“วันชัย” หวั่นเกิดจลาจลคนคุก หลังเจอพิษข้าวราคาแพง

“วันชัย” หารือหน่วยงานจัดซื้อข้าวเตรียมรองรับข้าวราคาแพงเลี้ยงคนคุกเกือบ 2 แสนทั่วประเทศ หลังผู้รับเหมาส่งข้าวหลายรายยกเลิกสัญญา อ้างแบกต้นทุนสูงไม่ไหว หวั่นขาดข้าวอาจเกิดเหตุจราจลในเรือนจำ เตือนผู้ประมูลส่งข้าวรายใหม่ต้องทำตามสัญญาถ้าฝ่าฝืนถูกขึ้นบัญชีดำ ระบุ เตรียมเสนอรัฐบาลหาทางแก้ภาวะข้าวแพง และถ้าไม่มีงบเพิ่มต้องปรับลดคุณภาพข้าวจากข้าวขาวไปกินข้าวแดงเหมือนเดิม

วันที่ (4 เม.ย.) นายวันชัย รุจนวงศ์ อธิบดีกรมราชทัณฑ์ เปิดเผยภายหลังประชุมหามาตรการรองรับปัญหาข้าวสารราคาแพง ว่า จากภาวะราคาข้าวสารปรับตัวสูงขึ้นกว่าปกติ กรมราชทัณฑ์ได้รับหนังสือจากองค์การคลังสินค้า องค์การตลาดเพื่อเกษตรกร และชุมนุมสหกรณ์หลายแห่ง ซึ่งเป็นผู้ประมูลส่งข้าวสารให้นักโทษในเรือนจำต่างๆ โดยแจ้งถึงราคาข้าวสารที่ปรับตัวสูงขึ้น และขอความช่วยเหลือจากกรมราชทัณฑ์ โดยชุมนุมสหกรณ์บางแห่งเกรงว่า จะไม่สามารถจัดหาหรือซื้อข้าวมาส่งให้เรือนจำได้ ดังนั้น ตนจึงได้เรียกประชุมเพื่อหามาตรการรองรับปัญหาข้าวสารแพง เนื่องจากอาจมีผู้ประมูลส่งข้าวสารที่แบกรับภาวะขาดทุนไม่ไหวไม่ส่งข้าวให้เรือนจำ ซึ่งถือเป็นปัญหาใหญ่ของเรือนจำ เพราะถ้าไม่มีข้าวให้นักโทษรับประทาน อาจเกิดปัญหาจลาจลในเรือนจำตามมา

นายวันชัย กล่าวว่า สำหรับมาตรการแก้ปัญหาเบื้องต้น กรมราชทัณฑ์จะประชุมร่วมกับผู้ประมูลส่งข้าวสารของกรมราชทัณฑ์ เพื่อประเมินปัญหาราคาข้าวสารที่แพงขึ้นจากราคาประมูลปลายปี 2550 นำเสนอต่อรัฐบาลเพื่อหาทางช่วยเหลือต่อไป ซึ่งองค์กรผู้ประมูลข้าวสารของกรมราชทัณฑ์ จะต้องยืนยันว่า ผู้ส่งข้าวสารต้องไม่ผิดสัญญาในการส่งข้าว มิเช่นนั้นจะถูกขึ้นบัญชีห้ามร่วมประมูลส่งข้าวกับกรมราชทัณฑ์ในปีต่อๆไปอย่างเด็ดขาด โดยในส่วนความช่วยเหลือนั้น กรมราชทัณฑ์จะเร่งหารือกับทางรัฐบาลต่อไป ขณะเดียวกันตนจะทำหนังสือถึงผู้บัญชาการเรือนจำทั่วประเทศ หากเรือนจำใดประสบปัญหาผู้ประมูลไม่จัดส่งข้าวสาร ให้ผู้บัญชาการเรือนจำนำงบประมาณค่าอาหารรายเดือนไปซื้อข้าวสารมาทดแทน เพื่อไม่ให้เกิดปัญหานักโทษไม่มีข้าวรับประทาน

อธิบดีกรมราชทัณฑ์ กล่าวอีกว่า ปัจจุบันเรือนจำทั่วประเทศได้เปลี่ยนข้าวสารสำหรับให้นักโทษบริโภคจากข้าวแดง 5% มาเป็นข้าวสารขาว 5% โดยใช้เกณฑ์นี้มานาน 3 ปี จากการสำรวจราคาข้าวสารพบว่า ราคาเฉลี่ยในการประมูลข้าวสารของเรือนจำจะมีราคาประมาณกิโลกรัมละ 12 บาท หรือราคา 60 บาทต่อข้าวสารถุงน้ำหนัก 5 กิโลกรัม แต่ปัจจุบันราคาข้าวสารในตลาดปรับตัวสูงถึงกิโลกรัมละ 16 บาท หากรัฐบาลไม่เพิ่มงบประมาณอาหารต่อหัวให้นักโทษ กรมราชทัณฑ์อาจต้องปรับคุณภาพของข้าวสารจากข้าว 5% ให้ต่ำลง เพื่อมีงบประมาณเพียงพอในการจัดซื้อข้าวสาร และอาจต้องปรับสัดส่วนรายการอาหารประจำวันใหม่ โดยลดปริมาณกับข้าวลงเพื่อนำเงินส่วนที่เหลือมาซื้อข้าวสาร

อย่างไรก็ตาม ขณะนี้กระทรวงพาณิชย์ ยืนยันว่า ปริมาณข้าวสารมีเพียงพอสำหรับบริโภคภายในประเทศแน่นอน ข้าวสารจะไม่ขาดแคลนเพียงแต่ราคาสูงขึ้น ดังนั้น กรมราชทัณฑ์จะไม่มีนโยบายลดปริมาณข้าวหรือนำมันสำปะหลังมาหุงปนกับข้าวสารให้นักโทษ แต่จะใช้วิธีลดคุณภาพข้าวสารลง

อธิบดีกรมราชทัณฑ์ กล่าวด้วยว่า สำหรับงบประมาณค่าอาหารของนักโทษต่อหัวต่อวัน อยู่ 42 บาทต่อคนต่อวัน ในการประมูลซื้อข้าวสารและอาหารสด ตามระเบียบทุกเรือนจำต้องประมูลเป็นค่าข้าวสารก่อนในอัตรา 6 บาทต่อคนต่อวัน จากนั้นจะหักเป็นค่าแก๊สหุงต้ม 2 บาท ต่อคนต่อวัน ส่วนที่เหลือ 34 บาท จึงเป็นค่าน้ำมันพืช เครื่องปรุง และอาหารสด

ทั้งนี้ ปัจจุบันมีผู้ต้องขังทั่วประเทศ 170,000 คน แต่ละวันจะปริโภคข้าวสารมื้อละ 66,300 กืโลกรัม หรือวันละ 199 ตัน เฉลี่ยทั้งปีบริโภคข้าวสาร 72,600 ตัน โดยกรมราชทัณฑ์จะไม่ใช้วิธีประมูลข้าวสารจากส่วนกลาง แต่เปิดให้เรือนจำแต่ละแห่งเปิดประมูลหาผู้จัดส่งข้าวสารเอง เพื่อให้ได้ข้าวสารในราคาของแต่ละพื้นที่ ซึ่งผู้ประมูลข้าวจะประมูลเป็นรายปี ใช้ราคาเฉลี่ยของข้าวสารทั้งในฤดูเก็บเกี่ยวและฤดูข้าวแพง โดยผู้ประมูลจะรับประกันความผันผวนของราคาข้าวเอง แต่ในปีนี้ราคาข้าวสารผันผวนผิดปกติ จากข้าวกระสอบละ 1,200 บาท ปรับเพิ่มเป็นกระสอบละ 1,600 บาท