xs
xsm
sm
md
lg

ที่ระลึก 50 ปีแห่งการจากไปของ Einstein (1)

เผยแพร่:   โดย: สุทัศน์ ยกส้าน


ไอน์สไตน์เป็นนักวิทยาศาสตร์ผู้ที่โลกรู้จักดีที่สุด เขาถือกำเนิดเมื่อวันที่ 14 มีนาคม พ.ศ. 2422 ที่เมือง Ulm ในประเทศเยอรมนี บิดา Herman Einstein ทำธุรกิจเป็นพ่อค้า มารดา Pauline มีนามสกุลเดิมว่า Koch เมื่อ Einstein มีอายุ 2 ขวบ แม่ให้กำเนิดลูกสาวชื่อ Maria เป็นพี่น้องร่วมท้องเพียง 2 คนของ Einstein จากนั้นครอบครัวได้อพยพไปอยู่ที่เมือง Munich และ Einstein ได้เข้าศึกษาในโรงเรียนมัธยมที่นั่น เขาเรียนได้ดี (ตำนานมักเล่าว่า Einstein เรียนหนังสือไม่เก่ง ทั้งนี้คงเป็นเพราะเขาไม่ชอบวิชาบางวิชาที่ถูกบังคับให้เรียน) ในช่วงเวลานั้น Einstein ได้เรียนดนตรี เล่นไวโอลิน และศาสนายิวด้วย ทำให้ Einstein คลั่งไคล้ศาสนามาก แต่เมื่อได้อ่านหนังสือเรขาคณิตของ Euclid และงานเขียนของ Kant เขาก็หยุดสนใจศาสนาทันที

ในปี พ.ศ. 2438 Einstein ได้สอบเข้าศึกษาระดับปริญญาตรีที่ Federal Institute of Technology (ETH) ที่เมือง Zurich ในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ แต่สอบไม่ได้เพราะทำคะแนนวิชาวรรณคดี และประวัติศาสตร์การเมืองได้ไม่ดี ครั้นได้ไปศึกษาเพิ่มเติมที่โรงเรียนมัธยมแห่งเมือง Aarau ในสวิตเซอร์แลนด์ อีกหนึ่งปีเขาก็สอบเข้าได้ และในปีเดียวกันนั้นเอง Einstein ได้ถอนสัญชาติเยอรมันของตน

ขณะศึกษาที่ ETH เป็นเวลานาน 4 ปี Einstein ทำคะแนนการเรียนวิชาทั่วไปได้ไม่ดีนัก เพราะมักใช้เวลาศึกษาวิชาต่างๆ ด้วยตนเองเป็นส่วนใหญ่ จนในที่สุดก็สอบผ่าน และสำเร็จการศึกษาปริญญาตรีด้วยคะแนนระดับดี ทำให้สามารถประกอบอาชีพเป็นครูโรงเรียนมัธยมสอนวิชาฟิสิกส์ และคณิตศาสตร์ได้ จึงได้งานทำเป็นครูพิเศษนาน 2 ปี และได้งานประจำเป็นพนักงานจดสิทธิบัตรที่กรุง Bern ในสวิตเซอร์แลนด์

เมื่อมีอายุ 24 ปี Einstein ได้แต่งงานกับ Mileva Maric ผู้มีเชื้อสายกรีก-เซอร์เบีย และเคยเป็นเพื่อนร่วมชั้นของ Einstein ที่ ETH ครอบครัว Einstein มีบุตรสาวชื่อ Lieserl ก่อนแต่งงาน และมีบุตรชาย 2 คน หลังการแต่งงาน สำหรับบุตรสาวไม่มีใครรู้ชะตากรรมสุดท้ายของนาง แต่สำหรับบุตรชายชื่อ Hans Albert นั้น ในที่สุดได้เป็นศาสตราจารย์วิชาวิศวกรรมศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนียที่ Berkeley ส่วน Eduard ผู้เป็นบุตรชายอีกคนได้เข้าศึกษาวิชาแพทยศาสตร์แล้วล้มป่วยเป็นจิตเภท และได้เสียชีวิตในโรงพยาบาลโรคจิตในเวลาต่อมา

ชีวิตสมรสที่นาน 11 ปีของ Einstein กับ Mileva จบลงอย่างสมบูรณ์ด้วยการแยกกันอยู่ในปี 2457 และหย่ากันในอีก 5 ปีต่อมา แล้ว Einstein ก็ได้แต่งงานอีกครั้งกับลูกพี่ลูกน้องชื่อ Elsa Einstein ในชีวิตสมรสครั้งที่สองนี้ Einstein ได้มีความสัมพันธ์กับสตรีหลายคน

Einstein ทำงานวิจัยฟิสิกส์ในยามว่าง แต่งานวิจัย 4 เรื่องของ Einstein ที่ตีพิมพ์ในระหว่างปี 2444 และ 2447 ไม่ได้ส่อแสดงให้เห็นแม้แต่น้อยว่าปี 2448 ที่ต่อมาจะเป็นปีมหัศจรรย์ของ Einstein ที่โลกต้องจดจำตลอดไป เพราะในเดือนมีนาคมของปีนั้น Einstein ได้เสนอความคิดว่า แสงมีคุณสมบัติของการเป็นอนุภาคเวลาอธิบายปรากฏการณ์ photoelectric effect ซึ่งผลงานที่ทำให้ Einstein ได้รับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ประจำปี 2465 และเมื่อถึงเดือนเมษายน Einstein ได้เสนอวิธีวัดขนาดของโมเลกุล เพื่อเป็นวิทยานิพนธ์ระดับปริญญาเอกที่ ETH พอถึงเดือนพฤษภาคม Einstein ได้เสนอทฤษฎีสัมพัทธภาพพิเศษ และอีก 4 เดือนต่อมา ในงานวิจัยเรื่องทฤษฎีสัมพัทธภาพของ Einstein ก็มีความสัมพันธ์ E = mc2 ปรากฏ นอกจากนี้ Einstein ก็ยังได้ศึกษา และอธิบายการเคลื่อนที่แบบบราวน์ (Brownian motion) ว่าเป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ที่แสดงให้เห็นว่า โมเลกุลมีจริงด้วย

ณ วันนี้นักฟิสิกส์ตระหนักดีว่า ผลงานทั้ง 5 ชิ้น ทุกชิ้นสมควรได้รับรางวัลโนเบล การทำงานระดับรางวัลโนเบล 5 ชิ้น ภายในปีเดียวทำให้โลกยอมรับว่า Einstein เป็นสุดยอดแห่งอัจฉริยะ และปี 2448 เป็นปีมหัศจรรย์ของ Einstein และของโลกด้วย

หลังจากที่งานวิจัยเหล่านี้ปรากฏในวารสาร Annalen der Physik ถนนวิชาการของ Einstein ก็เริ่มเปิด เพราะ Einstein ได้งานเป็นอาจารย์ที่มหาวิทยาลัย Berne เป็นรองศาสตราจารย์ที่มหาวิทยาลัย Zurich ได้ปริญญากิตติมศักดิ์ปริญญาแรกจากมหาวิทยาลัย Geneva และเป็นศาสตราจารย์ฟิสิกส์เต็มตัวที่มหาวิทยาลัย Karl Ferdinand ที่ Prague เมื่อมีอายุได้ 32 ปี จากนั้นก็ได้หวนกลับไปเป็นศาสตราจารย์ที่ ETH อีก แล้วย้ายไปดำรงตำแหน่งสมาชิกของ Prussian Academy of Sciences ที่กรุง Berlin ในปี 2457 จนกระทั่งถึงปี 2475 ซึ่งเป็นเวลาใกล้จะเกิดสงครามโลกครั้งที่หนึ่งเต็มที

ในปี 2458 ขณะทำงานอยู่ที่ Berlin นั่นเอง Einstein ได้ทำงานชิ้นสำคัญที่สุดในชีวิตเสร็จ นั่นคือได้สร้างทฤษฎีสัมพัทธภาพทั่วไปขึ้นมา หลังจากที่ได้ซุ่มทำงานเงียบๆ อยู่คนเดียวนาน 8 ปี งานชิ้นนี้เป็นงานต่อเนื่องจากทฤษฎีสัมพัทธภาพพิเศษ ซึ่งเกี่ยวข้องกับผู้สังเกตที่เคลื่อนที่ด้วยความเร็วสัมพัทธ์ที่สม่ำเสมอในแนวเส้นตรง แต่ทฤษฎีสัมพัทธภาพทั่วไปเกี่ยวข้องกับผู้สังเกตที่เคลื่อนที่ด้วยความเร็วสัมพัทธ์ทุกรูปแบบ แล้วโลกก็ได้ประจักษ์ในความประเสริฐของทฤษฎี Einstein ว่าเหนือกว่าทฤษฎีแรงโน้มถ่วงของ Newton เป็นครั้งแรกในปี 2458 เมื่อทฤษฎีนี้สามารถอธิบายลักษณะการโคจรที่อปกติของดาวพุธได้อย่างสมบูรณ์ ในขณะที่ทฤษฎีของ Newton ให้ผลผิดพลาด

ในปี 2459 Einstein ได้เรียบเรียงหนังสือชื่อ On the Special and General Theory of Relativity, Popularly Explained สำหรับคนทั่วไป และในปีเดียวกันนั้น Einstein ได้พบว่า เวลามวลถูกเร่งมันจะแผ่คลื่นโน้มถ่วง (gravitational wave) ออกมา ในทำนองเดียวกับที่ประจุไฟฟ้าเวลาถูกเร่งจะแผ่คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (electromagnetic wave) ออกมา ฉันใดก็ฉันนั้น

การทำงานที่โหมหนักทำให้ Einstein ล้มป่วยเป็นโรคเกี่ยวกับตับ แผลในกระเพาะ ดีซ่าน และอ่อนเพลีย แต่ถึงแม้จะไม่สบาย เขาก็ยังผลิตงานวิจัยด้านจักรวาลวิทยาเชิงสัมพัทธภาพ ซึ่งว่าด้วยธรรมชาติของจักรวาลที่ประกอบด้วยดาวที่มีความเร็วสูงออกมาอย่างสม่ำเสมอ

ชื่อเสียงของ Einstein ได้พุ่งสูงสุดในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2462 เพราะเมื่อ 6 เดือนก่อนนั้น นักดาราศาสตร์ชื่อ Arthur Eddengton ได้พบว่า แสงจากดาวฤกษ์ในขณะผ่านใกล้ดวงอาทิตย์ได้เบี่ยงเบนทิศการเคลื่อนที่ตรงกับที่ Einstein ได้ทำนายไว้ทุกประการ ในวันที่ 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2462 โลกได้ตื่นเต้นมาก เมื่อนายกฯ ของ Royal Society แห่งอังกฤษ ได้ออกแถลงการณ์ว่า เหตุการณ์แสงเบี่ยงเบนเป็นเหตุการณ์วิทยาศาสตร์ที่สำคัญที่สุดนับตั้งแต่ Adams กับ Le Verrier ได้คำนวณพบดาว Neptune ของสุริยจักรวาล

และเมื่อหนังสือพิมพ์ The Times ในกรุงลอนดอนพาดข่าวหน้าหนึ่งว่า Revolution in Science/New Theory of the Universe/Newtonian ideas overthrown ซึ่งแปลว่าได้มีปฏิวัติในวงการวิทยาศาสตร์ เพราะโลกมีทฤษฎีใหม่ที่ใช้แทนทฤษฎีของนิวตันแล้ว คนทั้งโลกรู้สึกดีใจ และทึ่งในความสามารถของ Einstein มาก เพราะขณะนั้นเป็นเวลาที่สงครามโลกครั้งที่หนึ่งเพิ่งสงบ หลังจากที่ประชากรนับล้านต้องเสียชีวิต และอนาคตของโลกก็ยังไม่แน่นอน ดังนั้น สำหรับผู้ที่รอดชีวิตข่าวความสำเร็จของ Einstein จึงเป็นเรื่องที่คนทุกคนโหยหา และรู้สึกว่าหลังจากความโกลาหลอลหม่าน และการสังหารผลาญชีวิตคนไปจำนวนมากแล้ว โลกก็ยังมี Einstein ผู้รอบรู้ และเป็นบุคคลเดียวที่สามารถเข้าใจกฎและจัดระเบียบต่างๆ ของธรรมชาติได้ และนับตั้งแต่วันนั้นเป็นต้นมา Einstein ก็เป็นที่รัก นับถือ และยกย่องของคนทั้งโลก

สุทัศน์ ยกส้าน ภาคีสมาชิก ราชบัณฑิตยสถาน
กำลังโหลดความคิดเห็น