการกฎหมายลิขสิทธิ์ให้ความคุ้มครองสิทธิของเจ้าของลิขสิทธิ์อย่างเต็มที่ โดยเจ้าของลิขสิทธิ์จึงมีสิทธิแต่เพียงผู้เดียวในการที่จะกระทำการใดๆ แก่งานของตน เช่น ทำสำเนา ดัดแปลง หรือนำออกเผยแพร่ต่อสาธารณชน เป็นต้น ซึ่งเป็นไปตามหลักสากลในเรื่องการคุ้มครองลิขสิทธิ์ และความตกลงระหว่างประเทศด้านลิขสิทธิ์ที่ประเทศไทยเป็นภาคีอยู่ด้วย
ดังนั้น หากผู้ประกอบธุรกิจท่านใดนำงานเพลงไปเปิดให้บริการแก่ลูกค้าโดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าของลิขสิทธิ์ ก็จะถือเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ ซึ่งเจ้าของลิขสิทธิ์หรือตัวแทนรับมอบอำนาจจากเจ้าของลิขสิทธิ์สามารถจับกุมดำเนินคดีเพื่อเรียกร้องค่าเสียหายอันเกิดจากการกระทำละเมิดได้
อย่างไรก็ตาม การจะจับกุมดำเนินคดีในข้อหาละเมิดลิขสิทธิ์ได้นั้น เจ้าของลิขสิทธิ์หรือตัวแทนรับมอบอำนาจจะต้องไปร้องทุกข์ต่อเจ้าหน้าที่ตำรวจก่อน โดยการเข้าจับกุมทุกครั้งจะต้องกระทำโดยเจ้าหน้าที่ตำรวจ เนื่องจากเจ้าของลิขสิทธิ์หรือตัวแทนไม่อาจดำเนินคดีได้โดยลำพัง
เพราะฉะนั้น หากใครที่ไม่ต้องการที่จะตกเป็นผู้ต้องหาในคดีละเมิดลิขสิทธิ์ ก็ควรจะปฏิบัติให้ถูกต้องตามกฎหมาย คือ ขอใบอนุญาตประกอบกิจการตามแต่ธุรกิจที่ตนดำเนินการอยู่ให้ถูกต้อง และไม่ควรที่จะลืมการขออนุญาตใช้ลิขสิทธิ์จากเจ้าของลิขสิทธิ์ด้วย
ทว่า หากมีการดำเนินการถูกต้องตามขั้นตอนทุกอย่างแล้ว ก็ไม่แน่ว่าจะไม่ถูกเจ้าของลิขสิทธิ์ดำเนินการตรวจสอบ ดังนั้น เมื่อมีการถูกตรวจสอบหรือถูกจับกุมโดยเจ้าของลิขสิทธิ์ สิ่งที่ผู้ประกอบการจะต้องทำเป็นอันดับแรก ก็คือ ตรวจสอบเอกสาร ได้แก่ หนังสือมอบอำนาจจากเจ้าของลิขสิทธิ์ที่แต่งตั้งให้เป็นตัวแทนดำเนินคดีดังกล่าว
โดยหนังสือมอบอำนาจจะต้องมีการมอบอำนาจจากเจ้าของลิขสิทธิ์จนถึงผู้รับมอบอำนาจช่วงคนสุดท้ายโดยไม่ขาดสาย และตรวจสอบหนังสือยืนยันความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ รวมทั้งตรวจสอบบัตรตัวแทนรับมอบอำนาจหรือหนังสือรับรองการเป็นตัวแทนรับมอบอำนาจที่ออกโดยกรมทรัพย์สินทางปัญญา ตลอดจนบัตรประจำตัวประชาชนว่าบุคคลนั้นเป็นบุคคลคนเดียวกับผู้ที่ได้รับแต่งตั้งให้เป็นตัวแทนหรือไม่
ถ้าตรวจสอบแล้ว พบว่าไม่ถูกต้อง ก็ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าอาจจะเป็นการแอบอ้างจับกุมดำเนินคดีละเมิดลิขสิทธิ์เพลง โดยที่ผู้จับกุมไม่มีอำนาจ แต่หากตรวจสอบแล้วถูกต้อง ก็ต้องยอมรับในการที่จะถูกจับกุม หากผู้ประกอบธุรกิจมีการกระทำการละเมิดลิขสิทธิ์จริง
ทั้งนี้ เนื่องจากความผิดตามกฎหมายลิขสิทธิ์เป็นความผิดอันยอมความกันได้ หากผู้ถูกกล่าวหาตกลงยินยอมชดใช้ค่าเสียหาย คดีก็เป็นอันยุติ แต่การยอมความนั้นจะต้องกระทำ ณ สถานีตำรวจ โดยจะต้องมีการลงบันทึกประจำวันไว้เป็นหลักฐานด้วย ไม่ใช่กระทำกันในสถานที่อื่น เพราะหากพบว่าผู้ที่มาจับกุมเรียกร้องให้มีการชดใช้ค่าเสียหาย นอกเหนือจากการไปตกลงกันที่สถานีตำรวจ ก็ให้สันนิษฐานว่าเป็นการเรียกตบทรัพย์ไว้ก่อน
สำหรับกรณีของกลางที่ใช้ในการกระทำความผิด ได้แก่ แผ่นซีดี วีซีดีเพลง เครื่องเล่นซีดี เครื่องคอมพิวเตอร์ ตู้เพลง หรือสิ่งอื่นใดที่ใช้ในการเปิดเพลงนั้น เจ้าหน้าที่ตำรวจมีอำนาจยึดหรืออายัดของกลางได้
เนื่องจากเป็นสิ่งของที่ใช้ในการกระทำความผิด ตรงจุดนี้ ผู้ประกอบธุรกิจก็ควรจะรู้ไว้ด้วย
นายคณิสสร นาวานุเคราะห์ อธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญา กล่าวว่า อยากจะขอเตือนผู้ประกอบธุรกิจทุกท่านที่ใช้งานลิขสิทธิ์เพลงบริการลูกค้า ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจที่ให้บริการเพลงเป็นหลัก เช่น คาราโอเกะ
หรือธุรกิจบริการอื่นที่ใช้งานเพลงเป็นส่วนประกอบ ได้แก่ ร้านอาหาร สถานออกกำลังกาย สปา ห้างสรรพสินค้า โรงแรม จะต้องใช้แต่แผ่นซีดี วีซีดีที่ถูกกฎหมายเท่านั้น รวมทั้งจะต้องจ่ายค่าลิขสิทธิ์ให้ถูกต้องด้วย
“หากถูกจับกุมดำเนินคดี ควรจะตรวจสอบหลักฐานความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ การมอบอำนาจ บัตรประจำตัวประชาชน และเอกสารอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องให้ชัดเจนก่อนทุกครั้ง เพื่อป้องกันการแอบอ้างจับกุมดำเนินคดีละเมิดลิขสิทธิ์เพลง และหากมีข้อสงสัยประการใดให้สอบถามได้ที่สำนักลิขสิทธิ์ โทร 0-2547-4633 หรือ
0-2547-4704”นายคณิสสรกล่าวในที่สุด