ผิดคาด อาจารย์นักเรียกร้องประชาธิปไตยงง จีนปล่อยให้ออกนอกประเทศโดยดี

เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ - อาจารย์ด้านเศรษฐศาสตร์ ซึ่งเป็นไม้เบื่อไม้เมากับรัฐบาลจีน เดินทางถึงสหรัฐฯ แล้ว โดยปราศจากการขัดขวางใด ๆ หลังจากถูกไล่ออกจากงานเมื่อปีที่แล้ว

นายซย่า เย่เหลียงกล่าวที่สนามบินในกรุงปักกิ่ง ก่อนออกเดินทางไปสหรัฐฯ เมื่อวันอาทิตย์ (26 ม.ค.) ว่า ในตอนแรกเขากังวลว่าจะถูกจับกุมที่สนามบิน แต่ไม่เกิดเหตุการณ์ดังกล่าว และเขาแจ้งทางอีเมลในเวลาต่อมาว่า ได้เดินทางถึงเมืองนวร์ก รัฐนิวเจอร์ซีย์เรียบร้อยแล้ว

“ผมไม่ทราบว่า จะมีปัญหารึเปล่า ถ้าจะกลับจีน” นายซย่าระบุ และพูดถึงแผนการในอนาคตว่า อาจสมัครเป็นอาจารยสอนที่เวลเลสลีย์ คอลเลจ ของมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด หรือทำงานที่สถาบันคลังสมองแห่งหนึ่งในรัฐวอชิงตันก็เป็นได้

นายซย่าเป็นนักวิชาการ ที่ออกมาแสดงทัศนะทางการเมือง ซึ่งสวนทางกับรัฐบาลจีนอย่างตรงไปตรงมา จนชื่อเสียงเป็นที่รู้จักกันไปทั่ว และเป็นผู้หนึ่งที่ร่วมลงนามในธรรมนูญ08 (Charter 08) เรียกร้องการปกครองระบอบประชาธิปไตย อันสั่นสะเทือนแดนมังกร มีนักวิชาการ ประชาชนที่เห็นต่างจากรัฐบาล และนักสื่อสารมวลชนหลายร้อยคนเข้าชื่อรับรองเมื่อหลายปีก่อน

อย่างไรก็ตาม นักวิชาการหัวแข็งผู้นี้ได้ถูกปลดจากตำแหน่งอาจารย์ในมหาวิทยาลัยปักกิ่ง ซึ่งเป็นสถาบันศึกษาอันทรงเกียรติและมีชื่อเสียงเมื่อเดือนต.ค. 2556 หลังจากสอนหนังสือมานาน 13 ปี โดยเขาเชื่อว่า ถูกปลด เพราะจุดยืนทางการเมือง แต่ทางมหาวิทยาลัยให้เหตุผลว่า การสอนของเขาไม่มีคุณภาพ

ในช่วงที่ผ่านมา บุคคลผู้กล้าตีฝีปากกับรัฐบาลจีนได้ถูกสกัดไม่ให้ขึ้นเครื่องบินเดินทางออกนอกประเทศ เช่น นักเคลื่อนไหวรณรงค์ 2 คน ที่เตรียมออกเดินทางไปร่วมการสังเกตการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของสหประชาชาติ และนายอิลฮัม โทห์ตี ( IIham Tohti) อาจารย์เศรษฐศาสตร์เชื้อสายอุยกูร์ชื่อดัง ซึ่งออกมาวิพากษ์วิจารณ์นโยบายของรัฐบาลต่อชนกลุ่มน้อยบนแดนมังกร และถูกควบคุมตัวอยู่ในขณะนี้

การสั่งปลดนายซย่าถูกวิจารณ์จากบรรดาอาจารย์และนักวิชาการในต่างประเทศ ซึ่งระบุว่า เสรีภาพทางวิชาการ ที่ถูกจำกัดในจีน กำลังตกอยู่ในอันตราย

“ผมเป็นอาจารย์ที่มหาวิทยาลัยปักกิ่งมานานกว่า 10 ปี ไม่เคยมีนักศึกษาคนไหนบอกผมว่า ผมเป็นอาจารย์ ที่ห่วย” นายซย่ากล่าวหลังจบการสอนครั้งสุดท้ายเมื่อเดือนธ.ค. ที่ผ่านมา

ทั้งนี้ พรรคคอมมิวนิสต์ ซึ่งปกครองจีน ได้ปราบปรามผู้ที่มีความคิดเห็นแตกต่าง และอาจเป็นอันตรายต่ออำนาจของพรรคอย่างแข็งกร้าว โดยประธานาธิบดีสี จิ้นผิง และบรรดาผู้นำรุ่นใหม่ได้สั่งกวาดล้างนักเคลื่อนไหว หลังจากเข้ารับตำแหน่งเมื่อหนึ่งปีก่อน นักรณรงค์หลายคนถูกนำตัวขึ้นพิจารณาคดีในศาลเมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา เช่น นาย สี่ว์ จื้อหย่ง นักเคลื่อนไหวด้านกฎหมายและแกนนำในขบวนการพลเมืองใหม่ (New Citizens Movement) ที่ยืนหยัดต่อสู้ เพื่อเรียกร้องสิทธิของปัจเจกชน และถูกศาลตัดสินจำคุก 4 ปี หรือนายหลิว เสี่ยวปัว หนีงในผู้ร่วมการร่างธรรมนูญ08 และได้รับการตัดสินรับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพประจำปี 2553 แต่ขณะนี้ต้องนอนยาวอยู่ในซังเตถึง 11 ปี