การฉกฉวยผลประโยชน์จากความอ่อนแอของสังคมเป็นปรากฏการณ์ที่เห็นกันอยู่ทั่วไป ในสังคมซึ่งคนส่วนใหญ่ไม่ได้รับการศึกษา หรือได้รับการศึกษาเพียงครึ่งๆ กลางๆ ก็มักจะถูกฉกฉวยประโยชน์และเอารัดเอาเปรียบได้โดยง่าย ตัวอย่างเช่น ในสังคมซึ่งคนยังมีความเชื่อที่หลงงมงาย เชื่ออำนาจที่เหนือธรรมชาติ พ่อมดหมอผี ก็สามารถประกอบอาชีพได้ด้วยการอ้างว่าสามารถจะเยียวยารักษาโรคภัยไข้เจ็บ ทำคุณทำไสย แก้เคล็ด สะเดาะเคราะห์ นำโชค ฯลฯ ตัวอย่างอีกตัวอย่างหนึ่งก็คือ การฉกฉวยประโยชน์เรียกร้องค่าบริการจนเกินควร ที่เห็นได้ชัดคือพิธีงานศพซึ่งคนในครอบครัวกำลังเศร้าโศก ไม่มีเวลาจะมาใส่ใจในรายละเอียดต่อรองเรื่องราคา ดังนั้น ก็จะมีการเรียกค่าบริการสูงลิ่ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้ามีพิธีกงเต๊กแบบจีนทุกอย่างเป็นเงินเป็นทองไปหมด ที่สำคัญในพิธีกรรมต่างๆ นั้นผู้ทำพิธีจะเป็นผู้ที่มีอำนาจสูงสุดในการกำหนดความถูกต้อง ไม่มีใครเถียงได้ งานศพที่เกิดขึ้นในสหรัฐอเมริกางานหนึ่งญาติของผู้ตายซึ่งเป็นคนไทยได้มาเล่าว่า เจ้าของบริษัทฌาปนกิจศพจะพูดว่า “คุณพ่อต้องการอย่างนี้ คุณพ่อต้องการอย่างนั้น” ซึ่งล้วนแต่เป็นของมีราคาแพง ซึ่งภรรยาของผู้ตายและลูกๆ ก็ได้แต่เอออวยตาม อาจจะมีการคัดค้านบ้างแต่ก็เป็นส่วนน้อย
ในแวดวงการศึกษาจะมีโรงเรียนหรือวิทยาลัยเอกชน รวมทั้งมหาวิทยาลัยรัฐบางแห่งจัดเก็บค่าบริการสูงด้วยค่าธรรมเนียมต่างๆ ซึ่งในหลาส่วนก็ไม่สมเหตุสมผล และยิ่งกว่านั้นตอนที่เศรษฐกิจฟองสบู่แตกนั้นอาจารย์มหาวิทยาลัยเอกชนบางแห่งถูกสั่งโดยเจ้าของให้กดคะแนนนักเรียนเพื่อจะได้ตกซ้ำชั้น ซึ่งหมายความว่าจะต้องลงทะเบียนอีกหนึ่งเทอมเป็นการเพิ่มจำนวนนักเรียนโดยเก็บจำนวนนักเรียนเก่าไว้ส่วนหนึ่ง การกระทำเยี่ยงนี้ขัดต่อจรรยาบรรณวิชาชีพอย่างเลวร้ายและไม่ยุติธรรมอย่างยิ่งต่อนักเรียนซึ่งต้องสำเร็จการศึกษาช้าลงกว่ากำหนด ผลเสียที่ตามมาคืออาจหางานทำได้ช้ากว่าคนอื่น ที่สำคัญ เป็นการไม่ยุติธรรมต่อพ่อแม่ซึ่งเป็นผู้เสียค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นโดยไม่จำเป็น อาจารย์บางส่วนถึงกับลาออกจากสถาบันการศึกษาดังกล่าว
นอกเหนือจากการเอารัดเอาเปรียบฉกฉวยประโยชน์จากความอ่อนแอของระบบแล้ว ในวงการศึกษายังมีแนวโน้มที่ไม่น่าพิสมัยที่กำลังเกิดขึ้น นั่นคือการทำให้การศึกษาเป็นการค้า เนื่องจากในปัจจุบันประชาชนได้มีความสนใจต่อการศึกษาเล่าเรียนมากขึ้นจึงเกิดโครงการพิเศษขึ้นมากมาย โดยโครงการเหล่านี้บางโครงการก็เป็นโครงการที่ดีเยี่ยม แต่บางโครงการก็มีปัญหาเรื่องคุณภาพและมาตรฐาน ปรากฏการณ์เช่นนี้ทวีความเข้มข้นขึ้นเมื่อมีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ซึ่งระบุว่า ผู้จะดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีต้องจบอย่างน้อยปริญญาตรี ผู้ลงสมัครรับเลือกตั้งเป็น ส.ส. และ ส.ว. ต้องจบปริญญาตรีอย่างต่ำ ในกรณีของ ส.ส. เก่าได้รับข้อยกเว้นในส่วนนี้ นอกเหนือจากนั้นยังมีการตั้งโครงการบริหารรัฐกิจสำหรับนักบริหาร และบริหารธุรกิจสำหรับนักบริหารเช่นเดียวกัน ขณะเดียวกันก็มีส่วนหนึ่งพยายามศึกษาถึงขั้นปริญญาเอกเนื่องจากมีโครงการดังกล่าวเปิดขึ้นตามมหาวิทยาลัยของรัฐและเอกชนหลายแห่ง
เจ้าของเงินกู้นอกระบบฉกฉวยประโยชน์จากคนยากจนจากการหาเช้ากินค่ำโดยคิดดอกเบี้ยหฤโหด ถ้าผู้กู้ไม่สามารถชำระเงินต้นพร้อมดอกเบี้ยได้ก็จะถูกข่มขู่และคุกคาม และบางครั้งก็ลงโทษด้วยวิธีการรุนแรงนอกกฎหมาย กรณีของแม่ค้าที่ถูกตัดมือกลางวันแสกๆ เป็นภาพที่น่าอนาถยิ่ง ที่น่าสังเวชก็คือเงินเพียงจำนวนเล็กน้อยต้องชำระด้วยแขนหนึ่งข้าง ปรากฏการณ์ดังกล่าวเป็นการกระที่เหี้ยมโหดและป่าเถื่อน ซึ่งไม่น่าจะเกิดขึ้นในสังคมซึ่งเป็นสังคมนิติรัฐและสังคมพุทธ
ในการบริหารราชการแผ่นดิน พฤติกรรมของข้าราชการที่ยังมีลักษณะเป็นเจ้าขุนมูลนายโดยเฉพาะอย่างยิ่งในต่างจังหวัดยังคงปรากฏอยู่ คนจนและคนไร้การศึกษาจำนวนมากจะต้องทนกับการปฏิบัติที่ไม่เหมาะสม บางครั้งก็ยังต้องชำระเงินค่าธรรมเนียมหรือเงินใต้โต๊ะเพื่อให้ “เครื่องจักร” ขยับเคลื่อนไปได้ตามคำกล่าวในวัฒนธรรมจีน คนในต่างจังหวัดไม่มีอำนาจจะต่อรองกับเจ้าหน้าที่ของรัฐได้ และเมื่อเดินทางไปที่ทำการอำเภอหรือสถานีตำรวจก็จะมีอาการสงบเสงี่ยมและสำรวม
เกษตรกรผู้ปลูกข้าวซึ่งต้องทำงานทั้งปี หลังชี้ฟ้าหน้าชี้ดิน จะถูกเอาเปรียบโดยพ่อค้าคนกลางและโรงสีในบางครั้ง เป็นเวลาร้อยๆ ปีที่เกษตรกรผลิตข้าวมาเลี้ยงคนในแผ่นดินแต่ก็ยังเป็นชาวนาที่ยากจนเหมือนเดิม คำว่ากระดูกสันหลังของชาติเป็นคำพูดที่ไม่สอดคล้องกับความเป็นจริง ชาวนาเกษตรกรถูกระบบเอารัดเอาเปรียบมาตลอด ครั้งหนึ่งในอดีตมีการเก็บภาษีส่งออกที่เรียกว่า พรีเมี่ยม จากชาวนา ทำให้คนในเมืองรับประทานข้าวถูก แต่ขณะเดียวกันชาวนาต้องเสียภาษีเพื่อนำเงินภาษีดังกล่าวมาใช้ในการบริหารบ้านเมือง ทุกวันนี้ชาวนาก็ยังถูกเอารัดเอาเปรียบโดยเจ้าของโรงสีและพ่อค้าคนกลาง มาตรการพยุงราคาข้าวมีส่วนช่วยในระดับหนึ่ง แต่ชาวนาก็ยังมีหนี้สินล้นพ้นตัวจนต้องมีการพักชำระหนี้เกษตรกร กองทุนหมู่บ้าน ฯลฯ เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว
ในทางการเมือง นักการเมืองจำนวนไม่น้อยให้สัญญากับประชาชนแต่ไม่ทำตามสัญญานั้น ประชาชนผู้ยากไร้และด้อยการศึกษาก็พร้อมที่จะขายสิทธิขายเสียงเพื่อแลกกับสิ่งที่เป็นเงินตรา ขณะเดียวกันนักการเมืองจำนวนหนึ่งก็ทำการฉ้อราษฎร์บังหลวง หลายคนเอารัดเอาเปรียบคนยากไร้เนื่องจากความโลภ ละโมบ ขณะเดียวกันระบบการตรวจสอบก็ทำงานไม่ได้ผล ทำให้การปฏิรูปการเมืองเป็นไปอย่างล่าช้า ความอ่อนแอของระบบเปิดช่องให้นักการเมืองฉกฉวยประโยชน์เอารัดเอาเปรียบสังคมและประชาชน
ความอ่อนแอและการเอารัดเอาเปรียบที่เกิดขึ้นในสังคมยังมีอีกมากมาย สิ่งที่จะกล่าวได้ก็คือ ตราบเท่าที่ประชาชนทั่วไปยังยากจน ไร้การศึกษาหรือได้รับการศึกษาเพียงครึ่งๆ กลางๆ ขณะเดียวกันระบบการเมืองการบริหาร และระบบเศรษฐกิจบกพร่อง สังคมไร้ศีลธรรมและจริยธรรม หลักนิติธรรมสั่นคลอนและการบังคับกฎหมายหย่อนยาน การฉกฉวยประโยชน์เอารัดเอาเปรียบสังคมในรูปแบบต่างๆ ก็คงมีอยู่ต่อไป
ในแวดวงการศึกษาจะมีโรงเรียนหรือวิทยาลัยเอกชน รวมทั้งมหาวิทยาลัยรัฐบางแห่งจัดเก็บค่าบริการสูงด้วยค่าธรรมเนียมต่างๆ ซึ่งในหลาส่วนก็ไม่สมเหตุสมผล และยิ่งกว่านั้นตอนที่เศรษฐกิจฟองสบู่แตกนั้นอาจารย์มหาวิทยาลัยเอกชนบางแห่งถูกสั่งโดยเจ้าของให้กดคะแนนนักเรียนเพื่อจะได้ตกซ้ำชั้น ซึ่งหมายความว่าจะต้องลงทะเบียนอีกหนึ่งเทอมเป็นการเพิ่มจำนวนนักเรียนโดยเก็บจำนวนนักเรียนเก่าไว้ส่วนหนึ่ง การกระทำเยี่ยงนี้ขัดต่อจรรยาบรรณวิชาชีพอย่างเลวร้ายและไม่ยุติธรรมอย่างยิ่งต่อนักเรียนซึ่งต้องสำเร็จการศึกษาช้าลงกว่ากำหนด ผลเสียที่ตามมาคืออาจหางานทำได้ช้ากว่าคนอื่น ที่สำคัญ เป็นการไม่ยุติธรรมต่อพ่อแม่ซึ่งเป็นผู้เสียค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นโดยไม่จำเป็น อาจารย์บางส่วนถึงกับลาออกจากสถาบันการศึกษาดังกล่าว
นอกเหนือจากการเอารัดเอาเปรียบฉกฉวยประโยชน์จากความอ่อนแอของระบบแล้ว ในวงการศึกษายังมีแนวโน้มที่ไม่น่าพิสมัยที่กำลังเกิดขึ้น นั่นคือการทำให้การศึกษาเป็นการค้า เนื่องจากในปัจจุบันประชาชนได้มีความสนใจต่อการศึกษาเล่าเรียนมากขึ้นจึงเกิดโครงการพิเศษขึ้นมากมาย โดยโครงการเหล่านี้บางโครงการก็เป็นโครงการที่ดีเยี่ยม แต่บางโครงการก็มีปัญหาเรื่องคุณภาพและมาตรฐาน ปรากฏการณ์เช่นนี้ทวีความเข้มข้นขึ้นเมื่อมีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ซึ่งระบุว่า ผู้จะดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีต้องจบอย่างน้อยปริญญาตรี ผู้ลงสมัครรับเลือกตั้งเป็น ส.ส. และ ส.ว. ต้องจบปริญญาตรีอย่างต่ำ ในกรณีของ ส.ส. เก่าได้รับข้อยกเว้นในส่วนนี้ นอกเหนือจากนั้นยังมีการตั้งโครงการบริหารรัฐกิจสำหรับนักบริหาร และบริหารธุรกิจสำหรับนักบริหารเช่นเดียวกัน ขณะเดียวกันก็มีส่วนหนึ่งพยายามศึกษาถึงขั้นปริญญาเอกเนื่องจากมีโครงการดังกล่าวเปิดขึ้นตามมหาวิทยาลัยของรัฐและเอกชนหลายแห่ง
เจ้าของเงินกู้นอกระบบฉกฉวยประโยชน์จากคนยากจนจากการหาเช้ากินค่ำโดยคิดดอกเบี้ยหฤโหด ถ้าผู้กู้ไม่สามารถชำระเงินต้นพร้อมดอกเบี้ยได้ก็จะถูกข่มขู่และคุกคาม และบางครั้งก็ลงโทษด้วยวิธีการรุนแรงนอกกฎหมาย กรณีของแม่ค้าที่ถูกตัดมือกลางวันแสกๆ เป็นภาพที่น่าอนาถยิ่ง ที่น่าสังเวชก็คือเงินเพียงจำนวนเล็กน้อยต้องชำระด้วยแขนหนึ่งข้าง ปรากฏการณ์ดังกล่าวเป็นการกระที่เหี้ยมโหดและป่าเถื่อน ซึ่งไม่น่าจะเกิดขึ้นในสังคมซึ่งเป็นสังคมนิติรัฐและสังคมพุทธ
ในการบริหารราชการแผ่นดิน พฤติกรรมของข้าราชการที่ยังมีลักษณะเป็นเจ้าขุนมูลนายโดยเฉพาะอย่างยิ่งในต่างจังหวัดยังคงปรากฏอยู่ คนจนและคนไร้การศึกษาจำนวนมากจะต้องทนกับการปฏิบัติที่ไม่เหมาะสม บางครั้งก็ยังต้องชำระเงินค่าธรรมเนียมหรือเงินใต้โต๊ะเพื่อให้ “เครื่องจักร” ขยับเคลื่อนไปได้ตามคำกล่าวในวัฒนธรรมจีน คนในต่างจังหวัดไม่มีอำนาจจะต่อรองกับเจ้าหน้าที่ของรัฐได้ และเมื่อเดินทางไปที่ทำการอำเภอหรือสถานีตำรวจก็จะมีอาการสงบเสงี่ยมและสำรวม
เกษตรกรผู้ปลูกข้าวซึ่งต้องทำงานทั้งปี หลังชี้ฟ้าหน้าชี้ดิน จะถูกเอาเปรียบโดยพ่อค้าคนกลางและโรงสีในบางครั้ง เป็นเวลาร้อยๆ ปีที่เกษตรกรผลิตข้าวมาเลี้ยงคนในแผ่นดินแต่ก็ยังเป็นชาวนาที่ยากจนเหมือนเดิม คำว่ากระดูกสันหลังของชาติเป็นคำพูดที่ไม่สอดคล้องกับความเป็นจริง ชาวนาเกษตรกรถูกระบบเอารัดเอาเปรียบมาตลอด ครั้งหนึ่งในอดีตมีการเก็บภาษีส่งออกที่เรียกว่า พรีเมี่ยม จากชาวนา ทำให้คนในเมืองรับประทานข้าวถูก แต่ขณะเดียวกันชาวนาต้องเสียภาษีเพื่อนำเงินภาษีดังกล่าวมาใช้ในการบริหารบ้านเมือง ทุกวันนี้ชาวนาก็ยังถูกเอารัดเอาเปรียบโดยเจ้าของโรงสีและพ่อค้าคนกลาง มาตรการพยุงราคาข้าวมีส่วนช่วยในระดับหนึ่ง แต่ชาวนาก็ยังมีหนี้สินล้นพ้นตัวจนต้องมีการพักชำระหนี้เกษตรกร กองทุนหมู่บ้าน ฯลฯ เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว
ในทางการเมือง นักการเมืองจำนวนไม่น้อยให้สัญญากับประชาชนแต่ไม่ทำตามสัญญานั้น ประชาชนผู้ยากไร้และด้อยการศึกษาก็พร้อมที่จะขายสิทธิขายเสียงเพื่อแลกกับสิ่งที่เป็นเงินตรา ขณะเดียวกันนักการเมืองจำนวนหนึ่งก็ทำการฉ้อราษฎร์บังหลวง หลายคนเอารัดเอาเปรียบคนยากไร้เนื่องจากความโลภ ละโมบ ขณะเดียวกันระบบการตรวจสอบก็ทำงานไม่ได้ผล ทำให้การปฏิรูปการเมืองเป็นไปอย่างล่าช้า ความอ่อนแอของระบบเปิดช่องให้นักการเมืองฉกฉวยประโยชน์เอารัดเอาเปรียบสังคมและประชาชน
ความอ่อนแอและการเอารัดเอาเปรียบที่เกิดขึ้นในสังคมยังมีอีกมากมาย สิ่งที่จะกล่าวได้ก็คือ ตราบเท่าที่ประชาชนทั่วไปยังยากจน ไร้การศึกษาหรือได้รับการศึกษาเพียงครึ่งๆ กลางๆ ขณะเดียวกันระบบการเมืองการบริหาร และระบบเศรษฐกิจบกพร่อง สังคมไร้ศีลธรรมและจริยธรรม หลักนิติธรรมสั่นคลอนและการบังคับกฎหมายหย่อนยาน การฉกฉวยประโยชน์เอารัดเอาเปรียบสังคมในรูปแบบต่างๆ ก็คงมีอยู่ต่อไป