เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ -ท้องทะเลจีนใต้ยามนี้กำลังกลายสภาพเป็นหม้อต้มน้ำเดือดปุด ๆ ท่ามกลางความตึงเครียด ที่ร้อนระอุขึ้นทุกขณะจากข้อพิพาทการอ้างกรรมสิทธิ์ครอบครองหมู่เกาะระหว่าง 4 ชาติอาเซียนได้แก่เวียดนาม ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย บรูไน โดยเฉพาะอย่างยิ่งมีชาติมหาอำนาจอย่างจีนเป็นคู่ขัดแย้ง ที่มีกำปั้นหนัก แถมด้วยมังกรน้อยอย่างไต้หวันมาร่วมแย่งชิง
นักวิเคราะห์ชี้ว่า การเผชิญหน้า ที่นับวันจะเพิ่มขึ้นระหว่างจีนกับเวียดนาม และระหว่างจีนกับฟิลิปปินส์ จะผลักดันให้ชาติอาเซียนเร่งขนขวายเสริมสร้างเขี้ยวเล็บของกองทัพเรือในการป้องกันทางทะเล ซึ่งจะสุมเชื้อไฟให้หม้อน้ำยิ่งเดือดพล่าน
เท่านั้นไม่พอ ชาติอาเซียนเหล่านี้ยังกำลังสนับสนุนให้สหรัฐฯ เข้ามามีบทบาทในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก มากขึ้นไปอีก เพื่อข่มพญามังกร ซึ่งเห็นได้จากการซ้อมรบในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมาระหว่างสหรัฐฯ กับฟิลิปปินส์ เพื่อเตรียมพร้อมรับมือการประจันหน้าทางทะเล ที่คาดไม่ถึง หรือกรณีที่มาเลเซียยกระดับความสัมพันธ์กับวอชิงตัน เขยิบเป็นหุ้นส่วนอย่างครอบคลุมไปทุกเรื่อง
ความตึงเครียดระหว่างเวียดนามกับจีนอุบัติขึ้น เมื่อปักกิ่งประกาศขุดเจาะน้ำมันดิบในบริเวณหมู่เกาะพาราเซล ซึ่งเป็นชนวนความขัดแย้งเมื่อวันเสาร์ ( 3 พ.ค.) และในช่วงเวลาเดียวกันนั้น ปักกิ่งยังขอให้ฟิลิปปินส์ปล่อยเรือประมงและลูกเรือชาวจีน ซึ่งถูกจับในข้อหาละเมิดน่านน้ำและล่าเต่าทะเล
ดร. Oh Ei Sun แห่งสถาบันศึกษาระหว่างประเทศเอส. ราชารัตนัม (S. Rajaratnam School of International) ในสิงค์โปร์ระบุว่า จุดยืนของจีนกำลังสับสน โดยจีนกล่าวว่า ต้องการรักษาความสัมพันธ์ที่ดีกับชาติเพื่อนบ้าน แต่ขณะเดียวกันก็แสดงความก้าวร้าวยิ่งขึ้นทุกทีอย่างไตร่ตรอง
รัฐบาลฮานอยประกาศว่า การขุดเจาะน้ำมันดิบนั้นผิดกฎหมาย แต่จีนยืนยันว่า อยู่ในเขตอธิปไตย ซึ่งห่างจากชายฝั่งจีนราว 15 ไมล์ทะเล จากนั้น ชาติทั้งสองก็ระดมเรือหลายสิบลำเข้าไปในบริเวณดังกล่าว จนกระทั่งเกิดเหตุเรือชนกันหลายครั้ง
หนี เล่อสยง นักวิเคราะห์ด้านการทหารในนครเซี่ยงไฮ้ชี้ว่า ขณะนี้ทะเลจีนใต้กำลังกลายเป็นหม้อน้ำเดือด โดยนอกจากจีนจะให้ความสำคัญกับสิทธิ์ทางทะเลของตนแล้ว ยังพยายามทวงคืนบทบาททางทะเล ที่จีนคิดว่า ตนเองได้สูญเสียไปในช่วงหลายปีที่ผ่านมา แต่ชาติอื่น ๆ กลับมองว่า เป็นลัทธิแผ่ขยายอิทธิพลของจีน
หลี่ เจี๋ย ผู้เชี่ยวชาญทางทะเลในกรุงปักกิ่งมองว่า การซ้อมรบร่วมทางทะเลและการทำข้อตกลงด้านการป้องกันระหว่างสหรัฐฯ กับฟิลิปปินส์บ่งชี้ว่า พญาอินทรีกำลังขยับปีกโบกกระพือในเอเชียมากขึ้น
“สหรัฐฯจะสนับสนุนชาติใดก็ตาม ที่จีนพยายามท้วงคืนสิทธิ์ทางทะเล” หนีกล่าว
นอกจากนั้น ประเด็นสำคัญก็คือชาติในอาเซียนกำลังมองว่าจีนได้กำลังขยายข้อพิพาทมากกว่าจะทำให้มันสงบลง ตามความเห็นของนายOh