ภาควิชาการตื่นตัวรับมือสถานการณ์ฝุ่นละออง PM 2.5 โดยจุฬาฯ ต่อยอดองค์ความรู้เทคโนโลยีร่วมดูแลสังคมด้วยโครงการวิจัย “PM 2.5 Sensor for All” พัฒนาต้นแบบเซ็นเซอร์เฟสแรกติดตั้งภายใน และพื้นที่รอบมหาวิทยาลัย เพื่อเก็บข้อมูลฝุ่น PM 2.5 ผ่านโครงข่าย LoRaWAN และ IRIS Cloud พร้อมทำโมเดลศึกษาเชิงลึกตอบโจทย์สร้างนวัตกรรมเพื่อแก้ปัญหามลภาวะจากฝุ่น PM 2.5 อย่างยั่งยืน
นายพิสุทธิ์ เพียรมนกุล รองคณบดีด้านยุทธศาสตร์นวัตกรรม และอาจารย์ประจำภาควิชาวิศวกรรมสิ่งแวดล้อม วิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาฯ ซึ่งมีความร่วมมือกับ บริษัท กสท โทรคมนาคม จำกัด (มหาชน) ในการติดตั้งโครงข่ายสื่อสาร LoRaWAN เพื่อการพัฒนานวัตกรรม IoT ด้านการควบคุมคุณภาพอากาศ
ทั้งนี้ ได้เล็งเห็นถึงปัญหาในพื้นที่จุฬาฯ ซึ่งมีทั้งโรงพยาบาล ชุมชนและมหาวิทยาลัยว่าเป็นพื้นที่ได้รับผลกระทบจากฝุ่นละออง PM 2.5 จึงได้ริเริ่มงานวิจัย “PM 2.5 Sensor for All” เพื่อพัฒนาระบบตรวจวัด และวิเคราะห์รูปแบบการเกิดของฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5 จากการประยุกต์องค์ความรู้ด้านนวัตกรรมเซ็นเซอร์ IoT และใช้โครงข่ายสื่อสารจาก กสท โทรคมนาคม โดยช่วงแรกทดสอบ Prototype Test ติดตั้งต้นแบบเซ็นเซอร์ 20 จุดในพื้นที่ 3 กิโลเมตรรอบจุฬาฯ
เครือข่ายเซ็นเซอร์ที่หนาแน่นจะเก็บข้อมูลด้วยความถี่และต่อเนื่องมาที่ระบบคลาวด์เซิร์ฟเวอร์ของ กสท โทรคมนาคม เพื่อทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยทีมผู้เชี่ยวชาญ Big Data Analytic วิเคราะห์ผลกระทบเชิงอุตุนิยมวิทยา ที่ทำให้เกิดฝุ่น เช่น ลมหรือฝนที่เป็นปัจจัยเกี่ยวข้อง และนำมาจัดทำ Air Model โดยผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน เพื่อตอบโจทย์ที่ต้องการเกี่ยวกับฝุ่นละออง PM 2.5 และมลพิษอากาศอื่นๆ
รวมทั้งทำนายสภาพอากาศของพื้นที่ระหว่างจุดติดตั้งเซ็นเซอร์แต่ละจุดได้ ซึ่งถือเป็นข้อมูลชุดแรกที่เราได้ทำอย่างครบถ้วน และจะเป็นระเบียบวิธีวิจัยในการศึกษาด้านคุณภาพอากาศที่สามารถปรับใช้ให้เหมาะสมกับสภาพแต่ละพื้นที่ เพื่อขยายผลเชิงป้องกันปัญหามลพิษฝุ่นในพื้นที่ต่างๆ ซึ่งหลังจากนี้ จุฬาฯ จะมีแผนต่อยอดการทำวิจัยร่วมกันกับ กสท โทรคมนาคม และ สํานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) เพื่อขยายไปยังพื้นที่อื่นๆ ต่อไป
ด้านนายวิโรจน์ โตเจริญวาณิช รองกรรมการผู้จัดการใหญ่ สายงานธุรกิจไร้สาย กสท โทรคมนาคม กล่าวว่า บริษัท พร้อมที่จะสนับสนุนโครงการ PM 2.5 Sensor for All ต่อเนื่องในเฟสต่อๆ ไป โดยขณะนี้ได้ติดตั้งโครงข่าย LoRAWAN แล้วใน 33 จังหวัด และกลางปีนี้จะครอบคลุมทั่วประเทศ เพื่อรองรับการพัฒนา IoT ของไทยที่ขยายตัวอย่างรวดเร็วในภาคส่วนต่างๆ
อย่างไรก็ตาม ขณะนี้มีการใช้งานอุปกรณ์ IoT รวมถึงบริการอัจฉริยะที่หลากหลายมากขึ้นบนโครงข่ายของ กสท โทรคมนาคม สำหรับการประยุกต์ใช้งานด้านคุณภาพอากาศ และตรวจวัดฝุ่นควัน บริษัทได้ร่วมมือกับจุฬาฯ โดยนอกจากโครงข่ายแล้วยังมีทีมวิศวกรของบริษัท, ST Microelectronics และ AVANET ที่จะช่วยในการพัฒนาเซ็นเซอร์ตามสภาพปัญหาในแต่ละพื้นที่ เช่น จังหวัดน่านที่ให้ความสนใจฝุ่นควันขนาดใหญ่ หรือกรุงเทพที่สนใจในเรื่องฝุ่นขนาดเล็กอย่าง PM 2.5
ทั้งนี้ โครงการวิจัย “PM 2.5 Sensor for All” กำหนดเปิดเสวนาและเวิร์คชอปในวันที่ 15 ก.พ.2562 ณ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาฯ ซึ่งจะมีกิจกรรม Hands on workshop ให้ผู้เกี่ยวข้องได้ร่วมประกอบต้นแบบเซ็นเซอร์เพื่อนำไปติดตั้ง พร้อมกับได้รับทราบถึงการวิจัยพัฒนาสร้างสรรค์นวัตกรรม เพื่อสังคมด้านคุณภาพอากาศของประเทศต่อไป
