แผ่นดินไหวที่ญี่ปุ่น ๘.๙ ริกเตอร์ นับว่าร้ายแรงที่สุดนับพันปี และอาจกล่าวว่าร้ายแรงที่สุดในประวัติศาสตร์เนื่องจากนอกจากแผ่นดินจะไหวแล้วยังเกิดสึนามิ สูงถึง ๑๐ เมตร กวาดเอาเรือเดินสมุทรและพังบ้านเรือน และรถยนต์ ถนน และเส้นทางคมนาคมเสียหายไปจำนวนมาก
แผ่นดินไหวเกิดขึ้นบริเวณนอกชายฝั่งของเกาะฮอนชู ซึ่งอยู่ไปทางตอนเหนือของญี่ปุ่นและสร้างผลกระทบเป็นวงกว้างในเขตพื้นที่ บริเวณที่สึนามิถล่มนั้น เป็นเขตอุตสาหกรรมรถยนต์เกือบทุกยี่ห้อที่สำคัญๆ และมีโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ตั้งอยู่ถึงสี่แห่ง
สึนามิครั้งนี้เป็นครั้งที่ร้ายแรงเป็นอันดับ ๕ ของโลก และร้ายแรงที่สุดในรอบ ๑๔๐ ปี ของญี่ปุ่นด้วย
ตัวเลขผู้เสียชีวิตขณะที่เขียนอยู่นี้ตัวนี้พุ่งสูงถึงหลักหมื่นแล้ว
ที่น่าวิตกและเป็นภัยที่สุดก็คือโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ระบบหล่อเย็นที่จังหวัดฟูกูชิมะเกิดระเบิดขึ้น รัฐบาลต้องประกาศภาวะฉุกเฉินและสั่งอพยพประชาชน ๔๕,๐๐๐ คนออกจากพื้นที่ใกล้เคียงเนื่องจากกลัวการการรั่วไหลของกัมมันตภาพรังสีในระยะไม่ต่ำกว่า ๑๐ กิโลเมตร
โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ในจังหวัดฟูกูชิมะนี้ รับผิดชอบโดยบริษัทเท็บโค ซึ่งได้มีเจ้าหน้าที่ของบริษัทพยายามออกมาให้ข่าวว่า เจ้าหน้าที่ของบริษัทได้เข้าไปควบคุมดูแลโรงไฟฟ้าอย่างเต็มที่แล้ว
ขณะที่รัฐบาลได้ส่งหน่วยกู้ภัยเข้าไปยังพื้นที่เกิดเหตุ
ส่วนสำนักงานความปลอดภัยด้านพลังงานนิวเคลียร์ให้ข่าวเปิดเผยว่า ระบบหล่อเย็นเตาปฏิกรณ์ที่เสียหายนั้น ได้ส่งผลกระทบให้แท่งเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ ซึ่งบรรจุธาตุยูเรเนียมอยู่เกิดการหลอมละลาย และทำให้เกิดแรงดันภายในจนเกิดระเบิดขึ้น
แม้ว่าโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ที่ฟูกูชิมะจะเป็นโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศ แต่ก็มีอายุเก่าแก่หลายสิบปีแล้ว
พร้อมกันนี้ทางการญี่ปุ่นได้ขึ้นบัญชีฉุกเฉินเตาปฏิกรณ์นิวเคลียร์อีก ๖ แห่ง เนื่องจากผู้ประกอบการไม่สามารถหล่อเย็นเตาปฏิกรณ์เหล่านั้นด้วยกระบวนการตามปกติได้ ในจำนวนนี้ ๓แห่งอยู่ที่คือโรงไฟฟ้าฟูกูชิมะ หมายเลข ๑ และอีก ๓ แห่ง อยู่ที่โรงไฟฟ้าหมายเลข ๒ ที่อยู่ใกล้กัน
ขณะที่ทบวงพลังงานปรมาณูระหว่างประเทศระบุมีผู้อพยพเพื่อการดังกล่าวประมาณ ๒ แสนคนในรัศมี ๑๐ กิโลเมตร
ปัจจุบันญี่ปุ่นมีเตาปฏิกรณ์ปรมาณูนิวเคลียร์ทั้งสิ้น ๕๕ เตา กระจายตามเครือโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ ๑๗ แห่งทั่วประเทศ
เมื่อวันที่ ๑๓ มีนาคมที่ผ่านมา สำนักงานอุตุนิยมวิทยาของญี่ปุ่น ได้ประกาศปรับเปลี่ยนระดับความรุนแรงของแผ่นดินไหวที่ก่อนหน้านี้ระบุว่า ๘.๙ เป็น ๙.๐ ริกเตอร์ แล้ว ทำให้ระดับความรุนแรงของแผ่นดินไหวเป็นความรุนแรงขนาดสูงที่สุดเท่าที่เคยเกิดขึ้นในประเทศญี่ปุ่น
นอกจากนั้นยังนับว่าเป็นหนึ่งในบรรดาแผ่นดินไหวที่มีความรุนแรงที่สุดของโลกด้วย พร้อมกันนี้สำนักงานอุตุนิยมฯ ยังเตือนให้ระวังความต่อเนื่องหรืออาฟเตอร์ช็อคที่อาจจะเกิดขึ้นได้อีก เพราะเมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมานี้เองก็เกิดแผ่นดินไหวขึ้นอีกด้วยความรุนแรง ๖.๒ ริกเตอร์ นอกชายฝั่งด้านตะวันออกของประเทศและเกิดใกล้กรุงโตเกียวมากกว่าครั้งแรกด้วย
ตัวเลขผู้เสียชีวิตนั้นทางการญี่ปุ่นให้ข้อมูลว่าอย่างน้อยมีไม่ต่ำกว่า ๑,๐๐๐ คน ในขณะนี้จำนวนนี้ในจังหวัดมิยากิทางตะวันออกเฉียงเหนือ และเป็นพื้นที่เสียหายจากสึนนามิ ๓๗๙ คน แต่ผู้บัญชาการตำรวจเมืองมิยากิ ได้ประมาณว่ายอดผู้เสียชีวิตที่นี่แห่งเดียวน่าจะถึงหนึ่งหมื่นคน
นี่ถือว่าเป็นช่วงเวลาที่ญี่ปุ่นอยู่ในห้วงวันเวลาแห่งความวิปโยคที่สุด
และผู้นำทั่วโลกต่างแสดงความเห็นอกเห็นใจ และหลายประเทศส่งทีมกู้ภัยมาช่วยเหลือตามความเหมาะสม
สำหรับประเทศไทยนั้น นายกรัฐมนตรีนายอภิสิทธิ์กล่าวในรายการเชื่อมั่นประเทศไทยว่าในญี่ปุ่นแผ่นดินไหวยังไม่นิ่ง ยังมีอาฟเตอร์ช็อคตามมาทำให้ชาวญี่ปุ่นและชาวต่างชาติที่อาศัยอยู่ในประเทศได้รับผลกระทบอย่างต่อเนื่อง ประเทศไทยได้ส่งสารแสดงความเสียใจและแสดงความจำนงที่จะช่วยเหลือ โดยกระทรวงการต่างประเทศประสานงานกับรัฐบาลญี่ปุ่นอยู่ ความช่วยเหลือเช่นตัวเงินก็จะมากกว่าเกณฑ์ปกติด้วย
สำหรับแผ่นดินไหวที่ญี่ปุ่นครั้งนี้ทำให้เกิดความหวั่นวิตกกันว่าเส้นทางเดินตามแนวแผ่นดินไหวที่ผ่านญี่ปุ่นไปยังที่อื่นน่าจะส่งผลตามมาด้วย ดังจะเห็นจากเส้นแผ่นดินไหวก่อนหน้านั้นอยู่ในแนวที่ผ่านจากนิวซีแลนด์มายังญี่ปุ่น เป็นต้น
บทเรียนจากกรณีแผ่นดินไหวคราวนี้ เห็นได้จากการสูญเสียชีวิตและทรัพย์สินจำนวนมาก เมื่อครั้งเกิดแผ่นไหวที่ไครสเชิร์ช นิวซีแลนด์ ได้มีการเผยแพร่วิธีการป้องกันตัวเองจากทีมกู้ภัยรายหนึ่งไปตามเว็บไซด์ โดยสอนวิธีป้องกันตนเองคือ
๑. ความเชื่อที่ว่าเมื่อเกิดแผ่นดินไหวให้ไปหลบอยู่ใต้โต๊ะไม่อาจช่วยชีวิตได้เสมอไป เพราะอาจมีวัตถุหล่นลงมาทับโต๊ะอีกที ทำให้เสียชีวิตได้
๒. ไม่ควรยืนอยู่ตามบันได หรือตามขอบประตู เพราะอันตรายมากกว่านอนรายอยู่กับพื้นหรือใต้เตียงที่มีที่นอนอยู่ข้างบนเสียอีก
๓. ควรสังเกตว่าเมื่อมีคอนกรีตตกลงมาจะมีรูปสามเหลี่ยมเปิดโอกาสให้หลบภัยอยู่ได้ ให้หาโอกาสไปหลบอยู่ในสามเหลี่ยมที่คอนกรีตสร้างไว้ซึ่งเรียกว่า สามเหลี่ยมช่วยชีวิต
๔. อย่ายืนอยู่หรือหลบอยู่ข้างผนังหรือกำแพงในบ้านแต่หากเป็นกำแพงผนังนอกบ้านโอกาสรอดจะมีมากกว่า
๕. อย่านั่งในรถและออกมาอยู่ข้างตัวรถจะรอดชีวิตได้มากกว่า
ครับเขาแนะนำอย่างนี้
แผ่นดินไหวเกิดขึ้นบริเวณนอกชายฝั่งของเกาะฮอนชู ซึ่งอยู่ไปทางตอนเหนือของญี่ปุ่นและสร้างผลกระทบเป็นวงกว้างในเขตพื้นที่ บริเวณที่สึนามิถล่มนั้น เป็นเขตอุตสาหกรรมรถยนต์เกือบทุกยี่ห้อที่สำคัญๆ และมีโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ตั้งอยู่ถึงสี่แห่ง
สึนามิครั้งนี้เป็นครั้งที่ร้ายแรงเป็นอันดับ ๕ ของโลก และร้ายแรงที่สุดในรอบ ๑๔๐ ปี ของญี่ปุ่นด้วย
ตัวเลขผู้เสียชีวิตขณะที่เขียนอยู่นี้ตัวนี้พุ่งสูงถึงหลักหมื่นแล้ว
ที่น่าวิตกและเป็นภัยที่สุดก็คือโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ระบบหล่อเย็นที่จังหวัดฟูกูชิมะเกิดระเบิดขึ้น รัฐบาลต้องประกาศภาวะฉุกเฉินและสั่งอพยพประชาชน ๔๕,๐๐๐ คนออกจากพื้นที่ใกล้เคียงเนื่องจากกลัวการการรั่วไหลของกัมมันตภาพรังสีในระยะไม่ต่ำกว่า ๑๐ กิโลเมตร
โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ในจังหวัดฟูกูชิมะนี้ รับผิดชอบโดยบริษัทเท็บโค ซึ่งได้มีเจ้าหน้าที่ของบริษัทพยายามออกมาให้ข่าวว่า เจ้าหน้าที่ของบริษัทได้เข้าไปควบคุมดูแลโรงไฟฟ้าอย่างเต็มที่แล้ว
ขณะที่รัฐบาลได้ส่งหน่วยกู้ภัยเข้าไปยังพื้นที่เกิดเหตุ
ส่วนสำนักงานความปลอดภัยด้านพลังงานนิวเคลียร์ให้ข่าวเปิดเผยว่า ระบบหล่อเย็นเตาปฏิกรณ์ที่เสียหายนั้น ได้ส่งผลกระทบให้แท่งเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ ซึ่งบรรจุธาตุยูเรเนียมอยู่เกิดการหลอมละลาย และทำให้เกิดแรงดันภายในจนเกิดระเบิดขึ้น
แม้ว่าโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ที่ฟูกูชิมะจะเป็นโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศ แต่ก็มีอายุเก่าแก่หลายสิบปีแล้ว
พร้อมกันนี้ทางการญี่ปุ่นได้ขึ้นบัญชีฉุกเฉินเตาปฏิกรณ์นิวเคลียร์อีก ๖ แห่ง เนื่องจากผู้ประกอบการไม่สามารถหล่อเย็นเตาปฏิกรณ์เหล่านั้นด้วยกระบวนการตามปกติได้ ในจำนวนนี้ ๓แห่งอยู่ที่คือโรงไฟฟ้าฟูกูชิมะ หมายเลข ๑ และอีก ๓ แห่ง อยู่ที่โรงไฟฟ้าหมายเลข ๒ ที่อยู่ใกล้กัน
ขณะที่ทบวงพลังงานปรมาณูระหว่างประเทศระบุมีผู้อพยพเพื่อการดังกล่าวประมาณ ๒ แสนคนในรัศมี ๑๐ กิโลเมตร
ปัจจุบันญี่ปุ่นมีเตาปฏิกรณ์ปรมาณูนิวเคลียร์ทั้งสิ้น ๕๕ เตา กระจายตามเครือโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ ๑๗ แห่งทั่วประเทศ
เมื่อวันที่ ๑๓ มีนาคมที่ผ่านมา สำนักงานอุตุนิยมวิทยาของญี่ปุ่น ได้ประกาศปรับเปลี่ยนระดับความรุนแรงของแผ่นดินไหวที่ก่อนหน้านี้ระบุว่า ๘.๙ เป็น ๙.๐ ริกเตอร์ แล้ว ทำให้ระดับความรุนแรงของแผ่นดินไหวเป็นความรุนแรงขนาดสูงที่สุดเท่าที่เคยเกิดขึ้นในประเทศญี่ปุ่น
นอกจากนั้นยังนับว่าเป็นหนึ่งในบรรดาแผ่นดินไหวที่มีความรุนแรงที่สุดของโลกด้วย พร้อมกันนี้สำนักงานอุตุนิยมฯ ยังเตือนให้ระวังความต่อเนื่องหรืออาฟเตอร์ช็อคที่อาจจะเกิดขึ้นได้อีก เพราะเมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมานี้เองก็เกิดแผ่นดินไหวขึ้นอีกด้วยความรุนแรง ๖.๒ ริกเตอร์ นอกชายฝั่งด้านตะวันออกของประเทศและเกิดใกล้กรุงโตเกียวมากกว่าครั้งแรกด้วย
ตัวเลขผู้เสียชีวิตนั้นทางการญี่ปุ่นให้ข้อมูลว่าอย่างน้อยมีไม่ต่ำกว่า ๑,๐๐๐ คน ในขณะนี้จำนวนนี้ในจังหวัดมิยากิทางตะวันออกเฉียงเหนือ และเป็นพื้นที่เสียหายจากสึนนามิ ๓๗๙ คน แต่ผู้บัญชาการตำรวจเมืองมิยากิ ได้ประมาณว่ายอดผู้เสียชีวิตที่นี่แห่งเดียวน่าจะถึงหนึ่งหมื่นคน
นี่ถือว่าเป็นช่วงเวลาที่ญี่ปุ่นอยู่ในห้วงวันเวลาแห่งความวิปโยคที่สุด
และผู้นำทั่วโลกต่างแสดงความเห็นอกเห็นใจ และหลายประเทศส่งทีมกู้ภัยมาช่วยเหลือตามความเหมาะสม
สำหรับประเทศไทยนั้น นายกรัฐมนตรีนายอภิสิทธิ์กล่าวในรายการเชื่อมั่นประเทศไทยว่าในญี่ปุ่นแผ่นดินไหวยังไม่นิ่ง ยังมีอาฟเตอร์ช็อคตามมาทำให้ชาวญี่ปุ่นและชาวต่างชาติที่อาศัยอยู่ในประเทศได้รับผลกระทบอย่างต่อเนื่อง ประเทศไทยได้ส่งสารแสดงความเสียใจและแสดงความจำนงที่จะช่วยเหลือ โดยกระทรวงการต่างประเทศประสานงานกับรัฐบาลญี่ปุ่นอยู่ ความช่วยเหลือเช่นตัวเงินก็จะมากกว่าเกณฑ์ปกติด้วย
สำหรับแผ่นดินไหวที่ญี่ปุ่นครั้งนี้ทำให้เกิดความหวั่นวิตกกันว่าเส้นทางเดินตามแนวแผ่นดินไหวที่ผ่านญี่ปุ่นไปยังที่อื่นน่าจะส่งผลตามมาด้วย ดังจะเห็นจากเส้นแผ่นดินไหวก่อนหน้านั้นอยู่ในแนวที่ผ่านจากนิวซีแลนด์มายังญี่ปุ่น เป็นต้น
บทเรียนจากกรณีแผ่นดินไหวคราวนี้ เห็นได้จากการสูญเสียชีวิตและทรัพย์สินจำนวนมาก เมื่อครั้งเกิดแผ่นไหวที่ไครสเชิร์ช นิวซีแลนด์ ได้มีการเผยแพร่วิธีการป้องกันตัวเองจากทีมกู้ภัยรายหนึ่งไปตามเว็บไซด์ โดยสอนวิธีป้องกันตนเองคือ
๑. ความเชื่อที่ว่าเมื่อเกิดแผ่นดินไหวให้ไปหลบอยู่ใต้โต๊ะไม่อาจช่วยชีวิตได้เสมอไป เพราะอาจมีวัตถุหล่นลงมาทับโต๊ะอีกที ทำให้เสียชีวิตได้
๒. ไม่ควรยืนอยู่ตามบันได หรือตามขอบประตู เพราะอันตรายมากกว่านอนรายอยู่กับพื้นหรือใต้เตียงที่มีที่นอนอยู่ข้างบนเสียอีก
๓. ควรสังเกตว่าเมื่อมีคอนกรีตตกลงมาจะมีรูปสามเหลี่ยมเปิดโอกาสให้หลบภัยอยู่ได้ ให้หาโอกาสไปหลบอยู่ในสามเหลี่ยมที่คอนกรีตสร้างไว้ซึ่งเรียกว่า สามเหลี่ยมช่วยชีวิต
๔. อย่ายืนอยู่หรือหลบอยู่ข้างผนังหรือกำแพงในบ้านแต่หากเป็นกำแพงผนังนอกบ้านโอกาสรอดจะมีมากกว่า
๕. อย่านั่งในรถและออกมาอยู่ข้างตัวรถจะรอดชีวิตได้มากกว่า
ครับเขาแนะนำอย่างนี้
