xs
xsm
sm
md
lg

เปียโนตัวสุดท้ายของเบโธเฟน(2)/ต่อพงษ์

เผยแพร่:   โดย: ต่อพงษ์ เศวตามร์

คราวที่แล้วทิ้งท้ายเอาไว้ว่าการฟังเสียงเพลงจากเปียโนหลังสุดท้ายของเบโธเฟนนั้นเป็นเรื่องที่ชวนขนลุกอย่างที่สุด โดยเฉพาะเมื่อมันถูกบรรเลงโดย Elly Ney (1882-1968)ซึ่งต้องขอสารภาพว่าก่อนหน้านี้ผมไม่เคยฟังฝีมือของเธอมาก่อน

Ney นั้นเสียชีวิตมานานแล้ว งานของเธอที่มีอยู่ส่วนใหญ่ก็เป็นการบันทึกบนแผ่นครั่งและเป็นผลงานที่สุ้มเสียงไม่ดีเท่าไหร่นัก เพราะเป็นการบันทึกมาแบบโมโน แต่ชื่อเสียงของเนย์นั้นว่ากันว่าถูกเอาไปเปรียบเทียบกับนักเปียโนระดับตำนานทั้งหลายไม่ว่จะเป็น Teresa Careño (1853-1917)Paderewski (1860-1941)Wilhelm Kempff (1895-1991) Artur Schnabel (1882-1951) Walter Gieseking (1895-1950) Edwin Fischer (1886-1960) Clara Haskil Horowitz, Arthur Rubinstein, Emil Gilels, Sviatoslav Richter, Van Cliburn, Claudio Arrau (1903-1991) Martha Argerich (*1941)

พวกนี้สุดยอดแห่งความยิ่งใหญ่ทั้งนั้นนะครับ หลายคน...ต้องบอกว่าที่ผมไม่เคยได้ยินมาก่อน เมื่อเดือนที่ผ่านมาก็มีโอกาสได้ยินฝีมือกัน จากแผ่นเสียงเก่าที่ท่านผู้อ่านที่มีอุปการะคุณขนมาให้ฟังกัน ก็จับความได้ว่า ความเก่งกาจของเนย์นั้นอยู่ที่การแสดงอารมณ์ของศิลปินออกมาได้เจิดจ้าเป็นที่ยิ่งนัก

เสียเปียโนของเธอนั้นอาจจะไม่ได้พลิ้วไหวเหมือนรูบินสไตน์ ไม่ได้เล่นด้วยพลังรุนแรงแบบเคลาดิโอ อาเรา แต่ความเป็นเอกกลับอยู่ที่ความั่นคงในน้ำเสียง และการตีความที่รู้ว่า ตรงไหนควรจะดัง ควรจะค่อย ควรจะขยี้ ตรงไหนจะยืดเสียง ตรงไหนจะหด พูดง่ายๆ ว่าเสียงนั้นเต็มไปด้วยความมีชีวิตชีวา

ยิ่งมาเจอกับเปียโนของกราฟที่มีความกระจ่าง แรง คมและขึ้นรูปได้อย่างที่นักวิจารณ์เครื่องดนตรีที่ชื่อ โรเจอร์ คลีเมนท์ เขาพูดถึงเครื่องดนตรีหลังนี้ว่า เหมือนนักรบที่กำลังจะเข้าพิธีแต่งงาน โดยเฉพาะเสียงเบสนั้นร้ายกาจและรุนแรงราวกับสัตว์ป่า ที่เด็ดกว่านั้นอยู่ที่พีดัลที่สามารถยืดเสียงได้ยาวมากกว่าเปียโนสมัยใหม่ เขาว่ามันทำให้เสียงเบสที่แรงๆ นั้นกลายเป็นนุ่มแต่ยืดได้อย่างเหลือเชื่อ ความแตกต่างระหว่างเปียโนหลังนี้กับเปียโนยุคคอมพิวเตอร์ก็คือ ขณะที่เบสนั้นใหญ่ หนา นุ่มกว้าง แต่เสียงแหลมกลับคมกริบเป็นมีดทีเดียว

ซึ่งก็น่าที่จะตรงกับจริตการเล่นของเนย์ เพราะ เธอเน้นเรื่องอารมณ์มากกว่าความรุนแรง เขาว่าเทคนิคที่เนย์เอามาใช้ทำให้เปียโนตัวนี้ขับเสียงเพลงของเบโธเฟนออกมาได้อย่างน่าทึ่งครับ

อัลบั้มนี้เลือกงานตั้งแต่เบโธเฟนแต่งไว้เมื่อสมัยหนุ่ม อย่าง เปียโน โซนาต้า หมายเลข 32 ใน ซีไมเนอร์ อย่าง 6 Variation สำหรับเปียโน รวมถึง Fur Elise คงไม่ผิดนักที่จะบอกว่าน่าจะเป็นการบรรเลงเพลงของเบโธเฟนที่มีสำเนียงโรแมนติกอย่างที่สุดแล้ว

บอกตามตรงครับ ผมยังเกือบเสียใจอยู่เลยที่ รอบแรกที่ฟัง Fur Elise ผมดันกดข้ามแทร็คไป เพราะ คิดว่าคงไม่มีอะไรมาก แหม เพลงที่อยู่ในโทรศัพท์มือถือทุกคนมันจะมีอะไรมากได้เล่า อย่างไรก็ตามรอบที่สองผมปล่อยมันไปตามอารมณ์และก็ค้นพบว่า นี่คือ Fur Elise ที่สุดยอดที่สุดที่เคยได้ยินมา

ผมว่า Fur Elise เป็นเครื่องทดสอบฝีมือของผู้บรรเลงได้เป็นอย่างดี เพราะเพลงนี้ใครๆก็เล่น เด็กๆ ก็เล่น ตัวโน้ตไม่กี่ตัวโน้ต แต่งดงาม ฟังง่าย จะว่าไปก็เป็นเพลงครูของหลายๆคน แต่เนย์ก็ทำให้ม้าแก่ หรือ ม้าศึกที่ใครๆ ก็เล่นได้เป็น ความขมขื่นที่มีมิติและมีจินตนาการได้สวยอย่างยิ่ง

ปรกติผมฟังเพลงของเบโธเฟนตอนก่อนนอน ก็มักจะมีอาการเหมือนๆ กันนั่นคือ หลับอย่างมีความสุข แต่ฟังอัลบั้มนี้ ปรากฏว่ามันไม่หลับครัลบ แต่นั่งยิ้มอยู่คนเดียวอย่างมีความสุข...ไม่ยักหลับ

ความจริงแผ่นนี้ของ Elly จะมีขายเฉพาะที่ Art History Museum ในเวียนนาเท่านั้น แต่พอปี 2002 เพื่อเป็นการฉลองครบรอบ 120 ปีของเนย์ ผู้ที่เกี่ยวข้องก็เลยตัดสินใจให้ Colloseum Records จัดการรีมาสเตอร์ซะให้เป็นระบบดิจิตอล ผลก็คืองานที่ทรงคุณค่าที่ทำให้เราได้ยินเสียงเปียโนที่เบโธเฟนเล่น และสปิริตที่เบโธเฟนต้องการให้อยู่ในเพลงของเขา

การรีมาสเตอร์ครั้งนี้เสียงสุดยอดครับ รูปร่างของตัวโน้ตที่วิ่งออกมานี่กระจ่างมาก ความคมและขึ้นรูปนั้นต้องยอมรับว่า ทำได้ดีเหลือเกิน ตอนแรกผมนึกว่าเป็นเพราะ เครื่องที่ดีๆ ที่ขับมันออกมาได้ชนิดที่ตัวเองต้องทึ่ง แต่ที่ไหนได้ เอาไปเล่นเครื่องมินิคอมโปเล็กๆ มันก็ยังออกมาได้กระจ่างทั้งขนาดและรูปร่างของเสียงนั้นทำให้เราจินตนาการได้ทันทีว่า ขณะที่เบโธเฟนกำลังเล่นเปียโนตัวนี้อยู่นั้น เขามีท่าทางลีลา และมีอารมณ์อยู่ในห้วงไหนกันแน่

งานนี้เหมาะสำหรับคนที่รักเบโธเฟน ผมคิดว่าท่านสามารถสั่งซื้อได้ทางอินเตอร์เน็ตนะครับ การันตีว่าซื้อมาแล้วจะต้องออกอาการน้ำตาซึมเหมือนที่ผมเป็น

วิธีสั่งก็ไม่ยาก ลองเติมชื่ออัลบั้ม+ผู้เล่นลงไปในกูเกิ้ล แล้วก็ไปดูร้านที่เขารับสั่งนะครับ เชื่อเลยว่าคุ้มสุดๆ

อย่างไรก็ตามถ้ากะว่าจะสั่งซื้อแล้ว...ผมอยากจะบอกว่า อย่าเพิ่ง เพราะ ยังมีงานซีรี่ส์เครื่องดนตรีของเบเธเฟนอีกหลายชิ้นที่อยากจะแนะนำ...โดยเฉพาะงานที่จะเขียนถึงในสัปดาห์หน้า ใครที่ชอบเชลโล่ไม่ควรจะพลาด

เพราะผมจะแนะนำแผ่น ปาโบ้ล คาซาล เล่นเชลโล่ตัวเก่งของเบโธเฟนกันละครับ
กำลังโหลดความคิดเห็น