นักวิทยาศาสตร์ตระหนก พบยีน "ซูเปอร์บัก" จอมดื้อยาตัวใหม่ในคนและปศุสัตว์เมืองจีน

รอยเตอร์ - นักวิทยาศาสตร์แดนมังกรเปิดเผยการค้นพบหน่วยพันธุกรรม หรือยีนตัวใหม่ ซึ่งน่าตื่นตกใจมาก เพราะมันทำให้เชื้อแบคทีเรียเกิดการดื้อยาอย่างรุนแรง หรือที่เรียกกันว่า “ซูเปอร์บัก” (superbug) โดยยีนนี้อยู่ในเชื้อแบคทีเรีย ที่พบในคนและสุกรบนแผ่นดินใหญ่

ผลงานวิจัยชิ้นนี้มีการเผยแพร่ในวารสาร แลนเซต อินเฟกเชียส ดิสีสเซส ( Lancet Infectious Diseases) โดยคณะนักวิจัย ซึ่งมีนาย หวา หลิว จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ภาคใต้ของจีนเป็นหัวหน้า เรียกชื่อยีน ที่ค้นพบว่า mcr-1 ยีนตัวนี้พบอยู่ในพลาสมิดของแบคทีเรีย ซึ่งอาจถูกเลียนแบบ หรือถูกถ่ายโอนระหว่างแบคทีเรียต่างชนิดได้อย่างง่ายดาย ( พลาสมิดคือสารพันธุกรรม หรือ ดีเอ็นเอวงแหวนสายคู่ ที่อยู่นอกโครโมโซมของแบคทีเรีย)

นอกจากนั้น ยังพบด้วยว่า มีการถ่ายโอนยีน mcr-1 ระหว่างเชื้อแบคทีเรียทั่ว ๆ ไป เช่นเชื้ออีโคไล ซึ่งทำให้เกิดการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ และการติดเชื้ออื่น ๆ รวมทั้งเชื้อเคลบเซลลา นิวโมเนีย (Klebsiella pneumoniae) ซึ่งทำให้เกิดการติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ เช่นโรคปอดบวม และอื่น ๆ

คณะนักวิจัยเตือนว่า แม้ปัจจุบันยีน mcr-1 ยังพบอยู่เฉพาะในประเทศจีน แต่อาจมีการแพร่ระบาดไปทั่วโลก และทำให้ประชากรแบคทีเรียมีการกลายพันธุ์ โดยพัฒนาไปสู่การดื้อยาปฏิชีวนะทั้งหมดได้

งานวิจัยชิ้นนี้นักวิจัยเก็บตัวอย่างเชื้อแบคทีเรียจากสุกรในโรงฆ่าสัตว์จาก 4 มณฑล และจากเนื้อสุกรและไก่ ที่จำหน่ายในตลาดกลางแจ้ง 30 แห่ง และซูเปอร์มาร์เก็ต 27 แห่งในเมืองก่วงโจว ระหว่างปีพ.ศ. 2554-2557 นอกจากนั้น ยังมีการวิเคราะห์เชื้อแบคทีเรียจากผู้ป่วยโรคติดเชื้อในโรงพยาบาล 2 แห่งในมณฑลก่วงตงและเจ้อเจียงอีกด้วย

ทั้งนี้ มีการค้นพบยีนดื้อยา mcr-1 ภายหลังจากเคยมีการค้นพบยีนซุเปอร์บักชื่อว่า NDM-1 ในอินเดียเมื่อปีพ.ศ. 2553 ซึ่งได้แพร่ระบาดไปทั่วโลกอย่างรวดเร็ว โดยภายหลังทราบผลการค้นพบครั้งล่าสุดนี้นักวิยาศาสตร์ในหลายประเทศได้เรียกร้องให้มีการจำกัดการใช้ยาต้านแบคทีเรียกลุ่มโพลีมิกซิน ซึ่งมียาโคลิสตินรวมอยู่ด้วย เพื่อป้องกันการระบาดของเชื้อแบคทีเรียดื้อยา ยาปฏิชีวนะกลุ่มนี้มีการใช้กันอย่างแพร่หลายในฟาร์มปศุสัตว์และการเพาะปลูกพืชไร่ โดยจีนเป็นชาติหนึ่งที่มีการใช้ยากลุ่มนี้มากที่สุดในโลก