เอเอฟพี/รอยเตอร์ – กรีนสแปนชี้ เป็นการยากที่จะบอกได้ว่าเพราะเหตุใดอัตราดอกเบี้ยระยะยาวในตลาดตราสารหนี้จึงลดต่ำลงทั่วโลก แม้ในช่วงที่เฟดดำเนินการปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยระยะสั้นอย่างต่อเนื่อง พร้อมเตือน อุตสาหกรรมเฮดจ์ฟันด์อาจหดตัวชั่วคราว
อลัน กรีนสแปน ประธานผู้ว่าการธนาคารกลางสหรัฐฯ (เฟด) กล่าวในที่ประชุมผ่านดาวเทียมที่มีขึ้นในกรุงปักกิ่งซึ่งมีเจ้าหน้าที่จากธนาคารกลางจีน ญี่ปุ่น และยุโรปเข้าร่วมเมื่อวันจันทร์ (6) ว่า “อำนาจผลักดันใหม่” ในตลาดระหว่างประเทศอาจเป็นสาเหตุเบื้องหลังการลดลงอย่างผิดปกติของอัตราดอกเบี้ยระยะยาวทั่วโลก
“พวกเราไม่เคยเผชิญเหตุการณ์อย่างนี้มาก่อน โลกเศรษฐกิจและการเงินกำลังเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่เรายังไม่เข้าใจอย่างถ่องแท้” เขากล่าว
ทั้งนี้แม้ว่าเฟดได้ประกาศขึ้นอัตราดอกเบี้ยมาแล้วถึง 2% นับตั้งแต่เดือนมิถุนายน 2004 เป็นต้นมา ทำให้ต้นทุนในการกู้ยืมไปอยู่ที่ระดับ 3% แต่อัตราดอกเบี้ยระยะยาวกลับดิ่งลงเรื่อยๆ และสร้างความสับสนให้กับบรรดาผู้กำหนดนโยบาย
จนเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา กรีนสแปนเรียกการลดระดับของอัตราดอกเบี้ยดังกล่าวว่าเป็น “ปริศนา” และได้พยายามค้นหาคำตอบจากคำอธิบายมากมายที่ถูกหยิบยื่นให้สำหรับภาวะแวดล้อมอันผิดปกติดังกล่าว ทว่าคำอธิบายเหล่านั้นดูเหมือนจะยังไม่เพียงพอ
กรีนสแปนระบุว่า “สมมติฐานสำคัญประการหนึ่งคือ ตลาดกำลังส่งสัญญาณถึงความอ่อนแอทางเศรษฐกิจ ซึ่งเป็นความเห็นที่น่าเชื่อถือข้อหนึ่ง ทว่าสัญญาณบ่งชี้ถึงความเฟื่องฟูเป็นระยะในบางพื้นที่ของเศรษฐกิจโลกทำให้ยังไม่สามารถอธิบายถึงการลดลงของอัตราดอกเบี้ยได้”
ทั้งนี้บ่อยครั้งที่ช่องว่างระหว่างอัตราดอกเบี้ยระยะสั้นและระยะยาวซึ่งแคบลงเรื่อยๆ เป็นเครื่องบ่งชี้ถึงความอ่อนแอของเศรษฐกิจ โดยนักวิเคราะห์บางรายชี้ว่า คำอธิบายนี้มีความเป็นไปได้ในสหรัฐฯ
อย่างไรก็ดี กรีนสแปนไม่ใส่ใจกับการตีความเช่นนี้ เมื่อถูกถามว่า ควรมีส่งสัญญาณอะไรหากอัตราดอกเบี้ยระยะสั้นสูงเหนืออัตราดอกเบี้ยระยะยาว ซึ่งในอดีตเป็นสัญญาณบ่งชี้ถึงภาวะถดถอย
“ผมไม่แน่ใจว่าสิ่งที่อาจเกิดขึ้นมีความหมายว่าอะไร แต่ผมเชื่อมั่นว่า พวกเราจะไม่ทึกทักเอาว่ามันมีความหมายเช่นเดียวกับที่เกิดขึ้นในอดีต”
นอกจากนี้ กรีนสแปนยังได้ปฏิเสธคำอธิบายอีกประการหนึ่งที่ชี้ว่า อัตราดอกเบี้ยสหรัฐฯ ดิ่งลงเนื่องจากธนาคารกลางต่างชาติหลายแห่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งจีนได้เพิ่มจำนวนการถือครองพันธบัตรสหรัฐฯขึ้นเป็นจำนวนมาก โดยเขาแจงว่า จากการศึกษาของเฟดเมื่อไม่นานมานี้พบว่า การซื้อขายพันธบัตรของต่างชาติส่งผลกระทบเพียง “เล็กน้อย” เท่านั้นต่ออัตราดอกเบี้ยสหรัฐฯ
เขาเสริมอีกว่า ความต้องการให้มีการลงทุนเพิ่มขึ้นของกองทุนบำนาญในช่วงที่ประชากรยุคเบบี้บูมเมอร์ใกล้เกษียณอายุ หรือภาวะที่ตลาดการเงินโลกมีความเชื่อมโยงใกล้ชิดกันมากขึ้นก็ยังไม่ใช่คำอธิบายที่เพียงพอในเรื่องนี้เช่นกัน
พร้อมกันนี้ กรีนสแปนเตือนว่า มีความเป็นไปได้ที่อุตสาหกรรมเฮดจ์ฟันด์อาจเข้าสู่ภาวะหดตัวชั่วคราว ซึ่งจะทำให้บรรดาผู้จัดการกองทุนและนักลงทุนที่มั่งคั่งอาจร่ำรวยน้อยลงได้
“อย่างไรก็ตาม ตราบเท่าที่ธนาคารและผู้ปล่อยสินเชื่อให้แก่เฮดจ์ฟันด์รายอื่นสามารถบริหารความเสี่ยงจากการผิดนัดชำระหนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การชะลอตัวดังกล่าวก็ไม่น่าที่จะเป็นสิ่งคุกคามต่อเสถียรภาพทางการเงินได้” เขากล่าว
ประธานผู้ว่าการเฟดย้ำว่า เฮดจ์ฟันด์และผลิตภัณฑ์ทางการเงินใหม่ๆ มีส่วนสนับสนุนสำคัญต่อเสถียรภาพการเงินโลก เนื่องจากช่วยเพิ่มสภาพคล่องในตลาด และยังช่วยกระจายความเสี่ยงด้านการเงิน อันเป็นการส่งเสริมความยืดหยุ่นทางเศรษฐกิจ
อนึ่ง เฮดจ์ฟันด์ ซึ่งส่วนใหญ่ได้เงินมาจากนักลงทุนร่ำรวย สามารถทุบตลาดโดยรวมได้โดยการเก็งกำไร หรือทำ “ซอร์ตเซลส์” ที่หาประโยชน์จากราคาที่ต่ำลง รวมถึงการกู้ยืมเงิน ซึ่งสามารถทำกำไรหรือขาดทุนจำนวนมหาศาลได้ ทั้งนี้ส่วนใหญ่บรรดาเฮดจ์ฟันด์จะลงทุนในหุ้น พันธบัตร สินค้าโภคภัณฑ์ หรือ ตราสารอนุพันธ์
กระนั้นก็ดี กรีนสแปนเตือนว่า “กลยุทธ์การซื้อขายที่มีนัยสำคัญหลายกลยุทธ์ได้พิสูจน์แล้วเป็นที่น่าผิดหวัง โดยข้อมูลเรื่องผลตอบแทนของเฮดจ์ฟันด์เมื่อไม่นานมานี้ก็ดูเหมือนเป็นการยืนยัน”
อลัน กรีนสแปน ประธานผู้ว่าการธนาคารกลางสหรัฐฯ (เฟด) กล่าวในที่ประชุมผ่านดาวเทียมที่มีขึ้นในกรุงปักกิ่งซึ่งมีเจ้าหน้าที่จากธนาคารกลางจีน ญี่ปุ่น และยุโรปเข้าร่วมเมื่อวันจันทร์ (6) ว่า “อำนาจผลักดันใหม่” ในตลาดระหว่างประเทศอาจเป็นสาเหตุเบื้องหลังการลดลงอย่างผิดปกติของอัตราดอกเบี้ยระยะยาวทั่วโลก
“พวกเราไม่เคยเผชิญเหตุการณ์อย่างนี้มาก่อน โลกเศรษฐกิจและการเงินกำลังเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่เรายังไม่เข้าใจอย่างถ่องแท้” เขากล่าว
ทั้งนี้แม้ว่าเฟดได้ประกาศขึ้นอัตราดอกเบี้ยมาแล้วถึง 2% นับตั้งแต่เดือนมิถุนายน 2004 เป็นต้นมา ทำให้ต้นทุนในการกู้ยืมไปอยู่ที่ระดับ 3% แต่อัตราดอกเบี้ยระยะยาวกลับดิ่งลงเรื่อยๆ และสร้างความสับสนให้กับบรรดาผู้กำหนดนโยบาย
จนเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา กรีนสแปนเรียกการลดระดับของอัตราดอกเบี้ยดังกล่าวว่าเป็น “ปริศนา” และได้พยายามค้นหาคำตอบจากคำอธิบายมากมายที่ถูกหยิบยื่นให้สำหรับภาวะแวดล้อมอันผิดปกติดังกล่าว ทว่าคำอธิบายเหล่านั้นดูเหมือนจะยังไม่เพียงพอ
กรีนสแปนระบุว่า “สมมติฐานสำคัญประการหนึ่งคือ ตลาดกำลังส่งสัญญาณถึงความอ่อนแอทางเศรษฐกิจ ซึ่งเป็นความเห็นที่น่าเชื่อถือข้อหนึ่ง ทว่าสัญญาณบ่งชี้ถึงความเฟื่องฟูเป็นระยะในบางพื้นที่ของเศรษฐกิจโลกทำให้ยังไม่สามารถอธิบายถึงการลดลงของอัตราดอกเบี้ยได้”
ทั้งนี้บ่อยครั้งที่ช่องว่างระหว่างอัตราดอกเบี้ยระยะสั้นและระยะยาวซึ่งแคบลงเรื่อยๆ เป็นเครื่องบ่งชี้ถึงความอ่อนแอของเศรษฐกิจ โดยนักวิเคราะห์บางรายชี้ว่า คำอธิบายนี้มีความเป็นไปได้ในสหรัฐฯ
อย่างไรก็ดี กรีนสแปนไม่ใส่ใจกับการตีความเช่นนี้ เมื่อถูกถามว่า ควรมีส่งสัญญาณอะไรหากอัตราดอกเบี้ยระยะสั้นสูงเหนืออัตราดอกเบี้ยระยะยาว ซึ่งในอดีตเป็นสัญญาณบ่งชี้ถึงภาวะถดถอย
“ผมไม่แน่ใจว่าสิ่งที่อาจเกิดขึ้นมีความหมายว่าอะไร แต่ผมเชื่อมั่นว่า พวกเราจะไม่ทึกทักเอาว่ามันมีความหมายเช่นเดียวกับที่เกิดขึ้นในอดีต”
นอกจากนี้ กรีนสแปนยังได้ปฏิเสธคำอธิบายอีกประการหนึ่งที่ชี้ว่า อัตราดอกเบี้ยสหรัฐฯ ดิ่งลงเนื่องจากธนาคารกลางต่างชาติหลายแห่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งจีนได้เพิ่มจำนวนการถือครองพันธบัตรสหรัฐฯขึ้นเป็นจำนวนมาก โดยเขาแจงว่า จากการศึกษาของเฟดเมื่อไม่นานมานี้พบว่า การซื้อขายพันธบัตรของต่างชาติส่งผลกระทบเพียง “เล็กน้อย” เท่านั้นต่ออัตราดอกเบี้ยสหรัฐฯ
เขาเสริมอีกว่า ความต้องการให้มีการลงทุนเพิ่มขึ้นของกองทุนบำนาญในช่วงที่ประชากรยุคเบบี้บูมเมอร์ใกล้เกษียณอายุ หรือภาวะที่ตลาดการเงินโลกมีความเชื่อมโยงใกล้ชิดกันมากขึ้นก็ยังไม่ใช่คำอธิบายที่เพียงพอในเรื่องนี้เช่นกัน
พร้อมกันนี้ กรีนสแปนเตือนว่า มีความเป็นไปได้ที่อุตสาหกรรมเฮดจ์ฟันด์อาจเข้าสู่ภาวะหดตัวชั่วคราว ซึ่งจะทำให้บรรดาผู้จัดการกองทุนและนักลงทุนที่มั่งคั่งอาจร่ำรวยน้อยลงได้
“อย่างไรก็ตาม ตราบเท่าที่ธนาคารและผู้ปล่อยสินเชื่อให้แก่เฮดจ์ฟันด์รายอื่นสามารถบริหารความเสี่ยงจากการผิดนัดชำระหนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การชะลอตัวดังกล่าวก็ไม่น่าที่จะเป็นสิ่งคุกคามต่อเสถียรภาพทางการเงินได้” เขากล่าว
ประธานผู้ว่าการเฟดย้ำว่า เฮดจ์ฟันด์และผลิตภัณฑ์ทางการเงินใหม่ๆ มีส่วนสนับสนุนสำคัญต่อเสถียรภาพการเงินโลก เนื่องจากช่วยเพิ่มสภาพคล่องในตลาด และยังช่วยกระจายความเสี่ยงด้านการเงิน อันเป็นการส่งเสริมความยืดหยุ่นทางเศรษฐกิจ
อนึ่ง เฮดจ์ฟันด์ ซึ่งส่วนใหญ่ได้เงินมาจากนักลงทุนร่ำรวย สามารถทุบตลาดโดยรวมได้โดยการเก็งกำไร หรือทำ “ซอร์ตเซลส์” ที่หาประโยชน์จากราคาที่ต่ำลง รวมถึงการกู้ยืมเงิน ซึ่งสามารถทำกำไรหรือขาดทุนจำนวนมหาศาลได้ ทั้งนี้ส่วนใหญ่บรรดาเฮดจ์ฟันด์จะลงทุนในหุ้น พันธบัตร สินค้าโภคภัณฑ์ หรือ ตราสารอนุพันธ์
กระนั้นก็ดี กรีนสแปนเตือนว่า “กลยุทธ์การซื้อขายที่มีนัยสำคัญหลายกลยุทธ์ได้พิสูจน์แล้วเป็นที่น่าผิดหวัง โดยข้อมูลเรื่องผลตอบแทนของเฮดจ์ฟันด์เมื่อไม่นานมานี้ก็ดูเหมือนเป็นการยืนยัน”