มรณกรรมของรอบิน คุกทำให้เกิดลูกติดพัน ขอให้ดวงวิญญาณของเขารับความขอบคุณจากเราด้วย ก่อนหน้าคุกจะจากไปไม่กี่วัน ผมได้เขียนบทความ “ไม่เข้าใจ เข้าไม่ถึง ไม่พัฒนา:ทักษิณกับอานันท์” ผมยังไม่ได้แจงรายละเอียดว่าจะปรับหลักอโหสิกรรมกับกฏ(หมาย)ธรรมชาติเข้ากับเหตุการณ์ 3 จังหวัดภาคใต้ของเราอย่างไร
ผมทราบจากท่านที่เข้าไปอ่านออนไลน์ว่า ผมถูกด่าว่าโจมตีเสียพอแรงว่าเข้าข้างมุสลิม ในขณะที่ผมแน่ใจว่าผมเข้าข้างมนุษยชาติ ผมเห็นใจว่าระบบข่าวสารและระบบความคิดของเรา ไม่เอื้ออำนวยให้เราเห็นข้อมูลข่าวสารได้อย่างทั่วถึงและมีสมดุล นอกจากนั้นเรายังติดกรอบที่ระบบสร้างไว้จำกัดความเข้าใจของเราด้วย ที่พูดอย่างนี้มิได้หมายความว่าผมวิเศษกว่าผู้อื่น เป็นข้อยกเว้น ก็หามิได้
ในยุคหนึ่ง เราเกลียดคอมมิวนิสต์ แต่เราลืมว่า คอมมิวนิสต์เข้ากับอเมริกา เอาชนะพันธมิตรของเราคือ เยอรมนีกับญี่ปุ่น วันมรณกรรมของคุก บังเอิญห่างจากวันครบรอบ 60 ปีที่อเมริกันทิ้งระเบิดปรมาณูใส่ฮิโรชิมาไม่กี่วัน ระบบการศึกษาของเราแทบไม่เปิดโอกาสให้เด็กไทยรู้เลยว่า ผู้บริสุทธิ์ชาวญี่ปุ่นถูกสังหารไปพร้อมๆกันกว่าหนึ่งแสนคน นอกจากนั้นยังไม่มีผู้ทราบต่อไปว่าญี่ปุ่นได้ติดต่อยอมแพ้แล้วแต่ยังมิได้ประกาศเป็นทางการ ระเบิดปรมาณูลูกที่ 2 ถูกทิ้งลงนางาซากิอีก!
ผมสลดหดหู่เศร้าใจและไม่เคยเห็นด้วยที่นักก่อวินาศกรรมทำให้ผู้บริสุทธิ์ต้องตายไปเป็นร้อยๆที่เวิลด์เทรด ที่กรุงมาดริดหรือที่ลอนดอน แต่ในขณะเดียวกันผมก็ทราบว่าผู้บริสุทธิ์เป็นหมื่นๆต้องตายไปโดยไม่รู้อิโหน่อิเหน่ เพียงแต่เขามีชาติพันธุ์และนับถือศาสนาเดียวกันกับผู้ก่อการร้าย ว่าไปแล้วผู้ก่อเหตุที่เวิลด์เทรดส่วนใหญ่เป็นชาวซาอุดีอาระเบียซึ่งเป็นศัตรูกับประเทศอิรักด้วยซ้ำ
ผมชื่นชมกับวิถีประชาธิปไตยและความโปร่งใสในวิถีคิด และกิจประจำวันของประชาสังคมตะวันตก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ เสรีภาพ และความยุติธรรม เหตุไฉนหนอ รัฐบาลและกองทัพของตะวันตกจึงเที่ยวเข่นฆ่าล่าอาณานิคมอย่างไม่มีขอบเขต ผู้บริสุทธิ์ ที่ตกเป็นเหยื่อผู้ก่อการร้ายโดยรัฐตะวันตกนี้นับจำนวนได้เป็นล้านๆ ทำไมหนอ ทั้งๆที่ก่อนเข้ารับตำแหน่งผู้นำของรัฐเหล่านี้ต่างก็ล้วนแต่เอามือไปวางไว้บนคัมภีรไบเบิลทั้งนั้น คัมภีรนี้เป็นคัมภีรแห่งภราดรภาพและความรักระหว่างมนุษยชาติแท้ๆ
ผมมีเพื่อนที่เป็นคริสต์และอิสลามนับเป็นพัน มิใช่เป็นร้อย ผมมองเห็นความแตกต่างกันน้อยมากๆ จนกระทั่งผมสรุปว่า คนที่กระทำชั่วนั้น กระทำลงไปเพราะว่าเขาเป็นคน มิใช่ว่าเพราะเขาเป็นพุทธ มุสลิมหรือคริสเตียน ผมคิดต่อไปอีกว่า
ถ้าหากชาติของเรา หรือให้แคบเข้าไปอีก เพื่อนร่วมชาติของเรา หรือตรงเข้าไปอีกพ่อ แม่หรือลูกของเรา ถูกเข่นฆ่าทารุณ จากน้ำมือชั่วของใครก็ตาม เราจะคิดแค้นหรือโต้ตอบ เพราะว่าเรามีความเป็นมนุษย์ปุถุชน หรือเป็นเพราะเรานับถือศาสนานั้นศาสนานี้ ขณะนี้มีกระแสความคิดที่มีอำนาจชักจูงให้คนคิดว่า พี่น้องชาวมุสลิมกำลังทำสงครามล้างแค้นคนต่างศาสนาทั้งโลก ผมไม่เชื่อ และผมคิดว่าคนมุสลิมส่วนใหญ่ก็ไม่เชื่อ และไม่เห็นด้วย
ผมไม่อยากแจงรายละเอียด แต่ผมต้องบอกว่าผมเป็นห่วงวิธีคิด ความคิด หรือการแสดงปฏิกิริยาต่อเรื่องความขัดแย้งในอิรักและ 3 จังหวัดภาคใต้ที่แสดงมาแต่ต้น และยังไม่มีวี่แววว่าจะเปลี่ยนแปลง ไม่ว่าจะเป็นทัศนะของทางการ วงวิชาการหรือเอกชน หรือแม้แต่ภายในวงญาติของผมเองก็ตาม ผมว่าพวกเราชอบลำเอียง ไม่ลืมตาดูความจริง ไม่ชอบใจหรือไม่อยากฟังเหตุผลที่ไม่ต้องกับอุปาทานของเรา
ผมได้ยกตัวอย่างรอบิน คุกให้ฟังแล้ว ผมไม่ได้หมายความว่าคนในอเมริกาหรืออังกฤษที่คิดอย่างคนไทยจะไม่มี ผมว่าคงมีมิใช่น้อย หากจะวัดจากผลการเลือกตั้ง ซึ่งแน่นอนมิได้ขึ้นกับประเด็นความขัดแย้งเรื่องสงครามอิรักอย่างเดียว แต่ในขณะเดียวกัน ความเปิดเผย การคัดค้านและความหลากหลายของข้อมูลข้อเท็จจริงที่ตีแผ่ให้เห็นถึงความไม่ชอบมาพากลของการทำสงคราม การปราบผู้ก่อการร้าย หรือการทำลายสิทธิมนุษยชนของผู้ต้องสงสัย ก็มีอยู่อย่างหนักแน่นและต่อเนื่อง ไม่แต่รอบิน คุก เท่านั้น แม้แต่เมียของนายกรัฐมนตรียังเอาด้วย ในบางประเด็น นี่คือข้อแตกต่างที่เห็นได้ชัดกับของเรา
ที่ผมจะแปลต่อไปข้างล่างนี้เป็นของอังกฤษล้วนๆ เป็นคอลัมน์พิเศษในหนังสือพิมพ์ ที่มีความจรรโลงใจจากหรือเช่นเดียวกับคอลัมน์ของคุก ตีพิมพ์หลังจากวันที่เขาเสียชีวิตได้วันเดียว
“Seven ways to stop the terror”
ถ้าหากมันเป็นลูกกระสุนเงิน(เบา-ไม่เป็นอันตราย)ก็จะดี แต่นี่มันไม่ใช่ ถึงอย่างไรก็ตาม กำลังอิสลามบ้าคลั่งในปัจจุบัน จะมีรากเหง้ามาจากยุคกลาง หรือเป็นความโหดร้ายที่มีอยู่ในลัทธิศาสนาก็หามิได้ มันหากเกิดจากปํญหาที่แท้จริง ของโลกที่แท้จริงในปัจจุบันนี่เอง เพราะฉะนั้น วิธีแก้ปัญหาที่แท้จริง ก็ย่อมจะต้องเป็นไปได้
1. เราจะต้องเข้าใจว่า “อัลกอฮิดะห์” นั้นเป็น อุดมการณ์ มิใช่เป็นองค์การ ดังนั้น จึงไม่มีประโยชน์ที่จะพูดถึงผู้ชักใย หรือจะไล่ล่าหาสำนักงานโลกของเขา เพราะมันไม่มี
2. เราจะต้องหยุดเอาเหตุผลมาปะปนกับคำอธิบาย การศึกษาว่าอะไรเป็นแรงกระตุ้นศัตรู ไม่ได้หมายความว่าเห็นใจผู้ก่อการร้าย ในขณะที่อิสลามหัวรุนแรงในปัจจุบันมีรากเหง้าเพาะบ่มมาจากสิ่งแวดล้อมของโลกปัจจุบัน สักแต่พูดว่าผู้โยนระเบิดเป็นพวกบ้าคลั่ง โดยไม่ปรากฏหลักฐานว่าเขาเป็นโรคจิต หรือป่าเถื่อน จะไม่ช่วยอะไร
3. เราควรเลิกวาทศิลปคำโตๆ ไม่มีความหมายหรอกที่จะพูดว่า “ เราจะไม่มีวันยอมแพ้ผู้ก่อการร้าย” เพราะประวัติศาสตร์บอกเราว่า หากจะต้องจัดการกับภัยก่อการร้าย ไม่ว่าจะเป็นรัฐบาลอังกฤษหรือรัฐบาลไหนๆ ก็จะต้องบวกมาตรการที่ “หนัก”และบีบบังคับ แบบที่นายกฯแบลร์ประกาศสัปดาห์ที่แล้ว กับยุทธศาสตร์การเมืองที่ “นุ่มนวล” เพื่อจะตัดข้ออ้างความชอบธรรมของพวกหัวรุนแรง ตัวแทนของกองทัพติดอาวุธไอรแลนด์มิได้นั่งอยูในสภาของเรา ประเทศอียิปต์ แอลจีเรียหยุดพลังมวลชนต่อต้านใต้ดินในปีเก้าสิบต้นๆด้วยการโอนอ่อนผ่อนตามคำเรียกร้องพร้อมๆกับการปราบปรามไปในตัว แม้แต่อเมริกันเดี๋ยวนี้ก็เริ่มเจรจาลับๆกับอิรักฝ่ายต่อต้านแล้วเช่นกัน
4. เราต้องยอมรับว่าการกระทำที่สร้างความเจ็บช้ำให้คนเป็นล้านๆ ถึงแม้นเราจะรู้ว่าความโกรธนั้นผิดเป้าและไม่ถูกตัว เราก็ไม่วายจะต้องเป็นเป้าใหญ่อยู่ดี ก่อนการบุกเข้าไปในอิรักนั้น อังกฤษอยู่ลำดับต่ำมากในบัญชีล้างแค้นของผู้ก่อการร้าย เดี๋ยวนี้ อังกฤษกลับตีคู่ไปกับอิสราเอลและอเมริกาในลำดับบนสุด ถ้าหากไม่ยอมรับความจริงข้อนี้ เป็นไปไม่ได้เลยที่ยุวมุสลิมอังกฤษหรือยุวมุสลิมใดๆจะเชื่อถือคำพูดของเรา
5. กลุ่มวางระเบิด 7 กรกฎาคม ไม่มีใคร “ล้างสมอง” อิสลามหัวรุนแรงเพียงแต่อธิบายให้เขาฟังว่าอะไรเกิดขึ้นในโลก และทำให้เขาคล้อยตามว่าเขาสมควรจะทำอย่างไร ดังนั้น เราจะต้องมีการดำเนินการอย่างกว้างขวางให้แน่ใจว่าอุดมการณ์เช่นนั้นจะไม่น่าเชื่อถือต่อไปอีก ในอนาคต ถ้าหากเราไม่สามารถเจรจากับกลุ่มหัวรุนแรงปัจจุบันได้ อย่างน้อยเราอาจจะหยุดมิให้เกิดการชักจูงจัดตั้งเข้าไปอีกรุ่นแล้วรุ่นเล่า
ต้นเหตุของการก่อการร้ายบางอย่างมีอยู่ในอังกฤษ อาทิ เรื่องสถานภาพละความยากจนของชุมชนมุสลิมอังกฤษ รวมทั้งการปลุกระดมของศาสนาจารย์จากต่างประเทศเราต้องทำใจว่ามาตรการความมั่นคงที่รุนแรงอาจจะจำเป็นในตอนต้น หากมีระเบิดขนาดใหญ่ ชุมชนสัมพันธ์ในอังกฤษอาจจะแตกร้าวจนเกินที่จะซ่อมได้ เดี๋ยวนี้เรามีกล้องตรวจที่มีประสิทธิภาพมหาศาล เสรีภาพอาจจะต้องกระทบกระเทือนไปบ้าง ช่องว่างกฎหมายที่ปล่อยให้นักปลุกระดมฉกรรจ์อย่างอบู คาตาดาลอยนวลอยู่ได้ ก็น่าจะต้องปิดเสีย ในประเทศอิสลามส่วนใหญ่เอง โรงเรียนสอนศาสนาและครูจะต้องได้รับใบอนุญาต อังกฤษก็น่าจะมีเช่นนั้นเพื่อให้มั่นใจว่าคำสอนในสุเหร่า โรงเรียนสอนศาสนาหรือในเรือนจำอยู่ในสายกลาง
แต่สาเหตุที่แท้จริงเป็นเรื่องระหว่างประเทศ และสามารถแก้ไขได้โดยนโยบายที่ถูกต้อง พวกหัวรุนแรงชอบอ้างกรณีของ เชชชยา แคชเมียร และปาเลสไตน์ พร้อมทั้งตัวอย่างความกดขี่จากตะวันตก ในแต่ละกรณี ประวัติศาสตร์ การเมืองและเศรษฐกิจที่ซับซ้อนละสับสนทำให้ความขัดแย้งต้องยืดเยื้อ แต่เจตนารมณ์อันแน่วแน่และความตั้งใจที่แท้จริง และมาตรการที่เด็ดเดี่ยวแต่สมดุล จะทำให้การแก้ปัญหาเป็นไปได้ เพียงแต่ความตั้งใจที่จะแก้ปัญหาอย่างจริงจังและยุติธรรมก็อาจจะรื้อฟื้นความรู้สึกอันดีที่โลกมุสลิมเคยมีต่ออังกฤษได้
6. เราจำเป็นต้องมองหาเพื่อนใหม่ในโลกอิสลาม เราต้องพัฒนาโครงการสร้างประชาสังคมข้ามประเทศ โดยมีจุดเน้นพิเศษที่ผู้หญิง ขณะนี้มีกลุ่มที่ขาดทรัพยากรนับจำนวนพันที่เคลื่อนไหวต่อสู้ความไม่รู้หนังสือ สิทธิมนุษยชน ไมโครเครดิตหรือเงินกู้รายย่อยที่รอคอยความช่วยเหลือจากภายนอกอยู่ในอาหรับอัฟริกาและตะวันออกไกล สิ่งเหล่านี้เราสามารถจะช่วยได้ ไม่ว่ารัฐบาลท้องถิ่นจะอนุญาตหรือไม่ก็ตาม สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้โลกอิสลามมองเราว่ามิใช่จักรวรรดินิยมใหม่ หรือ ผู้ล้มละลายทางศิลธรรม หากเป็นเรื่องของขันติธรรม ยุติธรรม และการเติมอำนาจให้ผู้อ่อนแอ พวกเหล่านี้จะช่วยสร้างกลุ่มนิยมตะวันตกที่มีเหตุผลและเป็นกลาง เป็นพลังท้องถิ่นที่แท้จริง ที่เมื่อถึงเวลาก็จะกลายเป็นเสียงที่เข้มแข็งและสำคัญ
7. หากทั้งหมดข้างบนนี้ฟังน่ากลัวเกินไป เราต้องจดจำไว้ว่าก้าวเล็กๆก็อาจสร้างความแตกต่างที่ยิ่งใหญ่ได้ ตัวอย่างเช่น เราต้องประชาสัมพันธ์ตัวเองให้ดีขึ้น กระทรวงต่างประเทศต้องมีผู้พูดภาษาอาหรับและอุรดูได้เป็นร้อยๆเพื่อจะแพร่ข่าวสารของเราไปให้ไกล การที่รัฐบาลมุ่งมั่นปรับปรุงชุมชนสัมพันธ์ เราก็จำต้องคิดแบบโลก สานทูตทุกแห่งจะต้องมีภารกิจอันดับแรก คือพยายามทำให้มุสลิมเชื่อว่าตะวันตกมิใช่ผู้รุกราน
ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ ไม่สามารถจะสะบั้นการก่อการร้ายได้ แต่ในท่ามกลางความเพียรพยายามทุกอย่างของเราก็คือสัจธรรมที่ว่า มิใช่ว่า ถึงอย่างไรอิสลามหัวรุนแรงโหดร้ายก็จะต้องเกิดขึ้นจนได้”
ผมจะจบแค่นี้ และขอให้ท่านผู้อ่าน คิด เปรียบเทียบ และช่วยกันแสวงหาทางออกให้กับปัญหา 3 จังหวัดภาคใต้ของเราร่วมกัน
ผมทราบจากท่านที่เข้าไปอ่านออนไลน์ว่า ผมถูกด่าว่าโจมตีเสียพอแรงว่าเข้าข้างมุสลิม ในขณะที่ผมแน่ใจว่าผมเข้าข้างมนุษยชาติ ผมเห็นใจว่าระบบข่าวสารและระบบความคิดของเรา ไม่เอื้ออำนวยให้เราเห็นข้อมูลข่าวสารได้อย่างทั่วถึงและมีสมดุล นอกจากนั้นเรายังติดกรอบที่ระบบสร้างไว้จำกัดความเข้าใจของเราด้วย ที่พูดอย่างนี้มิได้หมายความว่าผมวิเศษกว่าผู้อื่น เป็นข้อยกเว้น ก็หามิได้
ในยุคหนึ่ง เราเกลียดคอมมิวนิสต์ แต่เราลืมว่า คอมมิวนิสต์เข้ากับอเมริกา เอาชนะพันธมิตรของเราคือ เยอรมนีกับญี่ปุ่น วันมรณกรรมของคุก บังเอิญห่างจากวันครบรอบ 60 ปีที่อเมริกันทิ้งระเบิดปรมาณูใส่ฮิโรชิมาไม่กี่วัน ระบบการศึกษาของเราแทบไม่เปิดโอกาสให้เด็กไทยรู้เลยว่า ผู้บริสุทธิ์ชาวญี่ปุ่นถูกสังหารไปพร้อมๆกันกว่าหนึ่งแสนคน นอกจากนั้นยังไม่มีผู้ทราบต่อไปว่าญี่ปุ่นได้ติดต่อยอมแพ้แล้วแต่ยังมิได้ประกาศเป็นทางการ ระเบิดปรมาณูลูกที่ 2 ถูกทิ้งลงนางาซากิอีก!
ผมสลดหดหู่เศร้าใจและไม่เคยเห็นด้วยที่นักก่อวินาศกรรมทำให้ผู้บริสุทธิ์ต้องตายไปเป็นร้อยๆที่เวิลด์เทรด ที่กรุงมาดริดหรือที่ลอนดอน แต่ในขณะเดียวกันผมก็ทราบว่าผู้บริสุทธิ์เป็นหมื่นๆต้องตายไปโดยไม่รู้อิโหน่อิเหน่ เพียงแต่เขามีชาติพันธุ์และนับถือศาสนาเดียวกันกับผู้ก่อการร้าย ว่าไปแล้วผู้ก่อเหตุที่เวิลด์เทรดส่วนใหญ่เป็นชาวซาอุดีอาระเบียซึ่งเป็นศัตรูกับประเทศอิรักด้วยซ้ำ
ผมชื่นชมกับวิถีประชาธิปไตยและความโปร่งใสในวิถีคิด และกิจประจำวันของประชาสังคมตะวันตก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ เสรีภาพ และความยุติธรรม เหตุไฉนหนอ รัฐบาลและกองทัพของตะวันตกจึงเที่ยวเข่นฆ่าล่าอาณานิคมอย่างไม่มีขอบเขต ผู้บริสุทธิ์ ที่ตกเป็นเหยื่อผู้ก่อการร้ายโดยรัฐตะวันตกนี้นับจำนวนได้เป็นล้านๆ ทำไมหนอ ทั้งๆที่ก่อนเข้ารับตำแหน่งผู้นำของรัฐเหล่านี้ต่างก็ล้วนแต่เอามือไปวางไว้บนคัมภีรไบเบิลทั้งนั้น คัมภีรนี้เป็นคัมภีรแห่งภราดรภาพและความรักระหว่างมนุษยชาติแท้ๆ
ผมมีเพื่อนที่เป็นคริสต์และอิสลามนับเป็นพัน มิใช่เป็นร้อย ผมมองเห็นความแตกต่างกันน้อยมากๆ จนกระทั่งผมสรุปว่า คนที่กระทำชั่วนั้น กระทำลงไปเพราะว่าเขาเป็นคน มิใช่ว่าเพราะเขาเป็นพุทธ มุสลิมหรือคริสเตียน ผมคิดต่อไปอีกว่า
ถ้าหากชาติของเรา หรือให้แคบเข้าไปอีก เพื่อนร่วมชาติของเรา หรือตรงเข้าไปอีกพ่อ แม่หรือลูกของเรา ถูกเข่นฆ่าทารุณ จากน้ำมือชั่วของใครก็ตาม เราจะคิดแค้นหรือโต้ตอบ เพราะว่าเรามีความเป็นมนุษย์ปุถุชน หรือเป็นเพราะเรานับถือศาสนานั้นศาสนานี้ ขณะนี้มีกระแสความคิดที่มีอำนาจชักจูงให้คนคิดว่า พี่น้องชาวมุสลิมกำลังทำสงครามล้างแค้นคนต่างศาสนาทั้งโลก ผมไม่เชื่อ และผมคิดว่าคนมุสลิมส่วนใหญ่ก็ไม่เชื่อ และไม่เห็นด้วย
ผมไม่อยากแจงรายละเอียด แต่ผมต้องบอกว่าผมเป็นห่วงวิธีคิด ความคิด หรือการแสดงปฏิกิริยาต่อเรื่องความขัดแย้งในอิรักและ 3 จังหวัดภาคใต้ที่แสดงมาแต่ต้น และยังไม่มีวี่แววว่าจะเปลี่ยนแปลง ไม่ว่าจะเป็นทัศนะของทางการ วงวิชาการหรือเอกชน หรือแม้แต่ภายในวงญาติของผมเองก็ตาม ผมว่าพวกเราชอบลำเอียง ไม่ลืมตาดูความจริง ไม่ชอบใจหรือไม่อยากฟังเหตุผลที่ไม่ต้องกับอุปาทานของเรา
ผมได้ยกตัวอย่างรอบิน คุกให้ฟังแล้ว ผมไม่ได้หมายความว่าคนในอเมริกาหรืออังกฤษที่คิดอย่างคนไทยจะไม่มี ผมว่าคงมีมิใช่น้อย หากจะวัดจากผลการเลือกตั้ง ซึ่งแน่นอนมิได้ขึ้นกับประเด็นความขัดแย้งเรื่องสงครามอิรักอย่างเดียว แต่ในขณะเดียวกัน ความเปิดเผย การคัดค้านและความหลากหลายของข้อมูลข้อเท็จจริงที่ตีแผ่ให้เห็นถึงความไม่ชอบมาพากลของการทำสงคราม การปราบผู้ก่อการร้าย หรือการทำลายสิทธิมนุษยชนของผู้ต้องสงสัย ก็มีอยู่อย่างหนักแน่นและต่อเนื่อง ไม่แต่รอบิน คุก เท่านั้น แม้แต่เมียของนายกรัฐมนตรียังเอาด้วย ในบางประเด็น นี่คือข้อแตกต่างที่เห็นได้ชัดกับของเรา
ที่ผมจะแปลต่อไปข้างล่างนี้เป็นของอังกฤษล้วนๆ เป็นคอลัมน์พิเศษในหนังสือพิมพ์ ที่มีความจรรโลงใจจากหรือเช่นเดียวกับคอลัมน์ของคุก ตีพิมพ์หลังจากวันที่เขาเสียชีวิตได้วันเดียว
“Seven ways to stop the terror”
ถ้าหากมันเป็นลูกกระสุนเงิน(เบา-ไม่เป็นอันตราย)ก็จะดี แต่นี่มันไม่ใช่ ถึงอย่างไรก็ตาม กำลังอิสลามบ้าคลั่งในปัจจุบัน จะมีรากเหง้ามาจากยุคกลาง หรือเป็นความโหดร้ายที่มีอยู่ในลัทธิศาสนาก็หามิได้ มันหากเกิดจากปํญหาที่แท้จริง ของโลกที่แท้จริงในปัจจุบันนี่เอง เพราะฉะนั้น วิธีแก้ปัญหาที่แท้จริง ก็ย่อมจะต้องเป็นไปได้
1. เราจะต้องเข้าใจว่า “อัลกอฮิดะห์” นั้นเป็น อุดมการณ์ มิใช่เป็นองค์การ ดังนั้น จึงไม่มีประโยชน์ที่จะพูดถึงผู้ชักใย หรือจะไล่ล่าหาสำนักงานโลกของเขา เพราะมันไม่มี
2. เราจะต้องหยุดเอาเหตุผลมาปะปนกับคำอธิบาย การศึกษาว่าอะไรเป็นแรงกระตุ้นศัตรู ไม่ได้หมายความว่าเห็นใจผู้ก่อการร้าย ในขณะที่อิสลามหัวรุนแรงในปัจจุบันมีรากเหง้าเพาะบ่มมาจากสิ่งแวดล้อมของโลกปัจจุบัน สักแต่พูดว่าผู้โยนระเบิดเป็นพวกบ้าคลั่ง โดยไม่ปรากฏหลักฐานว่าเขาเป็นโรคจิต หรือป่าเถื่อน จะไม่ช่วยอะไร
3. เราควรเลิกวาทศิลปคำโตๆ ไม่มีความหมายหรอกที่จะพูดว่า “ เราจะไม่มีวันยอมแพ้ผู้ก่อการร้าย” เพราะประวัติศาสตร์บอกเราว่า หากจะต้องจัดการกับภัยก่อการร้าย ไม่ว่าจะเป็นรัฐบาลอังกฤษหรือรัฐบาลไหนๆ ก็จะต้องบวกมาตรการที่ “หนัก”และบีบบังคับ แบบที่นายกฯแบลร์ประกาศสัปดาห์ที่แล้ว กับยุทธศาสตร์การเมืองที่ “นุ่มนวล” เพื่อจะตัดข้ออ้างความชอบธรรมของพวกหัวรุนแรง ตัวแทนของกองทัพติดอาวุธไอรแลนด์มิได้นั่งอยูในสภาของเรา ประเทศอียิปต์ แอลจีเรียหยุดพลังมวลชนต่อต้านใต้ดินในปีเก้าสิบต้นๆด้วยการโอนอ่อนผ่อนตามคำเรียกร้องพร้อมๆกับการปราบปรามไปในตัว แม้แต่อเมริกันเดี๋ยวนี้ก็เริ่มเจรจาลับๆกับอิรักฝ่ายต่อต้านแล้วเช่นกัน
4. เราต้องยอมรับว่าการกระทำที่สร้างความเจ็บช้ำให้คนเป็นล้านๆ ถึงแม้นเราจะรู้ว่าความโกรธนั้นผิดเป้าและไม่ถูกตัว เราก็ไม่วายจะต้องเป็นเป้าใหญ่อยู่ดี ก่อนการบุกเข้าไปในอิรักนั้น อังกฤษอยู่ลำดับต่ำมากในบัญชีล้างแค้นของผู้ก่อการร้าย เดี๋ยวนี้ อังกฤษกลับตีคู่ไปกับอิสราเอลและอเมริกาในลำดับบนสุด ถ้าหากไม่ยอมรับความจริงข้อนี้ เป็นไปไม่ได้เลยที่ยุวมุสลิมอังกฤษหรือยุวมุสลิมใดๆจะเชื่อถือคำพูดของเรา
5. กลุ่มวางระเบิด 7 กรกฎาคม ไม่มีใคร “ล้างสมอง” อิสลามหัวรุนแรงเพียงแต่อธิบายให้เขาฟังว่าอะไรเกิดขึ้นในโลก และทำให้เขาคล้อยตามว่าเขาสมควรจะทำอย่างไร ดังนั้น เราจะต้องมีการดำเนินการอย่างกว้างขวางให้แน่ใจว่าอุดมการณ์เช่นนั้นจะไม่น่าเชื่อถือต่อไปอีก ในอนาคต ถ้าหากเราไม่สามารถเจรจากับกลุ่มหัวรุนแรงปัจจุบันได้ อย่างน้อยเราอาจจะหยุดมิให้เกิดการชักจูงจัดตั้งเข้าไปอีกรุ่นแล้วรุ่นเล่า
ต้นเหตุของการก่อการร้ายบางอย่างมีอยู่ในอังกฤษ อาทิ เรื่องสถานภาพละความยากจนของชุมชนมุสลิมอังกฤษ รวมทั้งการปลุกระดมของศาสนาจารย์จากต่างประเทศเราต้องทำใจว่ามาตรการความมั่นคงที่รุนแรงอาจจะจำเป็นในตอนต้น หากมีระเบิดขนาดใหญ่ ชุมชนสัมพันธ์ในอังกฤษอาจจะแตกร้าวจนเกินที่จะซ่อมได้ เดี๋ยวนี้เรามีกล้องตรวจที่มีประสิทธิภาพมหาศาล เสรีภาพอาจจะต้องกระทบกระเทือนไปบ้าง ช่องว่างกฎหมายที่ปล่อยให้นักปลุกระดมฉกรรจ์อย่างอบู คาตาดาลอยนวลอยู่ได้ ก็น่าจะต้องปิดเสีย ในประเทศอิสลามส่วนใหญ่เอง โรงเรียนสอนศาสนาและครูจะต้องได้รับใบอนุญาต อังกฤษก็น่าจะมีเช่นนั้นเพื่อให้มั่นใจว่าคำสอนในสุเหร่า โรงเรียนสอนศาสนาหรือในเรือนจำอยู่ในสายกลาง
แต่สาเหตุที่แท้จริงเป็นเรื่องระหว่างประเทศ และสามารถแก้ไขได้โดยนโยบายที่ถูกต้อง พวกหัวรุนแรงชอบอ้างกรณีของ เชชชยา แคชเมียร และปาเลสไตน์ พร้อมทั้งตัวอย่างความกดขี่จากตะวันตก ในแต่ละกรณี ประวัติศาสตร์ การเมืองและเศรษฐกิจที่ซับซ้อนละสับสนทำให้ความขัดแย้งต้องยืดเยื้อ แต่เจตนารมณ์อันแน่วแน่และความตั้งใจที่แท้จริง และมาตรการที่เด็ดเดี่ยวแต่สมดุล จะทำให้การแก้ปัญหาเป็นไปได้ เพียงแต่ความตั้งใจที่จะแก้ปัญหาอย่างจริงจังและยุติธรรมก็อาจจะรื้อฟื้นความรู้สึกอันดีที่โลกมุสลิมเคยมีต่ออังกฤษได้
6. เราจำเป็นต้องมองหาเพื่อนใหม่ในโลกอิสลาม เราต้องพัฒนาโครงการสร้างประชาสังคมข้ามประเทศ โดยมีจุดเน้นพิเศษที่ผู้หญิง ขณะนี้มีกลุ่มที่ขาดทรัพยากรนับจำนวนพันที่เคลื่อนไหวต่อสู้ความไม่รู้หนังสือ สิทธิมนุษยชน ไมโครเครดิตหรือเงินกู้รายย่อยที่รอคอยความช่วยเหลือจากภายนอกอยู่ในอาหรับอัฟริกาและตะวันออกไกล สิ่งเหล่านี้เราสามารถจะช่วยได้ ไม่ว่ารัฐบาลท้องถิ่นจะอนุญาตหรือไม่ก็ตาม สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้โลกอิสลามมองเราว่ามิใช่จักรวรรดินิยมใหม่ หรือ ผู้ล้มละลายทางศิลธรรม หากเป็นเรื่องของขันติธรรม ยุติธรรม และการเติมอำนาจให้ผู้อ่อนแอ พวกเหล่านี้จะช่วยสร้างกลุ่มนิยมตะวันตกที่มีเหตุผลและเป็นกลาง เป็นพลังท้องถิ่นที่แท้จริง ที่เมื่อถึงเวลาก็จะกลายเป็นเสียงที่เข้มแข็งและสำคัญ
7. หากทั้งหมดข้างบนนี้ฟังน่ากลัวเกินไป เราต้องจดจำไว้ว่าก้าวเล็กๆก็อาจสร้างความแตกต่างที่ยิ่งใหญ่ได้ ตัวอย่างเช่น เราต้องประชาสัมพันธ์ตัวเองให้ดีขึ้น กระทรวงต่างประเทศต้องมีผู้พูดภาษาอาหรับและอุรดูได้เป็นร้อยๆเพื่อจะแพร่ข่าวสารของเราไปให้ไกล การที่รัฐบาลมุ่งมั่นปรับปรุงชุมชนสัมพันธ์ เราก็จำต้องคิดแบบโลก สานทูตทุกแห่งจะต้องมีภารกิจอันดับแรก คือพยายามทำให้มุสลิมเชื่อว่าตะวันตกมิใช่ผู้รุกราน
ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ ไม่สามารถจะสะบั้นการก่อการร้ายได้ แต่ในท่ามกลางความเพียรพยายามทุกอย่างของเราก็คือสัจธรรมที่ว่า มิใช่ว่า ถึงอย่างไรอิสลามหัวรุนแรงโหดร้ายก็จะต้องเกิดขึ้นจนได้”
ผมจะจบแค่นี้ และขอให้ท่านผู้อ่าน คิด เปรียบเทียบ และช่วยกันแสวงหาทางออกให้กับปัญหา 3 จังหวัดภาคใต้ของเราร่วมกัน