แรงงานสมัยสงครามฟ้องศาลจีน เรียกค่าชดเชยจากญี่ปุ่น

เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ - ศาลกรุงปักกิ่งรับพิจารณาคดี ที่ชาวจีนยื่นฟ้องเรียกค่าชดเชยจากญี่ปุ่น หลังจากถูกบังคับใช้แรงงานเมื่อสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 อย่างไรก็ตาม คาดว่า ผลการตัดสินคงไม่มีผลบังคับใช้บนแดนอาทิตย์อุทัย

โจทก์ ที่ยื่นฟ้องคดีนี้มีทั้งหมด 37 คน ซึ่งมีทั้งทนายความ นักวิชาการ แรงงาน และครอบครัวของแรงงาน ที่เสียชีวิต  โดยนอกจากเรียกเงินค่าชดเชยจากบริษัทมิตซูบิชิ มาทีเรียลส์ ( Mitsubishi Materials) และอีกบริษัทหนึ่ง ซึ่งมิได้มีการระบุชื่อแล้ว โจทก์ยังขอให้ศาลสั่งให้มีการลงคำขอขมาในหนังสือพิมพ์ภาคภาษาจีนและภาษาญี่ปุ่นอีกด้วย

“ เหยื่อที่ถูกบังคับใช้แรงงานและครอบครัวต้องยื่นฟ้องบริษัท ที่ทำร้ายพวกเขาต่อศาลของจีน เพราะไม่มีทางที่จะได้รับความยุติธรรมในญี่ปุ่น” นายจาง ซาน ซึ่งเป็นโจทก์ผู้หนึ่งกล่าวกับสำนักข่าวไชน่านิวส์ของทางการจีน

ในช่วงที่ผ่านมาคดีฟ้องร้องเรียกค่าชดเชยในสมัยสงครามจากรัฐบาลญี่ปุ่นและบริษัท ที่เกี่ยวข้องกับการรุกรานชาติอื่นของกองทัพญี่ปุ่นในช่วงครึ่งแรกของศตวรรษ ที่20 รวมทั้งสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 หลายสิบคดี ถูกศาลญี่ปุ่นไม่รับฟ้องเกือบทั้งหมด

ด้านนายโยชิฮิเดะ ซูกะ หัวหน้าเลขาธิการคณะรัฐมนตรีของญี่ปุ่นกล่าวว่า เขาทราบรายงานข่าวเกี่ยวกับเรื่องนี้แล้ว แต่ไม่ขอให้ความเห็น เนื่องจากเป็นคดีความระหว่างบุคคลกับบริษัทเอกชน

ทั้งนี้ รัฐบาลญี่ปุ่นยืนกรานว่า ประเด็นค่าปฏิกรรมสงครามได้มีการชดใช้ไปแล้วภายใต้สนธิสัญญาสันติภาพซานฟรานซิสโกฉบับปี 2494 ซึ่งเป็นการยุติสงครามอย่างเป็นทางการ รวมทั้งมีการตกลงกันได้ภายใต้สนธิสัญญาทวิภาคีฉบับอื่น ๆ ในเวลาต่อมา โดยการจ่ายค่าชดเชยในสมัยสงครามทั้งหมดในส่วนของจีน ได้มีการตกลงกันภายใต้แถลงการร่วมในการสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตในปี 2515 ไปแล้ว

คาดว่า ศาลของจีน ซึ่งพรรคคอมมิวนิสต์จีนควบคุมจะตัดสินให้ฝ่ายโจทก์เป็นผู้ชนะคดีอย่างแน่นอน อย่างไรก็ตาม มีความเป็นไปได้มากว่า คำตัดสินคงไม่สามารถบังคับใช้นอกประเทศจีนได้

ทั้งนี้ ความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับญี่ปุ่นตึงเครียดกันมาช้านาน เนื่องจากจีนเห็นว่า ญี่ปุ่นไม่ยอมชดใช้ต่อสิ่งที่กองทัพญี่ปุ่นได้กระทำไปในการเข้ายึดครองดินแดนบางส่วนของจีนทั้งในช่วงก่อนหน้าและในระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 นอกจากนั้น ความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศยังเสื่อมทรามลงจากปัญหาข้อพิพาทหมู่เกาะ และการประกาศเขตป้องกันภัยทางอากาศของจีนเหนือทะเลจีนตะวันออก

การยื่นฟ้องเรียกค่าชดเชยของชาวจีนครั้งนี้เกิดขึ้นในเวลาไล่เลี่ยกับที่ชุมชนชาวยิวในกรีซเพิ่งยื่นฟ้องต่อศาลสิทธิมนุษยชนยุโรปเรียกค่าเสียหายจากรัฐบาลเยอรมนีต่อการกระทำทารุณของนาซี และกลุ่มสิทธิมนุษยชนของคนผิวสียื่นฟ้องรัฐบาลฝรั่งเศสและบริษัทก่อสร้างสปี ที่บังคับใช้แรงงานคนผิวสีในการก่อสร้างทางรถไฟระยะทาง 500 กิโลเมตรในคองโกเมื่อกว่า 80 ปีก่อน จนมีผู้เสียชีวิตถึงราว 17,000 คน จากอุบัติเหตุ โรคมาเลเรีย และสภาพการทำงานที่เลวร้าย