หมู่บ้านขบถ "อูข่าน" ไปไม่รอด ถูกรัฐเข้าควบคุมการเลือกตั้งประชาธิปไตยจนได้

เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ - อูข่าน หมู่บ้านขบถ ที่กล้าท้าชนกับเจ้าหน้าที่พรรคคอมมิวนิสต์ท้องถิ่นทุจริต จัดการเลือกตั้งตามระบอบประชาธิปไตยอีกครั้งท่ามกลางความหวาดวิตกรัฐใช้วิชามารขัดขวางทุกรูปแบบ

หมู่บ้านอูข่าน ซึ่งตั้งอยู่ในมณฑลก่วงตง เปิดคูหาเลือกตั้งที่โรงเรียนในหมู่บ้านเมื่อวันจันทร์ (31 มี.ค.) เพื่อเลือกคณะกรรมการหมู่บ้านชุดใหม่ ซึ่งมีทั้งหมด 7 คน หลังจากผิดหวังกับคณะกรรมชุดที่แล้ว ซึ่งมาจากการเลือกตั้ง ที่จัดขึ้นครั้งแรกเมื่อปี 2555 แต่ไม่สามารถทวงคืนที่ดิน ซึ่งถูกเจ้าหน้าที่รัฐยึดไปได้

อย่างไรก็ตาม ปรากฏว่า มีชาวบ้านออกมาหย่อนบัตรกันน้อย เนื่องจากฝนเทลงมา ประกอบกับชาวบ้านบางส่วนรู้สึกว่า เลือกตั้งไปก็ไม่มีประโยชน์อะไร เพราะไม่มีความคืบหน้าเรื่องการทวงคืนที่ดิน

ทั้งนี้ หมู่บ้านอูข่านเคยเป็นข่าวโด่งดังไปทั่วโลกในปี 2554 เมื่อชาวบ้านออกมาเดินขบวนประท้วงขับไล่เจ้าหน้าที่พรรคคอมมิวนิสต์ท้องถิ่น ซึ่งพวกเขากล่าวหาว่า เข้ายึดที่ดินทำกินของหมู่บ้านโดยมิชอบด้วยกฎหมาย

การยึดที่ดินโดยเจ้าหน้าที่รัฐเป็นปัญหาสำคัญ ที่ก่อให้เกิดการประท้วงวุ่นวายขึ้นบ่อยครั้งในแถบชนบทของจีนในแต่ละปี

นักวิเคราะห์หลายคนชื่นชมการจัดการเลือกตั้งคณะกรรมการหมู่บ้านเมื่อปี 2555 ซึ่งทำกันเปิดเผยอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนบนดินแดนมังกรว่า เป็นตัวอย่างของการปฏิรูปประชาธิปไตยในจีน ซึ่งปกครองด้วยระบบพรรคเดียวคือพรรคคอมมิวนิสต์

อย่างไรก็ตาม ก่อนหน้าการเลือกตั้งครั้งล่าสุดไม่นาน มีอดีตแกนนำการประท้วงหลายคน ซึ่งเป็นคณะกรรมการหมู่บ้าน ถูกทางการจับกุม ทำให้เกิดความหวาดกลัวกันว่า การเลือกตั้งครั้งนี้มีแรงกดดันมาจากอำนาจรัฐเหนือขึ้นไป โดยนายหยัง เซ่อเม่า และนายหง ลุ่ยเฉาถูกอัยการเมืองลู่เฟิง ซึ่งหมู่บ้านอูข่านอยู่ภายใต้การบริหารปกครอง จับในข้อหาคอร์รัปชั่นเมื่อเดือนนี้

ขณะที่นายจวง เลี่ยหง คณะกรรมการหมู่บ้านอีกคนต้องหนีไปสหรัฐฯ เพื่อขอลี้ภัยเมื่อต้นปี

นอกจากนั้น จากรายงานของสื่อมวลชนเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว สมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์ท้องถิ่นผู้หนึ่ง ซึ่งเคยถูกชาวบ้านประท้วงขับไล่ออกจากตำแหน่ง ได้รับการแต่งตั้งเข้ามาปฏิบัติหน้าที่ใหม่ ยิ่งทำให้ชาวบ้านหวาดวิตกว่า อำนาจท้องถิ่น ที่เคยถูกชาวบ้านเล่นงาน กำลังกลับมาผงาดอีกครั้ง

“ มันชัดเจนมากว่า ทางการต้องการควบคุมสถานการณ์ในอูข่าน” นายจวงกล่าวที่บ้านใหม่ของเขาในสหรัฐฯ

ทั้งนี้ รัฐบาลจีนอนุญาตให้หมู่บ้านทั่วประเทศจัดการเลือกตั้งได้มานานหลายสิบปีแล้ว แต่การเลือกตั้งมักเป็นการเลือกตั้งลับ และมีการแทรกแซงจากเจ้าหน้าที่พรรคในท้องถิ่น

การจัดเลือกตั้งในหมู่บ้านอูข่านเมื่อปี 2555 นับเป็นความก้าวหน้าครั้งสำคัญ พราะชาวธรรมดาควบคุมดูแลกระบวนการเลือกตั้งกันเอง และชาวบ้านเป็นผู้หย่อนบัตร ซึ่งไม่มีใครมองเห็นว่าเลือกผู้สมัครคนใด

ทว่าการเลือกตั้งในวันจันทร์ (31 มี.ค.) ผู้สื่อข่าวไม่ได้รับอนุญาตให้ไปสังเกตการหย่อนบัตรลงคะแนน และนักวิเคราะห์มองว่า การเลือกตั้งหนนี้จะไม่ทำกันอย่างเปิดเผยเสียแล้ว

นายสยง เหว่ย นักวิจัย ซึ่งศึกษากรณีการลุกฮือประท้วงเจ้าหน้าที่ของชาวหมู่บ้านอูข่าน และเป็นผู้ดำเนินการสถาบันคลังสมองแห่งหนึ่งในกรุงปักกิ่ง เกี่ยวกับปัญหาในชนบทและปัญหากฎหมายเห็นว่า อดีตแกนนำน่าจะเป็นฝ่ายพ่ายแพ้ เพราะยังคงอยู่ในคุก หรือกำลังถูกสอบสวน
“
รัฐบาลท้องถิ่นพยายามดิสเครดิตแกนนำ ซึ่งเป็นแกนนำกลุ่มแรกของหมู่บ้าน" นายสยงกล่าว

"การเลือกตั้งครั้งนี้ไม่มีการสังเกตการณ์เหมือนครั้งก่อน ชาวบ้านจึงวิตกกันว่า อาจมีการปลอมแปลงผลการเลือกตั้งขึ้นมาก็เป็นได้" นักวิจัยผู้ติดตามเรื่องราวของหมู่บ้านอูข่านระบุ